Buradasın

Yunan Felsefesi ve Bilim Tarihi Akademik Sohbeti

youtube.com/watch?v=6lOuomXLd_k

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Celal Şengör, İlber Ortaylı ve diğer akademisyenlerin yer aldığı, Fatih adlı bir sunucu tarafından yönetilen akademik bir sohbet programıdır. Konuşmacılar arasında Paris'te Fans profesörü olarak çalışmış bir akademisyen ve Galatasaray'lı bir konuşmacı da bulunmaktadır.
Program, Ramazan Bayramı tartışmasıyla başlayıp, bilimin tanımı ve tarihsel gelişimi üzerine kapsamlı bir sohbet sunmaktadır. Ardından Yunan felsefesinin ilk dönemlerinden başlayarak, Thales, Anaksimandros, Heraklitos, Parmenides, Empedokles, Platon ve Aristoteles gibi önemli düşünürlerin hayatları ve felsefi görüşleri detaylı şekilde ele alınmaktadır. Video, Asos ekolü ve Aristoteles'in hayatını anlatarak sona ermektedir.
Programda ayrıca bilimin tanımı, epistemoloji, tarih yazımı, bilimsel yöntem ve felsefe tarihi gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, bilimin sadece bilgi toplama değil, kainatı izah etme çabası olduğunu vurgulamakta ve Yunan felsefesinin modern bilim ve felsefeye olan etkisini açıklamaktadır. Video, bir sonraki bölümde Aristoteles'in hayatını ve ortaçağ felsefesine geçiş yapılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.

00:18Programın Başlangıcı ve Bayram Tartışması: Program sunucusu, Celal Şengör ve İlber Ortaylı'yı bayramlarla selamlayarak programı başlatıyor.
Türkiye'de bayramın gerçek adı konusunda tartışma var: Ramazan Bayramı mı yoksa Şeker Bayramı mı?
Ramazan Bayramı, Müslüman dünyasında ve Türkler ile İranlılar arasında yaygın olarak kullanılırken, Şeker Bayramı Osmanlı dünyası dışında yaygın değil.
01:34Bayramın Adının Kökeni: Arap dünyasında bayramın adı "İyd-ı Fıtır" olup, "Ramazan'dan sonra" anlamına gelir.
Şeker Bayramı adı, bayramda şeker dağıtılan ve yenen bir bayram olmasından kaynaklanabilir.
Yahudilerin Purim bayramında da "şeker" kelimesi kullanıldığı belirtiliyor.
03:37Şeker ve Beslenme Tartışması: Şeker günümüzde büyük bir problem haline gelmiş, özellikle mısır şurubu gibi ürünler gazlı içeceklerde yaygın kullanılıyor.
Mısır nişastasından üretilen şeker cinsi, yoğun nişasta içeriği nedeniyle daha ucuza mal oluyor ve gıda sektörü tarafından yaygın kullanılıyor.
Avrupa'da bazı ülkelerde mısır şurubu yasakken, bazı şirketler hem Avrupa'da hem de Türkiye'de üretim yapıyor.
04:53Amerika'daki Beslenme Sorunları: Konuşmacı, Amerika'da nüfusun yüzde otuzunun obez olduğu ve bu durumun bir felaket olduğunu belirtiyor.
Amerika'da fast food ve kötü soslar yaygın kullanılıyor, bu durumun Türkiye'ye de yayılmasından endişe duyuluyor.
Konuşmacı, bu sorunların önüne geçmek gerektiğini ve bazı insanların bu konuda kazanç sağlamasının iğrenç olduğunu düşünüyor.
07:18Bilimin Tanımı ve Tarihi: Programda bilimin ne olduğu, nerede başladığı ve nasıl geliştiği konusu ele alınacak.
Bilimin kesin bir tanımı olmasa da, etrafında toplanan bir tarif var ve bu kavramın kökeni Yunan'dan değil.
Bilimin felsefesini yapan dala "epistemoloji" deniyor ve bu kavramın Latince ve Yunanca'daki anlamları birbirinden farklı.
10:50Ruhun Animasyonu ve Kültür: Ruhun animasyonu, kültive edilmesi, sürünmesi ve ekilip biçilmesi konuları ele alınmaktadır.
19. asır neo-kantistler, yeniden Kant'a dönmeyi savunmuşlardır.
"Tinsel" kavramı yerine "gelici" veya "ilerici" terimlerinin kullanılması gerektiği vurgulanmaktadır.
11:35Dil ve Mantık: Dil Kurumu'nun yetkili üyelerinden Nusret Hızır Hoca, dedüksiyon ve endüksiyon için tüme varım ve tümdengelimi reddetmiştir.
Düşüncede birini yaparken öbürünü de yapmak gerekir, bu süreçler birbirine karışıktır.
Mana ve anlamın kavgası mantıksızdır, her ikisi de kendi kavramlarıdır.
12:45Bilim ve Kültürün Gelişimi: Bilim kelimesinde önemli bir şeyler vardır ve eski çağlarda ve medeniyetlerde bilim kavramı vardır.
Avrupa dünyası, Yunan bilimini, coğrafyasını ve kozmografyasını Şark'tan daha geç fark etmiştir.
Yunan biliminin ve coğrafyasının çoğu Arapça'ya çevrilmiştir, bu çeviriler Süryani rahipler tarafından yapılmıştır.
14:32Tercüme Büroları ve Tarih: İlhanlılar devrinde İran'da müthiş bir tercüme bürosu vardı ve Reşidüddin tarih yazmıştır.
Cami Uktevarih, tarihlerin derlemesi olarak muhteşem bir eserdir.
Bu tercüme bürosu Çince, Moğolca, Arapça ve Türkçe'ye çeviri yapmıştır.
16:25Dipnot Verme ve İntihal: Dipnot verme bir sürü ülkeye gelmiştir ve büyük ölçüde Alman işidir.
Anglosaksonlarda özellikle Amerika'da bir konuda elli tane dipnot verme ve metinde zikretme huyu vardır.
Türkiye'de sosyal bilimlerde intihal müthiş bir yara olmuştur ve bu fen bilimlerine de sirayet etmiştir.
19:33İntihal Sorunu ve Jüri: Sosyal bilimler dalında intihara karşı en uyanık fakülteler ilahiyat fakülteleridir.
İntihal genellikle sözlü kültürde müthiş bir yayılma gösterir ve o adam hiç süngüsü dik yürüyemez.
Jüri bilgisizliği de intihal sorununa katkıda bulunmaktadır.
23:26Bilim Tanımı ve David Hume: Bilim, ifadeleri gözlemle yanlışlanabilecek düşünce sistemlerine denir ve denenmeye dayanıklı, gerçekle temasa gelebilecek bir sistemdir.
David Hume'un "Human and Standing" kitabında insanların gözlem yaparak gerçeğe nasıl ulaşıp ulaşamayacağını tartışmaya açmıştır.
Kant'ın başlangıç noktası Newton'ın gerçeği bulduğu düşüncesidir ve a priori (doğumumuzla beraber gelen) bilgilerin bilimsel keşiflerde önemli olduğunu savunmuştur.
26:31Popper ve Bilim Felsefesi: Popper, Viyana ekolünden gelen ve Wittgenstein'ın öğrencisi olan bir bilim felsefecisidir.
Popper, bilim felsefesinin kurucusu olarak kabul edilir ve 20. yüzyıl için çok önemli bir düşünürdür.
Felsefeciler Popper'i pek sevmese de, doğa bilimcileri ve Einstein gibi bilim insanları ona bayılır.
30:26Hume ve Kant'ın Tartışması: Hume'a göre direkt tecrübe etmediğimiz bir konuda kesin hüküm vermek mümkün değildir, bu da teorik bilimi imkansız hale getiren bir ifadedir.
Kant, Newton'un kesin gerçeğe ulaştığını savunurken, Hume'un mantığını eleştirerek içimizde a priori bilgiler olduğunu iddia etmiştir.
Newton'un teorisi 20. yüzyılda yanlışlanma derecesine ulaşmış, ancak belirli bir düzeyde hala kullanılmaktadır.
34:13Viyana'da Bilimsel Tartışma: Viyana'da gençken dört bilimsel teori tartışılırdı ve bu tartışmalar kafelerde yapılırdı.
Viyana Üniversitesi'nde oda sohbetleri yoktu, sadece resmi işler için odada buluşulurdu.
Bilimsel tartışmalar genellikle fakültenin meyhanesinde veya başka yerlerde yapılırdı.
35:40Felsefi Teoriler ve Doğruluğu: Marx'ın tarihsel maddeciliği, Freud'un psikanalisi, Adler'in aşağılık kompleksleri ve Albert Einstein'ın rölativitesi gibi felsefi teoriler ele alınıyor.
Amerika'ya göre bu teorilerin üçü ilginç çünkü bu teorilerin teorisyenleri ne söylersen söyle teorilerini destekliyor.
Einstein'ın teorisi gerçekle temasa gelebilecek bir teori çünkü yanlışlanabiliyor, ancak Marx, Freud ve Adler'in teorileri reddedilemiyor.
39:39Tarih Dönemlendirmeleri ve Sorunları: İlk çağ terimi marksistlerde, pozitivistlerde ve sosyolojide kahve tipi bir terminoloji olarak kullanılıyor.
Antikite terimi genellikle Yunan ve Roma'yı, Led Antispet Antik ise Hıristiyanlık sonrası geçiş dönemini ifade ediyor.
Marksist distoriografi kölelik çağından bahseder ancak feodalite tarifi klasik feodalitecilere uymuyor.
43:54Feodalite ve Tarih Yazımı: Batı feodalitesi sadece Batı Avrupa'da geçerli olup, Rusya, Orta Doğu, İran ve Hint medeniyeti için geçerli değildir.
Güney Amerika'da feodalite değil, haydutluk safhası vardır ve sonra kapitalizm safhasına geçilmiştir.
Tarihi bölümleme bakımından daha dikkatli davranmak gerekir, örneğin MÖ 5000 ile MÖ 500-1000 yılları karşılaştırmak insafa sığmaz çünkü arada 4000 yıl fark vardır.
46:59Tarım ve Yazı Tarihi: Mezopotamya'da ziraat beşinci milenyumda, yaklaşık 5000-4000 yıllarında ortaya çıkmıştır.
İlk tahıl üretimi Odessa'dan Karadeniz'e, oradan Anadolu'ya ve sonunda Mezopotamya'ya gelmiştir.
Anadolu'da yazı 2000 yılında kullanılmaya başlanmış, ancak tahıl üretimi daha önce başlamıştır.
48:12Çin ve Güney Amerika'da Tarım: Çin'de fosfor olmadığı için tarım, madencilik, at ve araba gibi teknolojiler Uralların güneyinden gelmiştir.
Güney Amerika'da Aztekler matematik konusunda çok iyi olsalar da atları, tekerlekleri ve araba gibi teknolojileri yoktu.
Aztekler abaküs kullanarak hesap yapabiliyor ve ondalık sistemini rakamlara dökebiliyorlardı.
49:58Bilimin Ortaya Çıkışı: Roma'nın gerçek bir devlet oluşu maliye ile gerçekleşmiş, Mısır'ı aldıktan sonra Julius Sezar imparatorluğu kurmuştur.
İlk defa Thales, matematikte her yerde geçerli teoremler olduğunu ve bunları ispat etmenin mümkün olduğunu söylemiştir.
O zamana kadar bilgi rahiplerin elindeydi ve genellikle takvim yapmak gibi pratik amaçlar için kullanılıyordu.
53:04Bilimin Tanımı: 20. yüzyılda Einstein ve Monet gibi büyük bilim adamları, Poper'in bilim tanımının kendilerine birebir uyduğunu kabul etmişlerdir.
Bilimin ortaya çıkışı, araziye boş kafayla gitmek yerine önce o alanın literatürünü incelemekle başlamıştır.
Mezopotamya, Mısır, Çin ve Hint'te bilgi toplamak olsa da, Poper'in tanımına göre bilim yoktu.
57:03Thales ve Mısır'daki Kadastro Sistemi: Thales, Lidya'nın güneyinde, bugünkü Söke'nin güneyinde bulunan Milet'te asilzade takımından bir zengin adamdı.
Mısır'da Nil'in her sene muntazam yaptığı seller, tarla sınırlarını yok ediyor ve bu tarlaları tekrar çizebilmek için kadastrocular mesleği türemiş.
Kadastrocular geometri ve benzer üçgenler kullanarak hesaplamalar yapıyor, hatta Pitagor teoremi de kullanıldığı iddia ediliyor.
58:19Thales'in Felsefi Yaklaşımı: Thales, Mısır'daki kadastrocuları inceleyerek, bilgiye tanrıların yardımı olmadan ulaştığını ve bu bilginin kainatin her yerinde geçerli olmak zorunda olduğunu fark etti.
İspat kavramı ilk defa Yunanlılarla geldi ve Thales'le başladı.
Thales, Milet'e döndüğünde Anaksimander'ı buldu ve onun öğrencisi olarak kabul edildi.
1:00:34Anaksimander ve Tarkullu Hipotezi: Anaksimander, Sümer'den gelen "tarkullu hipotezini" (okyanus içinde dünya, kubbe ve yeraltı dünyası) ele aldı.
Thales, Anaksimander'a bu hipotezi sorgulayarak, okyanus içindeki dünya sallandığında deprem olabileceğini açıkladı.
Thales, tüccarlardan duyduğu deniz bilgilerini de kullanarak, etrafımızın okyanuslarla çevrili olduğunu savundu.
1:04:28Anaksimander'ın Dünya Görüşü: Anaksimander, Thales'in hipotezini sorgulayarak, dünyanın boşlukta havada durduğunu ve davul şeklinde olduğunu tahmin etti.
Anaksimander'ın teorisinde, dünyanın yüksekliği ile çapı arasında bire üç bir oran olduğu iddia ediliyordu.
1970'li yıllarda Fransa'da Maxcel Konmuş tarafından yayınlanan bir kitapta, Anaksimander'ın dünyasını temsil eden bir terracota tabak bulundu.
1:06:03Yunan Dünyasının İki Ucu: Tabakta, bir ucunda Prometheus'un Kafkas Dağları'nda direğe bağlandığı ve ciğeri bir kuş tarafından yenildiği gösteriliyor.
Diğer ucunda ise Atlas'ın omuzunda dünyayı taşıdığı ve Atlas Dağları'nın adı buradan geldiği belirtiliyor.
Yunan dünyasının iki ucu olarak Kafkas Dağları ve Fasis Nehri ile Atlas Dağları ve Herkül'ün sütunları gösteriliyor.
1:06:24Anaksimandros'un Dünya Görüşü: Anaksimandros, dünyanın boşlukta durduğunu ve kainatın ortasında bulunduğumuzu (geosantrik evren) ilk bilimsel ifade eden kişidir.
Anaksimandros'a göre insanlar dünyanın bir yüzünde yaşıyor, diğer yüzünde de insanlar olabilir ama onlara ulaşamıyoruz.
Anaksimandros'un haritası kayıp olsa da, etrafında Okeanos (deniz) olduğu ve iki kıta olduğu bilgisi var.
1:08:34Anaksimandros'un Haritası ve Bilimsel Yaklaşım: Anaksimandros'un haritasında dünya simetrik olarak düşünülmüş, Tuna nehri, Nil nehri, Cebelitarık, Fazis nehri gibi yerler yer almaktadır.
Anaksimandros, haritasını limana götürüp kaptanlara eleştirmelerini ve yeni bilgilerini eklemelerini istemiştir.
Bu harita tenkide açık bir bilimsel yaklaşımdır, bu da bilim insanlarının sürekli gelişmeye açık olduğunu gösterir.
1:11:48Erasimander'ın Dünya Görüşü: Erasimander'a göre dünyamız bir silindir şeklinde olup, kuzeyde dağlar ve karanlık Kimmerlerin yaşadığı yer bulunmaktadır.
Anaksimandros, Tevrat'ın Eyyub kitabından önce dünyayı boşluğa astığını söylemiştir.
Anaksimandros, Yunan geleneğinde ilk nesir kitabını yazan kişidir, o zamana kadar yazılanlar şiir halindeydi.
1:16:13Anaksimandros'un Evren Modeli: Anaksimandros'a göre dünya havada duruyor ve gökyüzünde gördüğümüz ışıklar, dünyanın etrafında sisten oluşmuş, içi ateş dolu boruların deliklerinden gelmektedir.
Anaksimandros, dünya'nın hafif eğik olduğunu ve diğer gezegenlerin düzlemine çarpık olduğunu yıldızların hareketinden fark etmiştir.
Anaksimandros, kayaların içinde bugünkü denizde yaşayan hayvanlara benzeyen taşlaşmış hayvanlar (fosiller) görmüş ve denizin bir zamanlar bütün dünyayı kapladığını söylemiştir.
1:18:36Anaksimandros'un Evrim Teorisi: Anaksimandros, dünyanın bir zamanlar tamamen denizlerle kaplı olduğunu ve Menderes'in deltasının sürekli ilerlediğini, Millet Limanı'nın hapı yutmak üzere olduğunu belirtiyor.
Anaksimandros'un teorisi, Big Bang teorisine benzer şekilde kainatın genişlediğini ve tüm denizlerin geri çekildiğinde tek bir noktaya geldiğini savunuyor.
Anaksimandros, tüm dünya denizlerle kaplıysa ilk yaratığın insan olup olamayacağı sorusunu sorguluyor.
1:19:36Presokratiklerin Kaynakları: Presokratiklerin metinlerini orijinalinden okumak önemlidir çünkü Yunanca'da tercümeye müsait olmayan bir yapı vardır.
Herman, presokratiklerin fragmanlarını ikiye ayırıyor: direkt adamın ağzından çıkan fragmanlar ve ikinci bir tür fragmanlar.
Sokrat'ın savunması, Sokrat'ın kendi yazısı değil, Platon ve Alkibiades tarafından anlatılmıştır.
1:23:00Presokratiklerin Bilgilerinin Kaynağı: Anaksimandros'un evrim teorisini Hipolitos'un "Kontrepaganos" adlı kitabında, putperestlere karşı reddiye olarak yazmıştır.
Bu kitap, Aristo'nun 200-500 sene sonra yazdığı eserlerde de yer almıştır.
Herman, presokratiklerin bilgilerini klasik literatürden bulup bir tarafa kaydetmiştir.
1:25:27Klasik Araştırmacıların Çalışma Yöntemi: Avrupa geleneğinde klasik araştırmacılar ciddi bir şekilde çalışır, vakitlerini kitap okumaya ayırır.
Klasik araştırmacılar, klasik literatürü bilmekle kalmaz, bunlar hakkında yazılanları da bilmelidir.
Klasik araştırmacılar, bilgilerini not alıp, ayakkabı kutularından yaptığı kartotekslere yerleştirirler.
1:30:13Anaksimandros'un Yaratılış Teorisi: Anaksimandros, dünyada deniz çekildiği için ilk yaratıkların insan olamayacağını, balığa benzediğini savunuyor.
Sular çekilince dikenli hayvanlar türediğini, bunların karaya çıktığını ve çatlayarak insanın çıktığını iddia ediyor.
Anaksimandros'a göre insan yavrusu doğduktan sonra bakamaz, bu nedenle ilk insan insan olamazdı ve arada bir şey olması gerekirdi.
1:32:05Pitagor ve Sayılar Felsefesi: Sisamlı Pitagor, kendini sayılara takmış ve her şeyin sayılardan oluştuğunu savunmuş.
Pitagor'a göre asal sayılar (prime numbers) her şeydir ve müzik de bu sayılardan oluşur.
Pitagor'un ekolünde fasulye yemek yasak ve bir tarikat şeklinde bir kardeşlik kurulmuş.
1:33:58Pitagor Teoremi ve İrrasyonel Sayılar: Pitagor teoremi, bir dik üçgenin iki dik kenarının karesinin toplamının hipotenüsün karesine eşit olduğunu ifade eder.
Hipotenüsün uzunluğunu bulmak için karekök alınması gerekir ve bu durumda irrasyonel (akıl dışı) sayılar ortaya çıkar.
Metapontumlu Hippasus, irrasyonel sayıları keşfetmiş veya ifşa etmiş ve bu nedenle Pitagor tarikatı mensupları tarafından boğulmuş.
1:37:25Matematiksel Etkiler: Pitagor'un matematiksel yaklaşımının İtalya'da nasıl ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemektedir.
Sisam, Anadolu'da betonlaşmayan tek bölge olarak jandarma'ya aittir.
Matematik ve aritmetik kavramları İtalya'da doğrudan gelmemiş, belki baharat gibi şeyler üzerinden etki etmiş olabilir.
1:38:54Asperger Sendromu ve Otistik Olmanın Faydaları: Konuşmacı, kendisinin Asperger sendromu olduğunu ve Kerem Doksat'ın hafif Aş Berger teşhisi koyduğunu belirtiyor.
Otistik olmanın kötü bir şey olmadığını, aksine faydalı ve yararlı şeyler üretebileceğini vurguluyor.
Temple Grandin örneği verilerek, aşırı otistik olmasına rağmen Amerika'da hayvancılığa devrim yapan ve profesör olan bir kadın olduğu anlatılıyor.
1:41:15Temple Grandin'in Hayatı ve Başarıları: Temple Grandin'in annesi, onu gerizekalı okullara vermek yerine açıktan imtihana sokmuş ve bir fen öğretmeni onu ele almış.
Bu öğretmen sayesinde Temple Grandin üniversiteye, master ve doktora yapmış, profesör olmuş ve Amerika'da hayvancılığa çağ atlatmış.
Amerikalılar Temple Grandin'in hikayesini anlatan bir film yapmış ve bu filmde Clare Dey'in oynadığı Temple Grandin'in kendisinden yardım istemişler.
1:43:01Konuşmacının Özel Özellikleri: Konuşmacı, çok sayıda isim hatırlayabildiğini ve bunun otistik olmasıyla ilgili olabileceğini belirtiyor.
Konuşmacının başka bir özelliği de "kaydet butonu" olarak adlandırılan, hatırlamak istediği bilgileri unutmadan hatırlayabilmesi.
Halil Ethem'in doğum ve ölüm tarihini (1863-1937) hatırladığını ve bunu unutmayacağını söylüyor.
1:45:11Pitagorcular ve Antik Felsefe: Pitagorcular kainatı matematik açısından görüyor ve gözlemden ziyade matematik güzelliğine odaklanıyorlar.
Pitagorcular ilk defa dünyanın küre olduğunu düşünüyorlar ve bazıları dünyanın güneş etrafında döndüğünü düşünmeye başlıyorlar.
Pitagorcular teorik bir alemde yaşıyor, dini bir tarafı ve hikayeleri var, estetik çok önemli onlarda ve küre en güzel, daire en mükemmel olarak görülüyor.
1:47:44Heraklitos'un Anlaşılması: Heraklitos çok yanlış tanınan bir filozoftur ve klasikçiler bunu anlamamışlardır.
Kuantum fiziğini icat eden Erwin Schrödinger, Londra Üniversitesi'nde "Doğa ve Yunanlılar" başlıklı konferansında ilk defa Heraklitos'un ne demek istediğini vurgulamaya çalışmıştır.
Günümüzde bildiğimiz Yunanlılar, klasik Yunanlılarla kültür olarak çok farklıdır; Roma işgali sonrası gelenekler adapte edilmiş, Hristiyanlık gelince ise bu gelenekler mahvolmuştur.
1:50:52Heraklitos'un Felsefesi: Heraklitos'un kayıp bir kitabı vardır ve bu kitabın ilk cümlesi "Lagos" (değişim) olarak bilinmektedir.
Heraklitos, birbiriyle çelişen iki şeyin birliğinden bahsetmez, sürekli bir değişiklik içerisinde olduğumuzu ve kainatta değişmeyen tek şeyin değişimin kendisi olduğunu savunur.
Heraklitos, etrafındaki pisliklere bakıp gerçeği arayan bir filozoftur ve bu nedenle ağlayan filozof olarak anılır.
1:55:12Parmenides ve Reaksiyon: Elealı Parmenides, Heraklitos'un evreniyle başa çıkmak için hareketi inkar eder ve hareketin bir yanılsama olduğunu söyler.
Parmenides'e göre evrende bir kutu vardır ve hiçbir şey değişmez, her şey olduğu gibi kalır.
Parmenides'in düşüncesi, Zenon'un paradoksları, sonsuzluk ve Cantor'a kadar çözemediğimiz mantıksal sorunların kökenini oluşturur.
1:58:43Parmenides'in Etkisi: Parmenides, kainatın sürekliliği veya süreksizliği gibi gözlemle karar verilebilecek problemleri ortaya atar.
Parmenides'in düşüncesi, kainatın determinist olduğunu savunur.
Poper, Einstein'la tartışırken Einstein'a Parmenides'i hatırlatmıştır.
59:08Empedokles ve Yunan Felsefesi: Empedokles, Yunanca konuşan alemin çeşitli olduğunu vurgulamak için önemli bir filozoftur.
Empedokles, Sicilya'nın en güneyindeki Agrigento'da yaşamış ve Etna volkanının etkisi altında yaşamıştır.
Empedokles, dünyanın içinde ateş, su, toprak ve hava gibi dört temel element olduğunu ve bunların arasındaki ilişkileri sevgi ve kavga ile düzenlediğini savunmuştur.
1:04:49Empedokles'in Teorisi ve Etkileri: Empedokles'e göre dünyanın içinde çeşitli ateşler bulunmakta ve bu ateşler suları ısıtarak volkanları yaratmaktadır.
Empedokles'in teorisi, 17. yüzyılda Atanasius Kircheri'nin "Mundus Subterraneus" (Yeraltı Dünyası) kitabında ve 19. yüzyılın başında Seham Free Davy tarafından da dile getirilmiştir.
Empedokles'in evrim teorisi, uygun organların bir araya gelmesiyle canlıların oluştuğunu savunmaktadır.
2:08:34Platon'un Önemi: Platon, 2500 sene evvelki bir filozof olmasına rağmen hala bizi ilgilendirmektedir.
Whitehead'in kitabında, felsefenin Platon'a yazılmış dipnotlarından ibaret olduğu belirtilmektedir.
2:09:09Platon ve Sokrat Hakkında: Konuşmacı, Platon'u inanılmaz bir dahi olarak tanımlarken, kafası çarpık mistik bir herif olarak nitelendiriyor.
Platon'un mistik düşünceleri Yunan medeniyetinin canına okumuş.
Sokrat hakkında bildiğimiz tek kesin şey ölüm tarihi olan 399'dur, kendisi hiçbir şey yazmamış ve Aristofanes'in dalga geçtiği bir kişidir.
2:13:31Sokrat'ın Felsefi Yaklaşımı: Sokrat, Aristagoras'ın kainatin kuruluşunda bir zeka olduğunu söylemesine rağmen, insanların ahlaki sorunlarla uğraşmaları gerektiğini, tabiat bilimleriyle uğraşmanın günahtır diye düşünmüştür.
Sokrat, kendisini adalet tanrıçasından vahiy geldiğini ima eden bir peygamber özentisi içindeydi.
Sokrat'ın düşünceleri doğudan empoze edilmiş, Zerdüştçülerden fikir gelmiştir.
2:15:21Sokrat'ın Felsefi Fikirleri: Sokrat, iyi olabilmemiz için ölümsüz bir ruhun olduğunu ve bu ruhun daha önceki hayatlarda geometri gibi bilgileri öğrenmiş olduğunu savunmuştur.
Sokrat, "manyetike teşne" (ebelik tekniği) olarak adlandırdığı yöntemle, köle çocuğun geometri kurallarını bildiğini iddia etmiştir.
Sokrat'ın bu fikirleri Platon'u çok etkilemiştir.
2:16:55Platon'un Felsefi Yaklaşımı: Platon, Parmenides'ten çok etkilenmiş ve değişimden korkmuştur.
Platon, Atina demokrasisinden nefret etmiş ve Peloponez Savaşları'nın demokrasi yüzünden kaybedildiğini düşünmüştür.
Platon, hiçbir şeyin değişmemesi için "idea" (evrensel) fikrini icat etmiştir.
2:19:29Idea Kavramı ve Evrensel Sorunu: Idea kavramı, ortaçağda nominalistler ve realistler arasında ciddi bir felsefi problem yaratmıştır.
Nominalistler sadece bireyleri bilebileceğimizi, realistler ise evrenselleri de bilebileceğimizi savunmuştur.
Evrensel sorunu aslında kolay bir hipotezdir; evrensel, kafamızda yarattığımız bir sınıftır ve bu sınıfların zem yorgos'un (tanrı'nın) kafasında olduğu söylenmiştir.
2:21:12Aristoteles ve Platon'un Felsefi Yaklaşımları: Sokrat'la beraber din Yunan düşüncesinin içine empoze edilmiş, Platon'un öğrencileri arasında buna ilk başkaldıranlardan biri Aristoteles'tir.
Aristoteles, gördüğümüz alemin dışında bir alem olduğunu ve ahlak kuralları, ırklar zıtla her şeyin bu aleminde olduğunu savunmuştur.
Aristoteles'in "the immoble mover" (İngilizce'ye "the unmoved mover" olarak tercüme edilmiş) tanrı fikri Platon'dan gelmektedir.
2:22:37Platon'un Felsefi Fikirleri: Platon, İrea kuramını felsefedeki rolünü anlattıktan sonra bu fikirleri uygulamaya başlamıştır.
Platon'un dünyanın içi teorisinde, dünyanın içinde "Tartaros" adı verilen bir boru bulunmakta, bu borunun içinde su ve ateş vardır.
Platon'a göre insanlar çukurlarda yaşıyor, üstünde sis, hava ve eter (kainatı oluşturan belirsiz bir madde) bulunmaktadır.
2:24:10Platon'un Etkisi ve Sokrat'ın Önemi: Platon, Yunan bilimine ciddi bir darbe vurmuş, gözlemden alıp hayali bir dünyaya götürmüş ve bu hayali dünyada mistik fikirler öne çıkmıştır.
Nietzsche, Platon'un Yunan düşüncesinin zirvesi olmadığını, Yunan düşüncesinin zirvesinin Sokrat öncesi olduğunu savunmuştur.
Sokrat öncesi İyonyalılar (Heraklitos gibi) felsefe diye ayırmışlardır ve Batı'da felsefe konuşurken "İyonya felsefesi" diye başlarlar.
2:25:55Aristoteles'in Hayatı ve Eğitimi: Aristoteles, insanlık tarihinin gördüğü en büyük bilim adamlarından ve felsefecilerden biridir, Selanik yakınlarındadır.
İskender ölür ölmez Aristoteles Atina'yı terk etmiş, "Atinalılara ikinci defa bir cinayet işlemelerine fırsat vermek istemiyorum" demiştir.
Aristoteles, önce dayısının yanına Atarneus'a (Dikili'nin yakınları) gitmiş, sonra Atina'ya giderek Platon'un yanında yirmi yıl Akademi'nin üyesi olmuştur.
2:30:09Aristoteles'in Akademik Hayatı: Platon öldüğünde, Platon'un yeğeni Akademi'nin başına getirilmiş, Aristoteles ve arkadaşları Akademi'yi terk etmişlerdir.
Aristoteles, Ksenosarates, Hermias ve diğer arkadaşlarıyla birlikte Asos'a gitmiş ve orada bir felsefe okulu oluşturmuştur.
Gayzer'in iddiasına göre Aristoteles, meteorolog ikon kitabının ilk üç kitabını ve zooloji kitaplarının ilk kitaplarını Asos'ta yazmaya başlamıştır.
2:31:48Hermiyas'ın Sonu ve Aristoteles'in Yolculuğu: Hermiyas, Yunanlı bir hain tarafından Perslere teslim edilip çarmıha gerildi ve idama götürülürken Aristoteles'e mektup yazarak "hayatım boyu bir filozofa yakışmayacak hiçbir iş yapmamaya gayret ettim" dedi.
Hermiyas'ın üvey kızı veya yeğeni Aristoteles'in hanımı oldu.
Aristoteles ve arkadaşları Midilli'ye gittiler ve orada zooloji ile ilgili kitaplarını yazdılar.
2:33:42Aristoteles'in Akademik Yolculuğu: Platon'un ölümüne kadar (MÖ 347) herkes Akademi'de kaldı, ancak Platon öldükten sonra Aristoteles ve arkadaşları Asos'a geçti.
Asos'ta Aristoteles, "Dequelo gökler hakkında", "De generacione ekosioi" (oluşum ve tahrip) ve meteorolojinin ilk üç kitabını yazdı.
Meteorolojinin dördüncü kitabı kimyayla ilgili olup, Gayzer'in iddiasına göre Feofrastos tarafından yazıldı.
2:34:51Aristoteles'in Atina Dönemi ve Gelecek Program: Aristoteles 355'ten itibaren tekrar Atina'ya geldi ve kendi okulunu kurdu, bu okulun adı "Lit-seor" (lise) oldu.
Programda Aristoteles'in ortaçağ dönemine geçileceği ve bir sonraki programda ele alınacağı belirtildi.
Program ekibi, bayramdan sonra Temmuz ayında Cahil Hoca'nın Asos'taki evinde çekim yapmayı planladıklarını paylaştı.

Yunan Felsefesi ve Bilim Tarihi Akademik Sohbeti

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir