Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İndeks Akademi stüdyolarında bir eğitmen tarafından sunulan eğitim felsefesi dersidir. Eğitmen, tahtada notlar alarak yapılandırmacı yaklaşım konusunu detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Video, yapılandırmacı yaklaşımın temel mantığını, üç temel türünü (bilişsel, sosyal ve radikal yapılandırmacılık) ve kuramcılarını (Piaget, Vygotsky) açıklayarak başlıyor. Ardından epistemoloji, bilgi kaynakları, öğretmenin ve öğrencinin rolleri, değerlendirme yöntemleri ve Beşe Kuramı'nın beş aşaması (giriş, keşfetme, açıklama, derinleştirme, değerlendirme) detaylı olarak ele alınıyor.
- Videoda ayrıca ders planlamasının üç temel bölümü (giriş, gelişme ve değerlendirme) ve her bir aşamanın nasıl uygulanacağı örneklerle açıklanmaktadır. Video, AGS sınavına hazırlık amacıyla yapılandırmacı yaklaşımın önemli noktalarını vurgulamakta ve bir sonraki kuramın işbirlikli öğrenme olacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:06Yapılandırmacı Yaklaşımın Önemi
- Yapılandırmacı anlayış, Türkiye'nin eğitim sistemlerini oluşturan önemli bir yaklaşım olarak geçmektedir.
- Türkiye 2005 yılı öncesinde geleneksel eğitim anlayışına sahipken, 2005 sonrasında çağdaş eğitim anlayışına geçiş yapmıştır.
- Çağdaş eğitim anlayışı ile birlikte Türkiye'de hazırlanan programlar yapılandırmacı yaklaşım ve ilerlemeci eğitim felsefesine göre oluşturulmuştur.
- 01:51Yapılandırmacı Yaklaşımın Temel Anlamı
- Yapılandırmacı yaklaşımda yeni bilgi, ön bilgi üzerine inşa edilir.
- Çocuk bilgiyi öğrenirken yeni öğreneceği bilgiyi daha önceki bilgiyle inşa ederek öğrenmektedir.
- Yapılandırmacı yaklaşımda yeni bilgi ön bilgi üzerine inşa edilirken, anlamlı öğrenmede yeni bilgi ön bilgi ile ilişkilendirilerek verilir.
- 06:22Sarmal Tasarım Yaklaşımı
- Yapılandırmacı anlayışta içerik düzenlenirken sarmal tasarım yaklaşımı kullanılır.
- Sarmal tasarım özellikle İngilizce eğitimde ve matematik eğitiminde kullanılan içerik düzenleme yaklaşımları arasında yer almaktadır.
- Yapılandırmacı anlayışta bilgi kaynakları, türleri, öğretmenin rolü, öğrencinin rolü ve ölçme değerlendirme faaliyetleri önemlidir.
- 07:30Yapılandırmacı Anlayışın Türleri
- Bilişsel yapılandırmacılıkta bilginin zihinde yapılandırılması anlatılır ve zihinsel süreçlerle bilgi oluşturulur.
- Sosyal yapılandırmacılıkta çevrenin öğrenme üzerindeki etkisi vurgulanır ve akran öğretimi, işbirlikli öğrenme gibi yaklaşımlar bu anlayışı destekler.
- Radikal yapılandırmacılıkta öğrenmeyi öğrenme (meta-biliş düşünme) vurgulanır ve çocuk kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu alarak bilgiyi oluşturur.
- 09:53Bilgi Felsefesi ve Epistemoloji
- Bilgiyi ele alan ve inceleyen felsefenin uğraş alanı epistemoloji (bilgi felsefesi) olarak adlandırılır.
- Epistemoloji kendi içerisinde ikiye ayrılır: nesnel bilgiyi ele alan pozitivizm ve öznel bilgiyi ele alan post-modernizm (pozitivizm ötesi).
- Nesnel bilgi, Atatürk'ün 1881 yılında doğması, maddenin katı, sıvı, gaz olarak ayrılması gibi değişkenlik göstermeyen ve evrensel nitelikte olan bilgilerdir.
- 11:31Nesnel ve Öznel Bilgi
- Nesnel bilgiler, ezber yoluyla elde edilen bilgilerdir (örneğin "bitki fotosentez yapar").
- Öznel bilgiler, yaparak ve yaşayarak meydana getirilen bilgilerdir (örneğin deney sonucunda "bitkiler fotosentez yapar" bilgisini oluşturan çocuk).
- Yapılandırmacı anlayışta bilgi özneldir ve çocuğun kendisinin oluşturduğu bilgi olduğu için yapılandırmacılığın diğer adı oluşturmacılıktır.
- 14:56Bilgi Kaynakları
- Bilgi kaynakları iki türdür: birincil kaynaklar ve ikincil kaynaklar.
- Birincil kaynaklar, bilginin asıl çıkış noktasıdır (örneğin Arşimet'in suyun kaldırma kuvvetini keşfetmesi).
- İkincil kaynaklar, asıl kaynak ile alıcı arasında köprü rolünü üstlenen kaynaklardır (örneğin kitaplar, dergiler, ansiklopediler).
- Yapılandırmacı anlayışta öznel bilgi merkezdedir ve birincil kaynaklar merkezi alınır.
- 20:59Öğretmenin Rolü
- Yapılandırmacı yaklaşımda öğretmen sınıf ortamını düzenleyen kişidir.
- Öğretmen, öğretilmek istenilen konu ile öğrenciler arasında köprü rolünü üstlenir.
- Yapılandırmacı anlayışta öğretmen aynı zamanda öğrencidir ve öğrencilerle birlikte öğrenen kişidir.
- 22:47Öğretmenin İş Yükü
- Geleneksel eğitim anlayışında öğretmenler dersi anlatır, ezberi verir ve giderlerdi.
- Çağdaş yaklaşımlara geçişle birlikte bireysel farklılıklardan kaynaklı olarak farklı yöntem teknik ve materyal kullanılması gerektiğinden öğretmenin iş yükü artmıştır.
- 23:52Öğrencinin Özellikleri
- Öğrenci süreçte aktiftir ve öğrenmede merkezdedir.
- Öğrenci ilgi ve ihtiyaçlarını merkeze alır, araştırır, keşfeder, bilgiyi sorgular ve kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu alır.
- Öğrenci öğrendiklerini farklı durumlarda kullanır (bilgiyi transfer eder) ve problem çözer.
- 25:04Üst Düzey Düşünme Becerileri
- Yapılandırmacı yaklaşımda çocuk yaratıcı, eleştiren, metabili ve yansıtıcı düşünür.
- Bu yaklaşım çocukların üst düzey düşünme becerilerini geliştirir.
- 26:47Değerlendirme Yaklaşımı
- Geleneksel eğitim anlayışında sadece sonuca bakarak değerlendirme yapılırdı, yazılı kağıtlarına göre not verilirdi.
- Çağdaş eğitim anlayışına geçişle birlikte hem süreç hem de sonuç değerlendirilmesi yapıldı.
- Süreç ve sonuç değerlendirmesinin olduğu yere tümel (otantik) değerlendirme denir ve portfolyo ile performans değerlendirmeleri bu kapsamda kullanılır.
- 31:48Beş E Kuramı
- Yapılandırmacı yaklaşımda beş E modeli vardır ve bu model AGS sınavında önemli bir konudur.
- Beş E kuramı: Giriş, keşfetme, açıklama, derinleştirme ve değerlendirme basamaklarından oluşur.
- Ders planı hazırlanırken bölüm birde kazanımlar veya hedefler, bölüm ikide dersin işlenişi yer alır.
- 34:38Ders Planı ve Giriş Aşaması
- Dersin giriş kısmında önce ön bilgiler harekete geçirilir, sonra derse geçiş yapılır ve ders işlenmeye başlar.
- Dersin giriş kısmında ilk beş dakikada öncelik sırasına göre dikkat çekme, güdüleme, hedeften haberdar etme ve ön bilgileri harekete geçirme yapılır.
- Dersin giriş kısmı "girme aşaması" olarak adlandırılır ve bu aşamada dikkat çekme, güdüleme, hedeften haberdar etme ve ön bilgileri harekete geçirme adımları izlenir.
- 37:23Dikkat Çekme ve Güdüleme
- Dikkat çekme, uyarıcıyı fark ettirmek veya çocuklarda farkındalık yaratmak amacıyla yapılır (örneğin, biyoloji dersinde organların yerini gösteren elbise giymek, Necip Fazıl'ın şiiriyle dersin açılışını yapmak).
- Güdüleme, öğrencinin öğrenmeye isteklilik düzeyini artırmak amacıyla yapılır (örneğin, "kesinlikle buradan soru gelecek" demek, bir bilginin günlük yaşamda ne işe yarayacağını söylemek).
- Bir bilginin işlevsel olması, öğrencinin o bilgiyi öğrenmek için daha fazla çaba göstermesini sağlar.
- 41:28Hedeften Haberdar Etme ve Ön Bilgileri Harekete Geçirme
- Hedeften haberdar etme, konuyu ve hedefi çocuklara açıklamaktır; bazen "gözden geçirme" olarak da adlandırılır.
- Ön bilgileri harekete geçirme, öğrencilere soru sorarak ne bilip ne bilmediklerini tespit etmektir.
- Soru sormanın amacı farkındalık yaratmaksa dikkat çekme, ne bilip ne bilmediğini ölçmekse ön bilgileri harekete geçirme olarak değerlendirilir.
- 44:40Beşe Kuramının Aşamaları
- Beşe kuramında dikkat çekme, güdüleme, hedeften haberdar etme ve ön bilgileri harekete geçirme aşamaları giriş aşamasıdır.
- Keşfetme aşamasında çocuk bilgiyi keşfederek öğrenir, süreçte aktif olur ve yaparak yaşayarak öğrenmeler meydana getirir.
- Açıklama aşamasında çocuk bilgiyi ifade eder ve anlamlandırdığını ortaya koyar, bazen öğretmen de bilimsel dayanaklandırmalarla bilgiyi açıklar.
- 46:19Derinleştirme ve Değerlendirme Aşamaları
- Derinleştirme aşamasında kullanılmayan bilgi unutulmaya mahkumdur, bilginin derinleşebilmesi için sürekli kullanılması gerekir.
- Derinleştirme basamağında bilgiyi farklı durumlarda uygulama ve transfer etme vardır, çocuk burada aktiftir.
- Değerlendirme aşamasında öğretmen, çocuk ve akranlar değerlendirme yapabilir, bu üç aşamadan herhangi biri değerlendirilirse değerlenme basamağıdır.
- 48:58Beşe Kuramının Uygulanması
- Hücre konusunda öğretmen animasyon göstererek dikkat çekme (giriş) aşamasını gerçekleştirir.
- Çocuklara soğan zarı ve mikroskop vererek keşfetme aşamasını sağlar, çocuklar bilgiyi aktif olarak öğrenirler.
- Çocukların öğrendiklerini ifade etmesi açıklama aşamasını, hücre modeli oluşturması ise derinleştirme aşamasını oluşturur, modellerin değerlendirilmesi ise değerlendirme aşamasını temsil eder.