Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, süt ve süt ürünlerinin tarihini ve özellikleri hakkında bilgi veren eğitici bir içeriktir.
- Video, sütün doğadaki önemi ve tarihsel gelişiminden başlayarak, milattan önce 9000'de İran, Afganistan ve Anadolu'da hayvanların evcilleştirilmesiyle başlayan süt kullanımını anlatmaktadır. Louis Pasteur'un 1862'de geliştirdiği pastörizasyon yöntemi, süt endüstrisindeki gelişmeler ve dünya genelindeki süt üretimi istatistikleri detaylı olarak sunulmaktadır. Ayrıca sütün besin değeri, sütten üretilen ürünlerin (peynir, tereyağı, yoğurt) özellikleri ve saklama koşulları hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:31Sütün Tarihi ve Önemi
- Süt ve süt ürünleri, insanın doğduğu andan başlayarak hayatının tüm evrelerinde ihtiyaç duyduğu temel besin maddeleridir.
- Süt kullanımının milattan önce dokuzbin'de İran, Afganistan ve Anadolu topraklarında hayvanların evcilleştirilmesi ile başladığı tahmin ediliyor.
- Süt işleme tekniklerini bugünkü Rusya, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine tanıtanların Türkler, Moğollar ve diğer göçebe kavimler olduğu tahmin edilmektedir.
- 01:59Sütün Tarihsel Gelişimi
- Yunan ve Roma döneminde peynir yapılabildiği Homeros'un yazdıklarından öğrenilir ve Roma döneminde sert peynir askerler ve gezginler için ideal protein dolu bir gıda olmuştur.
- Amerika kıtasına ilk süt inekleri 1525 yılında İspanyollar tarafından Meksika Körfezi'ne indirilir ve ilk geldiği yer olan Veracruz şehrinin adıyla tüm kıtaya yayılır.
- Fransız mikrobiyolog ve kimyacı Louis Pasteur, 1862 yılında sütü sağlıklı hale getirip tüketimini çoğaltabilecek pastörizasyon metodunu geliştirdi.
- 03:30Süt Endüstrisinin Gelişimi
- 1884 yılında ilk süt şişesi New York eyaletinde kullanılmaya başlandı ve Pasteur, 1895 yılında ticari pastörizasyon makinelerini tüm dünyaya tanıttı.
- Günümüzde yaklaşık 800 milyon ton süt üretiminin gerçekleştiği dünyada üretim lideri 160 milyon tonda 28 üyeli Avrupa Birliği topluluğu olurken, 92 milyon tonla Amerika Birleşik Devletleri ikinci ve 65 milyon tonda Hindistan en çok süt üreten üçüncü ülkedir.
- 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra yapılan süt endüstrisindeki sistem, ülkelerin kendi taleplerini karşılayabilmek ve arta kalan olursa da komşularına satabilmek üzerine kuruludur.
- 04:41Süt Üretiminin Detayları
- Dünya üzerinde toplam üretilen sütün %83'ü inek, kalan sütün %13'ü Hindistan'da yoğun olarak beslenen mandalardan, %4'ü ise koyun ve keçilerden elde edilmektedir.
- Dünya peynir üretimi 20 milyon tondur ve uluslararası piyasalarda işlem ve talep gören peynir çeşitlerinin %70'i Avrupa ve Kuzey Amerika'da üretilmektedir.
- Dünya tereyağı üretimi 10 milyon tondur ve bunun %40'ı Hindistan'da üretilmektedir, dünya yoğurt üretimi ise ortalama 50 milyon tondur ve en çok yoğurt üretimini gerçekleştiren ülkeler sırasıyla Çin, İran ve Türkiye'dir.
- 06:16Sütün Besin Değeri
- Süt başlı başına bir mucize olmasının yanı sıra sütten üretilen yoğurt, tereyağı, peynir, kefir, krema, dondurma, ayran ve süt tozu gibi gıdaların da büyük bir yan sanayi yarattığını ve severek tüketildiğini görüyoruz.
- Beslenmenin üç temel öğesi olan yağ, karbonhidrat ve proteinleri yeterli ve dengeli miktarda içinde barındıran bu mucizevi sıvı, kalsiyum, fosfor ve magnezyum açısından da çok zengindir.
- Bir su bardağı süt yaklaşık 130 kalori enerji içeriğine sahiptir ve tükettiğimizde vücudumuza ortalama 6,80 gram protein, 9,40 gram laktoz, 7 gram yağ, 1,5 gram mineral madde ve toplam 0,70 gram A, B2, B12, D, E ve K vitaminleri almış oluruz.
- 07:32Sütün Saklama Yöntemleri
- Dünyada üretilen 800 milyon ton sütün yaklaşık yarısı pastörize edilerek tüketiliyor ve pastörizasyonun temel tekniği sütü hızlı bir şekilde mikropların ölmesini sağlayacak dereceye kadar ısıtıp kısa bir süre tutmak ve sonra soğutmaktır.
- Piyasada günlük süt tabir edilen sütler 65 derece civarında 15 saniye tutulur ve hızla saklama sıcaklığı olan 4 dereceye indirilerek soğuk olarak piyasaya sürülürler, raf ömrü 3-5 gün arasındadır.
- Uzun ömürlü sütler ise 140 derece civarında ısıtılıp 4-5 saniye tutularak soğutulurlar, oda sıcaklığında 2-6 ay arasında saklanabilirler ancak açıldıktan sonra buzdolabına konmalı ve 2 gün içinde tüketilmelidir.
- 08:56Süt Ürünlerinin Saklama Süreleri
- Sütten üretilen en önemli ikinci gıda maddesi olan peynir, saklama süresince katma değeri artıp lezzetlenen nadir gıda çeşitlerinden biridir ve çeşidine bağlı olarak 2-5 derece arasında saklanan peynirin 2-12 ay arasında saklama süreleri bulunmaktadır.
- Sütten elde edilen tereyağı ise -25 derecede 12 ay saklanabilmektedir.
- Soğuk zincir süt ve sütten üretilmiş ürünlerin tüm dünyayı gezmesini sağlayarak gezegenimizin en büyük ticaret hacimlerinden birini oluşturmaktadır.