• Buradasın

    11. Sınıf Felsefe Dersi: Felsefenin Ortaya Çıkışı ve İlk Filozoflar

    youtube.com/watch?v=2_P83TG3qOQ

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir öğretmenin 11. sınıf felsefe dersinin birinci ünitesinin ilk konusunu anlattığı eğitim içeriğidir.
    • Video, felsefenin kelime ve terim anlamlarını açıklayarak başlayıp, felsefenin varlık, bilgi ve değer alanları ile ilgili soruları ele alıyor. Ardından felsefenin M.Ö. 7. yüzyılda İyonya uygarlığında, özellikle Miletos kentinde ortaya çıkışı ve ilk neden kavramı (arche) inceleniyor. İkinci bölümde ise materyalizm kavramı, Herakleitos ve Parmenides'in felsefi görüşleri karşılaştırılıyor.
    • Video, birinci ünitenin ilk konusunun sonunu getirerek, bir sonraki videoda Sokrates, Platon ve Aristoteles'in varlık, bilgi ve değer anlayışlarının anlatılacağını belirtiyor.
    00:40Felsefenin Tanımı ve Konu Alanları
    • Felsefe, varlık, bilgi, değer alanları ile ilgili soruları eleştirel ve sorgulayıcı bir biçimde ele alarak akla uygun cevaplarla hakikate ulaşma çabasıdır.
    • Felsefenin konu alanları: Varlık (varlığın ana maddesi nedir?), Bilgi (doğru bilgi mümkün müdür?), Değerler (ahlak, sanat, siyaset, din felsefesi).
    • Felsefe, insanın kendini, toplumu, değerleri ve evreni anlama ve açıklama çabası olarak da ifade edilebilir ve terim anlamında "bilgelik sevgisi" anlamına gelmektedir.
    02:19Felsefenin Ortaya Çıkışı
    • Felsefe ilk olarak MÖ 7. yüzyılda İyonya uygarlığında Miletos kentinde ortaya çıkmıştır.
    • İyonya'dan önce Mısır, Mezopotamya, Çin, Hindistan ve Türklerde önemli düşünce sistemleri vardı ancak dini ve mistik mitolojik ögeler içerdiği için felsefe düzeyine erişememişlerdir.
    • Felsefe, akla dayanan bir uğraştır ve İyonya düşünce sistemi dini ve mitolojik açıklamalar içermeyen, akla dayalı açıklamalar içermektedir.
    04:06Felsefenin Ortaya Çıkma Sebepleri
    • Felsefe MÖ 6. yüzyılda Antik Yunan İyonya bölgesinde ortaya çıkmıştır.
    • Deniz ticareti farklı medeniyetlerin bir araya gelmesini sağlayarak farklı bilgiler ve bakış açılarını görme imkanı vermiştir.
    • Yüksek refah düzeyi, insanların temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra hakikat üzerine düşünmelerini sağlamıştır.
    • Özgür düşünce ortamı ve doğrudan demokrasi ile yönetilen kent devletleri, felsefi düşüncelerin gelişmesini kolaylaştırmıştır.
    06:16İlk Neden ve Değişim Düşünceleri
    • İlk neden kavramı felsefede "arche" olarak isimlendirilir ve her şeyin kendisinden çıktığı, temel yapıtaşı anlamına gelir.
    • Tales'e göre arke su olup, suyun soğuduğunda buz, ısındığında ise var olması, tüm varlıklardan farklı biçimde var olduğunu gösterir.
    • Tales, olayları masal ve mitoloji ile değil, akıl ve gözlemle açıklamaya çalıştığı için felsefenin kurucusu kabul edilir ve MÖ 585 yılında gerçekleşecek güneş tutulmasını önceden tahmin etmiştir.
    08:02Miletli Filozoflar
    • Anaximandros, Tales'in öğrencisidir ve ona göre arke "apeiron" (sınırları olmayan, sonsuz olan) olup, duysal olmayan, soyut bir ilkedir.
    • Anaximenes, Anaximandros'un öğrencisidir ve ona göre arke hava olup, ateş seyreltilmiş, su yoğunlaşmış, toprak ise katılaşmış havadır.
    • Bu üç filozof (Tales, Anaximandros ve Anaximenes) Miletli filozoflar olarak bilinir ve doğaya bakarak hakikat arayışlarında akıl yürütmeden yararlanarak tarihin ilk filozofları olarak kabul edilirler.
    10:00Empedokles ve Demokritos
    • Empedokles'e göre arke dört ana maddeden (su, toprak, hava ve ateş) oluşur ve bunları hareket ettiren dış güç sevgi ve nefret olup, sevgi birleştirici, nefret ise ayıcı ilkedir.
    • Empedokles, varlığı birden çok arke'ye dayandırdığı için plüralist (çokça) bir filozoftur, bundan önceki filozoflar ise tek bir arkeden bahsettikleri için monist (tekçi) filozoflardır.
    • Demokritos atomcu görüşü savunan ilk filozoftur ve ona göre arke, maddenin en küçük yapı taşına kadar bölünüp artık bölünmeyecek hale gelindiğinde elde kalan son parça olan atomdur. Atomlar sonsuzdur, değişmez, boşluksuz ve yer kaplayan özelliktedir.
    12:03Materyalizm ve Herakleitos'un Felsefe Anlayışı
    • Materyalizm, maddecilik anlamına gelir ve bütün varlıkların maddeden oluştuğunu ifade eden bir görüştür; materyalizme göre maddelerin dışında bir varlıktan söz etmek mümkün değildir.
    • Herakleitos, varlığın oluşumu ve değişimi konusunda ateşi maddenin yapıtaşı (arke) olarak görür ve ateşin değişimin temelinde bulunduğunu, sürekli bir değişim halinde olduğunu savunur.
    • Herakleitos'a göre her şey karşıtıyla vardır ve kaçınılmaz olarak karşıya dönüşecektir; bu durumu "karşıtların savaşı" olarak adlandırır.
    14:17Parmenides'in Felsefe Anlayışı
    • Parmenides, felsefe tarihinin ilk büyük karşıtlığının tarafıdır ve Herakleitos'un düşüncelerinin tam tersini dile getirir; düşüncesinin merkezinde "varlık vardır, yokluk yoktur" ilkesi temel alınmıştır.
    • Parmenides'e göre varlık ezeli, ebedi, bölünmez, boşluk içermeyen ve hareketsiz olandır; varlık çokluk gibi görünse de asıl varlık birlik bir olandır.
    • Parmenides, diğer düşünürlerin duyusal verilere dayanırken, gerçekliğe akılsal bir yöntemle ulaşmaya çalışmıştır; varlıkla ilgili aklını kullanarak varlığın özüne ulaşmaya çalışmıştır.
    15:59Herakleitos ve Parmenides'in Karşıtlığı
    • Felsefe tarihinde ilk karşıt görüşler Herakleitos ve Parmenides arasında ortaya çıkmıştır; Herakleitos değişimi savunurken, Parmenides değişimi tamamen reddediyor.
    • Parmenides'e göre değişim, bir şeyin o şey olmaktan çıkıp başka bir şey olmasıdır; yokluk olmadığından varlığın yok olması yani değişim mümkün değildir.
    • Parmenidesin düşünceleri karışık olsa da, Herakleitos'un karşıt düşünceleri değişimi tamamen reddeden ve arkenin "bir olan" kavramı ile ifade edildiğini bilmek önemlidir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor