Yanma

Plastik köpük, alev alabilir ve yanma özelliğine sahiptir.

Su ve ateşin sonunda su, ateşi söndürür. Ateşin yanması için üç şey gereklidir: yakıt, oksijen ve ısı kaynağı.

Ateş ve su birbirini yok etmez, aksine birleştiğinde yeni bir süreç başlatır: yanma. Bu süreçte, hidrojen ve oksijen tepkimeye girerek su oluşturur ve enerji ısı ve ışık şeklinde açığa çıkar.

Yanmanın en tehlikeli evresi, korlaşma evresi olarak kabul edilir.

Yanma ve redoks tepkimeleri, kimyasal reaksiyon türleridir. Yanma tepkimesi, bir maddenin oksijen ile tepkimeye girerek yükseltgenmesi ve bu süreçte ısı açığa çıkmasıdır. Genel olarak şu şekilde ifade edilir: X + O₂ → CO₂ + H₂O + enerji. Redoks tepkimesi ise elektron alışverişi ile yükseltgenme basamaklarının değiştiği kimyasal tepkimedir.

Isı açığa çıkan tepkimeler, ekzotermik tepkimeler olarak adlandırılır. Bazı ekzotermik tepkime örnekleri: - Yanma tepkimeleri: Maddelerin oksijenle tepkimeye girmesi sonucu ısı açığa çıkar. - Asit ve bazların nötrleşme tepkimeleri: Bu tür tepkimelerde ısı enerjisi açığa çıkar.

Alkoller çeşitli tepkimeler verir: 1. Yanma Tepkimesi: Alkoller, oksijen (O2) ile yanma tepkimesi verirler. 2. Aktif Metallerle Tepkimesi: Na ve K gibi aktif metallerle tepkimeye girerek alkolat oluştururlar ve H2 gazı açığa çıkarırlar. 3. Yükseltgenme Tepkimesi: Primer alkoller bir basamak yükseltgendiğinde aldehite, iki basamak yükseltildiğinde karboksilik asite dönüşürler. 4. Su Çekilmesi: H2SO4 katalizörlüğünde yüksek sıcaklıkta (180 °C) alkollerden su çekilerek alkenler oluşur. 5. Esterleşme: Karboksilik asitlerle kondenzasyon tepkimesi vererek ester oluşur.

Beş çeşit yanma olayı bulunmaktadır: 1. Yavaş yanma. 2. Kendi kendine yanma. 3. Hızlı yanma. 4. Parlama ve patlama şeklinde yanma. 5. Detonasyon.

Ag (gümüş) ile O2 (oksijen) arasındaki etkileşim, yavaş yanma olarak kabul edilir. Yavaş yanma, oksijenle tutuşmadan gerçekleşen ve alev oluşmayan bir yanma türüdür.

Oksijensiz ortamda yanabilen yakıtlar arasında karbon bazlı yakıtlar bulunur. Ayrıca, petrol ürünleri olan benzin ve mazot gibi sıvı yakıtlar da oksijensiz ortamda yanabilir.

Doğal gaz, yeterli oksijenle tam yanma gerçekleştiğinde mavi alevle yanar. Mavi alevin anlamı: - Güvenlik: Gaz kullanımının güvenli olduğunu işaret eder. - Verimli yanma: Karbon moleküllerinin oksijenle tam yanma sağlayarak karbondioksit ve su buharı oluşturduğunu gösterir.

Tonik sürdükten sonra yüz yanması ve acı hissi birkaç nedenden kaynaklanabilir: 1. Alkol İçeriği: Birçok tonik, cildi kurutabilen ve hassas ciltlerde yanma hissine neden olabilen alkol içerir. 2. Parfüm ve Diğer Kimyasallar: Toniklerde bulunan parfüm ve diğer kimyasallar tahrişe ve yanmaya yol açabilir. 3. Asitler ve Aktif Maddeler: Salisilik asit veya glikolik asit gibi aktif maddeler içeren tonikler, hassas ciltlerde yanma hissi oluşturabilir. 4. Cilt Problemleri: Mikro kesikler, açık yaralar veya cilt problemleri olan bölgelerde tonik uygulamak yanma hissine neden olabilir. Bu durumda yapılması gerekenler: - Ürünü Kullanmayı Bırakın: Yanma hissi devam ederse, ürünü kullanmayı bırakın ve cildinizin dinlenmesine izin verin. - İçerik Listesini Kontrol Edin: Tonikte hangi maddelerin olduğunu kontrol edin ve hassasiyet veya alerjiye neden olabilecek bileşenleri belirleyin. - Dermatologdan Tavsiye Alın: Eğer cildiniz sürekli olarak yanma hissi yaşıyorsa, bir dermatologdan tavsiye almanız faydalı olabilir.

O2 (oksijen) molekülü, iki oksijen atomunun kovalent bağlarla birleşmesiyle oluşur. Bu molekülün oluşma yolları şunlardır: 1. Fotosentez: Bitkiler, güneş ışığını kullanarak karbondioksit ve suyu O2 ve glikoza dönüştürür. 2. Yanma: Organik maddelerin oksijenle tepkimeye girmesi sonucu O2 molekülü açığa çıkar. Bu süreç, enerji üretimi ve ısı dağılımında önemli bir rol oynar. 3. Oksidasyon: Metal ve diğer maddelerin oksijen ile tepkimeye girmesi sonucu O2 oluşabilir. Bu, paslanma gibi süreçlerde görülebilir.

Doğalgazın turuncu ve mavi yanmasının nedenleri şunlardır: 1. Yetersiz Yanma: Doğalgaz ile yeterli oksijen arasında tam bir yanma gerçekleşmediğinde, kırmızı veya turuncu bir alev oluşabilir. 2. Kirli Brülörler: Brülörler üzerindeki kirlilik veya tıkanıklık, doğalgazın düzgün yanmasını engelleyerek kırmızı veya turuncu bir alev üretebilir. 3. Ayarlanmamış Gaz Jeti: Gaz jeti doğru ayarlanmamışsa, çok fazla veya çok az doğalgaz yanabilir ve bu da turuncu bir alevle sonuçlanabilir. 4. Hava Akışındaki Bozukluk: Ocak bölmesine yeterli hava giremezse, bu da eksik yanmaya ve turuncu bir aleve yol açabilir. Mavi alev, tam yanmayı gösterir ve ideal yanma koşullarını temsil eder.

Yanma entalpisi ve standart yanma entalpisi arasındaki fark, reaksiyon koşullarının ve referans durumlarının farklı olmasıdır. - Yanma entalpisi, belirli bir basınç ve sıcaklıkta 1 kmol (veya 1 kg) yakıtın tamamen yanması sırasında ortaya çıkan ısı miktarını temsil eder. - Standart yanma entalpisi ise, 25°C ve 1 atm gibi standart referans koşullarında 1 mol bileşiğin elementlerinden oluşması sırasında meydana gelen entalpi değişimidir.

Yanma verimini etkileyen faktörler şunlardır: 1. Reaksiyon Koşulları: Sıcaklık, basınç ve çözücü ortamı gibi koşullar, reaksiyon hızını ve ürün oluşumunu doğrudan etkiler. 2. Reaktan Miktarı: Reaktanların dengeli miktarda kullanılması, tepkime verimini artırır. 3. Reaktan Kalitesi: Reaktanların saflığı, yan reaksiyonları azaltarak verimi artırır. 4. Katalizör Kullanımı: Katalizörler, reaksiyon hızını artırır ve yan ürünleri azaltarak verimi optimize eder. 5. Hava-Yakıt Oranı: Tam yanmanın oluşabilmesi için teorik ihtiyaçtan daha fazla hava brülöre verilmelidir. 6. Baca Çekişi: Baca çekiş basıncı, yanma gazlarının geçiş hızını ve ikincil hava miktarını belirler. 7. Dış Sıcaklık Değişimi: Ortam sıcaklığı, çekilen fazla hava miktarını ve dolayısıyla yanma sürecini etkiler.

Doğalgazın yanması sonucu şu gazlar açığa çıkar: 1. Karbondioksit (CO2): Yanma işleminin ana ürünlerinden biridir. 2. Su buharı (H2O): Yakıtın oksijenle birleşmesi sonucu oluşur. 3. Azot oksit (NOx): Az miktarda oluşur ve zararlı emisyonlar arasında yer alır. 4. Kükürtdioksit (SO2): Doğal gaz kükürt içermediğinden bu gaz açığa çıkmaz. Ayrıca, karbonmonoksit (CO) gibi diğer zararlı gazlar da eksik yanma durumunda ortaya çıkabilir.

Propan gazının %100 kuramsal hava ile yanması için adyabatik alev sıcaklığının aralığını hesaplamak amacıyla, aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Yakıtın mol sayısının 1'e eşitlenmesi: Propan için bu, 1 mol propan anlamına gelir. 2. CO2'nin hesaplanması: Bu, yakıtın C atomu sayısı ile dengelenir. 3. H2O'nun hesaplanması: Bu, yakıtın H atomu sayısı ile dengelenir. 4. O2'nin hesaplanması: CO2 ve H2O'dan kalan oksijen miktarı, adyabatik alev sıcaklığı için gerekli olan teorik hava miktarını belirler. Bu hesaplamalar sonucunda, adyabatik alev sıcaklığının maksimum değeri elde edilir.

Yanma olayının gerçekleşmesi için ısı ve oksijen dışında yanıcı madde de gereklidir.

Yanma için üç şart gereklidir: 1. Yanıcı madde. 2. Oksijen. 3. Isı.