TürkRomanları

Abbas Sayar, Yılkı Atı'nı, 1950'li yıllarda Yozgat'ta tanıdığı ve başıboş at sürülerini ifade eden "yılkılık" tabirinden esinlenerek yazmıştır. Yazar, bu romanında insan ilişkilerindeki bozulmayı ve yılkılığın, yani kaderine terk edilmenin, insan üzerindeki etkilerini anlatmak istemiştir. Sayar, altı ay boyunca bir atı takip ederek romanını yazmış ve 1970 yılında yayımlamıştır.

Yaprak Dökümü kitabı, yanlış batılılaşmayı ve bu süreçte yaşanan değerleri yitirmeyi anlatır. Reşat Nuri Güntekin'in romanı, modernleşme sürecindeki Türk toplumunda sosyal değişimle birlikte Ali Rıza Bey ailesinin yaşadığı dağılma ve yıkımı konu alır. Romanın ana temaları arasında yoksulluk, sadakatsizlik, ahlaki düşkünlük, israf, özenti ve yanlış batılılaşmanın yol açtığı diğer dramlar yer alır. Yazar, bu romanla okuyucuya, çılgın hayallerin, maddi israfların ve gereksiz özentilerin hüküm sürdüğü bir ailede çöküntülerin başlayacağını mesajını verir. Ayrıca, geleneksel kökenden gelen bir ailedeki eski ve yeni kuşak çatışması da işlenir.

Kemal Tahir'in "Esir Şehrin İnsanları" adlı romanı, İstanbul'un işgali sırasında Türk halkının tavırlarını anlatır. Eserde üç ana karakter tipi ele alınır: 1. İstanbul hükümetinin tarafını tutanlar. 2. Kuvayi Milliyeciler. 3. Her şeyi oluruna bırakan vurdumduymazlar. Romandaki çatışma, bu farklı bakış açılarından kaynaklanır. Eserin ana fikri, Türk aydınlarının kimlik bilincini korumaları ve her koşulda vatanlarını korumaları gerektiğidir.

Çalıkuşu'ndan sonra okunabilecek bazı kitap önerileri: Acımak - Reşat Nuri Güntekin. Dudaktan Kalbe - Reşat Nuri Güntekin. Damga - Reşat Nuri Güntekin. Anadolu Notları - Reşat Nuri Güntekin. Yeşil Gece - Reşat Nuri Güntekin. Ateş Gecesi - Reşat Nuri Güntekin. Ayrıca, Çalıkuşu gibi duygusal bir olayı anlatırken dönemin toplumsal sorunlarını eleştirel bir şekilde ortaya koyan kitaplar arasında Esir Şehrin İnsanları - Kemal Tahir ve Boğaziçi Mehtapları - Abdülhak Şinasi Hisar da sayılabilir. Okuma önerileri kişisel zevklere göre değişebilir.

Marksist eleştiri Türk romanında ele alınan bazı eserler şunlardır: Bereketli Topraklar Üzerinde. Gurbet Kuşları. Onbinlerin Dönüşü. Kuyucaklı Yusuf. İçimizdeki Şeytan. Ayrıca, Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın "İşitilmedik Bir Vaka" ve Mahmut Makal'ın "Hayal ve Gerçek" gibi eserler de Marksist yazın incelemelerine konu olmuştur.

Aylak Adam'ı sevenlerin okuyabileceği bazı kitaplar: Tutunamayanlar. Hüznün Fiziği. Bulantı. Çocukluğun Soğuk Geceleri. Keşke Bugün Kendimle Karşılaşmasaydım. Ayrıca, Simyacı ve Fareler ve İnsanlar da Aylak Adam'ı sevenler için önerilen kitaplar arasındadır.

T. Y. Mazer, roman yazarı olarak kabul edilir. Ayrıca, Amerikalı bir yazar ve çocuk/genç yetişkin kitapları yazarı olan T. Y. Mazer (gerçek adıyla Norma Fox Mazer) da bulunmaktadır.

Yılanların Öcü'nün önemli olmasının bazı sebepleri: Toplumsal gerçekçilik: Eser, toplumsal sorunları, insan ilişkilerini ve Anadolu insanının yaşam mücadelesini derinlemesine işler. Köy edebiyatı hareketi: 1950-1970 döneminde etkili olan köy edebiyatı hareketinin önde gelen eserlerinden biridir. Kültürel zenginlik: Eserde halk inanışları, halk hekimliği ve Anadolu'nun yerel ağızları ve deyimleriyle zengin bir dil kullanımı vardır. Sembolik anlamlar: Yılan ve anne gibi semboller, eserde önemli bir yer tutar ve derin anlamlar içerir. Edebi başarı: Hem estetik hem de düşünsel açıdan yetkin ve doyurucu bir eser olarak kabul edilir. Ayrıca, eserin sinema uyarlaması da hem şöhretini artırmış hem de daha fazla tartışmaya sebep olmuştur.

Orhan Kemal'in "Vukuat Var" (Hanımın Çiftliği 1) adlı romanı, Çukurova'nın zorlu insan ilişkilerini ele alır. Eserde, toprağını kaybedip yoksullaşan köylülerle güçlenen toprak ağaları arasındaki ilişkiler ve bu süreçte kadın işçilerin kimlik oluşturma çabaları işlenir. Romanın bazı temaları: Yozlaşma ve adaletsizlik. Para hırsı. Dinin menfaat için kullanılması. Ayrıca, romanda Güllü adlı genç bir kızın yaşadığı talihsiz olaylar ve sonrasında yaşanan dram anlatılır.

Türkiye'nin toplumsal dönüşümünde softaların, din adamlarının ve halkın batıl inançlarından hareketle bir köyde yeni atanmış genç bir öğretmenin çevresiyle yaşadığı çatışmaları işleyen bir roman, Reşat Nuri Güntekin'in "Yeşil Gece" adlı eseridir. Özeti: Öğretmen Ali Şahin, çocuk yaşta babasını kaybettikten sonra İstanbul'da bir medreseye yazılır. Milli Mücadele sırasında, Yunanlılar kasabaya girince softalar kaçar veya düşmanla işbirliği yapar. Sürgünden döndükten sonra, kaba softaların Kuva-yı Milliyeci olduğunu görür ve hakkında Yunanlılarla işbirliği yaptığı söylentileri çıkar. Reşat Nuri, bu romanı, Tevhid-i Tedrisat'ın ve yeni okulların benimsenip yayılmasına zemin hazırlamak amacıyla yazmıştır.

Kemal Tahir'in "Sağırdere" adlı romanı, 1930'lu yılların sonundaki dönemi anlatır. Bu dönemde, Osmanlı geleneksel toplum yapısı ve değerleri ile Cumhuriyetin yeni rejiminin ilkeleri ve uygulamaları arasında, özellikle eğitim, din gibi alanlarda bir ikilem yaşanmaktadır. Roman, Çankırı'nın Yamören köyünde geçer ve Mustafa adlı karakterin, sevdiği kızın başka biriyle evlenmesi üzerine köyden ayrılıp Ankara'ya gitmesini, orada yaşadığı zorlukları ve kendini sorgulamasını, sonrasında ise köye geri dönüşünü konu alır.

Ateşten Gömlek romanı, Kurtuluş Savaşı sırasında yaşanan bir aşk hikayesini anlatır. Özeti: İzmir’in işgali sırasında kocası ve oğlu öldürülen Ayşe, İstanbul’daki akrabası Peyami’nin yanına gelir. Ayşe’nin de katılımıyla, üç arkadaş (Peyami, Ayşe ve Binbaşı İhsan) Kuvayı Milliye’ye hizmet etmek amacıyla Anadolu’ya geçerler. Ayşe hemşire, Peyami çevirmen olarak çalışırken, İhsan ve Peyami Ayşe’ye aşık olur. Ayşe, İhsan’a cevabını ancak İzmir alındıktan sonra vereceğini söyler. Peyami duygularını açamaz. İhsan ve Ayşe cephede ölürler. Peyami, savaş anılarını yazarken kafasına aldığı kurşun nedeniyle ameliyat olur ve bu ameliyatta hayatını kaybeder. Roman, Peyami’nin hatıra defterine yazdıklarından aktarılmıştır.

Yaban kitabının hikaye haritası şu şekildedir: Kişi (Karakter) Haritası: Ahmet Celal: İstanbul’dan Anadolu’nun bir köyüne gelen yedek subay. Emine: Ahmet Celal’in köyde tanışıp hoşlandığı kadın, İsmail’in karısı. İsmail: Emine’nin kocası. Mehmet Ali: Ahmet Celal’in emireri, onu köye davet eden asker. Salih Ağa: Köyün ağası, halkı kendi çıkarı doğrultusunda kullanan kişi. Mehmet Ali’nin annesi: Cahil ve küçücük bir toprak parçası ile yaşayan kadın. Bekir Çavuş: Askerlik yaptığı için olayların farkında olan ancak bulunduğu ortamdan çekindiği için bildiklerini söylemeye cesaret edemeyen kişi. Mekan Haritası: Eskişehir sınırlarında yer alan Porsuk Çayı kenarındaki köy. Mehmet Ali’nin odası. Kahvehane. Zaman: Birinci Dünya Savaşı sonrası, 1914-1918 yılları. Olay Haritası: Ahmet Celal’in köye gelişi ve köylülerle karşılaşması. Köyde yaşanan yoksulluk ve cehalet. Salih Ağa’nın köy üzerindeki etkisi. Ahmet Celal’in Emine’ye ilgi duyması. Yunan işgali, köyün yakılması ve köylülere yapılan işkence. Ahmet Celal ve Emine’nin kaçma girişimi ve yaralanmaları. Defterin bulunması.

Felâtun Bey'in züppe olduğunu gösteren bazı özellikler: Batılılaşmaya özentisi: Felâtun Bey, alafranga hayata özenir; lüks yaşamayı, eğlenceye gitmeyi ve şık giyinmeyi önemser. Eğitim durumu: Yarım yamalak bir eğitim almıştır ve aldığı kitapları okumaz. Müsrifliği: Hesapsızca para harcar ve mirasını tüketir. Fransızca bilgisi: Fransızcayı yarım yamalak öğrenmiştir ve herkesle Fransızca konuşma özentisi içindedir. İşe ilgisizliği: Babasının bulduğu işe gitmez. Akılsızlığı ve cahilliği: Kendini çok bilgili biri olarak görür ama aslında kültürlü değildir.

Cadı romanında cadı olarak bahsedilen iki farklı kişi vardır: 1. Binnaz Hanım. 2. Aramdil Hanım. Romanda, cadının aslında Aramdil Hanım olduğu, her şeyin bir plandan ibaret olduğu ortaya çıkar.

Attila İlhan'ın "Yaraya Tuz Basmak" kitabı, 1950 Kore Savaşı ile 27 Mayıs 1960 İhtilali öncesi ve sonrası olaylarına odaklanır. Romanın ana karakteri Piyade Üsteğmen Demir Çukurcalı'nın hayatı üzerinden, Türkiye'nin o dönemdeki durumu anlatılır. Kitabın ana fikri, Türkiye'nin çıkarları için yapılan eylemlerin bazen başka devletlerin yararına olabileceği ve bu durumun ince bir ayrım gerektirdiğidir.

Namık Kemal, İntibah romanında aşağıdaki görüşleri savunur: Ahlaki değerler: Toplumsal normlar içinde, özellikle kadın-erkek ilişkilerinin düzeyli bir biçimde yaşanmasından yanadır. Ferdi hürriyet: Bu kavramın önemini yarattığı kahramanlar üzerinde somutlaştırarak verir. Eğitim: Hayat tecrübesi olmayan gençlerin karşılaştıkları engellere kolaylıkla yenilip, acı sonla yüzleştiklerini gösterir. Kölelik: Osmanlı toplumunda yaşayan kadınların kendilerine biçilen hayatı irdelemeleri ve yanlış algıyı gün yüzüne çıkarma eğilimi içindedir. İyi-kötü ayrımı: İdealize ettiği ahlaklı, sadık, güvenilir karakterlerin karşısına bunun tam zıddı şahıslar koyarak okuyucuya yol gösterir. Aile yapısı: Ailede kapalı bir şekilde büyütülen ve dış dünyanın tehlikelerinden habersiz yetiştirilen çocukların/gençlerin ilerleyen dönemlerinde ne tür açmazlarla karşılaşabileceklerinin panoramasını sunar.

Beylikdüzü Çağdaş Yaşam Kütüphanesi'nde dünya klasiklerinden çağdaş Türk roman ve şairlerine kadar geniş bir kitap koleksiyonu bulunmaktadır. Kütüphanenin kitap sayısı hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bazı kaynaklarda 1.200 kitap olduğu belirtilmektedir. Daha fazla bilgi için Beylikdüzü Belediyesi'nin resmi web sitesi veya kütüphane ile iletişime geçilmesi önerilir. İletişim Bilgileri: Adres: Barış Mahallesi, Adnan Kahveci Caddesi, Çağdaş Yaşam Kamuran Emiroğlu İlkokulu karşısı. Telefon: +90 530 402 04 20.

Orhan Pamuk'un ünlü olmasının bazı nedenleri: Nobel Edebiyat Ödülü: 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanarak Türkiye'den bu ödülü alan ilk kişi oldu. Eserlerinin Çevirisi: Kitapları altmış üç dile çevrildi ve yüzden fazla ülkede yayımlandı. Aldığı Ödüller: Birçok önemli edebiyat ödülüne layık görüldü, bunlar arasında Orhan Kemal Roman Armağanı, Madaralı Roman Ödülü ve Independent Foreign Fiction Ödülü bulunuyor. Tanınmış Eserler: "Cevdet Bey ve Oğulları", "Beyaz Kale", "Kara Kitap", "Yeni Hayat", "Benim Adım Kırmızı" gibi romanlarıyla tanındı.

Yüz yılın en iyi 10 Türk romanı hakkında kesin bir liste bulunmamaktadır. Ancak, bazı kaynaklar ve soruşturmalar sonucunda önerilen romanlar şunlardır: Hürriyet Pazar'ın 100 kişilik jüriyle hazırladığı liste: İnce Memed (Yaşar Kemal); Tutunamayanlar (Oğuz Atay); Saatleri Ayarlama Enstitüsü (Ahmet Hamdi Tanpınar); Huzur (Ahmet Hamdi Tanpınar); Anayurt Oteli (Yusuf Atılgan); Kara Kitap (Orhan Pamuk); Bereketli Topraklar Üzerinde (Orhan Kemal); Aylak Adam (Yusuf Atılgan); Aşk-ı Memnu (Halit Ziya Uşaklıgil); Benim Adım Kırmızı (Orhan Pamuk). Elmas Balım'ın "Yüz Yılın Seçilmiş 10 Türk Romanı" listesi: Tutunamayanlar (Oğuz Atay); Sinekli Bakkal (Halide Edip Adıvar); Asılacak Kadın (Pınar Kür); Cevdet Bey ve Oğulları (Orhan Pamuk); Bir Düğün Gecesi (Adalet Ağaoğlu); Tehlikeli Oyunlar (Oğuz Atay); Ölmeye Yatmak (Adalet Ağaoğlu); Kürk Mantolu Madonna (Sabahattin Ali); Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu); Bir Solgun Adam (Selçuk Baran). Bu listeler, kişisel tercihlere ve farklı kaynaklara göre değişiklik gösterebilir.