TürkMitolojisi

Tugan Batır karakteri, Zülfat Hakim tarafından yazılan "Tugan Batır ve Ay Işığı Çiçeği" adlı kitapta yer almaktadır. Kitap, Tugan Batır'ın efsanevi mutluluk çiylerini döken gizemli "Ay Işığı Çiçeği"nin peşine düşmesini konu almaktadır. Ayrıca, kitapta Türk mitolojisi ve Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethettiği 1453 yılı gibi tarihi olaylar da işlenmektedir.

Üç başlı ejderin hangi Türk boyunun sembolü olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Türk mitolojisinde ejderhaların genellikle bir veya birden fazla başı, uzun kuyruğu ve pullu bir cildi olduğu belirtilmektedir. Ejderha, Türk mitolojisinde önemli bir yere sahip olup, güç, kudret ve korku sembolü olarak kabul edilir. Türk mitolojisinde ejderhaların farklı türleri bulunmaktadır, örneğin: Karanlık yer ejderi: Genellikle bir yılan veya solucan olarak tasavvur edilir ve sonbaharı temsil eder. Gök ejderi: Ölümsüzlüğün sembolüdür ve genellikle kanatlı olarak tasvir edilir. Ağaç ejderi ve kırmızı ejder: Astrolojik kökenlidir. Ayrıca, ejderha 12 hayvanlı Türk takviminde bir yıl ismi olarak da kullanılmaktadır.

Türk Mitolojisi - Pertev Naili Boratav kitabı, Bilgesu Yayıncılık tarafından yayımlanmıştır.

Kamburlaşan ay, astrolojide bir ay fazını ifade eder. Kambur ay olarak da bilinen bu faz, Birinci Çeyrek ile Dolunay arasında veya Dolunay ile Son Çeyrek arasında, Ay'ın aydınlık yüzeyinin yarısından fazlasının göründüğü evredir. Ayrıca, büyüyen ay olarak da adlandırılır ve bu evrede Ay, çoğunlukla Güneş tarafından aydınlatıldığı için kolayca fark edilir.

Türk mitolojisinde hayat ağacını kutsal varlıklar korur. Hayat ağacı, Türk destanlarında ve efsanelerinde sık sık kutsal varlıklar tarafından korunan bir sembol olarak karşımıza çıkar. Ayrıca, Yakut geleneğine göre, Yaratıcı veya ışığın yaratıcısı olan Yüce Varlık, ilk şamanı yarattığında gökteki makamından sekiz dallı bir ağaç dikmiştir ve bu ağaç, dallarındaki kuşlarla temsil edilen ruhları korur.

Türk mitolojisinde 40 sayısı, çeşitli motiflerle ilişkilidir. İşte bazıları: Kırk Kız: Dede Korkut Hikayeleri, Manas Destanı ve Kırgız Türeyiş Efsanesi'nde yer alır. Kırk Gün, Kırk Gece: Düğünlerin uzunluğunu ifade eder. Kırk Eren: Göze görünmeyen, Tanrı tarafından seçilmiş kişiler olarak tanımlanır. Kırk Katır veya Kırk Satır: Cezalandırılanlar için kullanılan bir ifadedir. Ejderhalar: Kırk gün veya kırk yıl uyurlar. Kırk Kıl: Ejderhayı öldürmek için kırk kıl koparılır ve ateşte yakılır. Kırk Gün Sonra: Ruhun evi terk ettiği inancı nedeniyle, doğum yapmış kadınların ve ölülerin kırkının çıkması için beklenir. Ayrıca, İslamiyet'in etkisiyle 40 sayısının önemi artmıştır; örneğin, insanın 40 yaşında olgunlaşması ve ölümün ardından 40 gün sonra mevlit ve Kuran okunması gibi inançlar bu sayıyla ilişkilidir.

Kambar Ata, Sibirya Türklerinin, özellikle Yakutların ve Altayların Tengricilik inancında atları koruyan ruhtur. Türk mitolojisinde At Tanrısı olarak da bilinir. Kambar Ata'nın isminin başında bazen "Yılkıcı" (At Sürüsü Sahibi) sıfatı kullanılır.

Bozkurt ve üç hilal sembolleri, Türk kültür ve tarihinin derin izlerini taşır ve farklı anlamlar taşır: Bozkurt, Türk mitolojisinde ve kültüründe önemli bir figürdür. Üç hilal, Türk milletinin tarihsel ve kültürel kimliğini yansıtır. Üç hilalin temsil ettiği bazı anlamlar şunlardır: İslam'ın üç kıtaya yayılması: İslam inancına göre, üç hilal İslam'ın Avrupa, Asya ve Afrika'da yayılışını ifade eder. Birlik ve beraberlik: Üç hilal, Türk milletinin farklı dönemlerdeki zaferlerini ve başarılarını temsil eder. Kutsal aylar: Üç hilalin, Recep, Şaban ve Ramazan'dan oluşan üç mübarek ayı simgelediği görüşü de vardır. Hak, hukuk ve adalet: Üç hilalin, hak, hukuk ve adaleti simgelediği de söylenir.

Gökdoğan, Türk mitolojisinde güneşi ve gücü temsil eder. Türk ve Altay mitolojisinde Gökyüzü Kağanı olan Gök Han, Türk yurdunun sınırsızlığını ve enginliğini simgeler. Ayrıca, şamanist uygulamalarda gökdoğanın, şaman ruhunu ifade etmek amacıyla kullanıldığı da bilinmektedir.

Ruhun efendisi olarak farklı inanç ve kültürlerde çeşitli figürler öne çıkmaktadır: İbni Sina'ya göre ruh, bedenden ayrı bir manevi cevherdir ve kişinin kendini idrak etmesini sağlar. Sihizm'de "Sri Guru Granth Sahib" kitabında ruh, ilahî bir varlık olarak tanımlanır. Kabbala'da ruh, "nephesh", "ruach" ve "neshamah" olarak üç unsura ayrılır ve "neshamah" zamanla oluşur, kişinin eylem ve inanışlarına bağlıdır. İnuit mitolojisinde Nanook, kutup ayılarının efendisi ve avcıların koruyucusudur. Ayrıca, "Ruhların Efendisi" adlı, Gregory Keyes tarafından yazılmış bir fantezi romanı da bulunmaktadır.

MİT'in en iyi kitabı olarak değerlendirilebilecek bir kitap bulunmamaktadır. Ancak, MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın "mutlaka okuyun" dediği bazı kitaplar şunlardır: Dalaletten Kurtuluş - İmam-ı Gazali; Erdemli Şehir - Farabi; Buhranlarımız - Said Halim Paşa; Ya Tahammül Ya Sefer - Mustafa Kutlu; Erbain - İsmet Özel; Huzur - Ahmet Hamdi Tanpınar; Üç Köpük - İbrahim Tenekeci; Hacı Murat - Lev N. Tolstoy; İnsan ve Tabiat - Seyyid Hüseyin Nasr; Düşünceler - Marcus Aurelius. Ayrıca, 2025 yılı için MIT tarafından önerilen bazı kitaplar şunlardır: "So Very Small: How Humans Discovered the Microcosmos, Defeated Germs — and May Still Lose the War Against Infectious Disease" - Thomas Levenson; "SuperShifts: Transforming How We Live, Learn, and Work in the Age of Intelligence" - Ja-Naé Duane ve Steve Fisher; "Accelerating Innovation: Competitive Advantage through Ecosystem Engagement" - Phil Budden ve Fiona Murray. Kitap seçimi kişisel tercihlere bağlıdır.

Gün Han'ın soyu, Türk ve Altay mitolojisinde Türklerin atası olan Oğuz Han'a dayanmaktadır. Oğuz Han'ın Göksel adlı ikinci eşinden doğan Gün Han'ın soyu, sırasıyla Kızıl Buğa, Kaya Alp, Süleyman Şah ve Ertuğrul Gazi'nin önderliğindeki Kayı boyuna uzanır.

"Halkların Efsanesi" ifadesi, belirli bir mitolojiye ait değildir. Mitoloji, farklı kültürlerin tanrılar, kahramanlar ve doğaüstü varlıklar hakkındaki inançlarını ve hikayelerini kapsar. Örneğin, Türk mitolojisi, Yunan mitolojisi ve Mezopotamya mitolojisi gibi farklı mitolojik sistemler bulunmaktadır. Eğer belirli bir efsane veya hikaye hakkında bilgi arıyorsanız, daha fazla detay vererek yardımcı olabiliriz.

Boğaç Han'ın babası Dirse Han, onu öldürmek istedi çünkü çevresindeki 40 namert, Dirse Han'a, oğlu Boğaç Han'ın onları devirmek istediğini söyledi. Dirse Han, bu söylentilerin Bayandur Han'a ulaşması halinde itibarını kaybedeceğinden korktu ve oğlunu öldürmeye karar verdi. Ancak, Boğaç Han'ın annesi ve Hızır'ın yardımıyla iyileşmesi ve daha sonra babasını 40 namerdin elinden kurtarması, Dirse Han'ın oğlunu öldürme girişiminin başarısız olmasına yol açtı.

Kızagan Han, Türk ve Altay mitolojisinde savaşın, cesaretin ve kahramanlığın tanrısı olarak görev yapar. Görevleri: Adaleti sağlamak ve kötülüğe karşı mücadele etmek. Savaşçılara güç ve cesaret vermek, onları korumak. Savaşın disiplinini ve onurunu korumak. Komutanlara, orduları yönetme ve savaşları kazanma konusunda yardımcı olmak.

Dede Korkut, Oğuz Türklerinin destanlarında yer alan yarı efsanevi bir bilgedir. Bazı özellikleri: Bilgelik: Hikmetli sözler sahibi, keramet sahibi ve ulu bir kişidir. Müşavirlik: Hükümdarlara vezirlik ve müşavirlik yapmıştır. Töre ve kültür: Oğuz beylerinin ve halkın töresini bilen, halkın her müşkülünü halleden bir yol göstericidir. Şairlik: Kopuzun mucidi ve ilk halk şairi olarak kabul edilir. Doğaüstü yetenekler: Tüm hayvanların dilini bildiği ve hatta evrendeki varlıklara isim verdiği söylenir. Dede Korkut'un kişiliği, tarihsel süreçte farklı kimliklerle yorumlanmıştır.

İyeler, Türk, Altay ve Tatar mitolojilerinde yer alan koruyucu ruhlardır. Ayrıca, Moğolcada da benzer isimler ve kavramlarla karşılaşılır; örneğin, "Ezen", "Ejen", "Eçen", "Edin". İyeler, farklı doğa unsurlarını temsil eder ve bu unsurları korur. İki ana gruba ayrılırlar: 1. Kök-Kalığ (Gök-Hava) İyeleri: Gök cisimlerinin koruyucu ruhlarıdır. 2. Yar-Sub (Yer-Su) İyeleri: Yer ve sularla ilgili varlıkların koruyucu ruhlarıdır.

Türk kültürü, oyun sektörünü çeşitli şekillerde etkilemiştir: Geleneksel Oyunlar: Türk kültüründe çocuk oyunları oldukça çeşitlidir ve bu oyunlar, dijital platformlara kaymadan önce sosyalleşmeye önemli katkı sağlamıştır. İlk Türk Yapımı Oyunlar: 1986 yılında geliştirilen Barbaros, Türkiye'nin ilk video oyunudur. Uluslararası Başarı: Mount & Blade Warband (2010), İstanbul Kıyamet Vakti (2007), Crysis (2007) gibi oyunlar, Türk oyun sektörünün uluslararası alanda da başarılı olabileceğini kanıtlamıştır. Eğitim ve Yatırım: İpek Üniversitesi'nin Dijital Oyun Tasarımı lisans programı gibi girişimler, sektörün gelişimine katkı sağlamıştır. Türk oyun sektörü, 2024 yılı itibarıyla 1,8 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşmıştır.

Hortlak kadın, Türk mitolojisinde yer alan doğaüstü varlıklardan biridir. Bu varlık, Albastı olarak adlandırılır ve dişi bir şeytan ruhu olarak kabul edilir.

Doğa Ana, antik mitolojilerde ve birçok kültürde dünyanın ve doğanın somut bir varlık olarak kişileştirilmesini temsil eder. Doğa Ana'nın temsil ettiği bazı unsurlar: Yaşamın yaratıcısı, koruyucusu ve besleyicisi. Doğadaki denge, yenilenme, döngüler ve yaşamın sürekliliği. Evrensel yasalar ve evrenin mikro örneği. Dişil enerji ve annelik. Ayrıca, günümüzde çevre hareketlerinin sembolü olarak da kabul edilir.