Tükenmişlik

Tükenmişlik sendromu için en yaygın olarak kullanılan ölçek, Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MBI)'dir. Bu ölçek, Christina Maslach ve Susan E. Jackson tarafından geliştirilmiştir ve üç alt boyuttan oluşur: 1. Duygusal Tükenme: Bireyin duygusal olarak kendini yıpranmış hissetmesi. 2. Duyarsızlaşma: Hizmet verilen hedef kitleye ve çalışılan kuruma karşı gelişen olumsuz duygular. 3. Kişisel Başarı Hissinin Azalması: Kişinin işindeki başarısını düşük değerlendirmesi. Ölçek, 7'li Likert tipi toplam 22 sorudan oluşur.

Burnout (tükenmişlik) sendromunu izlemek için aşağıdaki belirtilere dikkat edilmelidir: 1. Fiziksel Belirtiler: Kronik yorgunluk, uyku bozuklukları, bağışıklık sistemi zayıflığı, baş ağrıları ve mide rahatsızlıkları gibi fiziksel şikayetler. 2. Duygusal Belirtiler: Duygusal boşluk, kayıtsızlık, değersizlik veya başarısızlık hissi, ani sinirlenme. 3. Bilişsel Belirtiler: Konsantrasyon güçlüğü, negatif düşünme, karar verme güçlüğü. Burnout sendromunu önlemek ve izlemek için öneriler: 1. İş ve Özel Hayat Dengesi: İş ve kişisel yaşam arasında sağlıklı bir denge kurmak, mesai saatleri dışında işle ilgili düşünceleri bir kenara bırakmak. 2. Uyku ve Beslenme: Yeterli uyku ve sağlıklı beslenme düzenine dikkat etmek. 3. Stres Yönetimi: Meditasyon, doğada yürüyüş gibi stres yönetimi tekniklerini uygulamak. 4. Profesyonel Yardım: Belirtiler ciddi ise, bir sağlık profesyoneli veya psikologdan yardım almak. Bu stratejiler, burnout sendromunun etkilerini minimize etmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.

Güler ve Marşap (2019) tarafından akademisyenler üzerinde yapılan araştırmada, duygusal emeğin tükenmişlik ve işten ayrılma niyetine etkisi şu şekilde bulunmuştur: - Derinlemesine duygusal emek, tükenmişlik üzerinde negatif bir etkiye sahipken, işten ayrılma niyetini azaltmaktadır. - Yüzeysel duygusal emek ise tükenmişliği artırmakta ve işten ayrılma niyetini pozitif yönde etkilemektedir.

Empati ve tükenmişlik arasında doğrudan bir ilişki vardır. Empati, başkalarının duygularını anlama ve paylaşma yeteneğidir. Tükenmişlik, uzun süreli stres, yoğun duygusal yük ve sürekli baskı altında kalma sonucunda yaşanan fiziksel, duygusal ve zihinsel yorgunluk halidir.

Hekimlerin tükenmişlik düzeyini etkileyen faktörler şunlardır: 1. Yaş, medeni hal, çocuk sahibi olma: Bu demografik özellikler duygusal tükenme ve duyarsızlaşma ile ilişkilidir. 2. Meslekte geçirilen süre: Çalışma süresi arttıkça tükenmişlik riski de yükselir. 3. Çalışma koşulları: Uzun çalışma saatleri, nöbet tutma, iş yerinde şiddete maruz kalma tükenmişliği artırır. 4. Görev ve sorumluluklar: İdari görevler, yetersiz personel ve kaynak eksikliği tükenmişliği tetikler. 5. Sosyal destek: Akranlardan ve amirlerden alınan destek eksikliği tükenmişlik düzeyini yükseltir. 6. Kişisel başarı: Kişinin kendini yetersiz görmesi ve başarı duygusunun azalması tükenmişliğin bir göstergesidir. Ayrıca, kültürel ve politik faktörler de tükenmişlik sendromunun ortaya çıkmasında rol oynayabilir.

Kopma sendromu terimi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Tükenmişlik Sendromu: İş hayatının stresi ve yoğunluğundan kaynaklanan, kişilerin yaşam kalitesini etkileyen bir durumdur. 2. Tendon Kopması: Kasların ürettiği gücün kemiklere aktarılmasını sağlayan tendonların, ani hareketler veya yaşlanma gibi nedenlerle kopması durumudur.

Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik çeşitli nedenlerden kaynaklanmaktadır: 1. Çalışma Koşulları: Yoğun çalışma saatleri, ağır iş yükü ve dinlenme süresinin kısıtlı olması. 2. Duygusal Yük: Hastaların acılarına ve sıkıntılarına empati yapmak, duygusal olarak yorulmaya ve tükenmişlik hissine yol açar. 3. Yetersiz Destek: Yetersiz yönetim desteği, ekip içindeki iletişim eksiklikleri ve motivasyon eksikliği. 4. Ekonomik Faktörler: Düşük ücretler ve iş güvencesinin olmayışı. 5. Psikolojik Baskılar: İş yerindeki olumsuz atmosfer ve stres faktörleri. Bu durumlar, hemşirelerin ve doktorların fiziksel, psikolojik ve sosyal sağlıklarını olumsuz etkiler.

Zihinsel hırpalanma ifadesi, zihinsel yorgunluk veya tükenmişlik anlamında kullanılabilir. Bu durum, uzun süreli bilişsel aktivitenin tetiklediği, beynin aşırı çalışması sonucu ortaya çıkan bir yorgunluk olarak tanımlanır. Zihinsel hırpalanmanın bazı nedenleri şunlardır: - Stres ve anksiyete: Sürekli stres altında olmak, beynin sürekli çalışmasına ve tükenmesine yol açabilir. - Yetersiz uyku: Yeterince dinlenmemek, zihinsel fonksiyonları olumsuz etkiler. - Çoklu görev yapma: Aynı anda birden fazla işi yapmaya çalışmak, beynin daha fazla enerji harcamasına neden olur. - Duygusal tükenmişlik: Empati gerektiren işler veya duygusal baskı altında olmak, zihinsel yorgunluğa yol açabilir.

Burnout kelimesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: 1. Teknik Anlam: Elektrikte, aşırı akım nedeniyle elektrikli cihazın yanarak tamamen işlemez hale gelmesi anlamına gelir. 2. Ruh Bilimi Anlamı: Tükenmişlik, aşırı çalışmaktan veya stresten meydana gelen fiziksel veya psikolojik yıkım olarak tanımlanır. 3. Uzay Bilimi Anlamı: Uzay aracında yakıtın tükenmesi sonucunda etkin yanmanın sona ermesi anlamına gelir.

Müşteri temsilcilerinin bağırmasının birkaç nedeni olabilir: 1. Stres ve Tükenmişlik: Müşteri hizmetleri, genellikle stresli ve yorucu bir iş koludur. 2. Yetersiz Eğitim ve Kaynaklar: Bazı durumlarda, müşteri temsilcileri yeterli ürün ve hizmet bilgisine sahip olmayabilir veya doğru araçlarla donatılmamış olabilirler. Bu da onların işlerini daha zor ve stresli hale getirir. 3. Vardiyalı Çalışma Düzeni: Özellikle 7/24 hizmet veren yerlerde, vardiyalı çalışma düzeni ve yoğun tempo, temsilcilerin sinirlerini bozabilir ve bu da bağırmalarına neden olabilir.

Çalışma hayatında iş stresi ve tükenmişlik şu şekilde tanımlanabilir: 1. İş Stresi: Bir kişinin iş yerindeki görevleri, sorumlulukları veya çalışma ortamı nedeniyle yaşadığı psikolojik baskıdır. 2. Tükenmişlik: Daha ileri bir aşamadır ve genellikle stresin devamlı hale gelmesiyle ortaya çıkar.