Topraklama

Akaryakıt istasyonlarında topraklama işlemi şu adımlarla yapılır: 1. Tank Topraklaması: Akaryakıt tankları, korozyona karşı kum ile doldurulur ve katodik koruma tesisatları ile korunur. 2. Genel Topraklama: İstasyondaki pompalar, dış yıldırımlık tesisatı ve bina temelleri, eş potansiyel sisteme bağlanır. 3. Topraklama Ölçümleri: Topraklama sisteminin periyodik kontrolleri yapılır ve ölçüm sonuçları raporlanır. 4. Kaçak Akım Koruma Rölesi: Tüm elektrik tesisatı ve elektrikli cihazlara, ana panolara kaçak akım koruma rölesi konulur.

En iyi topraklama kazığı, genellikle bakır kaplama veya galvaniz çelikten imal edilenlerdir. Diğer topraklama kazığı türleri arasında çubuk elektrotlar ve topraklama levhaları da bulunmaktadır. Topraklama kazığı seçerken, minimum 8 ayak (2,43 mt) uzunluğunda olmasına ve en az (3/8) parmak çapında olmasına dikkat edilmelidir.

Eş potansiyel bara, topraklama sistemlerinde tüm topraklamaların birbirine irtibatlanmasını sağlar. Bu sayede: Tesis içerisinde herhangi iki noktada oluşabilecek gerilim farkı önlenmiş olur. Tüm noktalarda eş potansiyel sağlanmış olur. Statik elektrik oluşmayacağından, statik elektrik kaynaklı yangın riski ortadan kalkar.

İşletme ve koruma topraklaması arasındaki temel farklar şunlardır: 1. İşletme Topraklaması: Elektrik sistemlerinde, işletme akım devresinin normal işletimi için topraklanmasıdır. 2. Koruma Topraklaması: İşletme akım devresinde bulunmayan, gerilim altında olmayan iletken bölümlerin, bir yalıtım hatası durumunda kaçak akımlara karşı topraklanmasıdır.

Nötr kablo, elektrik sistemlerinde toprağa bağlanır çünkü bu bağlantı: 1. Güvenlik sağlar: Topraklama, elektrik arızalarına karşı koruma sağlar ve kısa devre gibi arızalar sırasında güvenliği artırır. 2. Voltaj dengesini korur: Toprağa bağlanan nötr kablo, sistemdeki diğer gerilimlerin ölçüldüğü bir referans noktası oluşturur ve voltaj dengesini sağlar. 3. Akım için güvenli bir yol sunar: Arıza akımlarının toprağa güvenli bir şekilde dağılması için bir yol sağlayarak, elektrik devrelerinin aşırı yüklenmesini ve dolayısıyla yangın tehlikesini önler.

Galvaniz elektrik ızgarası, elektrik tesisat sistemlerinde kullanılan ve korozyona karşı dayanıklı çelikten üretilen bir topraklama malzemesidir. Bu ızgaralar, sıcak daldırma yöntemiyle çinko kaplanarak üretilir ve genellikle 3-5 mm kalınlık ve 30-50 mm genişlik aralığında olur. Kullanım alanları arasında: - Temel topraklama sistemleri; - Sanayi tesislerinden konut projelerine kadar geniş bir yelpaze.

0 numara kablo, genellikle topraklama kablosu olarak kullanılır ve aşağıdaki alanlarda yaygın olarak tercih edilir: Otomatik kumanda elemanlarının terminal bağlantılarında. Hareketli ve taşınabilir cihazların bağlantılarında. Kuru yerlerde. Elektrik panosu ve tablolarda kanal içerisinde. Ayrıca, seyyar kablo olarak da kullanılabilir.

Topraklama çeşitleri için İngilizce isimler şunlardır: 1. Koruma Topraklaması: _Protective Grounding_. 2. İşletme Topraklaması: _Operating Grounding_ veya _Earth Return_. 3. Fonksiyon Topraklaması: _Functional Grounding_.

3 fazlı kabloda topraklama kablosu yeşil-sarı renktedir.

Öz direnç ve nötr topraklama arasındaki farklar şunlardır: 1. Öz Direnç: Toprağın elektrik akımına karşı gösterdiği dirençtir. 2. Nötr Topraklama: Elektrik devrelerinde, güvenlik amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Özetle, öz direnç toprağın elektriksel özelliğini ifade ederken, nötr topraklama elektrik sisteminin güvenli çalışmasını sağlamak için yapılan bir uygulamadır.

İşletme ve koruma topraklaması hesaplamaları için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Topraklama Direnci Ölçümü: Elektriksel sistemin topraklama direnci, topraklama sistemine bağlı olarak ölçülür. 2. Zemin Değerlendirmesi: Topraklama yapılacak zemin, topraklama sisteminin verimliliğini etkileyebilir. Zemin direnci de ölçülerek, en uygun topraklama çözümü belirlenir. 3. Yük Testi: Sistem çalışırken, topraklama ölçümü yapılarak, topraklama sisteminin işlevselliği test edilir. 4. Hesaplama: Koruma topraklamasında sınır değer, sistemin türüne, kullanılan açma cihazlarına ve artık akım anahtarlarının varlığına bağlı olarak mühendis tarafından hesaplanır. İdeal topraklama direnci değeri, koruma için 1 ohm, işletme için ise 2 ohm'un altında olmalıdır.

Topraklamadaki direnç, farklı durumlara göre değişiklik gösterir: 1. Koruma Topraklaması: Elektrik prizleri, elektrikli motorlar gibi alanlarda yapılan koruma topraklamasında, topraklama direnci 5 OHM altında olmalıdır. 2. İşletme Topraklaması: Elektrik tesisatında yapılan işletme topraklamasında, topraklama direnci 2 OHM altında olmalıdır. 3. Fonksiyon Topraklaması: Yıldırıma karşı koruma, asansör sistemleri gibi özel topraklama sistemlerinde, topraklama dayanma değeri 10 OHM altında olmalıdır. Genel olarak, Türkiye'deki elektrik tesisatları için topraklama direncinin 10 OHM'dan daha yüksek olmaması gerektiği belirtilmektedir.

Topraklamada kullanılan baralar şunlardır: 1. Topraklama Barası (Topraklama Birleştirme İletkeni): Birden fazla topraklama iletkeninin bağlandığı baradır. 2. Eş Potansiyel Topraklama Barası: Binalarda bulunan tüm su boruları, kalorifer, asansör, UPS ve paratoner topraklama iletkenlerinin bağlandığı baradır. Bu baralar genellikle bakır veya alüminyum metallerinden yapılır.

TN ve TN-CS elektrik sistemleri arasındaki fark, sıfır (nötr) ve koruma iletkenlerinin düzenlenmesinde yatmaktadır. - TN sistemi: Bu sistemde, güç kaynağının nötrü sağlam bir şekilde topraklanır ve elektrik tesisatının açık iletken parçaları, sıfır koruyucu iletkenler vasıtasıyla kaynağın sağlam topraklanmış nötrüne bağlanır. - TN-CS sistemi: Bu sistemde, sıfır koruyucu ve sıfır çalışan iletkenlerin işlevleri, güç kaynağından başlayarak bir kısmında tek bir iletkende birleştirilir.

3'lü grup priz topraklaması yapmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Topraklama kablosunu hazırlayın: Genellikle sarı-yeşil renkte olan topraklama kablosunu temin edin. 2. Prize takılı cihazı kapatın: Topraklama işlemine başlamadan önce prize takılı olan cihazı kapatın ve fişi prizden çekin. 3. Topraklama kablosunu bağlayın: Topraklama kablosunun bir ucunu topraklama çubuğuna, diğer ucunu ise cihazın topraklama terminaline bağlayın. 4. Bağlantıyı kontrol edin: Topraklama kablosunun doğru bir şekilde bağlandığından emin olmak için bir topraklama kontrol cihazı kullanın. 5. Cihazı prize takın: Topraklama işlemini tamamladıktan sonra, cihazı tekrar prize takabilir ve kullanmaya başlayabilirsiniz. Önemli not: Topraklama işlemi, elektrik bilgisi gerektiren bir işlemdir ve uzman bir elektrikçi tarafından yapılmalıdır.

Prefabrik evin topraklaması, topraklama levhalarının üst tarafında açılan deliğe bağlanır. Bu işlem şu şekilde gerçekleştirilir: 1. Topraklama levhaları, bina dışında 1,5 metre derinliğinde açılan bir çukura yerleştirilir. 2. Topraklama kablosu, elektrik tesisatı içindeki diğer metal bölümlere yapılan bağlantılarla bu levhalara bağlanır.

Sıva üstü topraklı priz, elektrik enerjisini güvenli bir şekilde iletmek ve kaçakları önlemek için çalışır. Çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Topraklama Ucu: Prizin içinde, binanın topraklama ünitesine bağlı bir mandal kıskaç bulunur. 2. Elektrik Akımı: Faz ve nötr iletkenlerinin yanı sıra toprak hattı da devreye girer. 3. Kaçak Akım: Cihazlarda oluşabilecek elektrik kaçakları, toprak hattı üzerinden doğrudan toprağa iletilir. Böylece, kullanıcıya veya cihaza zarar vermeden akım güvenli bir şekilde yönlendirilmiş olur.

Koruma topraklaması ve işletme topraklaması arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Koruma Topraklaması: Elektrik çarpması riskine karşı koruma sağlar. 2. İşletme Topraklaması: Elektrik tesisatlarının ve elektronik cihazların normal şekilde çalışmasını sağlar.

Topraklamasız pano kullanımı önerilmez. Topraklama, elektrikle çalışan makinelerin güvenliğini sağlamak ve arızaları önlemek için gereklidir. Ayrıca, topraklama sistemi, devredeki koruma cihazlarının çalışmasını sağlar ve arızalı kısmın hızlı bir şekilde devre dışı kalmasını sağlar.

Topraklama işlemlerinde birim fiyatlar genellikle elektrik tesisatı poz numaraları üzerinden belirlenir. Bu bağlamda kullanılan bazı poz numaraları şunlardır: 1. 30.1/001: Galvanizli topraklama şeridi ve gömülmesi için kullanılan bir poz numarasıdır. 2. 35.750.4002: Toprak elektrodu (çubuk) için kullanılan bir poz numarasıdır. Ayrıca, topraklama ölçümü ve raporu için de belirli fiyatlar uygulanmaktadır. Örneğin, VEKTORX firması topraklama ölçümü raporu için 2000 TL + KDV fiyat sunmaktadır.