Topraklama

Paratoner topraklama işlemi, aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir: 1. Yer Seçimi ve Yapı Tespiti: Yapının en yüksek noktası belirlenir ve paratoner bu noktaya yerleştirilir. 2. Topraklama Elektrotu Kurulumu: Elektriği toprağa ileten elektrotlar, güvenli bir şekilde yerleştirilir. 3. Bağlantı Kablolarının Montajı: Paratoner ile topraklama elektrotu arasındaki bağlantı, uygun şekilde bağlanır. Ek olarak, paratoner topraklama montajında dikkat edilmesi gerekenler: - Yükseklik ve Yön: Paratoner, yüksekliği ve yönü bakımından doğru konumlandırılmalıdır. - Topraklama Direnci: Yüksek topraklama direncine sahip alanlardan kaçınılmalıdır. - Korozyon Koruması: Topraklama bağlantılarının uzun süre dayanması için korozyona karşı koruyucu önlemler alınmalıdır. Paratoner topraklama sisteminin düzenli bakımı da önemlidir ve bu işlem yılda bir kez yapılmalıdır.

Topraklamada 30 mA kuralı, insan hayatı ve elektrik çarpılmalarına karşı koruma amacıyla kullanılan bir standarttır. Bu kurala göre, 30 mA değerinde açma yapan kaçak akım rölesi kullanılması gerekmektedir.

Topraklama ölçüm cihazı ve taşınabilir topraklama kavramları farklı anlamlar taşır: 1. Topraklama Ölçüm Cihazı: Topraklama sisteminin direnç değerini ölçerek topraklama kalitesini belirleyen cihazdır. 2. Taşınabilir Topraklama: Topraklama ölçüm cihazlarının bir alt kategorisi olarak, bu cihazlar kullanıcılara esneklik ve mobilite sağlayarak topraklama ölçümlerini hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlar. Dolayısıyla, topraklama ölçüm cihazı genel bir terimken, taşınabilir topraklama daha spesifik ve bu cihazın bir kullanım şeklini ifade eder.

Topraklama kablosu sarı-yeşil renk kombinasyonuna sahiptir.

Topraklama barası ve klemens elektrik sistemlerinde farklı işlevlere sahip iki önemli bileşendir. Topraklama barası, birden fazla iletkenin birleştiği ve topraklama iletkenlerinin bağlandığı bir bakır lama olarak tanımlanır. Klemens ise iki veya daha fazla kabloyu birbirine bağlamaya yarayan bir elektrik ekipmanıdır.

Topraklı dişi fiş, elektrikli cihazları prizlere bağlamak için kullanılan bir elektrik aksamıdır ve iki ana işlevi vardır: 1. Güvenli enerji bağlantısı: Fişin topraklı özelliği, buzdolabı, klima, çamaşır makinesi gibi yüksek elektrik tüketimi olan cihazları aşırı akım tehlikelerine karşı korur. 2. Topraklama: Elektrik kaçağı durumunda, kaçak elektriği insana zarar vermeden fiş veya priz üzerinden toprak içerisine gömülmüş bakır levhaya aktarır, böylece oluşan elektrik kaçağı toprağa iletilmiş olur.

Topraklama için topraklama klemensi kullanılır. Bu klemensler, sarı-yeşil renge sahiptir ve din rayına tutunarak topraklamayı ray üzerinden gerçekleştirirler.

TOKİ topraklama sistemi yapımı, aşağıdaki adımları içeren bir süreçtir: 1. İhtiyaç Analizi: Topraklama yapılacak sistemin özellikleri belirlenir. 2. Toprak Direnci Ölçümü: Bölgenin toprak direnci değerleri ölçülerek uygun çözümler belirlenir. 3. Topraklama Tipinin Seçimi: Yıldırımdan korunma, işletme veya koruma topraklaması türüne karar verilir. 4. Malzeme Seçimi: Bakır çubuklar, şeritler ve bağlantı elemanları gibi malzemeler belirlenir. 5. Teknik Çizimler: Topraklama sisteminin şematik ve detay çizimleri hazırlanır. 6. Standartlara Uygunluk Kontrolleri: TS EN 62305, TS HD 60364 ve IEEE standartlarına uyumluluk sağlanır. Uygulama Aşamaları: - Topraklama Elektrodunun Yerleştirilmesi: Elektrodlar, tesisin yakınına yerleştirilip zemine sıkıca bağlanır. - Topraklama Kablosunun Bağlanması: Elektrodlara bağlanan topraklama kablosu, toprağın iletkenliği için çubukla temas eden noktalardan geçirilir ve tesisin çevresindeki diğer elektrodlara bağlanır. - Sistemin Test Edilmesi: Topraklama sistemi, düzenli olarak test edilmeli ve olası hasarlar kontrol edilmelidir.

Ankara'da topraklama ölçümü, "Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği"ne göre yılda en az bir defa yapılmalıdır.

Baz istasyonu topraklaması için ideal olarak topraklama direnci 5 ohm'un altında olmalıdır.

30x3,5 mm galvaniz şerit, elektrik topraklama uygulamalarında ve temel topraklamasında kullanılır. Bu şeritler, korozyona dayanıklı çelikten üretilerek, elektrik akımının güvenli bir şekilde toprağa iletilmesini sağlar.

Siyah ve beyaz kablolar, belirli koşullarda topraklama kablosu olarak kullanılabilir. - Siyah kablo, genellikle faz hattını temsil eder ve elektrik akımını taşıyan ana hattır. - Beyaz kablo, nötr kablosunu temsil eder ve elektrik akımını kaynağına geri döndürür. Topraklama kablosu ise sarı-yeşil renkte olup, elektrik kaçağı durumunda güvenliği sağlamak için kullanılır.

İşletme topraklaması için topraklama direnci 2 ohm altında olmalıdır.

Koruma topraklaması çeşitleri şunlardır: 1. Direkt Koruma Topraklaması: Topraklama üzerinde sadece topraklama empedansı bulunur, başka bir direnç yoktur. 2. Endirekt Koruma Topraklaması: Topraklama, ek bir ohmik, endüktif veya kapasitif direnç üzerinden yapılır. 3. Temel Koruma Topraklaması: Binaların temellerine topraklama elektrodu çakılarak yapılır. 4. Yıldırım Koruma Topraklaması: Yıldırım düşmesi durumunda elektrik tesisleri, cihazlar veya binaları korumak için uygulanır.

Evet, galvanize demir topraklamada kullanılır. Özellikle sıcak daldırma galvaniz şerit, inşaat demirlerinin arasına döşenerek temel topraklamasında tercih edilir. Galvaniz topraklama şeritlerinin özellikleri arasında korozyon dayanımı, hızlı montaj ve TSE standartlarına uygunluk bulunur.

İşletme topraklaması, elektrik tesisatlarının ve elektronik cihazların normal şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla yapılan topraklama türüdür. Bu topraklama türünde: - Trafo nötr noktası, - Transformatör gövdesi ve - Motor gövdeleri gibi bölümler toprağa bağlanır. Böylece, elektrik tesisatında ve cihazlarda istenmeyen gerilim dalgalanmaları ve elektromanyetik parazitler engellenmiş olur.

Nötr topraklama, toprağa doğrudan bağlı olmayan, ancak topraklama adıyla anılan bir sistemdir. Nötr topraklama işlemi şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Güvenlik önlemleri: Sigorta şalterlerinin kapatılması, yalıtkan eldiven kullanılması ve kontrol kaleminin hazır bulundurulması gereklidir. 2. Malzeme temini: Uygun çapta (genellikle 12,5 mm ile 40 mm arasında) iki veya üç adet bakır çubuk temin edilir. 3. Çubukların bağlanması: Bakır çubuklara kablolar bağlanır. 4. Çukur kazma: Toprakta 2 metre civarında çukurlar kazılarak çubuklar en az birer metre ara ile yerleştirilir. 5. Direncin düşürülmesi: Çukurun dibinden yarım metre yüksekliğe kadar betonite ve gem tozu karışımı doldurulur ve üstü toprakla örtülür. 6. Kablo bağlantısı: Daha sonra kablo, binadaki topraklama hattı ile birleştirilir. Eğer binada mevcut bir topraklama hattı yoksa, bu hattın eve kadar çekilmesi gerekmektedir.

Kaz ayağı yöntemi ile topraklama, topraklama çubuklarının aralıklarının çubuk uzunluğunun iki katı uzunluğunda ve mümkünse kaz ayağı şeklinde yapılması gerektiğinde kullanılır. Bu yöntem, özellikle kışın toprak yüzeyinin donabileceği durumlarda tercih edilir.

Tip 1 (B sınıfı) ve Tip 2 (C sınıfı) parafudrların seçimi için aşağıdaki parametreler dikkate alınmalıdır: 1. Darbe Akımı Kapasitesi: Parafudrun taşıyabileceği maksimum akım değeri, yıldırım veya şebeke darbelerine karşı koruma düzeyini belirler. 2. Koruma Seviyesi (Up): Parafudrun gerilim darbesini sınırlama kapasitesini ifade eder ve korunacak cihazların hassasiyetine göre seçilmelidir. 3. Topraklama Uyumu: Parafudr, etkili bir koruma sağlayabilmek için uygun bir topraklama sistemiyle entegre edilmelidir. Kullanım alanına göre seçim: - Tip 1 parafudr (B sınıfı): Yıldırım darbelerine karşı koruma sağlar ve ana dağıtım panolarında kullanılır. - Tip 2 parafudr (C sınıfı): Şebeke darbelerine karşı koruma sağlar ve hem ana hem de tali dağıtım panolarında kullanılır.

Topraklamayla ilgili fizik kuralları şunlardır: 1. Elektrik Akımı En Kolay Yolu Seçer: Elektrik akımı, en kısa yoldan ve direnci en düşük iletken üzerinden hareket eder. 2. Kaçak Akımın Toprağa Yönlendirilmesi: Topraklama, elektrik kaçaklarının insan vücuduna zarar vermesini önlemek için bu akımları güvenli bir şekilde toprağa yönlendirir. 3. Toprak Direnci Hesaplaması: Topraklama sistemlerinin tasarımı yapılırken, amaca uygun toprak direnci hesaplanır ve buna göre toprak çubuğu toprağın içerisine gömülür. 4. Periyodik Ölçüm Gerekliliği: Topraklama sistemlerinin etkinliği, düzenli olarak toprak ölçüm cihazı ile kontrol edilmelidir.