Topografya

İsviçre haritasının üçgen şeklinde olmasının nedeni, ülkenin coğrafi konumuyla ilgilidir. İsviçre, Batı ve Orta Avrupa'da yer alır ve beş ülke ile sınırı vardır: Almanya, Fransa, İtalya, Avusturya ve Lihtenştayn. Bu beş ülkenin sınır çizgileri bir araya geldiğinde, İsviçre'nin haritası üçgen bir şekil oluşturur. Ayrıca, İsviçre'nin fiziki haritası da üçgen bir yapıya sahip olabilir çünkü ülke, Alpler Dağları ile kaplıdır ve bu dağlar ülkenin büyük bir kısmını oluşturur. Ancak, İsviçre'nin haritasının üçgen olmasının spesifik bir nedeni olarak, ülkenin resmi bir üçgen şekli benimsediği veya bu şeklin tarihsel bir anlamı olduğu belirtilmemiştir.

Çukurova'nın coğrafi özellikleri: Konum: Türkiye'nin güneyinde, Akdeniz Bölgesi'nde yer alır. Yeryüzü şekilleri: Kuzeyinde Orta Toros Dağları, doğusunda Amanos Dağları bulunur. İklim: Genel olarak Akdeniz iklimi hakimdir. Su kaynakları: Seyhan ve Ceyhan nehirleri ile beslenir. Tarım ve ekonomi: Türkiye'nin en önemli tarım merkezlerinden biridir.

Ankara'nın topografik haritası, Ankara ilinin coğrafi yapısını ve yükseltilerini gösteren bir haritadır. Ankara'nın topografik haritalarını bulabileceğiniz bazı kaynaklar: Wikimedia Commons: Ankara ilinin topografik haritasını içeren bir PNG dosyası bulunmaktadır. Map Root Design: Ankara'nın topografik rölyef haritasını satın alabileceğiniz bir site. en-ca.topographic-map.com: Ankara'nın topografik haritasını, yükseltilerini ve arazisini gösteren bir platform. Ayrıca, Harita Genel Müdürlüğünün (HGM) sitesinde de Ankara'nın fiziki il haritası gibi çeşitli haritalar ücretsiz olarak sunulmaktadır.

Muğla Marmaris'in topografyası şu şekilde özetlenebilir: Konum: Marmaris, Türkiye'nin güneybatısında, Muğla iline bağlı bir sahil ilçesidir. Çevreleyen coğrafi yapılar: Batısında Datça Yarımadası ve Kerme Körfezi, kuzeyinde Ula ilçesi, doğusunda Balan Dağı, Karadağ ve Günlük Tepeleri, güneyinde ise Akdeniz ile çevrilidir. Yükselti: Ortalama yükselti 93 metredir, ancak yükseklik -1 metreden 993 metreye kadar değişmektedir. Kentin en eski kısmı, denize doğru uzanan bir tepe üzerinde yer alan Kale Mahallesi'dir.

Topoğrafik haritalarda çeşitli ölçekler kullanılabilir: Küçük ölçekli topoğrafik haritalar: 1/600.000 ve daha küçük ölçeklidir. Orta ölçekli topoğrafik haritalar: 1/600.000 ile 1/75.000 arası ölçeklidir. Büyük ölçekli topoğrafik haritalar: 1/75.000 ve daha büyük ölçeklidir. Ayrıca, topoğrafik haritalarda çizgisel (grafik) ölçek ve kesirli (sayısal) ölçek olmak üzere iki ana ölçek türü kullanılır. Çizgisel ölçek: Harita üzerinde belirlenmiş bir uzunluğun, arazi üzerindeki gerçek uzunluğa oranını gösteren bir cetveldir. Kesirli ölçek: Harita üzerindeki bir birimin, arazi üzerindeki kaç birime karşılık geldiğini gösteren kesirli bir ifadedir (örneğin, 1/25.000).

Plankote örneği, harita mühendisliği bürolarından veya belediyelerin imar ve şehircilik müdürlüklerinden alınabilir. Plankote ölçümü ve hazırlanması, son derece hassas ve dikkat gerektiren bir işlem olduğu için mutlaka alanında uzman bir harita mühendisi tarafından yapılmalıdır.

1/25.000 ölçekli topoğrafik harita, yeryüzünün veya bir parçasının morfolojik (şekilsel) yapısının, eş yükseklik eğrileri yardımıyla yatay düzlem üzerinde gösterildiği bir harita türüdür. Bu haritalar, hem doğal hem de beşeri özellikleri içerir ve coğrafi planlama, yerbilimleri, madencilik, inşaat mühendisliği gibi alanlarda kullanılır. 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritalar, Harita Genel Komutanlığı tarafından üretilir ve ED50 koordinat sisteminde, UTM 6 derece olarak koordinatlandırılır.

Türkiye'nin topografik haritaları genellikle 1:500.000 ve 1:1.000.000 ölçeklerinde hazırlanmaktadır. 1:500.000 ölçekli haritalar, 72 cm x 57 cm boyutundadır ve kağıt baskı olarak temin edilebilir. 1:1.000.000 ölçekli haritalar, daha geniş alanları kapsar ve genellikle sayısal coğrafi veriler şeklinde sunulur. Ayrıca, daha büyük ölçekli (örneğin 1:100.000) ve daha küçük ölçekli (örneğin 1:2.000.000) topografik haritalar da bulunmaktadır.

Plankote ve halihazır harita aynı değildir, ancak birbiriyle ilişkili kavramlardır. Halihazır harita, bir yerin mevcut durumunu, doğal ve insan yapımı tüm unsurları gösteren haritalardır. Plankote, arazi parselasyonu, tapu işlemleri ve harita yapımı sırasında kullanılan bir ölçüm yöntemidir. Dolayısıyla, plankote, halihazır haritanın bir bileşeni olabilir ancak aynı şey değildir.

Periglasiyal topografya, en basit tabirle "buzul çevresi coğrafyası ve bu bölgelerde görülen yeryüzü şekilleri" anlamına gelir. Periglasiyal sahaların en önemli özelliklerinden bir tanesi donmuş topraklardır. Periglasiyal bölgelerin dağılışı, Kuzey Yarımküre'de daha fazla alan kaplar. Periglasiyal topografyanın görüldüğü bazı bölgeler şunlardır: Alaska; Kanada; İzlanda; İskandinavya; Rusya; Kuzey Moğolistan; And Dağları.

Eski dağların aşınması sonucu toprak oluşur. Dağlardaki kayaçların aşınması, yer altı suyunun depolanması ve akışı üzerinde etkili olan ve bitki örtüsünün gelişimi için önemli olan toprağı meydana getirir.

1/25.000 ölçekli topoğrafik haritanın nasıl okunacağına dair bazı bilgiler: Yön: Haritanın üst tarafı kuzeyi gösterir. Konum: Bir mevkii, enlem ve boylam ile ifade edilir. Ölçek: 1/25.000 ölçekli bir haritada, haritadaki 1 birimlik (cm) uzunluk, gerçekte 25.000 birim (cm) mesafeye karşılık gelir. Yükseklik: Yükseklikler, deniz seviyesine göre eş yükselti eğrileri ile gösterilir. Semboller: Haritada yollar, yerleşim yerleri, çeşmeler, enerji nakil hatları gibi unsurlar kendilerine özgü simgelerle işaretlenir. Siyah renkler yol, bina, demiryolu gibi insan yapısı şeyleri; mavi renkler su (nehir, dere, göl, deniz); yeşil, orman, otlak, tarla gibi bitki örtüsünü; kırmızı ise ana yolları ve siyasi sınırları gösterir. Daha detaylı bilgi ve eğitim için YouTube'da "ArcGIS Eğitim (3) 1/25.000 Topografya Haritası Yapımı" videosu izlenebilir.

Topografik harita okumak için şu adımlar izlenebilir: 1. Kuzey yönünün belirlenmesi. 2. Yerin haritada bulunması. 3. Eş yükselti eğrilerinin incelenmesi. Kalın eş yükselti eğrileri. İnce eş yükselti eğrileri. Eğriler arasındaki mesafenin belirlenmesi. Eğrilerin şeklinin incelenmesi. 4. Renklerin ve sembollerin değerlendirilmesi. Siyah, yol, bina ve demiryolu gibi insan yapımı yapıları; mavi, nehir, dere, göl ve deniz gibi su kaynaklarını; yeşil, orman, otlak ve tarla gibi bitki örtüsünü; kırmızı ise ana yolları ve siyasi sınırları gösterir. Eş yükselti eğrileri genellikle kahverengi ile çizilir, ancak kar ve buzla kaplı zirvelerde mavi renk kullanılır. 5. Diğer unsurların incelenmesi. Yön oku, arazinin kuzey, doğu, güney ve batı yönlerini belirlemeye yardımcı olur. Coğrafi koordinatlar, haritanın dünya üzerindeki yerini belirlemeye olanak tanır. Göller, nehirler, yerleşimler gibi unsurlar harita üzerinde adlarıyla gösterilir.

En kesit hesabı için iki ana yöntem bulunmaktadır: 1. Cebrik Yöntem: En kesit, alanları kolayca hesaplanabilecek üçgen ve dörtgenlere bölünerek alan hesabı yapılır. 2. Cross Yöntemi: En kesit yarma ve dolgu alanları, kırılma noktalarının koordinatları yardımıyla matris yöntemi kullanılarak çözülür. En kesit hesabında genel adımlar: 1. Özel noktaların belirlenmesi: Etek, kret ve geçiş noktalarının koordinatları (kot ve yol ekseninden mesafeler) belirlenir. 2. Alan hesabı: Cebrik veya Cross yöntemi ile dolgu ve yarma alanları hesaplanır. 3. Hacim hesabı: Art arda gelen en kesitler arasındaki hacim, her bir en kesitten elde edilen dolgu ve yarma alanları ile belirlenir. En kesit hesapları, genellikle yol, kanal ve yüksek gerilim hattı gibi inşaat projelerinde kullanılır.

Yüksek ve engebeli topografya, kara ve demir yolu ulaşım sistemlerini etkiler. Etkileri: Maliyet artışı: Engebe fazlalığı, yol yapım maliyetlerini yükseltir. Zorluklar: Dağlık ve tepelik sahalarda ulaşım zorlaşır. Güzergah: Yollar, akarsu vadilerini ve plato yüzeylerini takip eder. Çözümler: Tüneller: Dağlık alanlarda tünellerle ulaşım sağlanır. Köprüler: Nehir vadilerinde köprüler kullanılır.

Amerika'nın fiziki haritası, Amerika Birleşik Devletleri'nin yükseltileri, dağ sıraları, yaylaları, nehirleri, ovaları ve diğer topografik özelliklerini gösterir. Fiziki haritalarda genellikle dağlar, nehirler ve göller gibi yeryüzü şekilleri mavi, yeşil ve kahverengi tonlarla gösterilir. Amerika'nın fiziki haritalarını içeren bazı kaynaklar: istockphoto.com. harita.gen.tr. tr.wikipedia.org.

"Eşikten alanlar" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli eşik türlerini ifade edebilir. İşte bazı örnekler: Planlama ve imar alanında: Eşik analizi, imar planlarının hazırlanmasında kullanılan bir yöntemdir ve topografik, jeolojik, hidrojeolojik yapı özellikleri ile arazi kullanımı, tarım ve orman alanları gibi unsurların analiz edilmesini içerir. İhale mevzuatında: "Eşik değerler", 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında, mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde ilan sürelerini ve kurallarını belirleyen parasal limitlerdir. Daha spesifik bir bilgi için bağlamın belirtilmesi gerekebilir.

Harita ölçüm aletlerinden bazıları şunlardır: Teodolit. Nivo. Total Station. GPS. Jalon. Prizma. Çekül (şakül). Çelik şerit metre. Klizimetre. Nişan levhası.

Muğla Menteşe'nin topografyası, dağlarla çevrili bir ova yapısında olup, genellikle yemyeşil çam ormanları ile kaplıdır. Menteşe, engebeli dik yamaçlara kurulmuş olup, Kocaçay'ın aktığı bir vadide konumlanmıştır. Öne çıkan doğal yerler: Sarnıç Şelalesi; Karabağlar Yaylası; Yerküpe Yaylası (denizden 800 metre yükseklikte).

Ölçme Bilgisi I ve II ders notlarına şu kaynaklardan ulaşılabilir: researchgate.net. web.itu.edu.tr. acikders.ankara.edu.tr. Ayrıca, "Ölçme Bilgisi" ders notları için aşağıdaki kaynaklar da kullanılabilir: "Topografya Ders Notları" - M. Gündoğdu Özgen. "Surveying: Principles and Applications" - Barry F. Kavanagh, S.J. Glenn Bird. "Engineering Surveying Technology" - edited by T.J.M. Kennie and G. Petrie. "Surveying" - A. Bannister, S. Raymond, R. Baker. "Surveying: With Construction Applications" - Barry F. Kavanagh.