Tahakkuk

Tahakkuklu ve nakti vergi terimleri, vergilendirme sürecinin farklı aşamalarını ifade eder: 1. Tahakkuklu Vergi: Verginin tahakkuku, tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenmesi gereken bir safhaya gelmesi anlamına gelir. 2. Nakti Vergi: Nakti vergi terimi, belgelerde yer almayan ve nakit olarak ödenen vergileri ifade edebilir. Ancak, genel vergilendirme sürecinde "nakti vergi" terimi spesifik bir anlam taşımaz ve daha çok "verginin tahsili" kavramı kullanılır.

Tahakkuka dayalı muhasebe, gelir ve giderleri kazanıldıklarında veya tahakkuk ettiklerinde kaydederek finansal işlemleri takip etme yöntemidir. Tahakkuka dayalı muhasebenin temel ilkeleri: - Gelir tahakkuku: İşletmenin gelir elde etme hakkı kazandığı, ancak henüz tahsil edilmemiş işlemler için yapılan kayıt. - Gider tahakkuku: İşletmenin bir hizmet veya ürün satın aldığı, ancak ödeme işleminin daha sonra yapılacağı durumları ifade eder. Bu yöntem, işletmelerin finansal durumlarını daha doğru bir şekilde yansıtarak, uzun vadeli eğilimleri ve yükümlülükleri yakalamalarını sağlar.

Tahakkukla muhasebe, gelir ve giderleri nakit hareketinden bağımsız olarak, kazanıldıklarında veya tahakkuk ettiklerinde tanıyarak finansal işlemleri takip etme yöntemidir. Bu muhasebe yöntemi, aşağıdaki temel ilkeleri içerir: - Gelir tahakkuku: Nakit tahsil edilmeden önce gelirlerin kaydedilmesi. - Gider tahakkuku: Nakit ödenmeden önce giderlerin kaydedilmesi. Tahakkukla muhasebenin avantajları arasında daha doğru finansal durum değerlendirmesi, bütçe planlaması ve gelecekteki nakit akışlarının daha iyi tahmin edilmesi yer alır.

Tahakkuka dayalı muhasebe sistemi, gelirlerin ve giderlerin, nakit akışı gerçekleştiğinde değil, gerçekleştiği anda kayıt altına alınmasını sağlayan bir muhasebe yöntemidir. Bu sistemde: - Gelir tahakkuku, işletmenin bir gelir elde etme hakkı kazandığı, ancak henüz tahsil edilmemiş işlemler için yapılır. - Gider tahakkuku, işletmenin bir hizmet veya ürün satın aldığı, ancak ödeme işleminin daha sonra yapılacağı durumları ifade eder. Tahakkuka dayalı muhasebe, işletmelerin finansal durumlarını daha doğru bir şekilde yansıtarak, daha sağlıklı mali raporlar oluşturmalarına olanak tanır.

İBB borç tahakkuku, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) olan borçların kesinleşmesi ve ödenme aşamasına gelmesi anlamına gelir. Tahakkuk süreci şu adımları içerir: 1. Tebliğ: Vergi veya borç mükellefe bildirilir. 2. İtiraz: Mükellef, bu vergi veya borca itiraz etmezse, borç kesinleşir. 3. Ödeme: Borçlu, belirlenen süre içinde borcunu öder. İBB borç tahakkuku ile ilgili sorgulama ve ödeme işlemleri, İBB web sitesi, e-Devlet veya çağrı merkezi üzerinden yapılabilir.

Tahakkuk ve fatura arasındaki temel farklar şunlardır: - Tahakkuk, bir işlemin gerçekleştiği ancak ödemesinin henüz yapılmadığı durumları kapsar. - Fatura ise, mal veya hizmet satışını kanıtlayan bir belgedir ve bu işlem sonucunda alıcıya kesilir. Özetle, tahakkuk fişinde ödeme planı yer alırken, faturada ödeme işlemi tamamlanmış olur.

Gelir, tahakkuk muhasebesi yöntemine göre, ürün gönderildiğinde veya hizmet sunulduğunda muhasebeleştirilir. Bu, nakit alınmamış olsa bile gerçekleşir, çünkü önemli olan ekonomik olayın gerçekleşmesidir.

Tahakkuk fişinde olması gereken bilgiler şunlardır: 1. Belge Numarası: Fişin benzersiz bir kimliği olan numara. 2. Tarih: Fişin düzenlendiği tarih. 3. Fiş Türü: Gelir veya gider tahakkuk etme türünü belirten bilgi. 4. Hesap Kodu ve Adı: Tahakkuk edilen gelir veya giderin hesap numarası ve hesap adı. 5. Tutar: Tahakkuk edilen gelir veya giderin miktarı. 6. Açıklama: Tahakkuk işlemi ile ilgili detaylı açıklama. 7. Birim Fiyat ve Miktar: Varsa, mal veya hizmetin birim fiyatı ve miktarı gibi detaylar. 8. İmza ve Onaylar: Fişin hazırlayan, onaylayan ve muhasebeleştiren kişilerin imzaları ve unvanları. Ayrıca, vergi tahakkuk fişinde vergi türü, mükellef bilgileri ve son ödeme tarihi gibi ek bilgiler de yer alır.

Tarh ve tahakkuk terimleri, vergi hukukunda önemli kavramlardır: 1. Tarh: Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarda gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar itibariyle tespit eden idari muameledir. 2. Tahakkuk: Verginin tahakkuku, tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenmesi gereken bir safhaya gelmesidir.

Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandıktan sonra en geç otuz gün içinde tahakkuka bağlanır.

Tahakkuk fişi, bir işletmenin veya kamu kurumunun finansal yönetim süreçlerinde kullanılan bir belgedir. Tahakkuk fişinin temel özellikleri: - Belge numarası: Fişin benzersiz bir kimliği. - Tarih: Fişin düzenlendiği tarih. - Fiş türü: Gelir veya gider tahakkuk etme türünü belirtir. - Hesap kodu ve adı: Tahakkuk edilen gelir veya giderin hesap numarası ve hesap adı. - Tutar: Tahakkuk edilen gelir veya giderin miktarı. - Açıklama: Tahakkuk işlemi ile ilgili detaylı açıklama. - İmza ve onaylar: Fişin hazırlayan, onaylayan ve muhasebeleştiren kişilerin imzaları ve unvanları. Kullanım amacı: Tahakkuk fişi, gelir ve giderlerin doğru bir şekilde kaydedilmesini sağlayarak, kurumların mali durumunu takip etmelerine, harcamalarını kontrol etmelerine ve bütçe yönetimlerini sağlamalarına yardımcı olur.

Tahakkuk numarası, tahakkuk fişinin sağ üst köşesinde yer alır.

Faiz geliri tahakkuktan muhasebeleştirilmesi şu adımlarla yapılır: 1. Faiz Tahakkuku: Faiz geliri, ilgili döneme isabet ettiği ölçüde gelir olarak dikkate alınır ve tahakkuk ettirilir. 2. Hesaplama: Faiz geliri, borcun faiz oranı, miktarı ve faiz dönemi dikkate alınarak hesaplanır. 3. Kayıt: Tahakkuk eden faiz geliri, işletmenin gelir hesaplarına (örneğin, "Faiz Gelirleri" hesabı) borç olarak kaydedilir. 4. Vergi Kesintisi: Faiz gelirleri üzerinden stopaj gibi yasal kesintiler yapılır ve bu kesintiler de ilgili gider hesaplarına (örneğin, "Vergi Ödemeleri" hesabı) kaydedilir. Bu süreç, işletmenin finansal tablolarının doğru ve tam bir şekilde hazırlanmasını sağlar.

Gelir tahakkukları, gelirlerin tahsil edilmiş olması gereken dönemde muhasebeleştirilir. Örneğin, bir işletme bir mal veya hizmeti satmış ancak ödeme vadesi gelecek yıl veya yıllara yayılmışsa, bu satıma ilişkin gelir, tahakkuk eden gelir olarak muhasebeleştirilir.

Tahakkuk fiş sıra numarası, tahakkuk fişinin sağ üst köşesinde bulunan barkodun altında yer alan numaradır.

Tahakkuka bağlı ödeme, bir gelir, gider veya borcun yasal bir temele dayanarak belirlenmesi ve kayıtlara geçirildikten sonra ödenmesi anlamına gelir. Bu süreç genellikle şu adımları içerir: 1. Hizmet veya mal teslimi: Gelir tahakkuku için hizmetin sunulması veya malın teslim edilmesi gereklidir. 2. Fatura ve belge düzenleme: İşlemle ilgili detaylar, tutar, tarihler ve ilgili tarafların bilgilerini içeren belgelerin düzenlenmesi. 3. Muhasebeleştirme: Fatura ve belgelerin muhasebe sistemine girilmesi ve tahakkuk işleminin gerçekleştirilmesi. 4. Ödeme veya tahsilat: Tahakkuk eden gelirin ödenmesi veya giderin tahsil edilmesi, finansal işlemi tamamlar.

Tahakkuka kalan tutar, genellikle vergi veya mali yükümlülüklerin hesaplanması ve kayıtlara geçirilmesi sürecinde belirlenir. Bu hesaplamayı yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Vergi Beyannamesinin Değerlendirilmesi: Vergi dairesi, mükelleflerin beyan ettikleri gelirleri ve mali durumlarını değerlendirerek vergi tahakkukunu hesaplar. 2. Vergi Türünün ve Matrahının Belirlenmesi: Verginin türü (örneğin, gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV) ve vergiye tabi matrah belirlenir. 3. Vergi Miktarının Hesaplanması: Vergi hesaplamaları yapılarak ödenecek tutar hesaplanır. 4. Tahakkuk Fişinin Düzenlenmesi: Hesaplanan vergi miktarı, tahakkuk fişi ile mükellefe bildirilir ve bu fişte ödenecek tutarın detayları yer alır. Bu süreç, nakit akışı gerçekleşmese bile ilgili tutarların muhasebeleştirilmesini sağlar.

Tahakkuklu ödeme, genellikle bankanın son gün işlemleri tamamlaması ve kurum ile olan anlaşmasına bağlı olarak hesaba geçer. Tam bir saat vermek mümkün olmasa da, ödemelerin mesai saatleri içinde gerçekleştirildiği ve yaklaşık 3 gün sonra ilgili kuruma aktarıldığı belirtilmektedir.

Gelecek dönemlere ait gelirler ve giderler, tahakkuk ettikleri dönemde muhasebeleştirilir. - Gelecek dönemlere ait giderler, peşin ödenmiş olsalar bile, ilgili oldukları döneme kadar "180 Gelecek Aylara Ait Giderler" hesabında borç olarak kaydedilir ve dönem geldiğinde ilgili gider hesabına aktarılarak kapatılır. - Gelecek dönemlere ait gelirler ise, üçüncü kişilerden tahsili hesap döneminden sonra yapılacak olsa bile, içinde bulunulan döneme ait olan kısımları "181 Gelir Tahakkukları" hesabında izlenir.

191 ve 391 hesaplarının ters kaydı, dönem sonunda KDV tahakkuku yapıldığında yapılır. Bu işlem şu şekilde gerçekleştirilir: 1. 191 İndirilecek KDV Hesabı borçlandırılır ve 391 Hesaplanan KDV Hesabı alacaklandırılır. 2. Eğer Hesaplanan KDV, İndirilecek KDV'den büyükse, aradaki fark 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı'na alacak kaydedilir. 3. Eğer İndirilecek KDV, Hesaplanan KDV'den büyükse, aradaki fark 190 Devreden KDV Hesabı'na borç kaydedilir.