Sürgün

Orhan Pamuk'un "Kar" romanının olay örgüsü şu şekilde özetlenebilir: Başlangıç: On iki yıl Almanya'da sürgün yaşayan şair Ka, annesinin ölümü üzerine Türkiye'ye döner ve bir röportaj için Kars'a gider. Araştırma: Kars'ta, sıkça gündeme gelen kadın intiharlarını araştırır. Kişisel Gelişim: Eski aşkı İpek ile karşılaşır ve ona yaklaşmaya çalışır. Siyasi ve Dini Gerilim: Şehirdeki siyasi ve dini gruplar arasındaki gerilimin ortasına sürüklenir. Doruk Noktası: Bir tiyatro sahnesinde gerçekleşen darbe girişimi ve sonrasında yaşanan ölümlerle olay örgüsü doruğa ulaşır. Çözüm: Ka, Kars'tan ayrılır ve İpek ile hayalini kurduğu mutluluk gerçekleşmez. Roman, bireysel hikâyeler ile toplumsal meseleleri iç içe geçirir ve zengin bir karakter kadrosuna sahiptir.

Nazım Hikmet'in mezarının Rusya'da olmasının sebebi, şairin 1951 yılında Bakanlar Kurulu tarafından Türk vatandaşlığından çıkarılmasıdır. 25 Temmuz 1951 tarihinde, büyük dedesi Mustafa Celaleddin Paşa'nın (Konstantin Borzecki) memleketi olan Polonya'nın vatandaşlığına geçen Nazım, Borzecki soyadını almıştır. 2009 yılının 5 Ocak Günü "Nazım Hikmet Ran'ın Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkartılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yürürlükten kaldırılmasına ilişkin önerge" Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılmış, ancak bu düzenleme sadece yaşamakta olanlar kişiler için düzenlendiğinden Nazım Hikmet'i kapsamamıştır.

Midhat Paşa, Sultan II. Abdülhamid'in, padişah ve sadrazam yetkilerinin farklı yorumlanmasından doğan bir fikir ayrılığı ve çatışma nedeniyle 5 Şubat 1877'de sadaret makamından azledilerek sürgün cezasına çarptırılmıştır. Sürgün edilme gerekçeleri arasında şunlar da bulunmaktadır: 93 Harbi: Midhat Paşa'nın, Rusya'nın savaş tehditlerine rağmen İmparatorluğu Rusya ile savaşa sürüklemesi. Anayasa taslağı: Midhat Paşa'nın, kendi hazırladığı ve padişahın yetkilerini sınırlayan anayasa taslağını sunması. Saray muhalifliği: Midhat Paşa'nın, saray çevresine mevzilenmiş ve yeniliklere kapalı tutucu kesimleri rahatsız etmesi.

"Şafak Sökmeden" (Vor der Morgenröte, Farewell to Europe), Nazi baskısından kaçan Stefan Zweig'in Buenos Aires, New York ve Brezilya arasında geçen sürgün yıllarını anlatır. Film, Zweig ve eşinin 15 yıllık sürgün hayatına, 1942'deki intiharlarına kadar süren yolculuklarına ve yazarın "Yeni Dünya"da bir yuva arayışındayken Nazi Almanya'sındaki gelişmelere karşı felsefi duruşuna odaklanır.

Vordonisi Adası'nda Bizans döneminde din adamları ve sürgünler yaşamaktaydı. Adanın en önemli yapısı, keşiş Photios tarafından yaptırılan manastırdı. Patrik Photios: Bir manastır keşişi olan Photios, önce Saray’a gelmiş, çeşitli görevler almış ve 38 yaşında Ortodoks Rum Kilisesi Patriği olmuştur. Devrik Patrik Ignatios: Photios'un görevinden azledilmesi üzerine Küçükyalı’da Bryas Sarayı'nın kalıntısı üzerine Satyros (Satiros) Manastırı'nı yaptırmıştır. İki patrik arasındaki çekişmenin ana nedeni “İkonoklazm", yani ikona düşmanlığıydı. 1010 yılında yaşanan büyük İstanbul depremi sonrasında Vordonisi Adası, üzerinde yaşayanlarla birlikte sular altında kalmıştır.

Selanik göçmenlerinin Diyarbakır'a neden geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Selanik göçmenlerinin Türkiye'ye gelme sebeplerinden bazıları şu şekildedir: Lozan Antlaşması. Osmanlı dönemi. Diyarbakır'a göç eden Selanik göçmenleri hakkında bilgi bulunabilecek kaynaklardan bazıları ise şunlardır: gazete.firat.edu.tr; trhaber.com.

The Banishment (Sürgün), William Saroyan’ın The Laughing Matter adlı uzun öyküsüne dayanan bir dram filmidir. Filmde anlatılan bazı konular: Yalnızlık ve anlaşamama. Evlilikte iletişimsizlik. Vicdan sorguları ve günahların ağırlığı. Film, 2007 yılında Andrey Zvyagintsev tarafından yönetilmiştir.

Rıza Tevfik Bölükbaşı, çeşitli nedenlerle sürgün edilmiştir: Millî Mücadele'ye muhalefet: Millî Mücadele aleyhtarı Ali Kemal’in linç edilmesi üzerine, 8 Kasım 1922’de kendi isteği ile ülkeyi terk etmiştir. Sevr Antlaşması: Sevr Antlaşması'nı imzalayan Osmanlı delegesi olarak, 150’likler listesinde yer almıştır. Siyasi faaliyetler: İttihat ve Terakki ile ideolojik ve politik aykırılıklar, ayrıca Hürriyet ve İtilâf Fırkası'na geçmesi. Rıza Tevfik, sürgün yıllarında Hicaz, Amerika, Amman, Ürdün ve Lübnan'da yaşamıştır.

Adam Mickiewicz, Polonya'nın özgürlüğe kavuşturulması için 1819 yılında, okul arkadaşlarıyla birlikte gizli bir örgüt kurduğu için sürgün edilmiştir. Ayrıca, Rus otoritelerince, üniversitede bağımsız Polonya ülküsünü savunan bir gizli cemiyete üye olmak suçundan tutuklanıp Orta Rusya’ya sürülmüştür. Mickiewicz, hayatı boyunca Polonya'nın bağımsızlık mücadelesi nedeniyle birçok kez takibata uğramış ve farklı ülkelere sığınmak zorunda kalmıştır.

Ahıskalı Türkler, Bursa'ya 17 Mart 2022 tarihinde gelmiştir. Dışişleri Bakanlığının organizasyonuyla, Rusya'nın savaş açtığı Ukrayna'dan tahliye edilen 25 Ahıska Türkü, Bursa'ya getirilerek Nilüfer ilçesindeki Halime Hatun Kız Öğrenci Yurduna yerleştirilmiştir.

Kemal Sayar'ın "Sonsuza Dek Sophie" şiiri, aşkın zorluklarını ve uzaktan sevmenin getirdiği acıları anlatır. Şiirde, aşkın bir meydan muharebesi olduğu ve şarklıların, yani Allah'a inanan ve konuşamayacakları kızlara aşık olan insanların hep yenildiği vurgulanır. Ayrıca, bir şairin, sevdiği kadın olan Sophie'nin bir gün onu terk edişini ve bu terk edilişin şair üzerindeki etkisini anlatır. Şiirde, Sophie'nin bir gün yağmurda ıslanıp, elinde bir karanfille bir kapının önünde saatlerce ağlaması ve asla zili çalmaması hayal edilir.

IV. Murad, Nef'i adlı şairi sürgün etmiştir. Ayrıca, IV. Murad'ın Evliya Çelebi ve Kâtip Çelebi gibi âlimleri teşvik ettiği bilinmektedir.

Aşık Mahzuni Şerif, siyasi duruşu ve eleştirel sözleri nedeniyle sıkça baskı görmüş, hapis yatmış ve sürgüne gönderilmiştir. Sürgün edilmesine neden olan bazı olaylar: 12 Mart Muhtırası ve 12 Eylül Darbesi: Bu dönemlerde eserleri yasaklanmış ve plakları toplatılmıştır. İdamla yargılanması: Bazı yazıları ve türküleri nedeniyle iki defa idamla yargılanmıştır. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam edilmesi: Bu dönemde başbakanlık yapan Nihat Erim'e yazdığı "Erim Erim Eriyesin" türküsü nedeniyle hapse mahkum edilmiştir.

Halil Cibran, ilk aşkını anlattığı "Kırık Kanatlar" ve Doğu'nun adaletten uzak tavrına bir başkaldırı niteliği taşıyan "Asi Ruhlar" gibi eserleri nedeniyle Lübnan'dan sürgün edilmiştir. Ayrıca, 1920'lerin sonunda yazdığı "Yeryüzü Tanrıları" kitabı için gittiği Central Park'ta polisle yaşadığı bir olay da sürgün edilmesine yol açmış olabilir. Cibran, bu sürgünleri "Doğrusu sürgünde geçirdiğim yıllar için pişman değilim" diyerek kabul etmiştir.

Ahıska gelinlerinin neden Türkiye'ye geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, Ahıska Türklerinin Türkiye'ye geliş sebepleri arasında şunlar yer alır: Sürgün. 1989 Fergana olayları. Savaş koşulları. Ahıska Türkleri, 1992 yılında Türkiye'ye göç edebilmeleri için çıkarılan kanun sayesinde de Türkiye'ye yerleşmiştir.

Lagari Hasan Çelebi, ulemanın baskısı nedeniyle 1633 yılında gerçekleştirdiği roketle uçuşun ardından sürgün edilmiştir. Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinde, Sultan IV. Murad tarafından ödüllendirildikten sonra, ulemanın Lagari'nin çalışmalarını tehlikeli bulması üzerine Kırım'a sürgüne gönderildiği belirtilmiştir. Lagari'nin Kırım'da Selamet Giray Han'ın yanında vefat ettiği rivayet edilmektedir.

Ahmet Kaya'nın sürgünde geçirdiği süre, 1999 yılından 2000 yılındaki ölümüne kadar olan 1 yıllık bir dönemi kapsar. Kaya, 16 Haziran 1999'da Türkiye'den ayrılmış ve 16 Kasım 2000'de Paris'te hayatını kaybetmiştir.

“Bir Fırtına Tuttu Bizi” türküsünün hikayesi, Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi ile yaşanan göç olaylarına dayanmaktadır. Türkünün kahramanları, Selanik'te yaşayan ve birbirlerine aşık olan Sabri ve Dimitri adlı iki arkadaştır. Sabri, Dimitri'nin yardımıyla Angeliki'yi kaçırmayı dener, ancak başarısız olur. Sabri, mahpushanede bir ağıt seslendirir: > “Bir fırtına tuttu bizi, deryaya kardı. O bizim buluşmalarımız a yârim mahşere kaldı”. Angeliki, başkası ile evlendirilir. Sabri'nin ağıtını duymuş gibi, o da bir cevap verir: > “Pencereden baka baka yârim ela gözler süzüldü”. İki arkadaş, hapisten çıktıklarında nüfus mübadelesi başlamıştır. İki arkadaş, bir ağıt daha seslendirirler: > “Yeni cezve, yeni cezve kaynar, kaynamaz oldu. O benim nazlı yârimin dilleri söyler, söylemez oldu”.

Hamal filminde Yusuf, ölmemektedir. Yusuf, banka soygunu nedeniyle hayatı kararan ve suça sürüklenen bir hamaldır.

Şadiye Sultan, Osmanlı Hanedanı'nın 1924 yılında Türkiye'den sürgün edilmesi nedeniyle yurt dışına çıkmak zorunda kaldı.