SuKirliliği

Melet Irmağı'nın kirli olmasının bazı nedenleri: Sivas'taki bir maden ocağının kimyasal atıkları. Yol çalışması sırasında dereye karışan malzemeler. Ordu Valiliği'nin açıklamasına göre, 11 Nisan 2025 tarihinde ırmakta yapılan denetimlerde, maden atığı depolama tesisi çevresi ve ırmak üzerinden su numuneleri alınmış ve analiz için gönderilmiştir. Analiz sonuçlarına göre gerekli işlemlerin yapılacağı belirtilmiştir.

Türkiye'nin en tehlikeli nehri olarak Ergene Nehri gösterilmektedir. Lüleburgaz Ziraat Odası Başkanı Selçuk Çamlıca'nın açıklamalarına göre, Ergene Nehri dördüncü sınıf su kalitesine inmiş olup, sanayi tesisleri, kentsel ve evsel atıklar ile tarımda kullanılan kimyasallardan dolayı aşırı kirlenmiştir. Diğer bir tehlikeli nehir olarak Kızılırmak da belirtilebilir. 2025 yılında yaşanan kuraklık nedeniyle su seviyesi düşmüş ve bazı bölümleri yürüyerek geçilebilir hale gelmiştir.

Türkiye'de su kirliliğinin en çok arttığı yıllar hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, su kirliliğinin artış gösterdiği bazı dönemler şunlardır: 2016 yılı. 2019 yılı sonrası. Su kirliliğinin uzun vadeli değişimini ve artış nedenlerini daha detaylı incelemek için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın ilgili raporlarına başvurulması önerilir.

Nükleer su reaktörlerinin tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Radyasyon: Nükleer reaksiyon sırasında ortaya çıkan radyasyon, biyosfere sızarak insan sağlığına olumsuz etkiler yapar. Radyoaktif atıklar: Reaktörlerde kullanılan yakıtların işlenmesi sonucu oluşan radyoaktif atıklar, binlerce yıl boyunca tehlikeli kalabilir ve gelecek nesiller için büyük bir tehdit oluşturur. Nükleer kazalar: Reaktörlerde meydana gelebilecek bir kaza, çevreye büyük zarar verme potansiyeline sahiptir. Su ekosistemine etki: Reaktörlerin soğutma işlemi için deniz veya göllerden aldığı suyu, soğutma işlemi tamamlandıktan sonra yüksek sıcaklıkta geri bırakması, termodinamik eğriyi bozarak ekosisteme zarar verir. Terör saldırıları: Nükleer santraller, potansiyel olarak büyük bir felaket yaratma potansiyeline sahip nükleer malzemeler içerir ve bu nedenle terör saldırılarına karşı savunmasızdır.

Aksu Nehri'nin kirli olmasının başlıca nedenleri şunlardır: Tarımsal, evsel ve sanayi atıkları. Arıtma tesislerinin yetersizliği. Kanalizasyon atıkları. Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından 2018 yılında yapılan açıklamada, Aksu Çayı'ndan alınan numune sonuçlarına göre kirletici parametrelerin Su Kirliliği Yönetmeliği'nde belirtilen sınır değerleri aşmadığı belirtilmiştir.

Gediz Nehri'nin kirli olmasının bazı nedenleri: Endüstriyel ve tarımsal atıklar: Gediz, Kütahya, Uşak, Manisa ve İzmir'den geçerken bu bölgelerin evsel, endüstriyel ve tarımsal kirleticilerini alır. Arıtma tesislerinin yetersizliği: Gediz Havzası'nda birçok yerleşim yeri arıtma tesisi olmadan nehre deşarj yapmaktadır. Düzensiz katı atık tesisleri: Havzada 85 düzensiz katı atık tesisi bulunmaktadır. Madencilik faaliyetleri: Madencilik işlemleri nehrin kirliliğine katkıda bulunmaktadır. Zeytinyağı üretim tesisleri ve hayvancılık tesisleri: Bu tesislerden kaynaklanan atıklar nehri kirletmektedir. Gediz Nehri'ndeki kirlilik, hem tarımı hem de balıkçılığı tehdit etmektedir.

Çamurlu suyun içinde bulunan maddeler, suyun kaynağına ve nasıl kirlendiğine bağlı olarak değişir. Çamurlu suyun içinde bulunabilecek bazı maddeler şunlardır: Katı partiküller. Organik ve inorganik maddeler. Organizmalar. Gazlar ve kimyasallar. Ayrıca, endüstriyel üretimde kullanılan şebeke suyu çamurluysa, üretim yapılan sistemdeki kimyasallar ya da ortam kirleticileri de suya karışmış olabilir.

Ceyhan Nehri'nin kirli akmasının başlıca nedenleri arasında fabrika atıkları bulunmaktadır. Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi (AOSB), nehre dökülen kirli suların kendilerinden kaynaklanmadığını savunsa da, bazı mahalle muhtarları ve bölge halkı, AOSB'deki bazı fabrika sahiplerinin arıtma tesisini kullanmadan kimyasal atıklarını nehirlere bıraktığını iddia etmektedir. Ayrıca, nehre dökülen drenaj kanalları ve dereler de kirlilik nedeniyle turuncu, mavi, siyah gibi farklı renkler almaktadır. Ceyhan Nehri'ndeki kirlilik, balık ölümlerine ve halk sağlığı sorunlarına yol açmaktadır.

Düden Çayı'nın kirli olmasının bazı nedenleri: Yeraltına atık su deşarjı. Vahşi çöp döküm alanları. Mermer ve taş ocakları. Atık bertaraf ve geri dönüşüm işletmeleri. Tarım ilaçları. 2024 yılında, çiftçilerin seralarını sulamak için kullandıkları Düden Çayı'nın asitli ve klorlu aktığı, bu nedenle mahsullerinin telef olduğu belirtilmiştir. Düden Çayı'ndaki kirlilik, 2021 yılında da balık ölümlerine yol açmıştı.

Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'ne göre alıcı ortam deşarj standartları üç ana kategoriye ayrılır: 1. Anlık numune konsantrasyonları. 2. İki saatlik kompozit numune konsantrasyonları. 3. Yirmi dört saatlik kompozit numune konsantrasyonları. Denetlemelerde normal işletme şartlarına ait iki saatlik kompozit numuneler esas alınır.

2025 yılı Temmuz ayında Ceyhan Nehri'nde balık ölümlerinin nedeni hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, 2025 yılı içinde Ceyhan Nehri'nde balık ölümlerinin yaşanmasının bazı nedenleri şunlardır: Kirlilik. Oksijensizlik. Zoonotik hastalıklar. Balık ölümleriyle ilgili olarak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ekipleri tarafından inceleme başlatıldığı bilinmektedir.

İstanbul'un Eyüpsultan ilçesindeki Varan Gölü'nde yaşanan balık ölümlerinin birkaç nedeni olabilir: Atık kanalizasyon suları: Göle bırakılan atık suların kirliliğe yol açtığı ve balık ölümlerine neden olduğu iddia edilmektedir. Alg patlaması: Yosun patlaması olarak da bilinen bu durum, göldeki azot ve fosfor oranının artmasıyla ilişkilidir. Yetkililer, sudan ve balıklardan örnek alarak gerekli analizleri yapmalıdır.

Ergene Çevre Düzeni Planı, Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası için hazırlanan ve sanayi gelişimini sınırlamayı hedefleyen bir plandır. Bu planın bazı amaçları: Tarımsal üretimin desteklenmesi. Sürdürülebilirlik. Kırsal kalkınmanın desteklenmesi. Çevreye duyarlı sanayi. Ergene Çevre Düzeni Planı, su kalitesini düşüren ve çevreyi kirleten yeni tesislere izin vermeyecek şekilde uygulanmalıdır.

En önemli çevre sorunlarından üçü: 1. Küresel ısınma ve iklim değişikliği. 2. Hava kirliliği. 3. Su kirliliği. Ayrıca, ormansızlaşma, toprak kirliliği ve radyoaktif kirlilik de önemli çevre sorunları arasında yer almaktadır.

Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği, su ortamında kalitenin belirlenmesi, evsel ve endüstriyel atık suların atık su altyapı tesislerine boşaltımı veya alıcı ortamlara deşarjı sırasında atık sulardan ve/veya su ortamlarından sürekli ya da aralıklı olarak su numunelerinin alınması ve ilgili kalite parametrelerinin ölçüm/analiz metodlarına ilişkin usul ve esasları belirler. Tebliğ, numune alma ve saklama ilkeleri, numune koruma teknikleri, numune saklama metodları, atık su analizleri için numune alma esasları, yüzeysel ve yer altı suları ile denizlerden numune alma ve gemilerin sebep olduğu kirliliğin tespiti için denizden ve gemilerden alınan numunelerin analiz esaslarını kapsar. Tebliğ, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili diğer mevzuata dayanılarak hazırlanmıştır.

Kentsel kirliliğin başlıca nedenleri: Endüstriyel faaliyetler ve atık yönetimi: Fabrikalar, sanayi tesisleri ve atölyeler, atık suları ve kimyasal maddeleri toprağa salarak kirliliğe yol açabilir. Trafik emisyonları: Egzoz gazları ve yollar üzerindeki sızıntılar, toprakta kirleticilerin birikmesine neden olabilir. Kentsel tarım ve bahçe atıkları: Kimyasal gübreler, pestisitler ve organik atıklar toprağa karışabilir. Atık depolama ve bertaraf sahaları: Toksik maddeler ve organik atıklar, kontrolsüz bir şekilde toprağa sızabilir. Enerji üretimi: Kömürle çalışan enerji santralleri, kentsel hava kirliliğinin önemli bir kaynağıdır. Yanma işlemleri: Malzemelerin yanması, atmosfere toksik gazların salınmasına yol açar. Tüketici ürünleri: Güzellik ürünleri gibi bazı ürünlerin kullanımı da kirliliğe katkıda bulunabilir.

İzmir Körfezi'nde balık ölümlerinin devam etmesinin birkaç nedeni bulunmaktadır: Kirlilik ve mikroalg üremesi. Amonyak artışı. Yaz sezonu etkileri. Bu faktörler, özellikle dibe bağlı yaşayan balık türlerinin ölümüne neden olmaktadır. İzmir Körfezi'nde balık ölümleri devam ettiği için, uzmanlar bölgede balık avlanmaması konusunda uyarılarda bulunmaktadır.

Kan parazitlerinin suya bulaşma yolları arasında aşağıdakiler bulunur: Enfekte su tüketimi: Kirli veya kontamine su içmek, kan parazitlerinin bulaşmasına neden olabilir. Su yoluyla cilt teması: Bazı kan parazitleri, suyla cilt teması kuran insanlara bulaşabilir. Vektörler aracılığıyla: Sivrisinekler gibi vektörler, kan parazitlerini taşıyabilir ve suya bulaşmasına yol açabilir. Örnekler: Sıtma: Sıtma hastalığına neden olan Plasmodium türü, kırmızı kan hücrelerini enfekte eder ve sivrisinekler aracılığıyla bulaşır. Schistosomiasis: Bu hastalık, suyla cilt teması kuran insanlara bulaşan kan parazitlerinden kaynaklanır.

Atık su çeşitleri: Evsel atık su. Endüstriyel atık su. Tarımsal atık su. Diğer atık su türleri. Ayrıca, atık su türleri arasında gri su da bulunur.

Tunca Nehri'nin tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Kuraklık ve aşırı sıcaklar: Bu faktörler nedeniyle buharlaşma artıyor ve nehirdeki su seviyesi kritik seviyelere düşüyor. Atık ve çöp birikimi: Su seviyesinin düşmesiyle nehir yatağındaki çöpler gün yüzüne çıkıyor, bu da çevre kirliliğine ve ekosistem dengesinin bozulmasına yol açıyor. Oksijen azalması: Debinin düşmesi sonucu sudaki oksijen miktarı azalıyor, bu da balık, kurbağa ve su kuşları gibi canlıların hayatını tehdit ediyor. Tarımsal etki: Su seviyesindeki düşüş ve kirlilik, tarım arazilerinin sulanmasını olumsuz etkileyerek verim kaybına neden olabiliyor.