Sosyoloji

Kolektif, bireylerin bir araya gelerek ortak bir amaç doğrultusunda oluşturduğu toplulukları veya bu toplulukların eylemlerini tanımlayan bir terimdir. Bireysel ise, insan hakları bağlamında, bireylerin tekil olarak diğer insanlara ve tabi olduğu devlete karşı sahip olduğu temel hakları ifade eder. Özetle, kolektif birlikte yapılan, bireysel ise tek başına yapılan anlamına gelir.

İstişarede bulunmanın önemli olmasının bazı nedenleri: Doğru karar almayı sağlar. Toplumsal uyumu artırır. Sorumluluk paylaşımını sağlar. Hatayı azaltır. Sosyal öğrenmeyi teşvik eder. Kur'an-ı Kerim'de, "Yapacağın işlerde onlarla istişare et!" (Âl-i İmrân, 3/159) ve "Onların işleri, kendi aralarında istişare iledir" (eş-Şûrâ, 42/38) ayetleri ile istişare edilmesi emredilmiştir.

X kuşağı, 1965 ile 1980 yılları arasında doğan bireyleri kapsar. Y kuşağı ise 1981 ile 1996 yılları arasında doğan kişileri ifade eder. Bu bilgilere göre, X kuşağı 45-60 yaş, Y kuşağı ise 29-44 yaş aralığındadır.

Yozlaşma, bir sistemin, kurumun veya toplumun özünden sapması ve değerlerin bozulması durumunu ifade eder. Türk Dil Kurumu'na göre, yozlaşmanın iki anlamı vardır: 1. Milli ve dini değerleri unutmak, dejenere olmak. 2. Başka kültürlere ve ülkelere ait gelenekleri benimsemek. Yozlaşma, toplumun genel refahını ve ilerlemesini olumsuz yönde etkileyen bir sorundur.

Disiplin, kısaca bir topluluğun, yasalarına ve düzenle ilgili yazılı veya yazısız kurallarına titizlik ve özenle uyması durumu, sıkı düzen, düzence, düzen bağı, zapturapt olarak tanımlanabilir. Ayrıca, kişilerin içinde yaşadıkları topluluğun genel düşünce ve davranışlarına uymalarını sağlamak amacıyla alınan önlemlerin bütünü ve öğretim konusu olan veya olabilecek bilgilerin bütünü, bilim dalı olarak da tanımlanabilir.

İbn-i Haldun'un en önemli görüşlerinden bazıları şunlardır: Tarih felsefesi ve sosyoloji: İbn-i Haldun, tarih ve sosyolojiyi iç içe gören bir yaklaşım sergilemiştir. Umran ilmi: İbn-i Haldun, insanlığın bir topluluk içinde birlikte yaşamasını ve kurdukları medeniyeti inceleyen "Umran İlmi"ni geliştirmiştir. Asabiyet: Asabiyet kavramını, toplumları bir arada tutan temel unsur olarak değerlendirmiştir. Devlet ve siyaset: Devletlerin kuruluş ve çöküşünü, siyasi otoritenin kavmine veya tebaasına nasıl davrandığını ve bunun toplumsal ve ekonomik değişimlere etkisini incelemiştir. Tarihçilik: Tarihçi için toplumları tanımanın gerekliliği üzerinde durmuştur. Bu görüşler, İbn-i Haldun'un "sosyolojinin kurucusu" olarak anılmasına yol açmıştır.

"Bunkr alfa erkek" ifadesi hakkında doğrudan bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, "alfa erkek" terimi, bir topluluk içinde baskın ve liderlik özellikleri gösteren erkekler için kullanılır. Alfa erkeğin bazı özellikleri: Duygusal olarak güçlüdür. Fikirlerini başkalarına kabul ettirebilir. Kendine saygısı yüksektir. Kararlı ve azimdir. Fiziksel sağlığını korur. Bu terim, internet kültüründe ve popüler söylemde sıkça kullanılsa da, bilimsel bir tanımı yoktur ve kullanımı çelişkili olabilir.

İğrenç insan ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Ahlaki açıdan kınanması gereken kişi. Düşüncesiz ve kaba kişi. Kişilik özelliği. Ayrıca, "iğrenç insan" ifadesi, "Normal Sözlük" sitesinde, çocuk ruhlu, homofobik veya karşısındakinin hata yapmasını, güçsüz ve mutsuz hissetmesini isteyen kişiler için de kullanılabilir. Kelimenin kullanımı kişisel algılara dayalıdır ve herkes için aynı anlamı taşımayabilir.

Ütopya, gerçekleşmesi imkânsız şekilde tasarlanmış ideal toplum hayalidir. Kelime, Yunanca "yok/olmayan" anlamına gelen "ou", "mükemmel" anlamına gelen "eu" ve "yer/toprak/ülke" anlamına gelen "topos" kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. Ütopyalar, barış, adalet, refah ve bireylerin mutluluğunu hedefleyen; kusursuz düzen, eşitlik ve erdem temalarına odaklanan kurgusal tasarımlardır. Ütopyanın karşıtı, baskıcı ve acımasız toplumları anlatan distopyadır.

Dünyanın en iyi ve en kötü insanlarının nerede yaşadığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, tarihte kötü insanlarla anılan bazı yerler şunlardır: Port Royal: Jamaika'da bulunan bu kasaba, korsanlar ve köle ticaretiyle anılmıştır. Side: Antik dönemde köle ticaretinin merkezi olarak bilinen Side, günümüzde tarihi ve turistik bir Akdeniz kenti olarak bilinmektedir. Dünyanın en iyi insanlarının yaşadığı yerler hakkında ise bilgi bulunmamaktadır.

Dört çeşit saygı: 1. Kendine saygı: Bireyin kendi değerini bilmesi, kendisine adil davranması, sınırlarını koruması ve hatalarıyla barışabilmesi. 2. Başkalarına saygı: Aile, dost, yabancı veya bir otorite figürü fark etmeksizin, her bireyin fikirlerine ve yaşam tarzına hoşgörülü yaklaşmak. 3. Doğaya saygı: Tüm canlılara ve çevreye zarar vermeden yaşamaya çalışmak, doğal kaynakların tüketimine dikkat etmek. 4. Toplumsal normlara saygı: Görgü kurallarına uymak, ortak yaşam alanlarında nezaketli davranmak gibi sosyal düzenin devamını sağlayan normlara uygun hareket etmek. Ayrıca, mesleki saygı ve yaşlılara saygı gibi diğer saygı çeşitleri de bulunmaktadır.

Karabük'ün az nüfuslu olmasının bazı nedenleri: Göç: Karabük, 2024 yılında 14.100 kişi göç verirken, sadece 10.500 kişi göç almıştır. Ekonomik faktörler: Sanayinin yetersiz gelişmesi ve iş olanaklarının kısıtlı olması, özellikle genç nüfusun daha gelişmiş şehirlere göç etmesine neden olmaktadır. Düşük doğum oranları: Kaba doğum hızının Türkiye ortalamasının oldukça altında olması, nüfus artışını olumsuz etkilemektedir. Yaşlanan nüfus: Yaşlanan nüfus yapısı da Karabük'ün nüfus artışını zorlaştırmaktadır.

Mukaddime, İbn Haldun'un tarih felsefesini, toplumsal ve beşeri ilimleri temellendirdiği toplum metafiziğine dair eseridir. Mukaddime'de ele alınan bazı konular: Tarih ilmi: Tarihin erdemi, yararları, izlenen yöntemler ve tarihçilerin hata yaptıkları konular. Umran ve medeniyet: Umranın ve medeniyetin halleri, insan topluluklarına arız olan zati arazlar. Bedevilik ve hadarilik: Göçebe ve yerleşik yaşam. Devlet ve yönetim: Devlet örgütlenmesindeki aşamalar ve çeşitli konumlar. İktisat: Geçim, kazanç, iktisat ile ilgili temel konular. Mukaddime, tarih yazıcılığı yöntemini içermesinin yanında, toplumsal hayatın çeşitli yanlarını usul ve kurallarıyla ele alması bakımından bir siyaset, iktisat ve eğitim kitabı olarak da kabul edilir.

Millet kelimesi, çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan, aralarında dil, tarih, duygu, ülkü, gelenek ve görenek birliği olan insan topluluğu, ulus anlamına gelir. Ayrıca, benzer özellikleri olan topluluk ve herkes, bir yerde bulunan kimselerin bütünü anlamlarında da kullanılır. Millet kelimesi, Arapça "mille" kökünden türemiştir. Kur'an'da ise millet kavramı, bir inanç ve din topluluğunu ifade eder.

Elit, Fransızca kökenli bir sözcük olup "seçkin" anlamına gelir. Elit kelimesinin diğer anlamları: Grup ya da topluluklar içerisindeki yönlendirici gücü elinde tutan kişi ya da kişiler. Siyaset ve sosyoloji kuramlarında, fazlasıyla büyük miktarda sermayeyi veya iktidarı elinde tutan küçük bir insan grubu. Elit kavramı, aşağıdaki alanlarda öne çıkan ve karar alma süreçlerinde belirleyici olan kişi ya da grupları ifade eder: siyasi; ekonomik; kültürel; sosyal (spor gibi).

Türün bazı özellikleri: Ortak özellikler: Tür, ortak özellikler taşıyan bireylerin oluşturduğu bir gruptur. Üreme yeteneği: Türdeki bireyler birbirleriyle doğal olarak çiftleşebilir ve verimli döller meydana getirebilir. Genetik yapı: Türler, genetik yapı, fizyolojik özellikler ve davranışsal özellikler gibi ayırt edici özelliklere sahiptir. Sınıflandırma: Bilim insanları, türleri sınıflandırmak için morfoloji, genetik benzerlikler ve üreme yeteneği gibi kriterleri kullanır. Çeşitlilik: Türler, biyolojik ve ekolojik çeşitlilikte önemli bir rol oynar. Sosyal bilimlerdeki kullanım: Sosyal bilimlerde tür, insan toplumlarını veya diğer sosyal organizasyonları belirli özelliklere göre sınıflandırmak için kullanılır.

Aristokrat, kelime anlamı olarak "soylu" demektir. Aristokrat, aynı zamanda aristokrasi kurallarını takip eden kimse anlamında da kullanılır. 19. yüzyıla kadar soylu bir aileden gelmek, kişiyi otomatikman aristokrat kimliğine kavuştururken, günümüzde Avrupa soylularının dışa açılması nedeniyle aristokrasi için soylu olmanın gerekmediği savunulmaktadır. Aristokratlar, belirli bir grup olup, kalıtsal özellikleri itibarıyla toplumun geri kalanından ahlaki ve siyasi açıdan daha üstün kabul edilir ve toplumu yönetme hakkına sahip oldukları varsayılır.

Görev, bir kişinin belirli bir pozisyon veya unvan gereği yerine getirmesi gereken iş ve yükümlülüklerdir. Bazı sorumluluk örnekleri: Kişisel sorumluluklar: Derslere zamanında gitmek, düzenli çalışmak, kendini sürekli geliştirmek. Sosyal sorumluluklar: Topluma ve çevreye fayda sağlamak, doğal kaynakları korumak. İş hayatındaki sorumluluklar: Atanan görevleri yerine getirmek, etik ve bağlı bir çalışma anlayışı sergilemek. Görev tanımı, şirketteki belirli bir işin gerektirdiği sorumlulukları, nitelikleri, hedefleri, beklentileri ve becerileri içeren açıklamadır.

Evet, "asil" ve "soylu" aynı anlama gelir. Asil veya soylu, bazı kültürlerde toplumun ayrıcalıklı en üst katmanına mensup kişi anlamına gelir. Pek çok toplumda soyluluk ebeveynlerden çocuklara (genellikle babadan oğula) geçer.

Mevâlî, İslam tarihinde, özellikle Emeviler döneminde, Arap olmayan müslümanları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Mevâlî kelimesinin diğer anlamları: Azatlı köleler. Devşirmeler ve yeni müslüman olanlar. Mevâlî, "koruyucu, yardımcı, sahip, dost; âzat eden efendi; âzat edilen köle" anlamlarına gelen "mevlâ" kelimesinin çoğuludur.