Şehitlik

Binbaşı Cengiz Toytunç, 26 Mart 2002 tarihinde Batı Şeria'nın El Halil kentinde, Geçici Uluslararası Mevcudiyet Gücü'ne bağlı bir aracın saldırıya uğraması sonucu hayatını kaybetmiştir. Saldırı, Filistin-İsrail çatışmaları sırasında, uluslararası barış gücü kapsamında görev yapan Türk askerlerinin hedef alınmasıyla gerçekleşmiştir. Saldırının kim tarafından gerçekleştirildiği net olarak belirlenememiştir; hem Filistin hem de İsrail tarafı birbirini suçlamıştır.

Ulubatlı Hasan, şehit olmadan önce Sultan Mehmet'in kendisine "İstanbul sana değer miydi?" sorusuna verdiği "Elek elek oldum Sultan'ım, ancak yine de sancağımı bırakmadım. Peygamber efendimiz de bizimle beraberdi" cevabı nedeniyle Elekli Baba olarak anılmaktadır.

Şehit Kubilay için şu tür mesajlar atılabilir: Anma ve Saygı Mesajı: "Şehit Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay, Bekçi Hasan ve Şevki Beyleri, 23 Aralık 1930'da Menemen'de girişilen şeriat ayaklanmasına karşı gösterdikleri onurlu direniş ve canlarını feda etmelerinin 95. yıldönümünde saygıyla anıyoruz". Birlik ve Beraberlik Mesajı: "Türk milleti, geçmişte olduğu gibi bugün de her türlü provokasyona karşı göğsünü siper etmeye devam edecektir". Laiklik ve Cumhuriyet Vurgusu: "Cumhuriyete ve laikliğe yapılan saldırılar, bu ülkede her zaman karşılığını bulacaktır. Mustafa Kemaller ve Mustafa Fehmi Kubilaylar bitmez". Bu mesajlar, Şehit Kubilay'ı ve onun temsil ettiği değerleri anmak ve vurgulamak amacıyla kullanılabilir.

18 Mart Çanakkale Şehitliği'nde Türk askerlerinin yanı sıra, Avustralyalı, Yeni Zelandalı ve İngiliz askerleri de yatmaktadır. Şehitlikte, kimliği tespit edilebilen 59.408 şehidin isimleri bulunmaktadır.

Polatlı Sakarya Şehitliği'nde 5.713 isimsiz şehit bulunmaktadır. Şehitlikte, boyunlarındaki künyeler sayesinde kimlikleri tespit edilip, isimleri mezar taşlarına işlenebilen iki istisna mezar da vardır.

Şehit tabutlarının düz olmasının birkaç nedeni vardır: Eşitlik ve tarafsızlık: Düz tabut, şehitlerin rütbe veya statüye bakılmaksızın eşit değer taşıdığını gösterir. Alçakgönüllülük ve tevazu: Sadelik ve tevazuyu temsil eder. Askeri gelenekler: Askeri cenaze törenlerinde yaygın bir uygulamadır ve askeri disiplini yansıtır. Pratiklik: Taşıma ve yerleştirme süreçlerini kolaylaştırır.

Çanakkale Şehitlik Anıtı, 1915 yılında I. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen Çanakkale Savaşları'nda hayatını kaybeden Türk askerleri anmak için inşa edilmiştir. Anıtın bazı temsil ettiği unsurlar: Tüm coğrafyalardan gelen şehitlerin göğe yükselişi. Türk milletinin bağımsızlık bilinci ve kahramanlık ruhu. Türk ulusunun cesaret ve bağımsızlık sevdası. Türk milletinin birlik ve beraberlik duygusu. Ayrıca, anıtın tepesinde dalgalanan dev Türk bayrağı, vatanseverlik ve milli birlik ruhunu simgeler.

Eskişehir'de iki adet şehitlik bulunmaktadır: 1. Eskişehir Hava Şehitliği: İstiklal Savaşı'nda 25 Mart 1921'de düşen Foker Tayyaresi'nde şehit olan Üsteğmen Ahmet Fehmi'nin defnedilmesiyle kurulmuştur. 2. Kanlıpınar Şehitliği: Eskişehir-Ankara Yolu üzerinde, şehir merkezine 13 kilometre uzaklıkta, Kolukısa Köyü yakınlarında yer alır.

Piyade Uzman Çavuş Osman Oktay, 7 Şubat 2025 tarihinde Suriye'nin kuzeyinde bir üs bölgesinde, bölücü terör örgütü mensupları tarafından açılan taciz ateşi sonucu yaralanmış ve tedavi gördüğü Gaziantep Şehir Hastanesi'nde 13 Şubat 2025 tarihinde şehit olmuştur.

Bordo Bereli Yüzbaşı Burak Coşkun, Kuzey Irak'taki Gara bölgesinde düzenlenen Pençe Kartal-2 Harekatı'nda teröristlerle çıkan çatışmada şehit olmuştur. 10 Şubat 2021 tarihinde gerçekleşen olayda, Coşkun'un, teröristlerin ateşinden korumak için arkadaşlarının önüne geçerek şehit düştüğü belirtilmiştir. Burak Coşkun, daha önce de Hakurk kampında, terör örgütü PKK'nın elebaşlarından Murat Karayılan'ın kullandığı mağaradaki sözde karargaha Türk bayrağını asan yüzbaşı olarak tanınmaktaydı.

Piyade Sözleşmeli Er Mustafa Uslu, Pençe-Kilit Operasyonu bölgesinde, 20 Şubat 2025 tarihinde bölücü terör örgütü mensuplarıyla çıkan çatışmada şehit olmuştur.

Şahindere Şehitliği'nde ay yıldız bulunmasının nedeni, şehit mezarlarının üzerine yapılan anıtsal düzenlemedir. Şehitlerin memleketleri, "Enveriye" adı verilen asker başlıklarının alın kısımlarına yazılarak hilal ay biçiminde dizilmiştir. Ayrıca, Adana Asri Mezarlığı'ndaki isimsiz şehit mezarlarında da ay yıldız bulunması, isimsiz şehitlerin anısına yapılan bir uygulamadır.

"Koşullara dayalı şahadet" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, "şehadet" kelimesinin bazı anlamları şunlardır: Şahitlik, tanıklık. Şehit olma. Kelime-i şehadet.

İnsanların en büyük şehidi olarak, Hz. Muhammed'in (s.a.v) anlatımına göre, Deccâl ile karşılaşan ve ona iman etmediği için Deccâl'in adamları tarafından önce dövülüp sonra testereyle ikiye biçilen mümin kişi kabul edilir. Ancak, bu konuda kesin bir görüş birliği yoktur ve farklı inanç sistemlerinde farklı şehitler "en büyük şehit" olarak kabul edilebilir.

Cumhuriyet'in 100. yılında düzenlenen şehitlik gezilerinin ne zaman yapılacağına dair güncel bilgi bulunamadı. Ancak, bu tür etkinliklerin düzenlendiği bazı projeler şunlardır: Lapseki'de "Cumhuriyetimizin 100. Yılında Lapseki Şehitlik Yolunda" Projesi. Çanakkale'deki Gelibolu 75. Yıl Cumhuriyet İlkokulu'nun "Çocuk Gözüyle Çanakkale Projesi". Şehitlik gezilerinin düzenlenebileceği diğer etkinlikler için yerel yönetimlerin ve ilgili kurumların duyurularını takip etmek faydalı olacaktır.

"Emşede" kelimesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "esme" kelimesinin anlamı hakkında bilgi verilebilir. Esme, "esmek işi" anlamına gelir.

2025 yılında Kayseri'ye düşen şehit, İstihkam Uzman Çavuş Ümit Üzüm'dür. Irak'ın kuzeyinde, Pençe-Kilit Harekatı bölgesinde yürütülen bir mağara arama faaliyeti sırasında metan gazına maruz kalan Üzüm, şehit olmuştur.

Saimbeyli Kaymakamı Saim Bey, Fransızların Mamure Tren İstasyonu’na yaptığı bombalı saldırı nedeniyle şehit olmuştur. Asıl adı Saim Ruhi olan Saim Bey, 18 Kasım 1920 tarihinde, Ceyhan Milli Kuvvetler Komutanı olarak görev yaparken, Fransızların asker ve silah sevkiyatında kullandıkları Mamure İstasyonu’nun alınması için Güney Cephesi Komutanı Selahattin Adil Paşa’dan görev istemiştir.

Şehit cenazelerinin bozulmadığına dair bazı inanışlar bulunsa da, şehit cenazelerinin de diğer insan cenazeleri gibi çürüdüğü bilinmektedir. Şehit cenazelerinin yıkanmadan defnedilmesinin bazı nedenleri: İslam inancına göre yüce mertebe: Şehitliğin İslam'da en yüce mertebelerden biri olması ve şehitlerin Allah katında özel bir konuma sahip olması. Hz. Peygamber'in uygulaması: Hz. Muhammed'in Uhud Savaşı şehitlerini yıkattırmayıp cenaze namazı kıldırması. Geleneksel uygulamalar: Türk geleneğinde şehitlerin bedenlerinin kutsal kabul edilmesi. Şehit cenazelerinin bozulmadığına dair hadisler bilinmemektedir.

Kütahya'da birden fazla şehitlik bulunmaktadır. İşte bazıları: Dumlupınar Şehitliği: 30 Ağustos 1992'de açılan ve 500 er ile 100 subayın mezar taşının bulunduğu şehitlik. Büyük Aslıhanlar Üç Tepeler Şehitliği: 30 Ağustos 1922'de yapılan Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde şehit düşen askerler anısına 1995'te ziyarete açılmıştır. Tavşanlı Derbent Şehitliği: Kurtuluş Savaşı sırasında köy savunması yaparken şehit düşen 17 kişinin anısına yapılmıştır. Oyuktepe Şehitleri Anıtı: Kütahya-Eskişehir Muharebeleri sırasında şehit düşen askerler anısına yaptırılmıştır.