Referandum

2018 yılında iki farklı referandum gerçekleşmiştir: 1. Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Referandumu: 16 Nisan 2017'de yapılan referandumda %51 "Evet" oyuyla sistem değişikliği kabul edilmiştir. 2. British Columbia Seçim Sistemi Referandumu: 22 Ekim - 7 Aralık 2018 tarihleri arasında Kanada'nın British Columbia eyaletinde yapılan referandumda, seçmenlerin %61,3'ü mevcut ilk-geçen-posta oylama sistemini korumayı tercih etmiştir.

İsviçre'de aşı sertifikası zorunluluğunun devam etmesi için yapılan referandum 29 Kasım 2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Yunanistan Krallığı, 1974 yılında yapılan bir referandumla sona erdi.

Anayasa değişikliği için referanduma gidilebilmesi 400 milletvekilinin oyuyla mümkündür. Eğer anayasa değişikliği teklifi 360 ile 399 oy alırsa, referandum yapılması gerekmektedir.

2010 seçimlerinde referandum sonucu Evet oyu kazandı. Oyların dağılımı şu şekildeydi: - Evet: %57,88; - Hayır: %42,12.

Kemal Kılıçdaroğlu, 2010 anayasa referandumunda Adalet Partisi'ni destekledi.

2017 referandumunda "Hayır" oyu %44.04 olarak gerçekleşmiştir.

AK Parti'nin referandum şarkısını "Tabi ki Evet" adıyla Ceyhun Çelikten seslendirmiştir.

"Yetmez ama evet" sloganı, 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan Anayasa değişikliği referandumu öncesinde söylenmiştir.

Referandumun yüzde 50+1 ile kabul edilmesi mümkündür, çünkü bu sistem, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi yöntemiyle birlikte uygulanmaya başlanmıştır. Yüzde 50+1 seçim modeline göre, genel oyla yapılacak seçimde geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, yani yüzde 50'den en az 1 oy fazlasını elde eden aday, seçilmiş sayılır.

"Milyonlarca Evet" şarkısı, AK Parti'nin referandum kampanyası için Alper Kış tarafından seslendirilmiştir.

16 Nisan 2017 ve 2018 referandumları arasındaki temel fark, 2017 referandumunun anayasa değişikliği referandumu olması, 2018 referandumunun ise seçimlerin aynı anda yapılması kararıdır. 2017 referandumu ile Türkiye'de başkanlık sistemine geçiş, başbakanlık makamının kaldırılması, milletvekili sayısının 600'e çıkarılması ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısında değişiklikler yapılması gibi önemli anayasa değişiklikleri kabul edildi. 2018 referandumu ise 2017 değişiklikleri sonucunda hem TBMM seçimlerinin hem de cumhurbaşkanlığı seçimlerinin aynı anda yapılmasını kararlaştırdı.

Güvenoyu uygulaması, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu sonrası başkanlık sistemi getirilmesi ile birlikte kaldırılmıştır.

"Yetmez ama evet" sloganı, 12 Eylül 2010 anayasa değişikliği referandumu öncesinde ortaya çıkmıştır.

"Yetmez ama evet" hareketi, 2010 yılında gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu öncesinde, antidemokratik ve otoriter devlet anlayışına karşı demokratikleşme yönünde bir adım olarak kuruldu. Bu kampanyayı destekleyenler, özellikle 12 Eylül darbesiyle hesaplaşma ve askeri vesayetin sona erdirilmesi hedeflerini savundular.

Yarı demokrasi örnekleri arasında aşağıdaki uygulamalar yer alır: 1. Referandum: Parlamentonun kabul ettiği veya edeceği bir kanun metninin halkın onayına sunulması. 2. Halk Girişimi: Egemenliğin sahibi olan halkın, yasama organını belirli sayıda imza toplayarak kanun çıkarmak üzere harekete geçirmesi. 3. Halk Vetosu: Parlamento tarafından kabul edilen bir kanunun, halkın inisiyatifiyle düzenlenen bir referandum neticesinde reddedilerek yürürlüğe girmesinin engellenmesi. 4. Temsilcilerin Azli: Seçmenlerin, memnun olmadıkları temsilcileri görevden alabilmeleri. Yarı demokrasi, temsili demokrasi ile doğrudan demokrasinin bir birleşimi olarak kabul edilir ve bu nedenle yarı-temsili demokrasi olarak da adlandırılır.

Türkiye'de başkanlık sistemine geçiş, 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan anayasa referandumu ile gerçekleşti. Referandumda, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi adı verilen yeni yönetim modeli kabul edildi ve 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte yürürlüğe girdi. Bu geçiş sürecinde yaşanan bazı önemli gelişmeler şunlardır: - Yenikapı Mitingi: 7 Ağustos 2016'da düzenlenen mitingde, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve siyasi parti liderleri bir araya gelerek "Yenikapı Ruhu"nu ilan ettiler ve milli birlik mesajı verdiler. - MHP'nin tutumu: Daha önce başkanlık sistemine karşı çıkan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Ekim 2016'da sürpriz bir çıkış yaparak değişiklik teklifini meclise getirmesi için hükümete çağrı yaptı. - Yasama ve yürütme yetkilerinin değişimi: Yeni sistemle birlikte yasama yetkisi TBMM'de kalırken, yürütme yetkisi cumhurbaşkanına geçti.

2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu sonucunda, anayasa değişiklikleri %57,88 evet oyuyla kabul edildi.

21 maddelik anayasa değişikliği, AK Parti tarafından hazırlanan ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda yapılması önerilen değişiklikleri içermektedir. Bu değişiklikler arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Milletvekili Sayısı ve Seçilme Yaşı: Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak ve seçilme yaşı 25'ten 18'e indirilecektir. 2. Yedek Milletvekilliği: TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde ara seçime gidilme uygulaması kaldırılacak, boşalan üyelikler yedek milletvekilleriyle doldurulacaktır. 3. Cumhurbaşkanlığı Seçimi: Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir yapılacak ve seçmenler, iki seçim için aynı gün sandığa gideceklerdir. 4. HSYK'nın Yapısı: Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Hakimler ve Savcılar Kurulu olarak değişecek ve üyelerinin bir kısmını Cumhurbaşkanı, bir kısmını ise Meclis seçecektir. 5. Askeri Yargı: Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak, sadece savaş halinde asker kişilerin görevleri ile ilgili davalara bakabilecektir. Bu değişiklikler, 2017 yılında yapılan referandumla kabul edilmiştir.

Türkiye'de yapılan referandumlarda "hayır" oylarının yüzde kaç çıktığı şu şekildedir: 1. 9 Temmuz 1961: %38,3 hayır oyu. 2. 25 Eylül 1988: %64 hayır oyu. 3. 21 Ekim 2007: %31,1 hayır oyu. 4. 12 Eylül 2010: %42,1 hayır oyu. 5. 16 Nisan 2017: %48,59 hayır oyu.