Radyoterapi

Compton olayı önemlidir çünkü: 1. Işığın tanecikli yapısını gösterir: Bu olay, ışığın sadece dalga olarak değil, aynı zamanda parçacık (foton) olarak da davranabileceğini kanıtlar. 2. Momentum korunumunu ortaya koyar: Gelen fotonun momentumu, saçılan fotonun ve elektronun momentumlarının toplamına eşittir. 3. Yüksek enerjili ışınların atmosfer tarafından saçılmasını açıklar: Uzaydan gelen yüksek enerjili X-ışınları ve gama ışınları, atmosferdeki atomların elektronları ile çarpışarak saçılır ve bu ışınlar Dünya yüzeyine ulaşamaz. 4. Radyoterapi uygulamasını mümkün kılar: Compton saçılması, kanserli hücrelere karşı uygulanan radyoterapi yönteminin temelini oluşturur.

Radyoterapi sonrası kanserin tekrarlama riski bulunmaktadır, ancak bu risk beş yıl içinde oldukça düşüktür. Radyoterapi, kanserin tamamen yok edilmesinde ve tekrarlama riskinin ortadan kaldırılmasında önemli bir rol oynar. Radyoterapinin etkinliği ve tekrarlama riski, kanserin türüne, evresine ve uygulanan tedavi yöntemine bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, tedavi planı her hastanın bireysel özelliklerine göre uzman bir onkolog tarafından belirlenmelidir.

Proton tedavisi, kanser gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan ileri bir radyoterapi yöntemidir. Bu tedavide, proton adı verilen pozitif yüklü parçacıklar yüksek hızda ivmelendirilerek hastalıklı bölgeye yönlendirilir. Proton tedavisinin bazı özellikleri: - Hassasiyet: Tümör, proton ışını kullanılarak tek tek ve katman katman taranır. - Sağlıklı dokuda daha az zarar: Sağlıklı doku ve organlara daha az radyasyon verilir, bu da yan etkilerin azalmasına yol açar. - Çeşitli tümör tiplerinde kullanım: Baş-boyun tümörleri, prostat tümörleri, çocukluk çağı tümörleri ve karaciğer tümörlerinde kullanılır. Maliyet: Proton tedavi merkezlerinin kurulumu ve idame bakımı oldukça pahalıdır, bu nedenle tedavi maliyetleri de yüksektir.

Meme kanserinde ışın tedavisinden sonra iyileşme süresi, yaklaşık 5 hafta süren adjuvan radyoterapi tedavisine bağlı olarak değişir. Her gün 2-4 dakika süren tedavi, haftada 5 gün yapılır ve 2 gün tedaviye ara verilerek vücudun dinlenmesi sağlanır. İyileşme süreci, hastanın genel sağlık durumu, ameliyatın türü ve uygulanan tedavi yöntemlerine göre değişebilir. Kesin bilgi için tedavi eden doktora danışmak önemlidir.

Radyoterapi final sınavında genellikle aşağıdaki konular sorulur: 1. Radyolojik Görüntüleme Yöntemleri: X-ray, BT, MR, ultrasonografi ve radyoizotop taramaları gibi görüntüleme teknikleri. 2. Vücut Sistemlerinin Radyolojik Anatomisi: İskelet sistemi, solunum sistemi, kardiyovasküler sistem, sindirim sistemi, sinir sistemi ve ürogenital sistem. 3. Anatomik Yapıların Radyolojik Görüntülemesi: Organların normal görüntüleri ve patolojik değişikliklerin tanınması. 4. Radyolojik Terminoloji ve Tanımlar: Görüntüleme sonuçlarının yorumlanması ve radyolojik raporlama. 5. Klinik Uygulamalar ve Vaka Çalışmaları: Klinik vaka analizleri, radyolojik görüntülerin değerlendirilmesi ve tanı-tedavi süreçleri.

Genetik bölümü radyo terapi mezunları, radyoterapi teknikeri olarak görev yaparlar. Radyoterapi teknikerinin yaptığı bazı işler şunlardır: - Hastayı uygulamaya hazırlamak. - Teknik ayarlamaları gerçekleştirmek. - Radyoloji cihazını uygulama sırasında kontrol etmek. - Tedavi süresince hastanın durumunu izlemek. - Terapi cihazlarının basit onarımlarını ve bakımını yapmak.

Evet, radyoterapi ve immünoterapi birlikte kullanılabilir ve bu kombinasyon tedavinin etkinliğini artırabilir. Radyoterapi, kanser hücrelerini doğrudan öldürerek etki gösterirken, immünoterapi bağışıklık sistemini aktive ederek vücudun kendi savunma mekanizmalarının kanser hücrelerini yok etmesini sağlar. Ancak, kombine tedavide RT dozu, fraksiyonasyonu ve immünoterapi-radyoterapi sıralama konuları hala netlik kazanmamıştır.

Radyoterapi sonrası beyin ödemi genellikle geçicidir ve steroid tedavisi ile hafifler. Ancak, bazı durumlarda beyin ödemi daha uzun sürebilir ve kalıcı olabilir. Radyoterapi sonrası oluşabilecek yan etkiler ve süreleri, hastanın genel sağlık durumu ve tedavi yöntemine göre değişebilir. Bu nedenle, kesin bilgi için bir doktora danışmak önemlidir.

Fizik tedavide radyoterapi, "Radyoterapi Bölümü" olarak adlandırılır.

Radyoterapide yapılan fizik tedavi, radyasyon fizikçisi tarafından yürütülen tıbbi fizik tedavisidir. Bu tedavi sürecinde radyasyon fizikçisi, aşağıdaki görevleri yerine getirir: Tedavi planını yapar ve cihazların doğru çalışmasını sağlar; Radyasyon dozu hesaplamalarını yapar; Tedavi sırasında verilen dozun doğruluğunu test eder; Hastanın aldığı radyasyondan en az etkilenmesi için gerekli güvenlik önlemlerini alır.

Radyoterapi okuyan kişiye "radyoterapi teknikeri" veya "radyoterapist" denir.

Radyoterapi uzmanı, tanı koyma yetkisine sahip değildir. Tanı koyma süreci, hastanın onkolojik açıdan geniş kapsamlı değerlendirilmesini gerektiren ve multi-disipliner tümör konseyi tarafından yürütülen bir süreçtir. Radyoterapi uzmanı, tedavinin planlanması ve uygulanması aşamalarında görev alır.

Kemoterapi ve radyoterapi gibi kanser tedavileri ağızda tat değişikliklerine neden olabilir. Özellikle aşağıdaki kemoterapi ilaçları tat değişiklikleriyle ilişkilidir: - sisplatin; - siklofosfamid; - doksorubisin (Adriamisin); - fluorourasil (5-FU); - paklitaksel; - vinkristin. Ayrıca, ağızda tat alma tomurcuklarına ve tükürük bezlerine zarar veren baş ve boyun bölgesine uygulanan radyasyon terapisi de tat değişikliklerine yol açabilir.