PeriyodikTablo

X atomunun 10 tane tam dolu ve 5 tane yarı dolu orbitali olduğuna göre, bu atom d bloğunda yer alır.

Fen bilimleri ders kitabında periyodik tablo, 8. sınıf düzeyinde "Madde ve Endüstri" ünitesinde yer almaktadır.

Periyodik tabloda elementler 7'li ve 8'li sıralanır çünkü periyodik sistemin temel yapısı bu şekilde oluşturulmuştur. - 7 periyot: Periyodik tabloda yatay sıralara verilen isimdir ve elementlerin katman sayılarını belirler. - 18 grup: Dikey sütunlara verilen isimdir ve aynı grupta bulunan elementlerin hem kimyasal hem de fiziksel özelliklerinin benzerlik göstermesini sağlar.

Dikey sütunlara "grup" denir.

D elementleri, periyodik tabloda d bloğunda bulunan elementlerdir. D bloğunda yer alan bazı elementler: - çinko (Zn); - kadmiyum (Cd); - cıva (Hg); - kopernikyum (Cn).

Metal ve ametali ayırt etmek için oksijen elementini örnek alarak aşağıdaki özelliklere bakılabilir: Metaller: 1. Periyodik tablonun sol tarafında yer alır. 2. Elektrik ve ısıyı iyi iletirler. 3. Oda sıcaklığında (25°C) cıva hariç hepsi katıdır. 4. Parlaktır ve ışığı yansıtırlar. 5. Elektron vermeye yatkındırlar, bu yüzden daima "+" yüklü iyon (katyon) olurlar. Ametaller: 1. Periyodik tablonun sağ tarafında bulunur (hidrojen hariç). 2. Isı ve elektriği iyi iletmezler. 3. Katı, sıvı veya gaz halde bulunabilirler. 4. Erime ve kaynama noktaları düşüktür. 5. Elektron almaya yatkındırlar.

Soy gazlar, periyodik tablonun en sağında yer almaları ve kararlı yapıları nedeniyle doğada monoatomik (tek atomlu) halde bulunurlar.

Te sembolü, tellür elementinin simgesidir.

8A grubunun özel adı "soygazlar" veya "asal gazlar"dır.

Fen bilimlerinde "N" sembolü iki farklı elementi ifade edebilir: 1. Azot (Nitrojen): Periyodik tabloda "N" sembolü, azot elementinin simgesidir. 2. Kuvvet: Newton (N), kuvvet biriminin sembolüdür.

Lityum, elektron dizilimi ve değerlik elektron sayısı nedeniyle 3A grubunda yer alır. 3A grubu elementlerinin elektron dizilimi ns² np¹ ile biter ve değerlik elektron sayıları 3'tür.

Boşluklu periyodik tabloyu Dmitri Mendeleyev buldu.

Karbon, 6A grubunda yer alır çünkü son katmanında altı elektron bulunur.

Cıva, periyodik tablonun 6. periyodunun 12. grubunda yer alan bir elementtir.

Mendeleyev ve Moseley, periyodik sistemi şu şekilde geliştirmiştir: 1. Dmitri Mendeleyev: Elementleri atom ağırlıklarına göre sıralamış ve bu sırada benzer kimyasal ve fiziksel özelliklerin periyodik olarak tekrarlandığını gözlemlemiştir. 2. Henry Moseley: X-ışınları ile yaptığı deneyler sonucunda elementlerin atom numaralarını bulmuş ve bunları proton sayısına (atom numarası) göre sıralamıştır.

İyonlaşma enerjisi verilen bir elementin periyodik tablodaki yerini bulmak için iyonlaşma enerjisinin değişim eğilimlerini bilmek gerekir. Genel olarak: - Bir periyotta soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi artar. - Bir grupta yukarıdan aşağıya doğru iyonlaşma enerjisi azalır. Bu bilgilere dayanarak, iyonlaşma enerjisi yüksek olan elementler sağ üst bölgede (soy gazlar hariç), düşük olan elementler ise sol alt bölgede yer alır.

Periyodik özellikler, periyodik tabloda elementlerin düzenli bir şekilde değişim gösteren özellikleridir. Başlıca periyodik özellikler şunlardır: 1. Atom Yarıçapı: Bir atomun çekirdeği ile en dıştaki elektron arasındaki mesafedir. 2. İyonlaşma Enerjisi: Gaz halindeki bir atomdan 1 elektron koparmak için verilmesi gereken enerjidir. 3. Elektron İlgisi: Gaz haldeki bir atomun bir elektron alması sırasında açığa çıkan enerji değişimidir. 4. Elektronegatiflik: Bir atomun kimyasal bağ yaparken elektronları kendine doğru çekme yeteneğidir. 5. Metalik ve Ametalik Özellikler: Metalik özellik soldan sağa doğru azalır ve yukarıdan aşağıya doğru artar.

Y elementi, periyodik tabloda itriyum (Y) olarak adlandırılan elementtir. İşte bazı özellikleri: Fiziksel Özellikler: Gümüş beyazı bir metaldir, atom ağırlığı yaklaşık 89,91 u, erime noktası 1538 °C, kaynama noktası 3300 °C, yoğunluğu 4,47 g/cm³'tür. Kimyasal Özellikler: Hava ile temas ettiğinde hızla oksitlenir ve itriyum oksit (Y₂O₃) oluşturur. İzotoplar: Doğal olarak oluşan en yaygın izotopu itriyum-89'dur, ayrıca radyoaktif bir izotopu olan itriyum-90 da bulunur. Kullanım Alanları: Nükleer enerji, tıp (radyoterapi), aydınlatma, seramik ve cam üretimi gibi alanlarda kullanılır. Tarihçe: 1828 yılında İsveçli kimyager Jöns Jacob Berzelius tarafından keşfedilmiştir.

Periyodik tablo çizimi için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Gerekli Malzemeler: Renkli karton veya kalın kağıt, renkli kalemler veya markerlar, çift taraflı bant veya yapıştırıcı, büyük bir düz yüzey (poster kağıdı, tahta) ve periyodik tablo referansı. 2. Giriş ve Bilgilendirme: Periyodik tablonun elementleri özelliklerine göre düzenlediğini, dikey sütunların grupları, yatay satırların ise periyotları temsil ettiğini açıklayın. 3. Element Kartlarının Hazırlanması: Her öğrenciye bir element atayın ve her element için bir kart hazırlayın. Kartlara elementin adı, sembolü, atom numarası ve kütlesi ile sınıfını (metal, ametal, yarı metal) yazın. 4. Periyodik Tablonun Montajı: Büyük yüzeyi hazırlayın ve üzerine periyodik tablonun ana yapısını çizin (gruplar ve periyotlar için sütun ve satırları belirtin). 5. Tartışma ve Değerlendirme: Elementlerin benzer özelliklere sahip olduğu grupları ve atom numarası ile elementin özellikleri arasındaki ilişkiyi tartışın. Bu etkinlik, periyodik tabloyu sadece ezberlemek yerine görselleştirerek anlamayı sağlar ve işbirliği yaparak bilime olan ilgiyi artırır.

Henry Moseley'in periyodik tablosu önemlidir çünkü: 1. Elementlerin sıralanmasında atom numarasının (proton sayısı) esas alınmasını sağlamıştır. 2. Elementlerin özelliklerinin atom kütlesiyle değil, atom numarasıyla ilişkili olduğunu kanıtlamıştır. 3. Kimyasal reaksiyonları tahmin etmeyi kolaylaştırmıştır. 4. Yeni elementlerin keşfedilmesine rehberlik etmiştir.