Otobiyografi

Maksim Gorki'nin otobiyografik üçlemesi şu sırayla okunmalıdır: 1. Çocukluğum. 2. Ekmeğimi Kazanırken. 3. Benim Üniversitelerim. Bu sıralama, yazarın yaşam öyküsünü kronolojik bir şekilde takip etmenizi sağlar.

Evet, Silahtarın Bahçeleri otobiyografik bir eserdir. Zabel Yesayan, bu kitabında çocukluk anılarını anlatarak hem kendi hayatına hem de 1880’ler Osmanlı İstanbul’una, dönemin siyasi atmosferine, mahalle hayatına, ekonomik ilişkilerine ve toplumsal cinsiyet ilişkilerine ışık tutmaktadır.

Yedi İsimli Kız kitabı, Kuzey Koreli bir genç kızın kaçış hikayesini anlatıyor. Hyeonseo Lee adlı yazar, kendi hayatını anlattığı bu kitapta, Kuzey Kore’deki baskıcı rejimden Çin’e kaçarak kurtulmaya çalışan bir kızın, her kaçışında kimliğini değiştirmek zorunda kaldığı için isminin sürekli değişmesini konu alıyor. Kitapta, karakterin annesini Kuzey Kore’de bırakmak zorunda kalması ve bu kaçışının mutlu sonla bitmemesi de ele alınıyor. Ayrıca, Kuzey Kore’deki yönetim şekli, aile içi ilişkiler ve propaganda gibi konular da işleniyor.

Türk edebiyatında günlük, anı ve otobiyografinin ortaya çıkış zamanları şu şekildedir: Günlük: 17. yüzyıla dek bilinmeyen kişisel günlük, geç gelişmiş bir yazı biçimidir. Anı (hatıra): Anı yazma geleneği, Tanzimat döneminde batıdaki meslektaşlarına özentiden başlamış ve giderek günümüze kadar gelmiştir. Otobiyografi: Türkçenin bilinen en eski yazılı metinlerinde (Orhun Yazıtları 8. yy) yer alan anlatılarda otobiyografik özellikler olarak niteleyebileceğimiz ifadeler bulunmaktadır. Kâtip Çelebi’nin Mizanü ‘l-Hak adlı eserinin hatimesi (son sözü), Türk edebiyatındaki ilk otobiyografi örneği olarak kabul edilir.

Jack Kerouac'ın "Yolda" (On the Road) kitabı, Kerouac ve arkadaşlarının 1940'lar ve 1950'lerde ABD'yi baştan başa dolaştıkları yolculukları ve bu yolculuklar sırasında kurdukları yakın arkadaş çevresini anlatır. Roman, büyük ölçüde otobiyografik olup, Beat kuşağı olarak adlandırılacak hareketin başlangıcını ve savaş sonrası Amerikan gençliğinin durumunu yansıtır. Ayrıca, "Yolda" arayış, özgürlük, dostluk ve yaşam hasreti gibi temaları işler.

Tezer Özlü'nün Çocukluğun Soğuk Geceleri adlı romanı, anlatıcının çocukluk, gençlik ve ilk yetişkinlik yıllarında yaşadığı travmaları, aile içi ilişkileri, kadın olmanın toplumsal yükünü ve psikiyatri hastanesindeki deneyimlerini yansıtır. Romanda işlenen bazı temalar şunlardır: bireyin yalnızlığı; kadınlık deneyimi; delilik; kurumlara başkaldırı; ölüm düşüncesi. Özlü, bu anlatıda kendi yaşam öyküsünden izler taşır ve otobiyografi ile kurgu arasında bir köprü kurar. Çocukluğun Soğuk Geceleri, 1980 yılında yayımlanmış olup, Türk edebiyatında özellikle kadın yazını içinde önemli bir yere sahiptir.

Biyografi ve otobiyografinin ortak özellikleri şunlardır: Kişinin yaşamını ele alma. Gerçekçilik. Sade dil. Kronolojik sıra. Toplumsal ve kültürel bağlam. Ayrıca, biyografi ve otobiyografi, yazarların bir kişiyi, onun düşünce dünyasını, hislerini ve yaşamındaki önemli olayları derinlemesine inceleme potansiyelini barındırır.

"Sana Söylenmeyenler" iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Murat Renay'ın Kitabı: Bu kitap, eşcinsellik konusunu ele alan ve yazarın otobiyografisini içeren bir eserdir. 2. Şiir Kitabı: Ulaş Barut tarafından yazılan bu şiir kitabı, hayat, arayışlar ve tutarsızlıklar gibi temaları işlemektedir.

Biyografi ve hayat hikayeleri iki farklı edebiyat türü olarak kabul edilir: 1. Biyografi: Bir kişinin yaşamını, başarılarını, mücadelelerini ve etkilerini kronolojik olarak anlatan yazı türüdür. 2. Otobiyografi: Bireyin kendi hayatını anlattığı yazım türüdür.

"Duvarda Yalnız Başına" kitabı iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. Alex Honnold'un Otobiyografisi: Bu kitap, kaya tırmanışı sporunda eşsiz bir vizyona sahip olan Alex Honnold'un hayatını anlatıyor. 2. Marlen Haushofer'in Distopya Romanı: Bu roman, bir yazarın bir dağ evinde tek başına yaşadığı bir gün ansızın yaşanan bir felaketle başlıyor.

Otobiyografi başlığı örnekleri için bazı öneriler: Bir Dinozorun Anıları - Mina Urgan; Sırça Fanus - Sylvia Plath; Benim Kısa Tarihim - Stephen Hawking; Angela’nın Külleri - Frank McCourt; Anne Frank’in Hatıra Defteri - Anne Frank. Daha samimi bir his için başlık seçerken birinci şahıs anlatıma bağlı kalmak önemlidir.

Derrick Rose, "İspat" kitabını, kariyerinin zorluklarını ve yükselişini detaylı bir şekilde anlatmak için yazdı. Kitapta, Chicago'da büyüyen Rose'un çocukluk hayalleri, NBA'deki başarıları, sakatlıklar nedeniyle yaşadığı acılar, şöhret ve zenginlikle olan karmaşık ilişkisi, LeBron James'in ifadesiyle "toparlanıp yeniden bir süper kahraman gibi sahneye çıkışı" gibi konular ele alınıyor.

Babürlü Altın Çağı'nın tarihi, tarihçileri ve tarihyazımı Cihangir Şah (1605-1627) ve Şah Cihan dönemi (1628-1658) için şu şekilde özetlenebilir: Tarihçiler: 1. Mirza Celali Tabâtabâî: Şah Cihan'ın ilk saray tarihçisi olarak bilinir ve 1632'de Hindistan'a gelmiştir. 2. Lâhûrî: Şah Cihan'ın saltanatının on yılını ele alan üç ciltlik bir tarih eseri yazmıştır. 3. Muhammed Tahir Ashna Aka Inayat Khan: Lâhûrî'nin eserinin kısaltılmış bir versiyonunu derlemiştir. Tarihyazımı: 1. Tüzük-i Cihângîrî: Cihangir Şah'ın otobiyografik eseri olup, 1605 yılında yazmaya başlamış ve on altıncı yılında Mu’temid'e devretmiştir. 2. Pâdişâhnâme: Şah Cihan'ın saltanatının tamamını kapsayan ve on yıl esasına göre yazılmış bir eserdir. Diğer Kaynaklar: - Niccolo Manucci: Şah Cihan ve Evrengzib dönemlerini kapsayan, Avrupa'da da referans alınan bir seyahatname yazmıştır.

"Neden Bu Kadar Akıllıyım?" kitabı, Alman filozof Friedrich Nietzsche'nin otobiyografik nitelikte kurguladığı Ecce Homo adlı eserden bir kesiti içermektedir. Bu kitapta yer alan başlıklar, Nietzsche'nin kendini bir prototip insan olarak sunduğu eserinin belkemiğini oluşturur: 1. "Neden Bu Kadar Akıllıyım?": Bu soru, Nietzsche'nin zihinsel yetilerini yitirmeden önce giriştiği son hesaplaşmayı ifade eder. 2. "Neden Bu Kadar Bilgeyim?": Hıristiyanlık ve değer kavramlarının sorgulandığı bir bölümdür. 3. "Neden Bu Kadar İyi Kitaplar Yazıyorum?": Ahlak, özgür irade ve Tanrı gibi anlam alanı sabitlenmiş kavramların tartışmaya açıldığı bir bölümdür.

Evet, "Soorarai Pottru" gerçek bir hikayeye dayanmaktadır. Film, Air Deccan havayolu şirketinin kurucusu Kaptan G. R. Gopinath'ın hayatından esinlenilmiştir ve onun 2011 yılında yazdığı "Simply Fly: A Deccan Odyssey" adlı otobiyografisinde anlattığı olaylara dayanmaktadır.

"7 Yaşımda Bindiğim Kamyonun Frenleri Patladı ve Hayata Yuvarlandım" kitabı, 2014 yılında yayımlanmıştır.

Kendi hayatını anlatan yazarlara "otobiyografik yazar" veya "otobiyograf" denir.

Otobiyografik anlatım yapmak için aşağıdaki adımları izlemek faydalı olabilir: 1. Amaç Belirleme: Otobiyografinin yazılma amacını belirlemek önemlidir. 2. Bilgi Toplama: Kişinin hayatı, ailesi, eğitimi, iş hayatı ve önemli olayları hakkında bilgi toplamak gereklidir. 3. Kronolojik Sıralama: Toplanan bilgileri kronolojik bir sırayla düzenlemek, olayların birbirini takip etmesini sağlar. 4. Giriş Bölümü: Yazıya, kişinin hayatını yansıtan ilk ve en önemli olaylardan örnek vererek başlamak önerilir. 5. Dönüm Noktaları: Hayatın dönüm noktalarını ve bu noktaların kişiyi nasıl etkilediğini anlatmak, anlatımın daha ilgi çekici olmasını sağlar. 6. Kişisel ve Samimi Dil: Anlatımda samimi ve doğrudan bir dil kullanmak, okuyucunun yazarla bağ kurmasını kolaylaştırır. 7. Başarılar ve Öğrenilen Dersler: Hayatındaki başarılar, zaferler ve yenilgiler üzerinden öğrenilen dersleri paylaşmak, okuyucunun ilham alabileceği hikayeler sunar. Otobiyografi yazarken, anlatımın gerçekçi ve dürüst olması da önemlidir.

"The Railway Man", Eric Lomax'in aynı adlı otobiyografisinden uyarlanan bir filmdir ve İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonlar tarafından esir alınan bir İngiliz subayının hayatını anlatır. Filmde, Lomax'in Singapur'da esir düşmesi ve Tayland-Burma demiryolunda zorla çalıştırılması, ardından yaşadığı fiziksel ve psikolojik travmalar işlenir. Filmin teması, savaşın yıkıcı etkileri ve affetme gücü üzerine kuruludur.

Didier Drogba'nın hayatını anlatan kitaplar, futbolcunun kariyerini ve kişisel yaşamını çeşitli açılardan ele almaktadır. 1. "Adanmışlık" adlı otobiyografi. 2. "Drogba: Sahanın Yıldızları" adlı kitap ise Drogba'nın futbol dünyasındaki yükselişini, sürekli kendini geliştirme arzusunu ve 2013 yılında kazandığı Altın Ayak Ödülü'nü anlatmaktadır.