NükleerTeknoloji

Rosatom, bilgi yoğun yeni alanların geliştirilmesi ve yenilikçi teknolojilerin tartışılması amacıyla Geleceğin Teknolojileri Forumu'nu düzenlemektedir. Forumun düzenlenmesinin bazı nedenleri: Katılımcıların modern malzemelerin bilimsel ve üretim temelinin durumu hakkında bilgi edinmelerini sağlamak. İleriye dönük üretim stratejileri geliştirmek. Devlet destekli tedbirlerin etkinliğini artırmak için öneriler sunmak. Nükleer, tıp ve havacılık gibi kilit sektörler için yeni malzemeler ve teknolojiler alanında çözümler sunmak. 2025 yılında düzenlenen forumun teması "Yeni Malzemeler ve Kimya" olarak belirlenmiştir.

6. Nükleer Santraller Fuarı ve 10. Nükleer Santraller Zirvesi'nde (NPPES 2024) aşağıdaki konular ele alınacak: Nükleer enerji sektörünün sıfır karbon ekonomisindeki rolü. Türkiye'nin nükleer enerji alanındaki gelecek planları. En yeni teknolojiler. Sektörün finansmanı. Ayrıca, Akkuyu NGS’de bekleyen iş fırsatları, küçük modüler reaktörler (SMR) ve nükleer santral inşaatındaki en yeni teknolojiler ile ilgili oturumlar da düzenlenecek. Zirve, 2-3 Temmuz 2024 tarihlerinde İstanbul'da Hilton Bomonti Konferans Merkezi'nde gerçekleştirildi.

Bor madeninin radyasyona etkisi şu şekillerde ortaya çıkabilir: Radyasyon kalkanı: Bor-10 izotopu, nükleer reaktörlerde nötron tutucu bir madde olarak kullanılır ve radyasyon kalkanı sağlar. Radyasyon tedavisi: "Bor nötron yakalama tedavisi" (BNCT) adlı bir kanser tedavisinde, 10B içeren bileşikler tümör tarafından emilir ve düşük enerjili nötron ışınlarıyla tedavi uygulanır. Yalıtım malzemesi: Sodyum pentaborat gibi bor türevleri, radyasyona karşı yalıtım malzemesi olarak kullanılabilir. Ayrıca, borun radyasyon hasarına karşı dirençli olduğu ve metallerin sertliğini artırabildiği belirtilmiştir. Borun radyasyona etkisi üzerine yapılan çalışmaların bazıları, bu maddenin çimentonun hidratasyon süresini uzattığını ve radyasyon tutuculuğunu artırdığını göstermiştir. Borun radyasyona etkisi hakkında daha fazla bilgi için bilimsel kaynaklara başvurulması önerilir.

Akkuyu personeli, Rusya'nın önde gelen teknik üniversitelerinde nükleer ve ilgili alanlarda yüksek lisans eğitimi almaktadır. 2025 yılı için bu üniversiteler şunlardır: Ulusal Araştırma Nükleer Üniversitesi MEPhI (NRNU MEPhI); Ulusal Araştırma Üniversitesi MPEI (NRU MPEI); Ulusal Araştırma Üniversitesi Bauman Moskova Devlet Teknik Üniversitesi (BMSTU); Kazan Devlet Enerji Mühendisliği Üniversitesi (KSEU). Eğitim, teorik derslerin yanı sıra faaliyette olan nükleer santrallerde uygulamalı stajları da içermektedir.

Reaktör zırhlama, nükleer reaktörlerde radyasyondan korunmak için kullanılan bir yöntemdir. Reaktörlerde zırhlama yapılmasının bazı nedenleri: Nötron radyasyonu: Nötron radyasyonu, giriciliği en yüksek radyasyon türlerinden biridir ve bu nedenle özel zırhlama gerektirir. İkincil radyasyon: Nötron radyasyonu, etkileşime girdiği çekirdekleri aktif hale getirerek gama ışını gibi ikincil radyasyonların yayılmasına neden olur. Personel ve ekipman güvenliği: Radyasyonun personel ve ekipman üzerinde olumsuz etkiler yaratmasını önlemek için zırhlama yapılır. Zırhlamada, hidrojen gibi hafif elementlerce zengin malzemeler, ağır çekirdek içerenlere göre daha etkilidir.

TAEK (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu), nükleer enerji ve radyasyon teknolojilerinin barışçıl amaçlarla ülke yararına kullanılmasını sağlamak amacıyla çeşitli görevler üstlenmiştir: Ulusal politika ve strateji önerileri hazırlamak: Nükleer enerji ve radyasyon teknolojileri ile hızlandırıcı teknolojilerinin kullanımında izlenecek ulusal politika ve strateji önerilerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanına sunar. Araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak: Nükleer enerji, radyasyon ve hızlandırıcı teknolojilerinden yararlanılmasını mümkün kılacak her türlü araştırma, geliştirme, yenilik, tasarım, teknoloji edinme, üretim, test ve yerlileştirme çalışmalarını yürütür. Teşvik ve destek sistemleri oluşturmak: Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve özel sektörün bu teknolojilerle ilgili faaliyetlerine katılımını sağlayacak teşvik ve destek sistemleri oluşturur. İnsan kaynağı yetiştirmek: Görev alanıyla ilgili insan kaynağı yetiştirmek amacıyla burs verir ve işbirliği yapar. Uluslararası işbirliği yapmak: Uluslararası kuruluşlarla nükleer alanda işbirliği yapar ve uluslararası anlaşmalara Türkiye Cumhuriyeti adına taraf olur. Halkı bilgilendirmek: Nükleer konular hakkında halkı bilgilendirir.

Berilyum (Be) elementinin önemli olmasının bazı nedenleri: Hafiflik ve dayanıklılık: Alüminyumdan hafif ve çelikten daha sert bir metaldir. Yüksek erime noktası: Erime noktası 1287 °C, kaynama noktası ise 2470 °C'dir. Kimyasal özellikler: Kimyasal olarak reaktif bir elementtir ve neredeyse her şeyle tepkimeye girebilir. Kullanım alanları: Havacılık, otomotiv, elektronik, nükleer enerji ve savunma sanayi gibi birçok alanda kullanılır. Toksisite: Toksik bir elementtir, uzun süreli teması ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Berilyum, bu özellikleri sayesinde modern teknolojilerde kritik bir rol oynar.

Nükleer füzelerin menzili, türüne göre değişiklik göstermektedir: Kıtalararası balistik füzeler (ICBM). Orta menzilli balistik füzeler (MRBM ve IRBM). Kısa menzilli balistik füzeler (SRBM). Bazı nükleer füzelerin menzilleri şu şekildedir: RS-28 Sarmat (Rusya). DF-41 (Çin). Hwasong-17 (Kuzey Kore). Minuteman-3 (ABD). Nükleer başlıklar taşıyan balistik füzeler, uluslararası ilişkilerde büyük endişelere yol açmaktadır.

Nükleer bombayı ilk bulan kişi olarak tek bir isim vermek mümkün değildir, çünkü bu, birçok bilim insanının uzun yıllar süren çalışmalarının bir sonucudur. Nükleer bombanın geliştirilmesinde rol oynayan bazı önemli bilim insanları: Enrico Fermi. Albert Einstein. J. Robert Oppenheimer. Nükleer bomba, 1945 yılında Amerika Birleşik Devletleri tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Japonya'nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerine atılmıştır.

Nükleer fiziğin günlük hayatta bazı kullanım alanları: Sağlık: Hastanelerde kanser tedavisinde kullanılan ışın tedavisi makineleri ve hastalıkların teşhisi için X-ışını, PET, CT, MRI, NMR ve SPECT gibi vücut içi görüntüleme sistemleri. Enerji: Nükleer santrallerde nükleer reaksiyonlar kullanılarak elektrik üretimi. Tarım: Gıdaların zararlı maddelerden arındırılması ve tarım zararlılarının temizlenmesi. Uzay araştırmaları: Yörüngelerin hesaplanması ve gezegenler arasındaki mesafelerin ölçülmesi. Yer bilimleri: Grönland ve Antarktika buzullarındaki oksijen izotop yüzdelerine bakılarak Dünya'nın tarihsel sıcaklık değişimlerinin bulunması. Malzeme mühendisliği: İyon implantasyonu. Çevre: Nükleer fizik teknolojisi ile üretilen enerji, elektrikli araçların şarj edilmesinde kullanılarak hava kirliliğini azaltabilir.

Julius Robert Oppenheimer, 22 Nisan 1904'te New York'ta doğmuş Amerikalı bir teorik fizikçidir. Oppenheimer, akademik kariyerinde kuantum mekaniği ve nükleer fizik üzerine önemli katkılarda bulunmuş, ancak İkinci Kızıl Korku sırasında ABD Komünist Partisi ile geçmişteki ilişkileri nedeniyle güvenlik izni iptal edilmiştir. Oppenheimer, 18 Şubat 1967'de gırtlak kanserinden hayatını kaybetmiştir.

Uranüs ve Uranyum farklı kavramlardır. Uranüs, Güneş Sistemi'nde bir gezegendir ve herhangi bir doğrudan faydası yoktur. Ancak, Uranüs'ün özellikleri ve keşifleri, astronomi ve uzay araştırmaları için önemlidir. Uranyum ise bir metal olup, nükleer enerji santrallerinde yakıt olarak kullanılır ve ayrıca analitik uygulamalar, zırh kaplama, gemi ve uçak yapımı, seramiğe renk verme ve plütonyum hidrojen bombası yapımında kullanılır. Dolayısıyla, "Uranustr" hakkında spesifik bir bilgi veya kullanım alanı bulunmamaktadır.

Nükleer gemilerin yasaklanma nedeni bulunamamıştır. Ancak, nükleer güçle çalışan ticari gemilerin geliştirilmesinin karşılaştığı bazı zorluklar şunlardır: Yüksek inşaat ve işletme maliyetleri. Emniyet ve güvenlik endişeleri. Kamuoyu karşıtlığı. Çevre sorunları. Düzenleyici engeller. Ayrıca, nükleer enerjinin gemilerde kullanımı, bir kazanın ulusal sınırları aşan etkileri ve özel sigortacıların kapasitesinin ötesinde olabilecek olası hasar boyutu nedeniyle de risk teşkil etmektedir. Nükleer enerjinin ticaret gemilerinde kullanımı, karbonsuzlaşma politikaları kapsamında yeniden değerlendirilmektedir.

MİLDEN ve Reis sınıfı denizaltılar arasındaki bazı farklar: Boyut: MİLDEN'in tam boyu 70-80 metre arasında planlanırken, Reis sınıfı denizaltıların boyu 67,6 metredir. Deplasman: MİLDEN'in dalmış durumdaki deplasmanı 2.500-3.000 ton, Reis sınıfı denizaltıların ise 2.042 tondur. Tekne Formu: MİLDEN, "damla" (tear drop) şeklindeki çok bölmeli bir tekne formuna sahipken, Reis sınıfı denizaltılar tek bölmelidir. Dümen Tasarımı: MİLDEN'in kıç tarafındaki kontrol yüzeyleri, çapraz dümen (X tipi) tasarımına sahiptir. Silah Yükü: MİLDEN, daha fazla silah yüküne sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Yerli Üretim: MİLDEN, tamamen milli tasarım ve üretimle yapılacaktır.

Nükleer enerji santrallerinde kullanılan bazı akışkanlar: Su: Reaktör soğutma sıvısı olarak kullanılır ve genellikle 100°C'nin üzerinde sıcaklıklara dayanabilmesi için yüksek basınç altında tutulur. Helyum ve karbondioksit: Gelişmiş gaz soğutmalı reaktörlerde birincil soğutucu olarak kullanılır. Sodyum: Bazı reaktörlerde soğutucu olarak kullanılır. Döteryum atomları içeren ağır su: Ilımlatıcı olarak kullanılır. Ayrıca, buhar jeneratörlerinde suyun buharlaşması için de ısı aktarılır.

Nazım Hikmet'in "İşler Atom Reaktörleri İşler" şiiri, dünya üzerindeki yıkım ve umut temalarını işler. Yıkım temaları: Şiirde, atom reaktörlerinin çalışması, çöp kamyonlarının ölüleri toplaması gibi imgelerle savaşın ve yıkımın sonuçları anlatılır. Hiroşima'da yaşanan trajediye dikkat çekilir; bir Japon çocuğunun, doğduğu yıl nedeniyle atom bombasına maruz kalarak ölmesi anlatılır. Umut teması: "Umut, umut, umut, umut insanda" dizeleriyle, umudun kaynağının insan olduğu vurgulanır.

PNE kısaltması, bağlama göre çeşitli anlamlara gelebilir: Pain Neuroscience Education (Ağrı Bilimi Eğitimi). Pacific National Exhibition (Pasifik Ulusal Sergisi). Preston North End Football Club (Futbol Kulübü). Plan Nacional de Educación (Eğitim Programı). Ayrıca, PNE, "küçük erkek cinsel organı" anlamında argo bir terim olarak da kullanılabilir.

Nükleer santrallerde bulunan bazı sistemler şunlardır: Reaktör: Nükleer fisyon reaksiyonlarının meydana geldiği yerdir. Buhar jeneratörü: Reaktördeki sıcak gaz veya su ile gelen ısının suyu kaynattığı ve buhar hazırladığı bölümdür. Türbin: Buharın kinetik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren kısımdır. Elektrik jeneratörü: Türbin tarafından sağlanan mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Soğutma sistemi: Reaktör çekirdeğinden ısıyı alarak başka bir alanda termal enerji olarak kullanır. Kontrol çubukları: Reaksiyon hızını kontrol etmek için fazla nötronları emer. Güvenlik sistemleri: Reaktörü iç kazalara ve dış etkilere karşı korur. Yedek güç kaynakları: Acil durumlar için jeneratör ve bataryalar bulunur. Ayrıca, nükleer santrallerde radyasyon emici kalkanlar ve radyoaktif malzemelerin çevreye yayılmasını önleyen ikincil çevreleme sistemleri de mevcuttur.

Kutup vinci, ya da diğer adıyla dairesel köprü vinci, nükleer santrallerde reaktör bölmesinin en önemli mekanizmalarından biridir. Kutup vincinin kullanım alanlarından bazıları şunlardır: nükleer reaktörün montajı için taşıma ve teknolojik işlemleri yürütmek; reaktörün ikmali ve bakımı; nükleer yakıtın reaktöre yüklenmesinden sorumlu olan özel bir yeniden yükleme makinesinin çalışma alanına teslim edilmesi; çeşitli ekipmanların taşınması. Ayrıca, kutup vinci sayesinde reaktör bölmesinin iç koruma kabuğunun montajı, teknik ekipmanın montajı ve açık reaktör üzerindeki boru hatlarının kontrol amaçlı hazırlığı gibi diğer aşamalar da gerçekleştirilebilir.

Kaliforniyumun pahalı olmasının birkaç nedeni vardır: Üretim zorluğu: Kaliforniyum, uranyum ve plütonyum gibi ağır elementlerin nükleer reaktörlerde veya parçacık hızlandırıcılarında bombardımanı yoluyla yapay olarak üretilir ve bu süreç son derece karmaşık ve zaman alıcıdır. Ticari temin sınırlığı: Dünyada bu elementi üreten sadece birkaç laboratuvar bulunmaktadır; Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı ve Rusya'daki bazı araştırma merkezleri öne çıkmaktadır. Özel araç ve gereç gereksinimi: Kaliforniyumun üretimi için özel reaktörler ve araç-gereçler gereklidir. Yüksek talep: Kaliforniyum, nükleer reaktörlerde ve tıbbi araştırmalarda gibi alanlarda yüksek talep görür.