Noktalamaİşaretleri

Noktalı virgülün yerine virgül kullanılabilir.

Noktalı virgül ve virgül farklı noktalama işaretleridir, ancak bazı kullanım alanları örtüşmektedir. Virgül, cümle içinde duraklamalar yaratmak, öğeleri ayırmak ve ara açıklamaları belirtmek için kullanılır. Noktalı virgül ise, birbirine bağlı ama bağımsız olan iki cümleyi ayırmak için kullanılır ve virgülden daha güçlü bir duraklama hissi yaratır.

1. sınıf noktalama işaretleri şu şekilde anlatılır: 1. Nokta (.): Cümlelerin sonuna konur. 2. Soru İşareti (?): Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonuna konur. 3. Ünlem İşareti (!): Korku, heyecan, sevinç gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna konur. 4. Kısa Çizgi (-): Satır sonuna sığmayan kelimeleri hecelerine ayırmak için kullanılır. 5. Kesme İşareti (‘): Özel isimlere getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.

Yıl sonunda noktalama işareti olarak nokta (.) kullanılır.

İki nokta (:), kendisiyle açıklama verilecek cümlenin sonunda kullanılır.

Çift tırnak işareti (" ") çeşitli durumlarda kullanılır: 1. Doğrudan Alıntılarda: Başka bir kişiden veya yazılı kaynaktan olduğu gibi aktarılan sözler çift tırnak içine alınır. 2. Vurgulama Yaparken: Bir kelime veya ifadenin önemli olduğunu belirtmek için çift tırnak işareti kullanılır. 3. Eser Adlarında: Cümle içinde geçen kitap, makale, şiir veya bölüm başlıkları çift tırnak içine alınır. 4. Programlamada: Programlama dillerinde string (metin) verilerini belirtmek için çift tırnak kullanılır.

İki nokta (:) kullanımı ve örnek cümleler: 1. Örnek verilecek cümlelerin sonuna konur: "Fatih’in en çok sevdiği yemeklerden bazıları şunlardır: sarma, musakka, pilav". 2. Açıklama yapılacak cümlelerin sonuna konur: "Benim hayat felsefem: Kendin için istemediğin şeyi başkası için de isteme". 3. Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten ifadelerden sonra konur: "Hacivat: Merhaba Karagöz’üm. Ben de dükkana gidiyorum. Gel birlikte yürüyelim. Karagöz: Birlikte yün mü yiyelim?". 4. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır: "12:3=4". 5. Genel ağ adreslerinde kullanılır: "https://www.dilbilgisi.net". İki noktadan sonra cümle büyük harfle başlar, iki noktadan sonra gelen ifade cümle değilse ve özel isim değilse küçük harfle başlar.

Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna iki nokta (:) konur.

Üç noktalı cümle yazmak için şu durumlar göz önünde bulundurulmalıdır: 1. Anlatım tamamlanmamışsa: Cümlenin tam anlamıyla bitmediği, bir boşluk veya eksiklik olduğu durumlarda üç nokta kullanılır. 2. Alıntılarda: Başta, ortada veya sonda eksik bırakılan kelimelerin yerine üç nokta konur. 3. Ünlem ve seslenmelerde: Anlatımı pekiştirmek amacıyla üç nokta tercih edilir. 4. Karşılıklı konuşmalarda: Eksik bırakılan cevaplar için üç nokta kullanılır.

Sondaki nokta (.) şu anlamlara gelebilir: 1. Cümlenin sonuna konur: Cümlenin tamamlandığını ve bittiğini belirtir. 2. Kısaltmaların sonuna konur: Örneğin, "Alb." (albay), "Dr." (doktor) gibi. 3. Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur: "3. (üçüncü)", "15. (on beşinci)" gibi. 4. İki noktadan sonra örnek verilecekse kullanılır: "Yeni harfler alındıktan sonra eski yazı ile bir tek kelime bile yazmayan iki kişi görmüşümdür: Atatürk ve İnönü".

Üç nokta çeşitli nedenlerle kullanılır ve aşağıdaki örnek cümlelerde bu kullanım alanları görülebilir: 1. Tamamlanmamış cümlelerin sonunda: Üç nokta, cümlenin tam olarak bitmediğini veya düşüncenin devam ettiğini göstermek için kullanılır. 2. Kaba veya belirtilmek istenmeyen ifadelerin yerine: Üç nokta, kaba sayılan veya açıklanmak istenmeyen kelimelerin yerine konur. 3. Alıntılarda atlanan kısımların yerine: Alıntılarda başta, ortada veya sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine üç nokta konur. 4. Anlatıma duygusal derinlik ve vurgu katmak için: Üç nokta, ifadeye güç katmak veya sözün bir yerde kesilerek geri kalan kısmı okuyucunun hayal gücüne bırakmak için kullanılır.

Noktalı virgülden sonra büyük harfle başlanmaz.

Kesme işaretinin diğer adı "apostrof" olarak bilinir.

Kesme işaretinin diğer adı "apostrof" olarak bilinir.

Uzun çizgi (—), yazılarda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılan bir noktalama işaretidir.

Düzeltme şapkası (^) hiçbir zaman kaldırılmamıştır.

Köşeli parantez "[]" işareti, çeşitli alanlarda kullanılır: 1. Metinlerde: Parantez içinde parantez gerektiğinde dıştaki parantez köşeli paranteze döner. 2. Bibliyografik künyelerde: Kaynakça veya bibliyografik bilgilerin ayrıntılı olarak verilmesi için kullanılır. 3. Matematikte: Matrisler ve vektörler gibi matematiksel ifadelerde sıklıkla kullanılır. 4. Bilimsel çalışmalarda: Metinde bulunmayan, araştırmacı tarafından tamamlanan kısımlar köşeli parantez içinde verilir. 5. Aktarılan metinlerde: Yazarın yaptığı yanlışlıkları düzeltmek veya çevirmenin eklediği açıklamaları belirtmek için kullanılır.

Kısa çizgi (–) çeşitli yerlerde kullanılır: 1. Satır sonuna sığmayan kelimelerin bölünmesinde: Kelimenin bölündüğü yerin belirlenmesine yardımcı olur. 2. Ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için: Cümle içinde ek bilgi veren ifadelerin başına ve sonuna konur. 3. Heceleri göstermek için: Kelimelerin hecelerini ayırmak amacıyla kullanılır. 4. Kelimelerin köklerini ve eklerini ayırmak için: Fiil kök ve gövdelerini, isim yapma eklerini belirtmek için kullanılır. 5. Matematikte çıkarma işareti olarak: 20–15=5 gibi işlemlerde kullanılır. 6. Sıfırdan küçük değerleri göstermek için: –3 °C gibi ifadelerde kullanılır. 7. Oyunlarda ve diyaloglarda: Konuşmaları belirtmek için kullanılır.

İlkokulda noktalama işaretleri 1. sınıfta öğretilmeye başlanır.

Sıra bildiren sayılarda nokta, sayının sağına konur. Örnekler: - Ali yarışmada 1. oldu. - 3. sırada oturuyorum. - Dizinin 7. bölümünü bitirdim.