Mitoz

Mitoz geçiremeyen hücreler şunlardır: Sinir hücreleri (nöronlar). Kalp kası hücreleri (kardiyomiyositler). Olgunlaşmış kas hücreleri. Kırmızı kan hücreleri (eritrositler). Gametler (sperm ve yumurta hücreleri).

Mitoz bölünme çeşitleri şunlardır: Amitoz. Endomitoz. Ayrıca, mitoz bölünme birbirini izleyen dört evreden geçerek gerçekleşir: 1. Profaz. 2. Metafaz. 3. Anafaz. 4. Telofaz.

Mitoz ve mayoz bölünme hesaplamaları şu şekilde yapılabilir: Mitoz Bölünme: Mitoz bölünme, tek aşamada gerçekleşir. Mitoz sonucunda iki yeni hücre oluşur ve bu hücreler, ana hücreyle aynı yapıya sahiptir. Kromozom sayısı değişmez. Mayoz Bölünme: Mayoz, birbirini izleyen iki aşamadan oluşur: Mayoz I ve Mayoz II. Mayoz sonucunda dört yeni hücre oluşur ve bu hücreler, genetik olarak ana hücreden ve birbirinden farklıdır. Kromozom sayısı yarıya iner. Parça değişimi görülür ve bu sayede kalıtsal çeşitlilik sağlanır.

Mitozda iğ ipliği ve mayozda kinetokor ortaktır. Hem mitoz hem de mayoz bölünmede iğ iplikleri oluşur ve bu iplikler kromozomların kinetokor bölgelerine bağlanır. Ancak, mitoz ve mayoz bölünme arasında bazı önemli farklar da vardır: Mitoz, eşeysiz üremenin temelini oluştururken, mayoz eşeyli üremenin temelini oluşturur. Mitozda kromozom sayısı sabit kalırken, mayozda yarıya iner. Mayozda krossing over ve tetrat oluşumu görülürken, mitozda bu olaylar gerçekleşmez.

İğ iplikleri, anafaz evresinde kısalır ve kardeş kromatitler zıt kutuplara çekilir. Anafaz evresinde, kardeş kromatitler iğ iplikleri aracılığıyla birbirinden ayrılır ve zıt kutuplara doğru çekilir.

Mitoz ve mayoz bölünme slaytları genellikle 10. sınıf biyoloji derslerinde kullanılır. Ayrıca, Ankara Üniversitesi'nin açık ders malzemeleri sisteminde mitoz ve mayoz bölünme konularını içeren bir slayt bulunmaktadır. Bu tür içeriklere ulaşmak için ilgili eğitim kurumlarının ders materyalleri veya açık ders malzemeleri platformlarını ziyaret edebilirsiniz.

Mitozda çekirdek ve sitoplazma bölünmesi şu şekilde gerçekleşir: 1. Çekirdek Bölünmesi (Karyokinez): Profaz. Metafaz. Anafaz. Telofaz. 2. Sitoplazma Bölünmesi (Sitokinez): Hayvan hücrelerinde. Bitki hücrelerinde.

Mitozda anafaz ve telofaz evrelerinin ters olmasının nedeni, bu evrelerde gerçekleşen olayların zıt yönde gerçekleşmesidir. Anafaz evresi: Kardeş kromatitler, iğ iplikleri tarafından zıt kutuplara çekilir. Telofaz evresi: Profaz evresinde eriyen çekirdek zarı, çekirdekçik ve organeller yeniden oluşmaya başlar. Bu nedenle, telofaz evresinde profaz evresinde olan her şeyin tam tersi gerçekleşir.

7. sınıf fen bilimleri ders kitabının 59. sayfasının içeriği, kullanılan ders kitabı yayınevine göre değişiklik gösterebilir. Yıldırım Yayınları: 7. sınıf fen bilimleri ders kitabının 59. sayfasında, mitoz bölünme konusu ele alınmaktadır. Ferman Yayıncılık: 7. sınıf fen bilimleri ders kitabının 59. sayfasında, hücre yapısı ve organeller hakkında bilgiler verilmektedir. MEB Yayınları: 7. sınıf fen bilimleri ders kitabının 59. sayfasında, mitoz bölünme aşamaları ve hayvan ile bitki hücrelerindeki sitoplazma bölünmesinin farklılıkları anlatılmaktadır. Ayrıca, Etkin Sonuç Yayınları'nın 7. sınıf fen bilimleri ders kitabında da 59. sayfa bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için ilgili ders kitabı yayınevinin resmi kaynaklarına başvurulması önerilir.

Mitoz ve mayoz bölünme, tek hücreli canlılarda farklı işlevler görür: Mitoz bölünme, tek hücreli canlılarda üremeyi sağlar. Mayoz bölünme, tek hücreli canlılarda eşeyli üremenin temelini oluşturur.

Mitoz ve mayoz, tüm hücrelerde değil, belirli hücre ve organizma türlerinde gerçekleşir: Mitoz, çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve yenilenmeyi sağlarken, tek hücreli canlılarda üremeyi sağlar. Mayoz, eşeyli üreyen canlılarda üreme ana hücresinin bölünerek, üreme hücresi olan gametlerin oluşmasını sağlar. Mitoz geçiren hücre ve organizma türleri: Çok hücreli canlılar: İnsanlar, hayvanlar, bitkiler. Tek hücreli canlılar: Amip, öglena, paramesyum (terliksi hayvan), bakteriler. Mayoz geçiren hücre ve organizma türleri: Eşeyli üreyen canlıların üreme ana hücreleri: Sperm ana hücresi, yumurta ana hücresi, polen ana hücresi.

Sitokinez, hayvan hücrelerinde anafaz evresinde, bitki hücrelerinde ise telofaz evresinde başlar.

Mitotik evre, hücre döngüsünün bir parçasıdır ve hücre bölünmesi sırasında görülür. Mitotik evre, iki aşamada gerçekleşir: 1. Karyokinez (çekirdek bölünmesi): Profaz, metafaz, anafaz ve telofaz evrelerini içerir. 2. Sitokinez (sitoplazma bölünmesi): Karyokinezin ardından sitoplazma ve hücre zarının bölünmesiyle iki yavru hücre oluşur. Mitotik evre, genellikle interfaz evresinin ardından gelir; interfaz, hücrenin bölünmeye hazırlandığı uzun bir evredir ve mitotik evreden önce gerçekleşir.

Mitoz bölünme sonucunda kromozom takımı, genetik olarak birbirine tamamen benzer iki yavru hücreden oluşur. Mitoz bölünmede diploit kromozom sayısı indirgenmez; her yavru hücre, çekirdeğinde 2n sayıda kromozom taşımaya devam eder. Ayrıca, mitoz bölünme sırasında homolog kromozomların eşleşmesi gerekli değildir ve bu yüzden eşleşmezler, her biri başka bir yerdedir.

Mitotik bir hücrenin tekrar mitoza girememesinin nedeni, G0 evresinde durması olabilir. Ayrıca, hücre döngüsünde bulunan kontrol noktaları da hücrenin mitoza girmesini engelleyebilir.

Evet, mitotik evre (profaz, metafaz, anafaz, telofaz ve sitokinez) hem mayoz hem de mitoz bölünmede ortak olarak görülür. Ancak, mayoz bölünmede bu evreler iki kez (mayoz I ve mayoz II) gerçekleşirken, mitoz bölünmede yalnızca bir kez gerçekleşir.

Mitozda zara bağlı olmayan organeller çoğalır. Mitoz öncesi evrelerden interfazın G2 evresinde organellerin bölünmeye hazırlık değişiklikleri gerçekleşir. Ribozom, sentrozom, sitoskeleton grubu (hücre iskeletini teşkil eden yapılar), flagellum ("kamçı") ve nükleozom gibi zara bağlı olmayan organeller yıkılarak imha olur. Mitokondria ve plastid grubu organeller ise G1 ve S fazlarında mitofusinler, OPA1 ve DNM1 proteinlerinin kontrolünde yavaş yavaş kendi aralarında birleşerek (füzyon) uzun organel yapıları oluştururlar. Golgi aygıtı ise tek kat zarlı bir organel olmasına rağmen parçalanmakla kalmaz, bu parçalanma işlemi sonrası tetiklediği sinyal mekanizması hücrenin G2 fazından çıkmaya hazır olduğu anlamına gelir. Lizozom ve endozomların ise en azından büyük boyutlu olanlarının G2 fazında ortadan kaldırılmadığı, hücre içi iskelet yapıları ve mikrotübüler sistem aracılığıyla metafaz evresinde çekirdek elemanlarıyla birlikte hücre ortasında toplandığı ve anafaz ile her iki hücre kutbuna yaklaşık olarak eşit sayıda dağıldığı bilinmektedir. Endoplazmik retikulum ise mitoz esnasında iki kez değişim geçirerek önce kısa ve çok dallı forma, sonrasında profazdan itibaren tek dallı uzun forma dönüşür. Peroksizomlarda ise iki farklı değişiklik görülebilir.

Bitki hücrelerinde sitoplazma bölünmesi (sitokinez) şu şekilde gerçekleşir: 1. Orta lamel (ara lamel) oluşumu: Hücrenin ortasında orta lamel denilen ara plaka oluşumu başlar. 2. Büyüme ve kalınlaşma: Orta lamel, hücrenin çeperine ulaşıncaya kadar büyür ve kalınlaşır. 3. İkiye ayrılma: Böylece sitoplazma içindeki yapılar hemen hemen eşit olacak şekilde ikiye ayrılır. 4. Hücre çeperi haline gelme: Zamanla orta lamel, iki yavru hücrenin faaliyeti sonunda normal hücre çeperi halini alır. Bitki hücrelerinde bulunan hücre duvarı, boğumlanarak bölünmeyi engeller.

İnterfaz ve profaz arasındaki temel farklar şunlardır: İnterfaz: Hücre bölünmeye hazırlanır. Hücre büyür, organeller ve DNA kopyalanır. Hücrenin yaşam döngüsünün yaklaşık %90'ını kapsar. Profaz: DNA, kromozomlara yoğunlaşır ve kıvrılır. Kardeş kromatitler oluşur ve sentrozomlar zıt kutuplara gider. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. Özetle, interfaz hazırlık evresi, profaz ise mitoz bölünmenin ilk evresi olarak tanımlanabilir.

Telofaz, ökaryotik hücrelerde mitoz ve mayozun son evresidir. Telofaz evresinde gerçekleşen bazı olaylar: Kromozomlar, iğ iplikleriyle hücrenin alt ve üst kutbuna taşındıktan sonra önce kromozomlara, sonra kromatin ipliklere dönüşür. İğ iplikleri kaybolur. Sentrozom yeniden oluşur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik materyalleri hapsederek yeniden oluşur. Çekirdek zarları ve çekirdekçikler ortaya çıkar. Telofaz sonucunda, bir çekirdekli diploit hücreden iki çekirdekli diploit hücre oluşur.