Mikroekonomi

Mikro iktisadın temel varsayımları şunlardır: Homo Economicus (İktisadi Düşünen İnsan). Tercihlerin Bütünlüğü. Tercihlerin Geçişliliği. Tercihlerin Doymazlığı (Monotonluk). Tercihlerin Sürekliliği. Faydanın Toplanabilirliği. Faydanın Ölçülebilirliği. Azalan Marjinal Fayda.

Tam rekabet piyasasında denge fiyatının marjinal maliyete eşit olmasının nedeni, firmaların kârını maksimize etme amacıdır. Firmalar, marjinal maliyetin marjinal gelire eşit olduğu noktada (MR = MC) en fazla kârı elde eder. Dolayısıyla, P = MC eşitliği de sağlanmış olur.

Azalan marjinal fayda, bir malın veya hizmetin tüketim miktarı arttıkça, her bir birimden elde edilen faydanın azalması durumudur. Artan marjinal fayda durumu ise genellikle gerçekleşmez, çünkü marjinal fayda genellikle tüketim arttıkça azalır. Marjinal faydanın ne zaman azalacağı veya artacağı, tüketicinin ihtiyaçları ve malın tüketim miktarına bağlı olarak değişir.

Telafi edilmiş talep eğrisi, bir malın fiyatı düştüğünde, tüketicinin reel geliri sabit tutularak, fiyatı düşen maldan satın alınmak istenen miktarların seyrini gösteren eğridir. Bu eğri, yalnızca ikame etkisini yansıtır ve bu yüzden düşük mal, normal mal ve Giffen mallarının tamamında negatif eğimlidir.

Marjinal ikame oranı (MRS) ve kayıtsızlık eğrileri arasındaki ilişki şu şekilde açıklanabilir: Kayıtsızlık eğrisi, tüketiciye aynı tatmini sağlayan farklı mal bileşenlerinin geometrik yeridir. MRS, kayıtsızlık eğrilerinin eğimi ile ölçülür ve bir tüketicinin aynı tatmin düzeyinde kalması için malların birinden bir birim aldığında diğer maldan vazgeçmesi gereken miktarı gösterir. Azalan marjinal ikame oranı, kayıtsızlık eğrilerinin orijine göre dışbükey olmasına neden olur. Dolayısıyla, MRS'nin hesaplanması ve kayıtsızlık eğrilerinin eğimi aynı kavramı ifade eder; her ikisi de aynı tatmin düzeyini koruyabilmek için malların değişim oranını gösterir.

Kayıtsızlık haritasında hangi eğrinin daha iyi olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, kayıtsızlık eğrileri ile ilgili şu bilgiler değerlendirilebilir: Kayıtsızlık eğrisi, tüketiciye aynı tatmini sağlayan farklı mal bileşenlerinin geometrik yeridir. Kayıtsızlık eğrileri, birbirini kesmez ve orijine göre dışbükeydir. Kayıtsızlık eğrileri, orijinden uzaklaştıkça daha yüksek fayda düzeyini temsil eder. Kayıtsızlık eğrileri ile ilgili daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: avys.omu.edu.tr; tr.wikipedia.org; sosyalbilimlervakfi.org.

Eş ürün eğrisi ve farksızlık eğrisi arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Amaç ve Kullanım: - Eş ürün eğrisi, üreticiye aynı çıktı düzeyini sağlayan farklı girdi kombinasyonlarını gösterir. - Farksızlık eğrisi, tüketiciye aynı fayda düzeyini sağlayan farklı mal kombinasyonlarını gösterir. 2. Eğim ve Yön: - Eş ürün eğrisi negatif eğimlidir ve orijine dışbükeydir. - Farksızlık eğrisi de negatif eğimlidir ve orijine dışbükeydir, ancak kesişmezler. 3. Uygulama Alanı: - Eş ürün eğrisi, üretim sürecinde kaynakların verimli kullanımını analiz eder. - Farksızlık eğrisi, tüketici tercihlerini ve fayda maksimizasyonunu analiz eder. Bu farklılıklar, her iki eğrinin de ekonomik analizlerde farklı amaçlar için kullanıldığını gösterir.

Ekonomi bölümünde en zor dersler genellikle teorik ve analitik ağırlıklı derslerdir. Bu dersler arasında: Ekonometri: Ekonomik verilerin istatistiksel ve matematiksel yöntemlerle test edilmesi. Mikroekonomi Teorisi: Tüketici ve firma davranışlarının derinlemesine analizi. Makroekonomi Teorisi: Enflasyon, işsizlik, büyüme gibi ulusal ekonomik göstergelerin analizi. Finansal Ekonomi: Finansal piyasaların ve varlıkların ekonomik analizi. İleri İstatistik Uygulamaları: İstatistiksel analizlerin derinlemesine incelenmesi. Bu dersler, yoğun matematik ve istatistik bilgisi gerektirdiği için öğrenciler tarafından zor olarak değerlendirilebilir.

Farksızlık analizinin temel varsayımları şunlardır: Aynı fayda seviyesi: Eğri üzerindeki her nokta, tüketiciye aynı düzeyde tatmin sağlar. Negatif eğim: Bir maldan daha fazla tüketmek için diğer maldan vazgeçilmesi gerekir. Dışbükeylik: Tüketici bir maldan ne kadar çok tüketirse, o maldan elde ettiği ek fayda azalır. Kesişmeme: Farklı farksızlık eğrileri birbirini kesmez; her eğri farklı bir fayda seviyesini temsil eder. Ayrıca, toplumsal farksızlık eğrileri için çoğunluk kuralı uygulanır: Toplumun yarıdan fazlası hangi malı tercih ediyorsa, o toplumun zevk ve tercihleri o malın lehindedir.

Tam rekabetçi bir piyasada uzun dönem dengesi, aşağıdaki koşulların sağlanmasıyla elde edilir: Firmaların kısa dönem kârlarını maksimize etmesi. Ekonomik kârların sıfır olması. Piyasa fiyatının, piyasadaki geri kalan firmaların ekonomik kâr elde etmediği bir noktada dengelenmesi. Sonuç olarak, uzun dönem rekabetçi denge noktasında fiyat, ortalama maliyet, marjinal maliyet ve marjinal gelire eşit olur.

Mikro ekonomi final konuları genellikle şu başlıkları içerir: Piyasa türleri: Tam rekabet piyasası, monopol, oligopol, monopson, monopollü rekabet piyasası. Tüketici davranışları: Fayda maksimizasyonu, bütçe kısıtları, tüketici dengesi. Firma teorisi: Üretim süreci, maliyet yapısı, kâr maksimizasyonu, ölçek ekonomileri. Üretim ve maliyet teorisi: Kısa ve uzun dönem maliyet fonksiyonları, azalan verimler kanunu. Piyasa dengesi: Arz-talep dengesi, fiyat farklılaştırılması. Devlet müdahaleleri: Vergi politikaları, sübvansiyonlar, fiyat kontrolleri. Bu konular, mikro ekonomi dersinin içeriğine ve öğretim programına göre değişiklik gösterebilir.

İkame etkisi ve gelir etkisi, fiyat değişikliklerinin tüketici davranışları üzerindeki etkilerini açıklayan ekonomik kavramlardır. İkame etkisi. Gelir etkisi. İkame etkisi ve gelir etkisi, birlikte ele alındığında, ekonomide fiyat mekanizmalarının tüketici tercihlerini ve piyasa dinamiklerini nasıl şekillendirdiğine dair bir çerçeve sunar. İkame etkisi ve gelir etkisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: mikro.com.tr; youtube.com; tr.khanacademy.org; thro.com.tr; acikders.tuba.gov.tr.

Çarpan etkisi, bağımsız yatırımlarda meydana gelen bir artış veya azalışın ulusal gelirde yarattığı oransal etkiyi ifade eden bir ekonomik terimdir. Çarpan etkisi formülü: ME = II / (1 - MPC) şeklindedir. Burada: ME çarpan etkisini, II başlangıç yatırımını, MPC ise marjinal tüketim eğilimini temsil eder. Hesaplama örneği: Başlangıç yatırımı (II) 1.000 dolar ve marjinal tüketim eğilimi (MPC) 0,75 olsun. MPC'yi 1'den çıkarın: 1 - 0,75 = 0,25. Başlangıç yatırımını sonuca bölün: 1.000 / 0,25 = 4.000 dolar. Bu durumda çarpan etkisi 4.000 dolardır. Çarpan etkisi, enjeksiyonlar (tüketiciler tarafından harcanan nakit veya işletmeler tarafından yapılan yatırımlar) ve sızıntılar (tasarruflar, vergiler ve ithalat) gibi faktörlere bağlıdır.

Marjinal ürünün ortalama ürüne eşit olduğu bölgede, ortalama ürün maksimum seviyededir. Bu durum, ortalama ürün eğrisinin tepe noktasında olduğu anlamına gelir.

Eş ürün eğrilerinin çeşitleri: Leontief (L şeklinde, dirsekli, ikame esnekliği sıfır). Cobb-Douglas (ikizkenar hiperbol şeklinde, ikame esnekliği 1). Doğrusal (ikame esnekliği sonsuz). Ayrıca, eş ürün eğrileri konveks (dışbükey) olabilir.

Tam rekabet piyasasının dört temel varsayımı: 1. Atomisite (Çok Sayıda Alıcı ve Satıcı Olması): Piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı bulunur ve hiçbirinin piyasa fiyatı üzerinde tek başına etkisi yoktur. 2. Homojenlik (Aynı Nitelikte Ürünler): Her firma tek tip ürün üretir ve satar, ürünler birbirinin tamamen aynısıdır. 3. Mobilite (Piyasaya Giriş ve Çıkış Serbestliği): Firmalar kolaylıkla piyasaya girebilir ve çıkabilir, giriş veya çıkış için ekonomik, yasal veya teknolojik engel yoktur. 4. Açıklık (Tam Bilgiye Sahip Olma): Alıcı ve satıcılar piyasa hakkında tüm bilgilere sahiptir, fiyatlar ve miktarlar hakkında tam bilgiye ulaşabilirler. Örnekler: Atomisite: Milli piyango bileti satan bir satıcısınız ve binlerce başka satıcı var, tek başına fiyatı etkileme gücünüz yok. Homojenlik: İstanbul Eminönü'ndeki kuru yemiş dükkanları, aynı kalitede ve çeşitlilikte ürünler satar. Mobilite: Bir çiftçi, tam rekabetçi bir buğday piyasasına rahatlıkla girebilir. Açıklık: Borsada işlem gören halka açık şirketlerin hisse senetleri, bu varsayıma nispeten daha yakındır.

Genel ekonomi testi, ekonomi biliminin temel kavramlarını ve prensiplerini ölçen bir değerlendirme aracıdır. Genel ekonomi testlerinde yer alabilecek bazı konular: İhtiyaç ve fayda: İhtiyaçların tanımı, ekonomik ve ekonomik olmayan ihtiyaçlar, fayda kavramı. Ekonomik sistemler: Liberal (serbest piyasa) ekonomisi, sosyalizm, karma ekonomi. Ekonomik terimler: Ceteris paribus, talep şedülü, fırsat maliyeti, marjinalizm. Ekonomik sorunlar: Kıt kaynakların etkin kullanımı, büyüme, istikrar. Genel ekonomi testleri, çeşitli platformlarda (örneğin, finansed.com, onedio.com, quizlet.com) bulunabilir.

Toplam ürün eğrisinin önce artması, sonra azalması azalan verimler kanunu ile açıklanır. Bu kanuna göre, bir üretim sürecinde üretim faktörlerinden biri sabit tutulup, değişken faktör arttırılmaya devam edilirse: Toplam ürün önce artarak artar, sonra azalarak artar ve bir maksimuma ulaştıktan sonra mutlak olarak düşmeye başlar. Marjinal ürün önce bir artış gösterir, belli bir noktadan sonra azalır. Değişken girdi gereğinden fazla arttırılırsa üretimde azalma sonucu emeğin verimi negatif olur. Toplam ürün eğrisi, kısa dönemde üretim bağlamında incelenir.

MRS (Marginal Rate of Substitution), ekonomide, bir tüketicinin aynı düzeyde tatmin sağlamak için bir malı başka bir malla değiştirme isteğini ifade eden bir terimdir. MRS, kayıtsızlık teorisinde tüketici davranışını analiz etmek için kullanılır. MRS'nin bazı özellikleri: Formülü: ∣MRSxy∣ = dy/dx = MUx/MUy şeklindedir. Eğim: MRS, kayıtsızlık eğrisinin eğimidir. Değişkenlik: MRS, kayıtsızlık eğrisi boyunca farklı noktalarda değişir; genellikle dışbükey bir eğri oluşturur. Azalan MRS Yasası: Tüketici daha fazla X ürünü aldıkça Y ürününden daha az vazgeçmeye istekli olur.

Arz talep eğrisinin başlangıçta dik olmasının nedeni, arz yasası ve talep yasası ile açıklanabilir. Arz Yasası: Bir malın fiyatı arttıkça, üreticiler daha fazla miktarda mal arz etmek ister. Talep Yasası: Fiyat arttıkça, talep edilen miktar azalır. Ayrıca, talep eğrisinin dikliği, talep esnekliği ile de ilişkilidir. Talep eğrisinin dikliği, diğer faktörlerin sabit tutulduğu (ceteris paribus) varsayımına dayanır.