Meteor

Rusya'daki "comet olayı" ifadesi, iki farklı olaya atıfta bulunabilir: 1. 2013 Rusya Meteor Olayı: 15 Şubat 2013'te, Çelyabinsk bölgesinde parlak bir meteora ait ateş topunun atmosferde patlamasına verilen isimdir. 2. Kamçatka Yanardağı Patlaması: 2024 yılında, Kamçatka Yarımadası'ndaki Şiveluç yanardağının patlamasıdır.

Küçükten büyüğe meteorlar şu şekilde sıralanabilir: 1. Meteoroid: Uzayda bulunan ve genellikle birkaç milimetre boyutunda olan küçük kaya veya parçacıklardır. 2. Mikrometeoroid: Daha da küçük olan ve atmosferde tamamen eriyerek Dünya'ya düşen meteoroidlerdir. 3. Meteor: Bir meteoroidin Dünya atmosferine girip sürtünme nedeniyle ısınması ve ışık saçmasıyla oluşan olaydır. 4. Meteorit: Atmosferdeki yolculuğundan sağ kurtulan ve Dünya yüzeyine ulaşan meteorun parçasına verilen isimdir.

Hoba — şu ana kadar bulunan en büyük meteorun adıdır.

Gökyüzünde anlık yıldız kayması, atmosferimize giren meteor adı verilen uzay cisimlerinin yol açtığı parlaklık nedeniyle oluşur. Bu olay şu şekilde gerçekleşir: 1. Meteorlar, uzayda dolaşan ve genellikle Dünya'nın atmosferine giren küçük taş, toz ve buz parçalarıdır. 2. Dünya'nın atmosferine girdiklerinde, sürtünme nedeniyle hızla ısınırlar ve parlak bir şekilde yanmaya başlarlar. 3. Bu yanma sırasında, atmosferin yüksek tabakalarında parlak bir iz oluştururlar ve bu iz, yıldız kayması olarak adlandırılır.

Yıldız kayması olarak adlandırılan olay, gerçek anlamda yıldızların kayması ile ilgili değildir. Bu olay, atmosferimize giren meteoroid, mikrometeoroid, kuyruklu yıldız veya asteroid gibi göktaşlarının sürtünme sonucu çok yüksek sıcaklıklara ulaşması ve gökyüzünde ince uzun bir çizgi olarak görünmesi ile gerçekleşir.

Meteora, Dünya'ya düşmesi durumunda tehlikeli olabilir çünkü çeşitli yıkıcı etkilere yol açabilir. Bu etkiler şunlardır: 1. Büyük Kraterler: Büyük ve hızlı meteorlar, Dünya'ya çarparak büyük kraterler oluşturur. 2. Tsunamiler: Denizlere veya okyanuslara düşen meteorlar, devasa tsunamilere neden olabilir. 3. Yangınlar: Yüksek sıcaklık ve enerjiyle çarpan meteorlar, orman yangınlarına yol açabilir. 4. İklim Değişikliği: Atmosferde çok miktarda toz ve duman salan meteor çarpmaları, uzun vadeli iklim değişikliklerine neden olabilir. 5. Tehlikeli Gazlar ve Partiküller: Meteor çarpması sonucu açığa çıkan gazlar ve partiküller, insan sağlığına zarar verebilir. 6. Yeraltı Su Kaynaklarının Kirlenmesi: Büyük meteorlar, yeraltı su kaynaklarına zarar verebilir. Ancak, bu tür büyük çarpma olaylarının olasılığı oldukça düşüktür ve genellikle erken uyarı sistemleri ve önlemler alınır.

Adıyaman'da görülen meteor olayı, 2 Eylül 2023 tarihinde gerçekleşmiştir. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde birçok ilde, özellikle Doğanşehir ilçesinde saat 20.15 civarında gökyüzünde görülen ışık, "meteor düştü" iddialarına neden olmuştur.

Yıldız kayması (meteor) genellikle tehlikeli değildir, çünkü büyük çoğunluğunun Dünya atmosferinde yanarak tamamen yok olması nedeniyle yüzeye ulaşması mümkün olmaz. Ancak, nadir durumlarda meteoroidin bir parçası atmosferi geçerek Dünya yüzeyine ulaşabilir ve bu durumda meteorit olarak adlandırılır.

Türkiye'ye düşen meteorlar farklı bölgelerde bulunmuştur: 1. Çanakkale: 1964 yılında Çanakkale'nin Bayramiç ilçesine düşen 4 kilogram ağırlığındaki meteor, burada bulunmuştur. 2. Diyarbakır: 2 Eylül 2023 tarihinde Diyarbakır'ın Ergani ilçesinde bir göktaşı parçası bulunmuştur.

Meteor, uzayda dolaşan küçük kaya veya metal parçalarına verilen isimdir. Meteorların oluşumu iki ana kaynaktan gelir: 1. Kuyruklu Yıldızlar: Güneş'e yaklaştıklarında yüzeylerindeki buz erir ve gaz haline gelir. 2. Asteroitler: Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında bulunan kaya ve metal parçalarıdır. Dünya atmosferine girdiklerinde, sürtünme nedeniyle ısınır ve parlak bir ışık saçarlar.

Yarının Savaşçıları (Warriors of Future) filminin konusu, yıkıcı etkiye sahip bir bitkiyi barındıran bir meteora karşı mücadele eden bir intihar timinin hikayesini anlatır. Kumandan Sing Lee ve ekibi, düşen meteordan dünyayı tehdit eden bu yabancı varlığın yıkımını engellemek üzere görevlendirilirler.

Perseidler (Perseid meteor yağmuru) tehlikeli değildir. Bu gök olayı, Dünya'nın atmosferine giren ve sürtünme nedeniyle yanmaya başlayan küçük parçacıkların yol açtığı parlak ışık huzmeleriyle gerçekleşir.

Türkiye'ye meteor düşmesi olayları farklı tarihlerde gerçekleşmiştir: 1. 27 Mayıs 2020: Trabzon, Rize, Artvin, Erzurum gibi 11 ilden gözlemlenen meteor düşmesi. 2. 5 Temmuz 2024: İstanbul'dan Ankara'ya kadar geniş bir alandan görülebilen meteor düşmesi. 3. 31 Temmuz 2021: İzmir ve çevresinde meteor düşme iddiası, ancak yetkililer tarafından doğrulanmadı.

Bir meteorun Dünya'ya çarpma hızı genellikle 20 km/s (72.000 km/sa; 45.000 mph)'yi aşar.

En büyük meteor yağmurlarından biri olarak kabul edilen Leonid Meteor Yağmuru'dur. Bu meteor yağmuru, her yıl Kasım ayının ortasında gerçekleşir ve Dünya'nın 55P/Tempel-Tutte kuyruklu yıldızının yörüngesinde bıraktığı toz ve enkazdan geçmesi sırasında meydana gelir.

1990'larda çekilen meteor konulu filmlerden bazıları şunlardır: Armageddon (1998). Deep Impact (1998). Ayrıca, 1994 yılında televizyon programı olarak yayınlanan ve 30 Ekim 1994'te yayınlanan The War of the Worlds yayınını konu alan Without Warning filmi de bu dönemde çekilmiştir.

Denizli'ye meteor düştüğü iddiası doğru değildir. 25 Ağustos 2024 tarihinde Denizli'de gökyüzünden parlak bir cismin düştüğü ve bunun bir meteor olduğu yönünde haberler çıkmışsa da, bu iddialar doğrulanmamıştır. Benzer şekilde, 19 Ağustos 2020 tarihinde de sosyal medyada Denizli, Manisa, Aydın ve İzmir gibi illerde meteor görüldüğü ile ilgili iddialar yer almış, ancak bu iddiaların göktaşı olduğu değerlendirilmiştir.

İstanbul'un gündem olmasının iki farklı nedeni vardır: 1. Meteor Düşme İddiası: 7 Ağustos 2023 tarihinde İstanbul'da gece saatlerinde gökyüzünde görülen ışık hüzmesi, sosyal medyada meteor düştüğüne dair iddialara yol açtı ve bu görüntüler gündem oldu. 2. Kanal İstanbul Tartışması: 24 Nisan 2025 tarihinde, İstanbul'da meydana gelen deprem sonrası, Prof. Dr. Celal Şengör'ün daha önce Kanal İstanbul projesiyle ilgili yaptığı açıklamalar yeniden gündeme geldi. Şengör, Kanal İstanbul'un facia yaratabileceğini belirtmişti.

Meteorlar, atmosfere girdiklerinde yanarak yok olurlar çünkü hava moleküllerine sürtünerek ısınırlar.

Dünyaya çarpan bir meteora bağlı etkilerin süresi, çarpmanın şiddetine ve sonuçlarına bağlı olarak değişir. Kısa vadeli etkiler arasında tsunamiler, kısmi okyanus buharlaşması, atmosferin kül ve tozla kaplanması ve güneş ışığının engellenmesi yer alır. Bu etkiler, çarpmadan sonraki ilk birkaç yıl içinde gözlemlenebilir. Uzun vadeli etkiler ise yaşamın gelişimine olan katkılarla ilgilidir. Bazı araştırmalara göre, dev meteor çarpmaları, çevreye fosfor yayarak ve demir açısından zengin derin suları yüzeye çıkararak yaşamın başlamasına yardımcı olmuştur.