Meteor

Dinozorları yok eden meteor, Meksika'nın Yucatan Yarımadası'ndaki Chicxulub kraterine düştü.

Denizli'ye meteor düştüğü iddiası doğru değildir. 25 Ağustos 2024 tarihinde Denizli'de gökyüzünden parlak bir cismin düştüğü ve bunun bir meteor olduğu yönünde haberler çıkmışsa da, bu iddialar doğrulanmamıştır. Benzer şekilde, 19 Ağustos 2020 tarihinde de sosyal medyada Denizli, Manisa, Aydın ve İzmir gibi illerde meteor görüldüğü ile ilgili iddialar yer almış, ancak bu iddiaların göktaşı olduğu değerlendirilmiştir.

Türkiye'ye meteor düşme olayları iki farklı tarihte kaydedilmiştir: 1. 28 Şubat 2021: Doğu Karadeniz Bölgesi'nde, Trabzon ve Giresun başta olmak üzere birçok ilde atmosfere giren bir meteor gözlemlenmiştir. 2. 5 Temmuz 2024: İstanbul ve Ankara'dan da görülebilen bir meteorun Türkiye'ye düştüğü bildirilmiştir.

İstanbul'un gündem olmasının iki farklı nedeni vardır: 1. Meteor Düşme İddiası: 7 Ağustos 2023 tarihinde İstanbul'da gece saatlerinde gökyüzünde görülen ışık hüzmesi, sosyal medyada meteor düştüğüne dair iddialara yol açtı ve bu görüntüler gündem oldu. 2. Kanal İstanbul Tartışması: 24 Nisan 2025 tarihinde, İstanbul'da meydana gelen deprem sonrası, Prof. Dr. Celal Şengör'ün daha önce Kanal İstanbul projesiyle ilgili yaptığı açıklamalar yeniden gündeme geldi. Şengör, Kanal İstanbul'un facia yaratabileceğini belirtmişti.

Meteorlar, atmosfere girdiklerinde yanarak yok olurlar çünkü hava moleküllerine sürtünerek ısınırlar.

Dünyaya çarpan bir meteora bağlı etkilerin süresi, çarpmanın şiddetine ve sonuçlarına bağlı olarak değişir. Kısa vadeli etkiler arasında tsunamiler, kısmi okyanus buharlaşması, atmosferin kül ve tozla kaplanması ve güneş ışığının engellenmesi yer alır. Bu etkiler, çarpmadan sonraki ilk birkaç yıl içinde gözlemlenebilir. Uzun vadeli etkiler ise yaşamın gelişimine olan katkılarla ilgilidir. Bazı araştırmalara göre, dev meteor çarpmaları, çevreye fosfor yayarak ve demir açısından zengin derin suları yüzeye çıkararak yaşamın başlamasına yardımcı olmuştur.

Bir meteor çarpması sonucu kaç milyon insanın öleceği, meteorun büyüklüğüne ve etkisine bağlı olarak değişir. 65 milyon yıl önce Meksika'da meydana gelen ve 10 kilometre genişliğindeki bir asteroitin çarpması, dinozorlar da dahil olmak üzere dünya üzerindeki deniz ve kara hayvanlarının yaklaşık %75'inin yok oluşuna neden olmuştur. Daha büyük meteoritlerin (örneğin, 96 kilometre çapında) çarpışması, insanlık tarihindeki tüm felaketlerden daha büyük çaplı bir yıkıma yol açabilir.

Evet, dünyaya çarpan bir meteor tsunamiye neden olabilir. Meteorun çarpması sonucu deniz tabanında meydana gelen ani hareketler, su kolonunun yer değiştirmesine ve tsunaminin oluşmasına yol açar.

Antik çağda meteor yağmurlarının gözlemlenmesi, MÖ 687 yılına kadar uzanmaktadır.

Üç çeşit meteor vardır: 1. Taş Meteoritler: %93'ünü oluştururlar ve silikatlardan oluşurlar. 2. Metal Meteoritler: Demir, nikel, fosfor ve kükürt içeren metalik minerallerden oluşurlar. 3. Karışık Meteoritler: Metalik meteoritler olup, olivin ve piroksen nodülleri içerirler.

Meteorların farklı büyüklüklerde olmasının nedeni, uzaydaki asteroit kuşağından koparak gelen parçaların boyutlarının değişiklik göstermesidir. Bu parçalar, kuyruklu yıldızların yörüngelerinde tamamen parçalanmaları veya küçük gezegenlerin kalıntıları olabilir.

Evet, "meteor" ve "akan yıldız" aynı şeyi ifade eder. "Akan yıldız", atmosfere giren ve yanarak toz haline gelen meteor taşlarına verilen addır.

Ağrı'daki meteor çukuru, 35 metre derinliğindedir.

Dünyanın sonunu konu alan meteor filmleri arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Armageddon (1998). 2. Deep Impact (1998). 3. 2012 (2009). 4. Seeking a Friend for the End of the World (2012).

Barringer Krateri, Dünya'daki en iyi korunmuş çarpma kraterlerinden biri olması nedeniyle önemlidir. Bu krater, yaklaşık 50 bin yıl önce 50 metre çapında bir demir-nikel meteoritin Dünya'ya çarpmasıyla oluşmuştur. Barringer Krateri'nin keşfi ve incelenmesi, meteor/asteroit çarpması kavramını anlamada bilim insanlarına önemli katkı sağlamıştır.

Meteor yağmurlarını en iyi izleyebileceğiniz şehirler, ışık kirliliğinden uzak, karanlık gökyüzü sunan yerlerdir. İşte bazı öneriler: İstanbul: Belgrad Ormanı, Büyükçekmece ve Şile gibi kırsal alanlar meteor yağmurunu izlemek için uygundur. Ankara: Elmadağ, Kızılcahamam ve Beypazarı, şehir ışıklarından uzaklaşıp yıldız kaymalarını izlemek için ideal bölgelerdir. Türkiye genelinde: Kapadokya, Antalya'nın yaylaları, Karadeniz yaylaları ve Muğla'nın dağlık bölgeleri de meteor yağmurlarını gözlemlemek için iyi noktalardır. Ayrıca, genellikle gece yarısından sonra başlayan ve saat 02.00-03.00 sularında zirveye ulaşan meteor yağmurlarını izlemek için açık bir hava seçmek önemlidir.

Evet, kayan yıldızın (meteorun) dünyaya düşmesi mümkündür. Meteorlar, atmosferde yanarak buharlaşmadan önce yeryüzüne ulaşabilen katı kalıntılardır.

Yarının Savaşçıları (Warriors of Future) filminin konusu, yıkıcı bir bitki taşıyan bir meteora karşı dünyayı korumakla görevlendirilen bir intihar timinin hikayesini anlatır. Görevleri, birkaç saat içinde şehirlerini tamamen yok olmaktan kurtarmaktır.

"Yeryüzü Çarpışması" (Collision Earth), büyük bir meteor yağmurunun Dünya'yı tehdit etmesi konusunu anlatır. Filmde, bilim insanları ilk çarpışmanın yaşandığı yere ulaşmaya çalışır ve insanlığın geleceğini kurtarmak için zamanla yarışırlar.

En büyük gökyüzü olaylarından biri olarak kabul edilenlerden biri, 1833 yılındaki Büyük Meteor Fırtınası'dır. Bu olay, 13 Kasım gecesi Kuzey Amerika'nın doğu kıyılarında gerçekleşmiş ve atmosfere giren binlerce meteora tanıklık edilmiştir.