Mesnevi

İskendernâme, iki farklı türde eser olarak değerlendirilebilir: 1. Fars Edebiyatı: Azerbaycanlı büyük şair Nizami-yi Gencevi tarafından yazılan İskendernâme, destansı şiir türünde bir eserdir. 2. Türk Edebiyatı: 14. yüzyılda Ahmedî tarafından kaleme alınan İskendernâme ise mesnevi tarzında yazılmış bir manzum eserdir.

Mesnevi'nin Farsçası 6 cilt olarak yazılmıştır.

Fuzuli, "Leyla ile Mecnun" mesnevisini Kanuni Sultan Süleyman'ın Bağdat'ı fethinden sonra bilim ve sanat adamlarından gelen bir istek üzerine yazmıştır. Eserin yazılış amacı olarak genellikle "Mecnun'un mecazi aşktan ilahi aşka geçişi" düşüncesi öne çıkarılmıştır.

Cavidname, Muhammed İkbal'in yazdığı şiir kitabı, mesnevi tarzında ve hem felsefi hem de tasavvufi bir eserdir.

Şecâat-nâme mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır.

Hayriye adlı eserin konusu, Nâbî'nin oğlu Ebülhayr Mehmed Çelebi'ye hitaben yazdığı ahlaki ve öğretici bir mesnevi olmasıdır. Eserde işlenen diğer konular ise şunlardır: - İlmin ve çalışmanın önemi. - Allah'ı bilmenin gerekliliği. - İstanbul'un övülmesi. - Mesleklerin değerlendirilmesi. - Sosyal eleştiri.

Mesnevi'den hikayeler çalışma kağıdı hazırlamak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz: 1. Hikaye Seçimi: Mevlana'nın Mesnevi'sinden bir hikaye belirleyin. 2. Karakter ve Olay Örgüsü: Hikayenin ana karakterlerini, olay örgüsünü ve temalarını belirleyin. 3. Öykü Kartları: Her öğrenci için hikayenin bir sahnesini veya karakterini tasvir eden resimli ve yazılı öykü kartları hazırlayın. 4. Etkinlik Uygulaması: Öğrencileri gruplara ayırarak, hazırladıkları öykü kartlarını sınıfla paylaşmalarını ve hikayelerini anlatmalarını sağlayın. Ayrıca, Mesnevi hikayelerini içeren hazır çalışma kağıtlarına aşağıdaki kaynaklardan ulaşabilirsiniz: - edebiyatnotu.com: Mesnevi çalışma kağıdı PDF dosyası. - can-ada.net: Mesnevi'den hikayeler çalışma kağıdı.

Cemşîd ü Hurşîd mesnevisi, Çin hükümdarının oğlu Cemşîd ile Rum kayserinin kızı Hurşîd arasındaki aşkı anlatır. Eserin konusu şu şekilde özetlenebilir: Cemşîd, rüyasında gördüğü kıza âşık olur ve babasını razı edemeyeceğini anlayınca dostu bezirgân Mihrâb ile birlikte sevdiğine kavuşmak için yollara düşer. Mesnevide, zamanlarının çok güzel canlandırılan spor oyunları ile zengin savaş sahneleri de yer alır.

Hamse sahibi şairler şunlardır: 1. Ali Şir Nevai: "Hayretül Ebrâr", "Ferhad u Şirin", "Leyli vü Mecnun", "Seba-i Seyyâr", "Sedd-i İskender" adlı mesnevileriyle. 2. Hamdullah Hamdi: "Yusuf u Züleyha", "Leyla ile Mecnun", "Mevlid", "Tuhfetül Uşşak", "Kıyafetname". 3. Taşlıcalı Yahya: "Gencine-i Raz", "Usûlname", "Şah u Geda", "Yusuf u Züleyha", "Gülşen-i Envâr". 4. Ahmed-i Rıdvan: "Leyla u Mecnun", "Hüsrev u Şirin", "İskendername", "Heft Peyker", "Mahzenül Esrar". 5. Nevizade Atai: "Sakiname", "Nevhatül Ezhâr", "Sohbetül Ebkâr", "Heft Han", "Hilyetül Efkâr". Ayrıca Fuzuli ve Nergisi de hamse sahibi şairler arasında yer alır.

Nizami'nin en önemli eseri, "Hamse" olarak bilinen beşli mesneviler bütünüdür.

Leyla ve Mecnun, Fuzuli'nin "Leylâ vü Mecnûn" adlı mesnevisidir.

"Şem ü Pervane" mesnevisi, Osmanlı şairi Zatî tarafından yazılmıştır.

Mesnevi'de fare, genellikle hilekarlık, bilgisizliğin getirdiği korku, hakikatten mahrumiyet ve kısa görüşlülük gibi olumsuz özellikleri temsil eder. Ayrıca, fare suret alemini ve cismaniyet ehlini simgelemek için de kullanılır.

Emekçinin Vahdetnamesi ifadesi, doğrudan bir eser veya metin adı olarak bilinmemektedir. Ancak, "Vahdetnâme" adlı eser, Abdürrahim Karahisârî tarafından yazılmış ve tasavvufî ve ahlaki konuları ele alan bir mesnevi olarak tanımlanmaktadır. Vahdetnâme'de işlenen başlıca konular arasında şunlar yer alır: - Tevhidin mertebeleri; - Âlemin, Âdem'in ve insanın yaratılış hakikati; - Aşk, tarikat arkadaşlığı, çile; - Zamanın kötü halleri; - Kanaat, şeriat ve tarikat; - Güzel hasletler (susma, misafire ikram, edepli olma vb.); - İbadetler (oruç, zekât, namaz, hac). Eser, Kur'an'dan alıntılar içermekte ve Ferrîdüddin Attâr'ın Mantıku’t-tayr'ı dışında herhangi bir kaynak göstermemektedir.

"Süheyl ü Nevbahar" mesnevisi, Hoca Mesud tarafından Farsça'dan Türkçe'ye çevrilmiştir.

Fuzuli, "Leyla ve Mecnun" mesnevisini Kanuni Sultan Süleyman'ın Bağdat seferine katılan şairlerin isteği üzerine yazdı. Şair, bu eseri kaleme almayı bir imtihan olarak kabul etti ve kısa sürede tamamlayıp Bağdat Valisi Üveys Paşa'ya sundu.

Gülşehrî'nin "Mantıku't-Tayr" eseri, mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır.

Mesnevi'nin en uzun beyti, Mevlana'nın Mesnevi'sinde yer alan ve 25.700 beyitten oluşan beyittir.

Şeyyad Hamza'nın bilinen eserleri şunlardır: 1. Yusuf ve Züleyha: 1529 beyitten oluşan, aruzun "failatün failatün failün" kalıbıyla yazılmış bir mesnevi. 2. Dasıtan-ı Sultan Mahmud: 79 beyitten oluşan, Sultan Gazneli Mahmud ve bir dervişin diyaloğunu ele alan bir mesnevi. 3. Ahval-ı Kıyamet: Kıyametin hallerini ve ölülerin dirilişini konu edinen 289 beyitlik bir mesnevi. 4. Mi'racname: 545 beyitlik, sade bir dille yazılmış didaktik bir eser. 5. Vefat-ı Hazret-i Muhammed Aleyhi's-Selam: 453 beyitten oluşan, Hz. Muhammed'in vefatının anlatıldığı bir mesnevi.

Divan edebiyatı mesnevilerinin kahramanları genellikle şehzadeler ve padişah kızlarıdır. Bunun yanı sıra, mesnevilerde yer alan diğer kahramanlar arasında aşık çiftler, dört büyük halife ve devrin büyük devlet adamları da bulunmaktadır.