MedeniHukuk

Medeni hukukta hak ehliyeti ve fiil ehliyetinin şartları şunlardır: 1. Hak Ehliyeti Şartları: Tam ve sağ doğum: Hak ehliyeti, tam ve sağ olarak ana rahminden doğmuş her insan için başlar. Ölümle sona erme: Hak ehliyeti, ölümle sona erer. 2. Fiil Ehliyeti Şartları: Ayırt etme gücüne sahip olma: Kişi, yaptığı eylem ve işlemlerinin önemini ve sonuçlarını kavrayabilecek bilince ve iradeye sahip olmalıdır. Ergin olma: Türkiye’de reşit olma yaşı 18’dir. Kısıtlı olmama: Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim gibi nedenlerle kişinin fiil ehliyeti kısıtlanmamalıdır. Fiil ehliyeti, kendi içinde tam ehliyet, sınırlı ehliyet, sınırlı ehliyetsizlik ve tam ehliyetsizlik olarak dörde ayrılır. Hak ehliyeti ile fiil ehliyeti arasındaki fark, her fiil ehliyetine sahip kişinin hak ehliyetine de sahip olması, ancak her hak ehliyetine sahip kişinin fiil ehliyetine sahip olmamasıdır.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 610. maddesi, "Mirasın Kazanılması - Ret - Ret Hakkının Düşmesi" başlığını taşır. Maddenin içeriği: Yasal süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olur. Ret süresi sona ermeden, mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez. Zamanaşımı veya hak düşümü sürelerinin dolmasına engel olmak için dava açılması ve cebri icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmaz.

Karşılıksız kazandırma, boşanma sebebi değildir; ancak boşanma davasında mal paylaşımını etkileyebilir. Türk Medeni Kanunu'nun 229. maddesine göre, eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde, diğer eşin rızası olmadan yaptığı olağan hediyeler dışındaki karşılıksız kazandırmalar, boşanma davası sırasında mal paylaşımına dahil edilir. Ayrıca, bir eşin mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak amacıyla yaptığı devirler de mal paylaşımını etkileyen durumlar arasındadır.

Medeni hukukun üç temel dalı şunlardır: 1. Kişiler Hukuku: Gerçek ve tüzel kişilerin hak ve ehliyetlerini, kişiliklerinin korunmasını düzenler. 2. Aile Hukuku: Evlilik, boşanma, velayet, soybağı, evlat edinme gibi konuları kapsar. 3. Miras Hukuku: Bir kişinin ölümüyle malvarlığının kimlere ve nasıl intikal edeceğini belirler. Ayrıca, medeni hukukun diğer temel dalları arasında Borçlar Hukuku ve Eşya Hukuku da yer alır.

14.11.2024 tarihli düzenlemeye göre, daha önce açılmış ve reddedilmiş bir boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren en az 1 yıl ayrı yaşamak, fiili ayrılık nedeniyle boşanma davası açmak için gereklidir. Önceki düzenlemede bu süre 3 yıl olarak uygulanıyordu.

Eşlerin kaç yıl ayrı kalabileceği, Türk Medeni Kanunu'na göre belirli bir süreyle sınırlı değildir. Boşanma için eşlerin 3 yıl boyunca ayrı yaşamaları gerektiği durumlar da olabilir. Eşlerin ne kadar süre ayrı kalabilecekleri, kişisel ve hukuki durumlara göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, detaylı bilgi ve danışmanlık için bir avukata başvurulması önerilir.

Mecelle ve Türk Medeni Kanunu arasındaki temel farklar şunlardır: Hukuk Sistemi: Mecelle, İslam hukukunun etkileriyle hazırlanmıştır. Türk Medeni Kanunu, Avrupa hukukunun etkileriyle hazırlanmıştır. Aile Hukuku: Mecelle, aile hukukunda erkeğin üstünlüğüne dayanan bir düzen öngörür. Türk Medeni Kanunu, ailede kadın-erkek eşitliği sağlar, resmi nikah zorunluluğu getirir ve tek eşle evlilik esasını benimser. Miras Hukuku: Mecelle, mirasta erkek lehine bir paylaşım öngörür. Türk Medeni Kanunu, mirasta kadın-erkek eşitliği sağlar. Borçlar Hukuku: Mecelle, borç ilişkilerini daha geleneksel bir şekilde düzenler. Türk Medeni Kanunu, borç ilişkilerini daha liberal bir şekilde düzenler. Türk Medeni Kanunu, 17 Şubat 1926'da İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak TBMM'de kabul edilmiş ve 4 Ekim 1926'da yürürlüğe girmiştir.

Medeni usul hukukunda duruşma aşamaları şu şekildedir: 1. Dilekçeler Aşaması: Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi ve ikinci cevap dilekçesi sunulur. 2. Ön İnceleme Aşaması: Mahkeme, dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını belirler ve tarafları sulhe teşvik eder. 3. Tahkikat Aşaması: İddia, savunma ve deliller değerlendirilir, hükmün temelleri atılır. 4. Sözlü Yargılama Aşaması: Eğer yazılı yargılama usulünde ise bu aşama uygulanır. 5. Hüküm: Davanın sonucuna ilişkin karar verilir. Duruşma sırasında hakim, tarafların sözlü açıklamalarını zabıt katibi aracılığıyla tutanağa kaydeder ve bu tutanak hakim ile zabıt katibi tarafından derhal imzalanır. Aleniyet ilkesi gereği duruşmalar genellikle herkese açıktır, ancak genel ahlak veya kamu düzeninin gerektirdiği durumlarda hakim kararıyla kapalı yapılabilir.

Medeni hukuk test sınavı yapılırken aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Soruların Hazırlanması: Testte yer alacak sorular, medeni hukukun temel ilkeleri olan dürüstlük kuralı, iyi niyet ilkesi ve hakların kötüye kullanılmaması yasağı gibi konuları kapsamalıdır. 2. Soru Türleri: Sorular, çoktan seçmeli veya doğru-yanlış formatında olabilir. 3. Süre ve Puanlama: Sınav süresi genellikle 40 dakika olup, her soru 5 puan değerindedir. 4. Mevzuat Kullanımı: Sınavda mevzuat kullanımı yasaktır. 5. Değerlendirme: Sınav sonuçları, doğru cevapların işaretlenmesi ve puanlama sistemine göre değerlendirilir. Örnek testler ve sorular için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: gokhanyagmur.com.tr. hukukdershanesi.com. sahinakinci.com. sinavtime.com.

Evet, mülk sahibi malında istediği gibi tasarruf edebilir. Türk Medeni Kanunu'nun 683. maddesi, mülkiyet hakkının kapsamını şu şekilde açıklar: "Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde o şey üzerinde dilediği gibi tasarrufta bulunabilir". Ancak, bu hak mutlak değildir ve hukuk düzeninin getirdiği kısıtlamalara tabidir.

Aile reisi, TDK'ya göre "kanunlara göre aile yükümlülüğünü taşıyan kimse" anlamına gelir. Ancak, 2001 yılından itibaren yürürlükte olan düzenlemeye göre, eşlerden her biri ailenin sürekli ihtiyaçları için evlilik birliğini temsil eder ve birliği birlikte yönetirler. Aile reisinin kim olması gerektiği, kişisel ve kültürel değerlere göre değişiklik gösterebilir.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 193. maddesi, eşlerin hukuki işlemlerini düzenler: "Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, eşlerden her biri diğeri ve üçüncü kişilerle her türlü hukuki işlemi yapabilir". Bu madde, eşlerin bireysel hukuki ehliyetlerini koruma amacı taşır ve evlilik birliği içinde bağımsız malvarlığına sahip olabilmelerine imkân tanır. TMK'nın 194. maddesi ise aile konutu üzerindeki hakları düzenler: "Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz". Bu düzenleme, eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuki işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğunu belirterek, eşlerin hukuki işlem özgürlüğünü "aile birliğinin" korunması amacıyla sınırlandırır.

Tenkisi istenen tasarrufun hangi tarih itibariyle tenkise tabi olduğu, Türk Medeni Kanunu'nun 570. maddesinde belirtilmektedir. Bu maddeye göre, tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan; bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır. Dolayısıyla, tenkise tabi tasarrufun tarihi, tasarrufun türüne göre değişir: Ölüme bağlı tasarruflar. Sağlararası kazandırmalar.

Mutlak tefviz, zamanla sınırlı olup olmamasına göre üç kısma ayrılır: 1. Mutlak tefviz (tefvîz-i mutlak). 2. Süreli tefviz (tefvîz-i mukayyed). 3. Genel tefviz (tefvîz-i âm).

Mirasta en büyük pay, miras bırakanın altsoyuna aittir. Eğer miras bırakanın eşi hayatta ise, miras altsoy ve eş arasında şu şekilde paylaştırılır: Altsoy ve eş birlikte mirasçı olduğunda: Mirasın dörtte biri eşe, dörtte üçü altsoya kalır ve altsoy bu payı eşit olarak paylaşır. Sadece altsoy mirasçı olduğunda: Miras, altsoy arasında eşit olarak paylaştırılır. Eğer miras bırakanın çocuğu yoksa, miras anne ve babaya geçer ve onlar da mirası eşit olarak paylaşır. Miras paylaşımında zümre sistemi dikkate alınır; bir zümrede mirasçı varsa, sonraki zümredeki kişiler mirasçı olamaz.

Ayrı yaşamak, eşlerin ortak yaşam alanını sonlandırarak farklı yerlerde ikamet etmesi anlamına gelir. Ayrı yaşamak ile boşanma arasındaki bazı farklar: Evliliğin sona ermesi: Ayrı yaşamak evliliği sonlandırmazken, boşanma evliliği resmi olarak sona erdirir. Ekonomik bağlar: Ayrı yaşarken çiftler arasındaki ekonomik bağlar devam ederken, boşanmanın ardından bu bağlar kopar. Yeniden evlenme imkanı: Ayrı yaşayan çiftler yeniden evlenebilirken, boşanmanın ardından bu imkan doğar. Yasal süreç: Ayrı yaşamak için çiftlerin konuyu mahkemeye taşıması gerekmezken, boşanmanın mahkeme kararı ile gerçekleşmesi gerekir.

Aile hukuku, "Türk Özel Hukuku" kitabının III. cildinde yer almaktadır. Bu kitabın 20. baskısı, Şubat 2025'te Filiz Kitabevi tarafından yayımlanmıştır. Konu başlıkları arasında evlilik, evliliğin genel hükümleri, evlilik birliğinde mal rejimleri, hısımlık ve vesayet bulunmaktadır.

Evlenen kadının kocasının soyadını kullanmasının nedeni, Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesi hükmüne göre, kadının evlenmekle birlikte kocasının soyadını almak zorunda olmasıdır. Ancak kadın, evlendirme memuruna veya nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla, kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Anayasa Mahkemesi, 22.02.2023 tarihinde, bu maddenin eşitlik ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle iptal etmiştir.

Ergun Özsunay'ın "Medeni Hukuka Giriş" kitabının toplamda 5 baskısı bulunmaktadır.

Eşya hukuku, medeni hukukun bir alt dalıdır.