Meclis

Mecliste halkı milletvekilleri temsil eder.

Hamit Fendoğlu, MHP'den meclis içi kavgaları nedeniyle ihraç edilmiştir.

Meclis'te doğrudan diziler hakkında bir toplantı veya tartışma yapıldığına dair bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bazı dizilerin Meclis gündemine geldiği olaylar olmuştur: 1. "Teşkilat" Dizisi: TRT'de yayınlanan "Teşkilat" dizisi, bir bölümünde geçen karakter ismi nedeniyle Meclis'te eleştiriye uğramıştır. 2. "Uzak Şehir" Dizisi: Kanal D'de yayınlanan "Uzak Şehir" dizisi, Mardin'in kültürel değerlerine aykırı olduğu iddiasıyla Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Yardımcısı Doğan Bekin tarafından Meclis'te gündeme getirilmiştir.

Hayır, 1. ve 2. Meclis binaları aynı değildir. 1. Meclis Binası: 1920-1924 yılları arasında kullanılmıştır. Ankara Ulus Meydanı'nda bulunur. Türk mimari stilinde, iki katlı ve Ankara taşı (andezit) kullanılarak inşa edilmiştir. Günümüzde Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak hizmet vermektedir. 2. Meclis Binası: 1924-1960 yılları arasında kullanılmıştır. İlk binanın yakınına, Mimar Vedat Tek'in projesiyle inşa edilmiştir. Bodrum üzerine iki katlı olup, Genel Kurul salonu ve Osmanlı motifleriyle süslenmiş bir tavanı vardır. Günümüzde Cumhuriyet Müzesi olarak hizmet vermektedir.

Meclis aritmetiği, yani milletvekillerinin sayısına ve dağılımına göre yapılan hesaplamalar, farklı kriterlere göre yapılabilir. İşte bazı örnekler: 1. Salt Çoğunluk: Meclis üye tam sayısının yarısından en az 1 fazla olan çoğunluktur. 2. Toplantı Yeter Sayısı: Meclis'in toplanabilmesi için üye tam sayısının en az 3'te 1'i gereklidir ve bu sayı 200'e çıkmıştır. 3. Anayasa Değişikliği Yeter Sayısı: Anayasa değişikliği için karar yeter sayısı, eski sistemde 367 milletvekili iken, yeni sistemde 400 olmuştur. 4. Seçim Kararı: TBMM'nin erken seçim kararını alabilmesi için beşte üç çoğunluk, yani 360 oy gerekmektedir. Ayrıca, milletvekili dağılımının hesaplanması için D'Hondt Sistemi kullanılır.

Cemal Enginyurt, "günaydın" ifadesini, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş'ın "Günaydın demeyin" sözlerine tepki göstermek için kullandı. Enginyurt, Meclis'te yaptığı konuşmada bu durumu eleştirerek, "Biz millet aç diyoruz, sizin Diyanet İşleri Başkanınız 'Günaydın demeyin' diyor. Ne diyeceğiz ya?" şeklinde konuştu.

500'ler Meclisi, 500 kişiden oluşur. Atina'da, her biri 50 üye gönderen 10 kabile (seçim bölgesi) vardı.

Birinci Meclis'in anayasal rejimi, kuvvetler birliği ve meclis üstünlüğü ilkelerine dayanmaktaydı. Bu dönemde uygulanan meclis hükümeti sistemi ile yasama, yürütme ve yargı yetkileri Büyük Millet Meclisi'nde toplanmıştı. 1921 Anayasası ile kabul edilen bu rejim, milli hâkimiyet ve halkçılık ilkelerini temel almış ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk anayasal düzenini oluşturmuştur.

14 vekile ait dokunulmazlık dosyası, 11 Ocak 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunulmuştur. Dokunulmazlık dosyası bulunan bazı siyasi parti liderleri: CHP Genel Başkanı Özgür Özel; İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu; DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları Oruç. Ayrıca, CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır ve CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba'nın da ikişer dosyası bulunmaktadır. Süreç şu şekilde ilerleyecektir: Anayasa ve Adalet Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon, dosyaları inceleyecek ve değerlendirecektir.

Meclisin ertelenmesi iki durumda mümkündür: 1. Savaş nedeniyle: Anayasa'nın 78. maddesine göre, savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkân görülmezse, Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir. 2. İçtüzük gereği: İçtüzüğe göre (m.6), Meclisin çalışmalarını 15 günü geçmemek üzere ertelemesi mümkündür.

Meclis bütçe maratonu, 21 Aralık 2024 tarihinde sona erdi.

2025 yılı itibarıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş'tur. Numan Kurtulmuş, 3 Haziran 2025 tarihinde yapılan oylamada üçüncü tur sonucunda 329 oy alarak yeniden TBMM Başkanı seçilmiştir.

Senato, kısaca yaş ve eğitimlerine göre seçilmiş parlamento üyelerinden oluşan meclis veya üniversitelerde rektör başkanlığında toplanan yüksek karar organı olarak tanımlanabilir.

Mebusan Meclisi, II. Abdülmecid döneminde kurulmuştur.

Meclis toplantılarına katılabilecek kişiler şunlardır: 1. Meclis üyeleri: Toplantıya başkanlık eden kişi ve meclis üyeleri, doğal olarak toplantıya katılırlar. 2. Davetli bakanlar: Gerek görüldüğünde partili bakanlar da toplantıya çağrılabilir. 3. Kadın ve gençlik kolları genel başkanları: Bu kişiler de toplantılara katılabilir ve görüş ve önerilerde bulunabilirler, ancak oy kullanamazlar. 4. Diğer uzmanlar ve görevliler: Merkez Yönetim Kurulu üyeleri ve uzmanlar, toplantılara davet edilebilir. Ayrıca, toplantılara basın mensupları da katılabilir ve toplantıları takip edebilirler.

Tanzimat döneminde dört ana meclis bulunmaktaydı: 1. Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye: Tanzimat'ın ilanından önce kurulan ve kanun ve yönetmeliklerin hazırlandığı meclis. 2. Meclis-i Ali-i Tanzimat: Meclis-i Vâlâ'nın işlerinin yoğunluğundan dolayı kanun ve yönetmelik hazırlama görevi verilen meclis. 3. Şûrâ-yı Devlet (Danıştay): Hem yüksek mahkeme hem de devlet danışma organı olarak görev yapan meclis. 4. Divan-ı Ahkâm-ı Adliye: Önce yüksek mahkeme olarak çalışan, daha sonra Adliye Nezareti'ne dönüşen meclis.

Belediye meclisi, yılda en çok üç ay ertelenebilir.

Ahmet Ferit Tek, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinde çeşitli görevlerde bulunmuştur: 1. Meclis-i Mebusan ve TBMM Üyeliği: 1908-1912 ve 1920-1927 yılları arasında Meclis-i Mebusan ve TBMM'de milletvekilliği yapmıştır. 2. Bakanlık Görevi: 30 Ekim 1923 - 21 Mayıs 1924 tarihleri arasında Türkiye'nin ilk İçişleri Bakanı olarak görev almıştır. 3. Diplomatlık: 1925'ten sonra tamamen Hariciye'nin hizmetine girmiş, sırasıyla Londra, Varşova ve Tokyo büyükelçiliklerinde bulunmuştur.

Meclis başkanı ve cumhurbaşkanı aynı kişi olamaz, çünkü Türkiye'de cumhurbaşkanı halk tarafından seçilirken, meclis başkanı ise milletvekilleri tarafından seçilir.

Kadı meclisinde bulunanlar, Osmanlı Devleti döneminde şu şekildeydi: 1. Kadı: Şer'i ve idari yargıdan sorumlu olan, merkezi yönetim tarafından atanan kamu görevlisi. 2. Müftü: Meselelerin şer'i yönünü incelemek üzere kadı meclisinde yer alırdı. 3. Kadılar Naibi: Kadıların olmadığı durumlarda davalara bakmak üzere tayin edilirdi. 4. Diğer Üyeler: Kadılar, hukukçular, şühûdu’l-hal, bilirkişi ve diğer teknik hizmetliler. Ayrıca, modern anlamda kadın meclislerinde ise şu kişiler bulunur: 1. Kadın Meclisi Başkanı ve Yardımcıları: Meclisin yönetimini sağlarlar. 2. Sekreter: Meclisin idari işlerini yürütür. 3. Aktif ve Katılımcı Üyeler: Sivil toplum kuruluşları temsilcileri, siyasi parti temsilcileri, mahalle muhtarları gibi çeşitli paydaşlar.