Mayoz

Mayozun II. evresi, mitoza benzerlik gösterir. Mayoz II, mitoz bölünmenin hemen hemen aynısıdır. Mayoz II'de gerçekleşen evreler: Profaz II. Metafaz II. Anafaz II. Telofaz II.

Homolog kromozomların zıt kutuplara çekilmesi, mayoz I bölünmesinin anafaz I evresinde gerçekleşir. Bu evrede, hücrenin ortasına dizilen homolog kromozomlar, iğ iplikleri tarafından zıt kutuplara çekilir.

Evet, mayoz bölünme tür içinde kalıtsal çeşitlilik (farklılık) sağlar. Mayoz bölünmede tür içi çeşitliliğin sağlanmasının bazı yolları şunlardır: Krossing over (parça değişimi). Rastgele dizilim. Her hücrenin ana hücreden farklı olması.

Genetik çeşitliliği sağlayan bölünme şekli mayoz bölünmedir. Mayoz bölünme sırasında gerçekleşen bazı olaylar genetik çeşitliliğe katkı sağlar: Krossing over (parça değişimi). Rastgele dizilim. Bu sayede mayoz bölünme, türlerin çevresel değişimlere uyum sağlamasına yardımcı olur.

Mitoz bölünme ile mayoz bölünmenin ortak amacı, hücre bölünmesi yoluyla yeni hücreler oluşturmaktır. Mitoz bölünme sonucunda genetik bilgisi tamamen anne hücreninkiyle aynı DNA’ya sahip iki yavru hücre oluşur. Mayoz bölünme ise üreme hücrelerinde görülen bir hücre bölünmesi olayıdır. Mitoz ve mayoz bölünmenin ortak özellikleri arasında ise şu noktalar sayılabilir: Her iki hücre bölünmesinde de yeni bir hücre ortaya çıkar. Bölünme öncesinde DNA kendini eşler. Kardeş kromatitlerin ayrılması olayı gerçekleşir. Profaz, metafaz, anafaz ve telofaz evreleri yer alır.

Biyolojide chiasmata (kiazma), genetik materyalin değişiminin gerçekleştiği, homolog kromozomlara ait kardeş olmayan kromatidler arasındaki temas noktası, fiziksel bağlantıdır. Chiasmata, mayoz bölünme sırasında DNA geçişinde önemlidir. Chiasmata terimi, aşağıdaki biyolojik alanlarda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır: Genetik. Mikrobiyoloji. Botanik. Zooloji. Ekoloji. Fizyoloji. Chiasmata, ilk olarak 1909 yılında Belçika'daki Leuven Üniversitesi'nde profesör olan Frans Alfons Janssens tarafından keşfedilmiş ve tanımlanmıştır.

Kromozomlarda ayrılmama olayı, mayoz bölünme sırasında homolog kromozomların veya kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılamayıp aynı kutba doğru hareket etmesi durumudur. Bu durumun sonuçları: Gametlerin birinde kromozom sayısı fazla, diğerinde ise eksik olur. Bu iki gametin normal bir gametle döllenmesi sonucu, yavruda kromozom sayısı beklenenden eksik veya fazla olabilir. Ayrılmama olayı hem otozomlarda hem de eşey kromozomlarında görülebilir: Otozomal ayrılmama: Down, Edwards ve Patau sendromları gibi hastalıklara yol açar. Gonozomal ayrılmama: Turner, Klinefelter ve XYY sendromlarına neden olur.

Mitoz ile mayoz arasındaki 10 fark: 1. Amaç: - Mitoz: Vücut hücrelerinin büyümesi, gelişmesi ve hasarlı dokuların onarılması. - Mayoz: Üreme hücrelerinin üretimi ve genetik çeşitliliğin sağlanması. 2. Bölünme Sayısı: - Mitoz: 1 kez. - Mayoz: 2 kez. 3. Oluşan Hücre Sayısı: - Mitoz: 2 hücre. - Mayoz: 4 hücre. 4. Kromozom Sayısı: - Mitoz: Ana hücreyle aynı (2n, diploit). - Mayoz: Ana hücrenin yarısı kadar (n, haploit). 5. Genetik Yapı: - Mitoz: Ana hücreyle ve birbirleriyle aynı. - Mayoz: Ana hücreden ve birbirinden farklı. 6. Kalıtsal Çeşitlilik: - Mitoz: Kalıtsal çeşitlilik yok. - Mayoz: Kalıtsal çeşitlilik var. 7. Gerçekleştiği Hücreler: - Mitoz: Vücut hücreleri. - Mayoz: Üreme hücreleri. 8. Parça Değişimi: - Mitoz: Parça değişimi yok. - Mayoz: Parça değişimi var (krossing over). 9. Evreler: - Mitoz: İnterfaz, profaz, metafaz, anafaz, telofaz, sitokinez. - Mayoz: Mayoz I (profaz, metafaz, anafaz, telofaz) ve Mayoz II (profaz, metafaz, anafaz, telofaz). 10. Yaşam Süresi: - Mitoz: Yaşam boyu. - Mayoz: Üreme dönemi boyunca.

Mitoz bölünme dört aşamadan oluşur: profaz, metafaz, anafaz ve telofaz. Mayoz bölünme ise iki evreden oluşur: 1. Mayoz I: Profaz I, metafaz I, anafaz I ve telofaz I olarak dört aşamada tamamlanır. 2. Mayoz II: Profaz II, metafaz II, anafaz II ve telofaz II olarak dört aşamada tamamlanır. Dolayısıyla, mitoz 4 aşamadan, mayoz ise 8 aşamadan oluşur.

Kromozomların eşlenmesi, hücre bölünmesi sırasında, özellikle mayoz bölünmenin profaz-I evresinde gerçekleşir. Bu süreçte: Kromatin Yoğunlaşması: DNA, proteinlerle birleşerek kromatin oluşturur ve bu kromatinler, X şeklindeki kromozomları meydana getirecek şekilde yoğunlaşır. Homolog Eşleşme: Kromozomlar, homolog çiftler halinde eşleşir. Krosover (Crossing-Over): Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında genetik materyal değişimi olur. Bu süreç, genetik çeşitliliğin artmasına katkıda bulunur.

Gametogenezin temel görevleri: Kromozom sayısının yarıya indirilmesi. Genetik çeşitliliğin sağlanması. Gametlerin oluşumu.

Mayoz bölünmede kromozom ayrılmaması, anafaz I evresinde gerçekleşir. Anafaz I'de homolog kromozomlar birbirinden ayrılarak zıt kutuplara ilerler. Kromozom ayrılmamasının genetik çeşitliliğe katkı sağladığı ve mayoz bölünmenin hatalara açık bir süreç olduğu belirtilmiştir.

DNA'nın kendini eşlemesi hem mitoz hem de mayoz bölünme sırasında gerçekleşir. Mitoz bölünmede, profaz evresinde kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur ve bu kromozomlardan kardeş kromatitler meydana gelir. Mayoz bölünmede ise profaz-I evresinde DNA iplikleri kısalıp kalınlaşmaya başlar ve bu evre, Leptoten, Zigoten, Pakiten, Diploten ve Diakinez olarak adlandırılan beş alt evreye ayrılır. Dolayısıyla, DNA'nın kendini eşlemesi hem mitoz hem de mayoz bölünmenin ortak özelliklerinden biridir.

Metafaz I'de homolog kromozom çiftleri, hücrenin merkezine yakın bir yerde bulunan metafaz plakası üzerinde rastgele sıralanır. Bu evrede: Mikrotübüllerin oluşturduğu iğ ipliklerine bağlı homolog kromozomlar, hücrenin ortasına dizilir. Anne ve baba kromozomlarının hangi tarafta sıralanacağı net olarak belli değildir. Genetik çeşitlilik artar; çünkü homolog kromozomların rastgele dizilmesi, farklı eşey hücrelerinin farklı kromozom kombinasyonlarına sahip olmasını sağlar. Metafaz I, mayoz bölünmenin ilk genetik çeşitliliğinin gerçekleştiği evredir.

Yumurta mayozu, mayoz-1 evresinde başlar. Mayoz-1, sırasıyla profaz-1, metafaz-1, anafaz-1 ve telofaz-1 olarak adlandırılan dört farklı evreden oluşur. Profaz-1. Metafaz-1. Anafaz-1. Telofaz-1. Mayoz-1 sonucunda iki haploit hücre oluşur. Mayoz-2 evresi, direkt olarak profaz-2 evresinden başlayarak metafaz-2, anafaz-2 ve telofaz-2 evrelerinin gerçekleşmesiyle tamamlanır.

Bölünme kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Biyoloji terimi olarak bölünme, hücrelerin çoğalması için bir yanlarının kendilerinden ayrılması anlamına gelir. Savunma mekanizması olarak bölünme, psikanalistlerin deyimiyle, tahammül edemediğimiz duygularımızdan kaçınmamızı sağlayan bilinçsiz bir yöntemdir. Toplumsal bölünme, genellikle ortadoğu ve orta asya gibi bölgelerde, bazı ülkelerin başlıca sorunlarından biri olarak ele alınır. Ofis belgelerinde tablo bölünmesi, bir olayın alt başlıklara ayrılması anlamına gelebilir.

Mayozda parça değişimi (krosover veya krossing over), profaz I evresinde homolog kromozomların yan yana gelerek birbirleri üzerine kıvrılması ve bu süreçte kardeş olmayan kromatitlerin gen alışverişi yapmasıyla gerçekleşir. Bu süreç şu şekilde özetlenebilir: 1. Homolog kromozomların eşleşmesi: Homolog kromozomlar yan yana gelir ve birbirleri üzerine kıvrılır. 2. Gen alışverişi: Kromatitler arasında genetik bilgi değişimi olur. 3. İğ ipliklerine bağlanma: Gen değişimine uğrayan homolog kromozomlar, mikrotübüllerin oluşturduğu iğ ipliklerine bağlanır. Bu sayede, tür içinde kalıtsal çeşitlilik oluşur ve bazı zararlı genlerin etkinliği azalır.

Evet, krossing over ve parça değişimi aynı şeyi ifade eder. Krossing over veya krossing over ya da parça değişimi, mayoz bölünmenin profaz I evresinde çift halde bulunan kromozomların yaptığı parça değişimine verilen addır.

Mitoz ve mayoz bölünmenin bazı benzerlikleri: DNA eşlenmesi. İğ ipliği oluşumu. Çekirdek zarı ve çekirdekçik erimesi. Kardeş kromatitlerin ayrılması. Mitotik evreler.

Anafazı tetikleyen ana faktör, anafaz uyarıcı kompleks (APC/C) olarak bilinen çok alt birimli bir komplekstir. APC/C, aktif hale geçebilmek için sırasıyla Cdc20 ve Cdh1 isimli aktivatörlerle etkileşir. Anafaz evresinde gerçekleşen diğer olaylar ise şu şekildedir: Kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromerlerin bölünmesi. İğ ipliklerinin kısalması. Kardeş kromatitlerin, iğ iplikleri aracılığıyla zıt kutuplara doğru çekilmesi.