Likidite

Kriptoda likidite riski, çeşitli hesaplama araçları ve rasyolar kullanılarak hesaplanır: 1. Cari Oran: İşletmelerin cari aktiflerinin ve pasiflerinin birbirine bölünmesiyle elde edilir. 2. Likidite Oranı: Kısa vadeli borç ödeyebilme kabiliyetini ölçer ve özellikle stokların nakde çevrilmesinin uzun zaman alacağı varsayımına dayanır. 3. Nakit Oran: Nakit ve benzeri gelir çeşitlerinin kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünmesiyle hesaplanır. Ayrıca, işlem hacmi, emir defteri derinliği ve fiyat-kazanç oranı (spread) gibi faktörler de likiditenin değerlendirilmesinde kullanılır.

Likidite, en basit tanımıyla bir varlığın nakde dönüştürülebilme kolaylığı anlamına gelir. Finansal açıdan likidite ise beş farklı türde incelenebilir: 1. Gerçek likidite: Şirketin faaliyetlerini sona erdirmesi durumunda borçlarını en hızlı şekilde ödeyebileceği varlık oranını temsil eder. 2. Teknik likidite: Şirketin borcunu elindeki değerli varlıklarla ödeme yeteneğini ifade eder. 3. Varlık likiditesi: Değerli bir varlığın alım-satım işleminde ne kadar hızlı nakde dönüştürüleceğini açıklar. 4. Piyasa likiditesi: Herhangi bir değerli varlığın alım satım işlemleri sırasındaki piyasa koşullarını ifade eder. 5. Muhasebe likiditesi: Şahıs veya şirketlerin borçlarını likit varlıklarla ödeyebilme kapasitesini ölçer.

Likidite riski oranları için genel kabul görmüş değerler şunlardır: 1. Cari Oran: 1,5 ile 2 arasında olması, işletmenin kısa vadeli borçlarını rahatça ödeyebileceğini gösterir. 2. Asit-Test (Hızlı) Oranı: 1 veya üzerinde olması, işletmenin stoklara bağımlı olmadan borçlarını ödeyebileceğini ifade eder. 3. Nakit Oranı: 0,2 ile 0,5 arasında olması, işletmenin nakit ve nakit benzeri varlıklarla borçlarını karşılayabileceğini gösterir. Ancak, her işletmenin sektörel farklılıkları ve faaliyet yapısı nedeniyle ideal oranlar değişebilir.

TCMB'nin 907 milyar TL depo alım ihalesi açması, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın Türk Lirası (TL) likidite fazlalığını gidermek için bankalardan ihale yöntemiyle 907 milyar TL depo alması anlamına gelir.

Gayrimenkul, likidite riski en yüksek varlıklardan biridir.

Likiditenin en iyi göstergesi olarak kabul edilen faktörler şunlardır: 1. İşlem Hacmi: Bir varlığın veya menkul kıymetin piyasada ne kadar sık alınıp satıldığının göstergesidir. Yüksek işlem hacmi, likiditenin yüksek olduğunu gösterir. 2. Alım-Satım Farkı (Spread): Alış ve satış fiyatları arasındaki farkın dar olması, likiditenin yüksek olduğunu ifade eder. 3. Piyasa Derinliği: Bir varlığın büyük alım ve satım işlemlerine karşı fiyatının ne kadar değişeceğini belirler. 4. Likidite Oranları: Cari oran, asit-test oranı ve nakit oranı gibi finansal oranlar, bir işletmenin veya bireyin likiditesini ölçmek için kullanılır. Bu göstergeler, varlıkların hızlı ve değer kaybı yaşamadan nakde çevrilip çevrilemeyeceğini değerlendirmeye yardımcı olur.

Likidite teminatının hesaba geçme süresi, teminatın türüne ve işlemin koşullarına bağlı olarak değişir: 1. Döviz Depoları: Döviz depoları, vade sonunda anapara ve birikmiş faiziyle birlikte geri alındığında teminat olma özelliğini kaybeder ve hesaba geçer. 2. Efektif Depoları: Efektiflerin teminat olarak verilmesi durumunda, şubelerce sayımı tamamlanan efektifler bankanın hesabına aktarılır ve teminat olarak kullanılmaya başlanır. 3. Uluslararası Menkul Kıymetler: Bu tür teminatların günlük değerleri, piyasa değerleri takip edilerek belirlenir ve talep edildiğinde ilgili bankalara bilgi verilir. 4. Likidite Senetleri: Likidite senetlerinin teminat olarak kullanılması durumunda, giriş ve çıkış işlemleri Para Piyasaları Müdürlüğünün onayıyla gerçekleştirilir ve genellikle vadelerine bir iş günü kaldığında teminat olma özelliklerini yitirirler.

Market maker, finansal piyasalarda likidite sağlayan ve alım-satım işlemlerini kolaylaştıran bir rol üstlenir. İşte bazı görevleri: Sürekli alım-satım: Belirli bir menkul kıymetin büyük miktarlarını elinde tutarak, her an alıcı ve satıcı olmaya hazır olur. Fiyat teklifi verme: Herhangi bir hisse senedi için hem alış (bid) hem de satış (ask) fiyatlarını yayınlar. Piyasa verimliliğini artırma: Alış ve satış fiyatlarını sürekli güncel tutarak, özellikle daha az sıklıkta işlem gören menkul kıymetlerde, karşı taraf bulmayı kolaylaştırır. Fiyat dalgalanmalarını azaltma: Piyasadaki arz-talep dengesizliklerini absorbe ederek, büyük fiyat dalgalanmalarını önler ve fiyatları stabilize eder. Market makers, genellikle bankalar, yatırım firmaları veya broker-dealerler gibi büyük finansal kurumlar tarafından sağlanır.

Likidite sağlayıcılık kapsamındaki işlemlerin süresi, genellikle hızlı ve anında gerçekleşir. Bu, likidite sağlayıcıların piyasa derinliğini artırarak, yatırımcıların ihtiyaç duyduğu likiditeyi sürekli olarak sağlamalarından kaynaklanır.

Banka bazında kullanılan bazı rasyolar şunlardır: 1. Likidite Rasyoları: Bankanın kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü gösterir. İki yaygın likidite rasyosu: - Cari Oran: Dönen varlıkların kısa vadeli borçlara oranı. - Asit Test Oranı: (Nakit + Hızlı Varlıklar) / Kısa Vadeli Borçlar. 2. Karlılık Rasyoları: Bankanın kar elde etme kabiliyetini ölçer. İki temel karlılık rasyosu: - Brüt Karlılık Oranı: (Brüt Kar / Gelir) x 100. - Net Karlılık Oranı: (Net Kar / Gelir) x 100. 3. Borçluluk Oranı: Bankanın borçlarını ödeme yeteneğini gösterir. 4. Piyasa Değeri Rasyoları: Bankanın piyasa performansını ölçer.

Stok devir hızı ve stok bağımlılık oranı, stok yönetiminin farklı yönlerini ölçen iki önemli finansal orandır. Stok devir hızı, bir şirketin envanterini yılda kaç kez sattığını ve yenilediğini gösterir. Stok bağımlılık oranı ise, asit-test oranının 1'den küçük olması durumunda, kısa vadeli borçların geri ödenmesinde stoklara olan bağımlılığı ölçer. Dolayısıyla, stok devir hızı stokların genel yönetimini değerlendirirken, stok bağımlılık oranı özellikle likidite ve borç ödeme kapasitesi açısından stoklara olan bağımlılığı analiz eder.

Likidite Riski ve Likidite Oranı kavramları finansal piyasalarda önemli yer tutar: 1. Likidite Riski: Bir kuruluşun finansal yükümlülüklerini yerine getirmek için yeterli nakde sahip olmaması durumudur. 2. Likidite Oranı: Bir şirketin kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesini gösteren orandır. Üç ana likidite oranı hesaplama yöntemi vardır: - Cari Oran: Dönen varlıkların kısa vadeli borçlara bölünmesiyle hesaplanır. - Asit-Test Oranı: Cari orandan farklı olarak, dönen varlıklardan stokların çıkarılıp, kalan varlıkların kısa vadeli borçlara bölünmesiyle bulunur. - Nakit Oran: Sadece nakit ve benzeri likit varlıkların, kısa vadeli borçlara oranıdır.

Finansal rasyolar beş ana kategoriye ayrılır: 1. Likidite Rasyoları: Şirketin kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü gösterir. 2. Karlılık Rasyoları: Şirketin kar elde etme kabiliyetini ölçer. 3. Borçluluk Rasyoları: Şirketin borçlarını ödeme yeteneğini değerlendirir. 4. Faaliyet Karlılığı Rasyoları: Şirketin operasyonel performansını ölçer. 5. Piyasa Değeri Rasyoları: Şirketin piyasa performansını ölçer.

Bankaların taahhütlerini yerine getirememesi durumunda ortaya çıkan risk likidite riski olarak adlandırılır.

Açık piyasa işlemlerinin (APİ) avantajları şunlardır: 1. Likidite Yönetimi: Merkez bankaları, APİ ile bankacılık sistemine likidite enjekte edebilir veya çekebilir, böylece finansal kurumların kredi verme ve yatırım için gerekli fonlara sahip olmalarını sağlar. 2. Faiz Oranı Kontrolü: Hükümet tahvilleri alıp satarak, merkez bankaları kısa vadeli faiz oranlarını doğrudan etkileyebilir, bu da borçlanmayı daha ucuz veya daha pahalı hale getirir. 3. Enflasyon Düzenlemesi: Para arzını yöneterek enflasyonu kontrol etmeye yardımcı olur; enflasyon yüksek olduğunda menkul kıymet satışı, para dolaşımını azaltabilir ve fiyatları istikrara kavuşturabilir. 4. Piyasa Güveni: Şeffaf ve öngörülebilir APİ gerçekleştirerek, merkez bankaları piyasa güvenini artırır, yatırımcıları ve tüketicileri ekonomik istikrar konusunda temin eder. 5. Ekonomik Büyüme Teşviki: Ekonomik duraklamalar sırasında, menkul kıymet satın almak faiz oranlarını düşürebilir, borçlanmayı ve harcamayı teşvik ederek büyümeyi canlandırabilir.

Likidite riski ve likidasyon riski farklı kavramlardır: 1. Likidite Riski: Bir kuruluşun finansal yükümlülüklerini yerine getirebilmek için gerekli nakde sahip olamama riskidir. 2. Likidasyon Riski: Kripto para ticaretinde kullanılan bir terimdir ve bir tüccarın pozisyonunun, genellikle kaldıraç kullanırken, kayıpları karşılamak için borsa tarafından otomatik olarak kapatılması anlamına gelir.

Market maker'ın amacı, finansal piyasalarda alıcı ve satıcılar arasında işlemleri kolaylaştırarak piyasa likiditesini sağlamaktır. Bunun yanı sıra, market maker'ın diğer amaçları şunlardır: Bid-ask spread'ini daraltmak: Rekabetçi tekliflerle işlem maliyetlerini azaltmak. Piyasa fiyatlarını stabilize etmek: Fiyat dalgalanmalarını minimize ederek piyasa istikrarını korumak. Gelir elde etmek: Alış ve satış fiyatları arasındaki farktan (spread) ve elinde tuttuğu menkul kıymetlerden komisyon kazanarak kar sağlamak.

Bankalar, likidite ihtiyaçlarını karşılamak veya fazla likiditeyi değerlendirmek amacıyla gecelik faiz uygularlar. Bu uygulama aynı zamanda günlük nakit akışını düzenlemek ve işlem yapmak için de kullanılır.

Hazine destekli factoring, işletmelerin alacaklarını hızlı bir şekilde nakde dönüştürmelerine yardımcı olan ve devletin destek mekanizmasıyla teşvik edilen bir finansman yöntemidir. Factoring işlemi şu şekilde gerçekleşir: İşletmeler, müşterilerine sundukları mal veya hizmetlerden doğan alacaklarını bir factoring şirketine devrederler. Bu finansman modeli, firmalara likidite sıkıntılarını aşma ve alacakların tahsil edilmesinde yaşanabilecek riskleri azaltma imkanı sunar.

Pump.fun platformu, meme coin odaklı olarak şu işlevleri yerine getirir: 1. Token Oluşturma: Kullanıcıların kodlama bilgisi olmadan SPL tokenleri oluşturmasına olanak tanır. 2. Likidite Yönetimi: "Discrete bonding curve" sistemi ile token fiyatlarının düzenli aralıklarla güncellenmesini sağlar, bu da likidite yönetimini kolaylaştırır. 3. Düşük Maliyetli İşlemler: Solana ağı üzerinde çalıştığı için hızlı ve düşük maliyetli işlemler sunar. 4. Gelir Elde Etme: Platform, yeni coin oluşturma ve listeleme gibi işlemlerden ücret alarak gelir elde eder. Ancak, Pump.fun'un kullanımı bazı riskler de içerir, örneğin rug pull ve manipülasyon gibi.