Laboratuvar

Laboratuvar tasarımı, güvenlik ve ergonomi esas alınarak yapılmalıdır. İşte bazı temel tasarım kriterleri: Alan ve yerleşim: Ofis alanları laboratuvarlardan ayrı planlanmalıdır. Çalışma tezgahları, kimyasal muhafaza dolapları ve çeker ocaklar için yeterli alan ayrılmalıdır. Koridor genişliği en az 150 cm olmalıdır. Yüzeyler: Zemin ve tezgah yüzeyleri kimyasal dayanıklı olmalı, kesintisiz ve az parçadan oluşmalıdır. Duvarlar gözeneksiz olmalı ve açık renklerle boyanmalıdır. Aydınlatma: Laboratuvarlar doğal gün ışığı almalı ve yeterli aydınlatma sağlanmalıdır. Havalandırma: Genel ve lokal havalandırma sistemleri kurulmalıdır. Temiz ve kontamine alanlar arasında basınç farkı oluşturulmalıdır. Güvenlik: Acil çıkışlar etiketlerle işaretlenmeli ve güvenlik istasyonları oluşturulmalıdır. Yangın söndürücüler, acil duşlar ve göz duşları kolayca ulaşılabilir yerlerde olmalıdır.

HIV negatif belgesi almak için HIV testi yaptırılması gerekmektedir. HIV testi, kan, tükürük veya idrar örnekleri ile yapılabilir. Test sonuçları, sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilir ve kişiye özel, gizli bir şekilde bildirilir. Negatif sonuç, HIV enfeksiyonu olmadığını gösterir. HIV testi, devlet hastaneleri, özel sağlık kuruluşları ve bazı sağlık ocaklarında yapılabilir.

Piset ve pipet farklı laboratuvar araçlarıdır: Piset, laboratuvarlarda yıkama çözeltisi ve saf suyun kullanımını sağlayan bir kaptır. Pipet ise, küçük miktarlardaki sıvıyı ölçmek ve/veya kaplar arasında aktarmak için kullanılan bir araçtır. Farklı türleri vardır: Volümetrik pipet: Tek bir sabit hacmi ölçmek için kullanılır. Serolojik pipet: Dereceli olup, farklı hacimlerde sıvıların ölçülmesine imkan tanır. Pastör pipeti: Hassas ölçüm gerektirmeyen küçük hacimlerde sıvı aktarımında kullanılır. Mikropipet: Çok küçük hacimlerde sıvıların hassas bir şekilde aktarılmasını sağlar. Multikanallı pipet: Aynı anda birden fazla örnek almak veya bırakmak gerektiğinde tercih edilir.

Kocaeli Halk Sağlığı Laboratuvarı sonuçlarının ne zaman çıkacağı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Kocaeli'deki devlet hastaneleri ve aile sağlığı merkezlerinde yapılan kan tahlili, idrar analizi, PCR testi gibi tüm laboratuvar işlemlerinin sonuçlarının, Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen E-Nabız sistemi üzerinden yapılan testin ardından kısa sürede görüntülenebileceği bilinmektedir. E-Nabız sistemine giriş için e-Devlet şifresi ya da mobil imza gibi kimlik doğrulama yöntemleri kullanılmaktadır.

Akgenlab, genetik testler, analizler ve danışmanlık hizmetleri sunan bir genetik laboratuvarıdır. Başlıca faaliyetleri: Genetik testler: Hastalık yatkınlıkları, beslenme ihtiyaçları, ilaç yanıtları gibi genetik özellikleri analiz eder. Genetik danışmanlık: Test sonuçlarının doğru anlaşılmasını ve bireysel sağlık çözümlerine dönüştürülmesini sağlar. Köken analizi: Bireyin genetik yapısını inceleyerek coğrafi kökenlerini ve kültürel mirasını ortaya çıkarır. Diğer hizmetler: Kan tahlilleri, hormon testleri, alerji testleri gibi sağlık hizmetleri sunar. Akgenlab, Sağlık Bakanlığı onaylıdır ve test sonuçlarını yüksek doğruluk oranıyla ( %99,9) güvenilir şekilde sunar.

CYBH (Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar) testi, farklı yöntemlerle yapılabilir: Fizik muayene: Doktor, genital bölgede siğil, yara, akıntı, kızarıklık gibi bulguları gözlemler. Laboratuvar testleri: Kan testleri: HIV, frengi (sifiliz), hepatit B ve C gibi enfeksiyonlar kanda antikor veya antijen aranarak tespit edilir. İdrar testi: Klamidya ve gonore enfeksiyonlarını saptamak için idrar örneği kullanılabilir. Sürüntü (swab) testleri: Genital bölgeden alınan örneklerle klamidya, gonore gibi enfeksiyonlar DNA testleri (NAAT) ile saptanabilir. Hızlı testler: HIV ve sifiliz için 20-30 dakikada sonuç verebilen parmak prick (kan) testleri veya idrar/sürüntü tabanlı hızlı testler kullanılabilir. Testler, kişinin cinsel geçmişine ve semptomlarına göre özelleştirilir. CYBH testi yaptırmak için devlet hastaneleri, özel sağlık kurumları ve laboratuvarlar gibi çeşitli seçenekler mevcuttur.

Bazı kan tüpü renkleri ve kullanım amaçları: Mor (EDTA’lı) tüp: Hematolojik analizler ve tam kan sayımı (hemogram) için kullanılır. Mavi (sitratlı) tüp: Pıhtılaşma testleri (PTZ, APTT, D-dimer, fibrinojen) için kullanılır. Sarı (jelli ve pıhtılaştırıcılı) tüp: Serum elde edilmesi gereken biyokimya testlerinde tercih edilir. Turuncu tüp: Acil biyokimya testleri ve hızlı pıhtılaşma gerektiren durumlarda kullanılır. Kırmızı kapaklı tüp: Biyokimya, hormon ve kan bankası testlerinde kullanılır. Gri kapaklı tüp: Glikoz ve laktat testleri için kullanılır. Siyah kapaklı tüp: Sedimantasyon (ESR) testi için kullanılır. Lacivert kapaklı tüp: Bakır, çinko, kurşun gibi elementlerin testlerinde kullanılır.

IMMULITE 2000 cihazı, orta ve yüksek hacimli laboratuvarlarda optimum verimlilik ve konsolidasyon için tasarlanmış bir immünoassay sistemidir. Bazı özellikleri: Saatte 200 teste kadar throughput. Otomatik bakım ve kalite kontrol programlaması. 90 güne kadar yerleşik kararlılık. Geniş test menüsü: 100'den fazla test ve 500'den fazla spesifik alerjen içerir. Kullanımı kolay yazılım arayüzü: Uzaktan test siparişinden ileri düzey sonuç analizlerine kadar işlemleri kolaylaştırır. IMMULITE 2000, alerji ve özel testlerin rutin immünoassay testleriyle birleştirilmesine olanak tanır.

Kriyoskop cihazı, bir maddenin, genellikle bir sıvının donma noktasını ölçmek için kullanılır. Kriyoskopun kullanım alanlarından bazıları şunlardır: Kimya ve farmasötik sektör. Gıda endüstrisi. Çevre bilimleri. Otomotiv endüstrisi. Ayrıca, kriyoskop ile bir numunenin sıvıdan bulutlu bir süspansiyona dönüştüğü bulutlanma noktasının belirlenmesi de mümkündür.

Kuantum Lab farklı alanlarda hizmet vermektedir: Kuantum İş Sağlığı ve Güvenliği Teknik Test ve Analiz Laboratuvarı: İş sağlığı ve güvenliği ortam analizleri, topraklama periyodik kontrolü, gaz maruziyet ölçümleri gibi hizmetler sunar. Kuantum Laboratuvar Ekipmanları: Laboratuvarlara ekipman temini, sarf malzeme temini ve servis hizmetleri sağlar. NASA'nın Soğuk Atom Laboratuvarı: Atomların ve parçacıkların kuantum doğasına ilişkin deneyler yapar.

Referans Klinik Laboratuvar (RE-LAB), 1994 yılında Dr. Ahmet Kural tarafından İstanbul-Kızıltoprak'ta kurulmuştur. İletişim Bilgileri: Adres: Bahariye Caddesi No:54/1 Berkel Apartmanı Kadıköy, İstanbul. Telefon: (0 216) 449 07 23. Web Sitesi: www.re-lab.com.tr. E-Posta: info@re-lab.com.tr.

Misket çeşitleri arasında şunlar bulunur: Kemik: Solgun beyaz renkte, üzerinde parlak renkli bantlar veya açık renkli damarlar bulunan misketlerdir. Mermer: Kemik ve gazoz misketlerle aynı değerde olan, ancak nadir bulunan misketlerdir. Gazoz: İçinde küçük baloncuklar olan, şeffaf ve açık gri-sarı tonlarında misketlerdir. Uzay: Turklerden daha çirkin ve dayanıksız olan, ancak bazı oyuncular tarafından beğenilen misketlerdir. Maden: İçi veya dışında deseni olmayan, tek renkli (genellikle yeşil) ve şeffaf misketlerdir. Petrol: Kolay aşınan ve yüzeyi pürüzlenen misketlerdir. Cüce: En küçük misket türüdür. Normal: Normal büyüklükteki misket türüdür. Gafçik: Normalden biraz büyük, balyozdan küçük misket türüdür. Balyoz: En büyük misket türüdür. Ayrıca, misket yerine "misket 26B" adlı bir traktör ve "misket köfte" veya "misket kurabiye" gibi farklı isimler de kullanılmaktadır.

Fotometri ve spektrometri arasındaki temel fark, ölçüm yaptıkları dalga boyu aralığı ve kullanım amaçlarıdır: Fotometri, insan gözünün algılayabildiği görünür ışık dalga boylarındaki ışığın yoğunluğunu ve akışını ölçer. Spektrometri, ışığın tüm elektromanyetik spektrumundaki dalga boylarını analiz eder. Spektrometreler, insan gözünün göremediği renkleri algılayabilir ve metamerizm (iki rengin farklı ışık kaynaklarında farklı görünmesi) sorununa düşmez.

Etüvde sterilizasyon yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Etüvün kapağı açılır ve steril olacak malzemeler içine yerleştirilir. 2. Etüvün kapağı kapatılır. 3. Etüvün şalteri açılır. 4. Eğer etüv dijitalse F tuşuna basılır ve P02 göstergesinin çıkması beklenir. 5. Etüv soğumaya bırakılır. 6. Tromeller çıkartılırken yan kapakları kapatılır ve alet tepsilerinin ağızları kapalı tutulur. 7. Steril olan malzemeler kirli malzemelerle aynı yerde bulundurulmamalıdır. Etüvde sterilizasyon yaparken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır: Etüv aşırı derecede doldurulmamalıdır. Plastik malzemeler yüksek sıcaklıklara dayanamadığı için etüve konulmamalıdır. Kurutma amaçlı cam malzemeler ile nemi uçurulan kimyasal ya da örnekler aynı etüvde bulundurulmamalıdır. Sterilizasyon işlemi uzmanlık gerektirdiğinden, etüvde sterilizasyon yaparken bir uzmana danışılması önerilir.

Klinik laboratuvarda kullanılan otoanalizörler, çalışma sistemlerine göre iki ana gruba ayrılır: 1. Kuru sistem otoanalizörler: Küçük hasta materyallerini rahatça analiz edebilir ve çalışma sırasında kalite kontrolü yapabilir. 2. Sulu sistem otoanalizörler: Reaktiflerin sıvı olduğu sistemlerdir ve sürekli akış veya ayrı örnekleme yöntemiyle çalışabilir. Ayrıca, otoanalizörler analiz ettikleri test türlerine göre de farklı türlere ayrılabilir: biyokimya, hormon, ELISA, hematoloji, koagulasyon gibi.

ELISA testinin yanlış negatif çıkma ihtimali vardır. Yanlış negatif sonuçların nedenleri arasında: Pencere dönemi. Teknik hatalar. Bazı bağışıklık bozuklukları. Yanlış negatif sonuç alındığında, doğrulama için Western blot veya PCR gibi ek testler uygulanır.

Biyolojik sterilizasyon indikatörü, buhar, kuru ısı, etilen oksit ve nemli ısı sterilizasyon proseslerinin etkinliğini test etmek için kullanılır. Çalışma prensibi: 1. Yerleştirme: Biyolojik indikatör, steril edilecek malzemelerle aynı şartlarda veya buhar ve ısının en zor ulaşacağı yerlere yerleştirilir. 2. Sterilizasyon İşlemi: Normal sterilizasyon programı uygulanır. 3. İşlem Sonrası: İndikatör, oda sıcaklığına gelene kadar bekletilir. 4. İnkübasyon: İndikatör, içindeki sıvının renk değişiminin gözlemlenmesi için inkübasyon cihazına yerleştirilir. 5. Değerlendirme: Tüp içinde sıvı renk değiştirmemişse ve sonuç negatif çıkmışsa üreme olmadığı anlaşılır. Biyolojik indikatörlerin haftada bir kez kullanılması önerilir.

Ürinometre, idrarın özgül ağırlığının ölçülmesinde kullanılan malzeme, dansitometredir.

HIV testi için kullanılan bazı ürünler şunlardır: Kan, tükürük veya idrar örnekleri. 4. kuşak ELISA testleri. Anti-HIV (Elisa) testi. Combo test. p24 antijen testi. Doğrulama testleri. RT(Reverz transkriptaz)-PCR ve Real time-PCR. HIV testi, bir uzman eşliğinde yapılmalı ve değerlendirilmelidir.

9. sınıf kimya ders kitabının 92. sayfasında genellikle atom ve periyodik sistem ile ilgili konular yer alır. Örneğin, iyonlaşma enerjisi ve elektronegatiflik gibi kavramlar bu sayfada işlenebilir. Ayrıca, grafikler ve bilgiler kullanılarak belirli soruların cevaplanması istenebilir. Örneğin, periyodik sistemde aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe iyonlaşma enerjisinin nasıl değiştiği gibi. Detaylı bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: derskonum.com; kitap.basarisiralamasi.net; evvelcevap.com.