KurtuluşSavaşı

Bilal N. Şimşir'in "İngiliz Belgeleriyle Sakarya'dan İzmir'e 1921-1923" adlı kitabı, Türk Kurtuluş Savaşı'nın önemli dönemlerini İngiliz belgeleri ışığında ele alır. Kitapta işlenen bazı konular: İnönü Zaferleri ve bu zaferlerin İngiliz sömürgeleri üzerindeki etkisi. Anadolu'daki milliyetçi harekete karşı İngiltere Başbakanı Lloyd George ve Dışişleri Bakanı Lord Curzon'un düşmanca tutumları. Aralık 1921'de düşman işbirlikçisi bir grubun kurduğu Anadolu Cemiyeti'nin Yunan Yüksek Komiserliği ile bağlantısı. İzmir'in kurtuluşu sonrası, Lozan'ı da kapsayan gelişmeler. Şimşir, bu yapıtı oluştururken İngiliz Dışişleri Bakanlığı arşivleri, Bakanlar Kurulu yazışmaları ve çeşitli diğer kaynaklardan yararlanmıştır.

İkinci Dünya Savaşı'nda savaşan bazı ülkeler: Müttefik Devletler: İngiltere, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği, Polonya, Avustralya, Yeni Zelanda, Danimarka, Norveç, Güney Afrika, Yunanistan, Yugoslavya, Hollanda. Mihver Devletler: Almanya, İtalya, Macaristan, Japonya, Romanya, Bulgaristan, Slovak Cumhuriyeti, Finlandiya, Karadağ, Sırbistan, Tayland, Irak, Hırvatistan. Diğer bazı savaşlarda savaşan ülkeler: Kore Savaşı: Güney Kore ve müttefikleri (ABD ve diğer BM ülkeleri) vs. Kuzey Kore ve müttefikleri (Çin ve Sovyetler Birliği). Vietnam Savaşı: Güney Vietnam ve müttefikleri (ABD ve diğer anti-komünist ülkeler) vs. Kuzey Vietnam ve müttefikleri (Çin ve Sovyetler Birliği). Birinci Sudan İç Savaşı: Sudan vs. Güney Sudanlı isyancılar. Daha fazla bilgi için ilgili savaşların kaynaklarına başvurulabilir.

Halime Çavuş, İstiklal Madalyası'nı, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında milis güçlerin arasına erkek kılığında katılıp ordunun lojistik görevini üstlendiği ve İnebolu Limanı'ndan Ankara ve Sakarya'ya öküz arabalarıyla silah ve mühimmat taşıdığı için almıştır. Bir gün İnebolu'dan cepheye mühimmat taşırken kar yağışlı ve soğuk havada montunu cephanenin üzerine örtmesi, Mustafa Kemal Paşa ve beraberindeki heyetin dikkatini çekmiş ve Paşa, Halime Çavuş'un kadın olduğunu öğrenince onu İstiklal Madalyası ile ödüllendirmiştir.

Batı Cephesi'nde Yunanlılarla savaşılmıştır. Batı Cephesi komutanları: 25 Haziran 1920 - Ekim 1920: Ali Fuat Cebesoy. 9 Kasım 1920 - 11 Ekim 1922: İsmet İnönü (İnönü). Batı Cephesi'nin bazı önemli muharebeleri: I. İnönü Muharebesi (6-10 Ocak 1921). II. İnönü Muharebesi (23 Mart - 1 Nisan 1921). Kütahya-Eskişehir Savaşları. Sakarya Meydan Muharebesi. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (30 Ağustos 1922).

Gümrü Antlaşması'nın önemi şu şekilde özetlenebilir: TBMM'nin ilk uluslararası başarısı ve antlaşması. Doğu Cephesi'nin kapanması ve buradaki birliklerin Batı Cephesi'ne kaydırılması. Sevr Antlaşması'nın geçersiz kılınması ve bu antlaşmanın uluslararası alanda ilk kez onaylanması. Ermenistan'ın TBMM'yi ve Misak-ı Millî'yi tanıması. Türkiye'nin doğu sınırlarının belirlenmesi ve özellikle Kars'ın Türkiye'ye katılması. Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerinin gelişmesi. Anadolu halkının meclis ve orduya olan güveninin artması.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) bünyesinde iki önemli müze bulunmaktadır: 1. Kurtuluş Savaşı Müzesi (I. TBMM Binası). 2. Cumhuriyet Müzesi (II. TBMM Binası). Ayrıca, TBMM'nin yakınında Julianus Sütunu, Etnografya Müzesi, Resim Heykel Müzesi ve Vakıf Eserleri Müzesi gibi diğer müzeler de bulunmaktadır.

Adanalı kadın kahramanlardan bazıları şunlardır: Gülekli Hatice. Tayyar Rahime (Rahime Hatun). Bağtepeli Zeynep Hatun. Arap Fatma. Melek Hatun. Ayrıca, Kara Fatma (Adile Onbaşı) ve Nene Hatun gibi ulusal kahramanlarımız da Adanalı kadın kahramanlar arasında anılmaktadır.

Cumalıkızık'taki Cin Aralığı Sokağı'nın hikayesi, Kurtuluş Savaşı sırasında yaşanan bir olaya dayanır. Rivayete göre, Kurtuluş Savaşı yıllarında Cumalıkızık köyünü basan Yunan askerleri, köylüleri camiye toplayarak mabedi yakmaya karar verirler. Girdikleri sokakta, iki evin bittiği noktada dar bir aralık vardır. Yunan askerleri ise sokağın girişine geldiklerinde gözlerine inanamazlar ve "İnsanların buradan kaçması imkansız. Bu olsa olsa cinlerin işidir." derler.

Batı Cephesi'nde savaşan bazı komutanlar: Ali Fuat Cebesoy. İsmet İnönü. Mustafa Kemal Paşa. Fevzi Paşa. Batı Cephesi, 15 Mayıs 1919'da İzmir'in Yunan ordusu tarafından işgal edilmesiyle açılmış ve 11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması ile kapanmıştır.

Kurtuluş Savaşı ile ilgili çizimlerin nasıl yapılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, konuyla ilgili çizimlerin bulunabileceği bazı kaynaklar şunlardır: YouTube. Pinterest. TikTok.

Kurtuluş Savaşı'nın en büyük anıtının nerede olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, Kurtuluş Savaşı'na ait bazı anıtların bulunduğu yerler şunlardır: Uşak: Atatürk ve Kurtuluş Anıtı, 15 Temmuz Şehitler Meydanı'nda yer almaktadır. Samsun, Havza: İlk Kurşun Anıtı, 19 Mayıs 1919'da Kurtuluş Savaşı'nın başlatıldığı önemli bir anı simgeler. Ankara, Polatlı: Duatepe Anıtı, Sakarya Meydan Savaşı'nın gerçekleştiği alana yapılmıştır.

Kurtuluş Savaşı'nın en büyük savaşı, 26 Ağustos 1922'de başlayıp 9 Eylül 1922'de İzmir'in kurtarılmasıyla sona eren Büyük Taarruz'dur. Büyük Taarruz, Afyonkarahisar Kocatepe'de başlamış ve 30 Ağustos 1922'de gerçekleşen Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile Yunan ordusunun yenilgiye uğratılmasıyla sonuçlanmıştır.

Kuvâ-yi Milliye'nin en büyük başarısı, Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanmasına ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına öncülük etmesidir. Kuvâ-yi Milliye'nin diğer önemli başarıları şunlardır: İşgalci güçlere karşı direniş: Düşman kuvvetlerine karşı çeşitli taktikler kullanarak çatışmalara girmiş ve Türk milletinin topraklarını savunmuştur. Milli bilincin uyanışı: Halkın moralini yükselten ve işgallerin kırılmaz olmadığı fikrini aşılayan sembolik zaferler kazanmıştır. Düzenli ordunun temeli: Ulusal bilincin uyanmasını sağlayarak düzenli ordunun temelini oluşturmuştur.

İstanbul'un kurtuluşu, 6 Ekim 1923'te gerçekleşti. Süreç şu şekilde gelişti: İtilaf Devletleri, 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak 13 Kasım 1918'de İstanbul'a girdi ve işgal, 16 Mart 1920'de resmi hale geldi. Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesinden sonra, Fahrettin Paşa komutasındaki 5. Süvari Kolordusu, İtilaf Devletleri kontrolündeki tarafsız bölgeye doğru ilerlemeye başladı. Bunun üzerine Fransız ve İtalyan birlikleri geri çekildi, Çanakkale'deki İngiliz birlikleri savunma pozisyonu aldı. İngiltere, Ankara Hükümeti ile anlaşma yolları aradı, ancak İngiltere Başbakanı Lloyd George bu istekleri reddetti. 24 Temmuz 1923'te Lozan Barış Antlaşması'ndan sonra, 23 Ağustos 1923'ten itibaren İtilaf kuvvetleri İstanbul'dan ayrılmaya başladı. Son İtilaf birliği, 4 Ekim 1923'te Dolmabahçe Sarayı önünde düzenlenen törenle Türk bayrağını selamlayarak şehri terk etti. Aynı gün, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu İstanbul'a girdi ve işgal resmen sonlandı.

Kurtuluş Savaşı cepheleri haritasını aşağıdaki sitelerden inceleyebilirsiniz: sosyalciniz.net. harita.gov.tr. Ayrıca, YouTube'da "KURTULUŞ SAVAŞI - Harita Üzerinde Hızlı Anlatım" başlıklı bir video mevcuttur.

Samsun, Kurtuluş Savaşı'nın başladığı yer olarak kabul edilir çünkü Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak Kurtuluş Savaşı'nı başlatmıştır. Samsun'un bu tarihi anıyla özdeşleşmesinin bazı nedenleri şunlardır: Stratejik konum: Karadeniz Bölgesi’nin Orta Anadolu’ya açılan kapısı olması. Huzursuzluk ve işgal: Samsun'da yaşayan Rumların huzursuzluk çıkarması ve Türklere karşı saldırılarını artırmaları. Görevlendirme: Mustafa Kemal'in, bölgedeki çatışmaların sonlandırılması için Osmanlı Hükümeti tarafından 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilmesi.

"Ankara'nın Taşına Bak" türküsünün hikayesi, Kurtuluş Savaşı sırasında 57. Tümen'in Sakarya Savaşı'na hazırlığı ile ilişkilidir. Olaylar şu şekilde gelişmiştir: Duatepe'ye yapılacak taarruz için 57. Tümen, Kerim Köyü'ne yedekte kalmak üzere yönlendirilmiştir. Gece yarısı yürüyüşe geçen tümen, fırtına ve yağmur nedeniyle zor şartlar altında ilerlemiştir. Yürüyüş sırasında askerler, Sakarya sırtlarında günlerdir yankılanan "Ankara'nın Taşına Bak" türküsünü bir marş gibi söylemeye başlamışlardır. Türkü, ulusal bir yakınmayı dile getiren, halkın kendi yarattığı bir marş olarak diğer birliklere de yayılmış ve askerleri canlandırmıştır. Türkü, anonim olup, kim tarafından yazıldığı bilinmemektedir.

Mersin ile ilgili destanlardan bazıları şunlardır: Battal Gazi Destanı. Mersin Destanı. Mersin'in Kurtuluş Destanı. Ayrıca, Tarsus ve çevresinde yaygın olarak bilinen Şahmeran Efsanesi de Mersin ile ilişkilidir.

Maraş'ın kurtuluşu ile ilgili bazı resimler: 1920 Narlı Aksu Köprüsü: 12 Şubat 1920'de Maraş'ın kurtuluşunun ardından inşa edilen Aksu Köprüsü'nün açılışı sırasında çekilmiş bir fotoğraf. Tekkeden Tarihi Kent Merkezine Bakış: Tekke tarafından çekilmiş, bugünkü Kent Meydanı'nın binalarla dolu olduğu bir fotoğraf. 1930 Suk-i Maraş: Tarihi Maraş Çarşıları'nın ana caddesi, taş tonoz üst yapının henüz yıkılmadığı yıllar. 1886 Maraş Aslanı: Hitit döneminden kalma, Maraş Kalesi'ndeki aslan heykelinin bir fotoğrafı. Bu ve benzeri görsellere şu sitelerden ulaşılabilir: Pinterest. Marasta Haber: Kahramanmaraş'ın kurtuluşunun 97. yıl dönümü ile ilgili fotoğraflar mevcuttur.

Gürbüz Yayınları'na ait Kurtuluş Savaşı haritası, 70x100 cm boyutlarındaki iki farklı haritayı ifade edebilir: Kurtuluş Savaşı Haritası. Kurtuluş Savaşı (Cepheler) Haritası. Ayrıca, Gürbüz Yayınları'nın 70x100 cm boyutlarında, arkası yazısız (dilsiz) Kurtuluş Savaşı haritası da bulunmaktadır.