Dinleyici ve konuşmacı arasındaki fark, iletişim sürecindeki rollerine göre belirlenir. Konuşmacı, mesajı iletmek ve dinleyicinin dikkatini çekmek için çaba sarfeder. Konuşmacı, mesajını etkili bir şekilde iletmek için çeşitli stratejiler kullanır, örneğin: - mesajı anlaşılır bir şekilde iletmek; - jest ve mimikleri doğru kullanmak; - beden dilini etkili bir şekilde yönetmek. Dinleyici ise mesajı anlamak ve yorumlamak için çaba gösterir. Dinleyicinin bazı özellikleri şunlardır: - konuşmacının mesajını dikkatle dinlemek ve tüm dikkatini ona vermek; - sorular sorarak veya olumlu tepkiler vererek iletişimi sürdürmek; - konuşmacının duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışmak (empati kurmak).