Kondansatör

Varyabl kondansatör, kapasite değeri değiştirilebilen bir kondansatör türüdür. İşe yaradığı bazı alanlar: Radyo alıcıları ve vericileri: Plakaları çok yakın ve küçük olduğu için bu cihazlarda kullanılır. Büyük güçlü ve yüksek frekans üreticileri: Plakalar arası mesafenin 2,5 cm olduğu yerlerde tercih edilir. Ayarlı filtrelemeler: Frekans ve gerilim değerlerinde ince ayar yapmak için kullanılır.

20 kVAR kondansatör, güç faktörü düzeltme amacıyla endüstriyel ve ticari tesislerde kullanılır. İşlevleri: - Elektrik motorlarının ve transformatörlerin sabit kompanzasyonunu sağlar. - Otomatik kompanzasyon panolarında çeşitli indüktif yüklerin kompanzasyonunu yapar. - Harmonik filtreli kompanzasyon sistemlerinde yer alır. Bu sayede, elektrik kullanım maliyetlerini düşürür ve enerji kalitesini artırır.

Elektrolitik kondansatörün toleransı, üreticinin belirttiği yüzde değeri kullanılarak hesaplanır. Örneğin, toleransı ±%80 olan bir elektrolitik kondansatör için, gerçek kapasitans değeri, nominal değerden %80 daha fazla (110%) veya daha az (90%) olabilir.

Tek fazlı motorda kondansatör bağlantısı şu şekilde yapılır: 1. Motorun incelenmesi: Motorun altı jumper pimi varsa, bu pimlerin hangi sırayla bağlandığını kontrol edin. 2. Terminallerin ayrılması: Motorun sadece üç terminali varsa, pabucun yanındaki kapağı çıkarıp sargılardaki üç kablonun bağlantısını bulun ve bu kabloları ayırın. 3. Kondansatörün bağlanması: Kondansatörü, motorun ana sargısı ve yardımcı sargısı arasına seri olarak bağlayın. 4. Kapasitansın hesaplanması: Kondansatörün yaklaşık kapasitansını, motorun nominal gücüne (watt cinsinden) göre hesaplayın (Cmcf = P / 10, burada Cmcf mikrofarad cinsindendir). 5. Güvenlik önlemleri: Kondansatörleri bağlarken, terminallerde uzun süre voltaj tutabileceklerini göz önünde bulundurarak dikkatli olun. Bu işlemler sırasında elektrik çarpmasına karşı gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması önemlidir.

680uF 35V SMD, 680 mikrofarad (uF) kapasitans değerine sahip ve 35 volt (V) gerilimde çalışan bir elektrolitik kondansatörün SMD (yüzey montajlı cihaz) versiyonudur.

Bipolar elektrolitik kondansatör, kutupsuz yapıya sahip bir elektrolitik kondansatör türüdür. Elektrolitik kondansatörler genel olarak, pozitif ve negatif kutupları olan, alüminyum veya tantal levhalar ile asit borik eriyiği veya borakslı elektrolitler kullanılarak üretilen kondansatörlerdir.

16V 1000uF kondansatör yerine aynı veya daha yüksek voltaj ve kapasiteye sahip başka bir kondansatör kullanılabilir. Örneğin, 16V 1000uF yerine 25V 1000uF kondansatör takılabilir.

Gerilim ve kondansatör hesaplamaları şu şekilde yapılır: 1. Kondansatör Kapasitesi: Kondansatörün kapasitesi, üzerindeki rakam kodlarından hesaplanabilir. 2. Kondansatörün Şarjı ve Deşarjı: Kondansatör, DC gerilimde dolup boşalma yöntemiyle çalışır. 3. Kondansatörün Gücü: Kondansatörün gücü, ölçülen akımın 1,44 ile çarpılmasıyla hesaplanır.

Kondansatörün boşalma süresi, RC zaman sabiti kullanılarak hesaplanır. Bu formül şu şekildedir: Zaman sabiti (saniye cinsinden) = direnç (Ohm cinsinden) x kapasite (Farad cinsinden). Burada direnç değerini ohm'a, kapasite değerini ise farad'a çevirmek gerekir.

SMD kondansatör ölçümü için genellikle LCR metre veya multimetrenin ohm kademesi kullanılır. Ölçüm adımları: 1. Kondansatörü deşarj edin: Kondansatörün uçlarını bir kablo ile kısa devre ederek içindeki yükü boşaltın. 2. Multimetreyi ohm kademesine alın: Kırmızı probu kondansatörün (+) bacağına, siyah probu ise (-) bacağına temas ettirin. 3. Ölçümü yapın: Multimetre ibresinin hareketini izleyin. Normalde sonsuzda duran ibre, önce sıfır ohma doğru sapmalı, sonra tekrar sonsuz ohma doğru geri dönmeli ve orada durmalıdır. Eğer ölçüm sonucunda ibre hiç sapmazsa veya saptıktan sonra yerinde kalırsa, kondansatör arızalıdır.

Trifaze motoru tek faza çevirmek için kondansatör hesabı, motorun gücüne göre yapılır. Gerekli kondansatör değerini bulmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Motor gücünü belirlemek: Motorun etiket levhasında yazılı olan güç kullanılır. 2. Reaktif gücü hesaplamak: Motor gücünün yaklaşık olarak 1,35 katı olan reaktif güç (kVar) bulunur. 3. Kondansatör kapasitesini hesaplamak: Reaktif güç, gerilim değeri (V), frekans (Hz) ve kapasite değeri (μF) kullanılarak aşağıdaki formülle hesaplanır: - Qc = Uc² x 2π x f x C x 10⁻⁹. 4. Kondansatör gerilimini seçmek: Seçilen kondansatörün gerilimi, şebeke geriliminden %25 fazla olmalıdır (örneğin, 220 V için 275 V). Bu hesaplamalar, motorun normal gücünün %70-80'i kadar bir güçle çalışmasını sağlar ve %20-30 arasında güç kaybına neden olur.

0.1 µF kondansatör çeşitli elektronik devrelerde önemli işlevler üstlenir: 1. Filtreleme: Güç kaynaklarından gelen yüksek frekanslı gürültüyü filtreleyerek bileşenlerin temiz ve istikrarlı güç almasını sağlar. 2. Sinyal Bağlantısı: Sinyalleri farklı devre aşamaları arasında birleştirir, istenmeyen DC bileşenlerini engellerken AC sinyallerinin geçmesine izin verir. 3. Enerji Depolama: Anahtar modlu güç kaynakları ve DC-DC dönüştürücüler gibi yüksek frekanslı anahtarlama devrelerinde enerjiyi verimli bir şekilde depolar ve serbest bırakır. 4. RF ve Kablosuz İletişim: RF sinyallerini stabilize ederek sinyal kaybını azaltır ve genel sistem verimliliğini artırır.

Kondansatörler üstel olarak boşalır çünkü kondansatörün gerilimi, zaman ilerledikçe doğal logaritmik bir şekilde azalır.

Kondansatör, elektrik sistemlerinde kompanzasyon işleminde kullanılarak şu işlevleri yerine getirir: 1. Güç faktörünü düzeltme: Endüktif ve kapasitif yüklerin oluşturduğu reaktif gücü dengeleyerek enerji sistemlerindeki kayıpları azaltır ve güç faktörünü iyileştirir. 2. Enerji verimliliğini artırma: Şebekedeki aktif gücün etkin kullanımını sağlar ve elektrik tüketimini optimize eder. 3. Cezaları önleme: Reaktif enerji tüketiminin belirli sınırları aşması durumunda elektrik faturalarına yansıtılan cezaları engeller. 4. Şebeke stabilizasyonu: Gerilim dalgalanmalarını azaltarak şebeke dengesini korur. Bu sayede, kondansatörler elektrik sistemlerinin daha verimli ve stabil çalışmasını sağlar.

680uF 35V kondansatör, elektrolitik kondansatör olarak da bilinir, çeşitli elektronik devrelerde farklı işlevler üstlenir: Filtreleme: Güç kaynaklarında voltaj dalgalanmasını azaltmak için filtreleme cihazı olarak kullanılır. Enerji depolama: Geçici enerji depolama ve yüksek enerji ihtiyacını karşılamak için idealdir. Zamanlama devreleri: Zaman gecikmesi ve zamanlama işlevleri için kullanılır. Güç yönetimi: Güç kaynağının stabilizasyonunu sağlar.

20 µF kondansatör yerine kullanılabilecek bazı alternatifler şunlardır: 1. Seramik Kondansatör: Genel amaçlı uygulamalarda yaygın olarak kullanılır ve güvenilirdir. 2. Elektrolitik Kondansatör: Yüksek kapasitans değerleri sunar ve güç kaynağı devrelerinde sıkça kullanılır. 3. Tantal Kondansatör: Kompakt tasarımlarda daha yüksek stabilite ve performans sağlar. Kondansatör değiştirmeden önce, devrenin tasarımı, gerilim değeri ve boyut uyumu gibi faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir.

Kondansatör, iki kapalı iletken plaka ve bu plakalar arasında yer alan dielektrik (yalıtkan) bir malzemeden yapılır.

102 kondansatör değeri, 1 nanofarad (nF)'dır.

Yardımcı sargılı motorlarda kondansatör, motorun ilk kalkış anında devreye girer. Bu, ana sargıya paralel olarak yerleştirilen yardımcı sargının, asenkron motorun iki fazlı bir motor gibi çalışmasını sağlamak için gereklidir.

Voltaj regülatörleri hem kondansatörlü hem de kademeli olarak sınıflandırılabilir. 1. Kondansatörlü Voltaj Regülatörleri: Bu tür regülatörler, yük boyunca ortalama voltajı kontrol etmek için kondansatör kullanır. 2. Kademeli Voltaj Regülatörleri: İlk geliştirilen regülatör tipi olup, voltaj değişimlerini anahtarlar aracılığıyla sağlar.