Kiriş

Kiriş aksları, mimari projelerde kolonların yerini belirlemek için kullanılan akslar yardımıyla belirlenir. Aksların belirlenmesi şu adımlarla yapılır: 1. Ölçülendirme: İki aks arasında oluşması planlanan net mesafenin belirlenmesi gerekir. 2. İlk ve son akslar: İlk koyulan ve son olarak eklenen akslar arasındaki uzaklığın belirlenmesi önemlidir. 3. İp yardımı: Projedeki aks ölçülerine göre ip çekilerek akslar belirlenir. 4. Dengeli aralık: Aks aralığının dengeli olması, kirişlerin uzunluğunu ve dolayısıyla yapısal dayanıklılığı etkiler; genellikle 3-4 metre aks aralığı uygundur.

Pilye büküm noktası, betonarme kirişlerde kesme kuvveti ve eğilme momenti diyagramlarının incelenmesi ile hesaplanır. Bu hesaplamada izlenecek adımlar şunlardır: 1. Kesme Kuvveti Diyagramı: Kirişe ait kesme kuvveti diyagramı çizilir. 2. Kuramsal Büküm Noktaları: Kesme kuvveti diyagramına göre kiriş üzerinde pilye büküm noktalarının yerleri belirlenir. 3. Moment Diyagramı: Ayrıca, "M" moment diyagramı ve "Mz" taşınabilen moment diyagramı çizilir ve "M" moment diyagramının her zaman "Mz" içinde kalması sağlanır. Pilye büküm noktalarının doğru hesaplanması, kirişin kayma davranışına uygun olmasını ve gerekli donatıların etkin bir şekilde kullanılmasını sağlar.

Kiriş fiyatları, çeşitli faktörlere bağlı olarak belirlenir: 1. Kiriş Tipi ve Boyutu: Daha büyük ve karmaşık şekilli kirişler, daha fazla malzeme kullanıldığı için daha maliyetlidir. 2. Çelik Kalitesi: Yüksek dereceli çelik, daha iyi mukavemet ve korozyon direnci sunar, ancak maliyeti daha yüksektir. 3. Flanş Genişliği ve Kalınlığı: Kirişin bu özellikleri, yapısal desteği ve taşıma kapasitesini etkiler. 4. Piyasa Koşulları: Çelik fiyatları, arz ve talep dinamiklerine göre dalgalanır. 5. Ek Özellikler: Galvanizleme veya boya gibi kaplamalar, kirişin dayanıklılığını artırır ancak maliyeti yükseltir. 6. Kurulum Maliyetleri: İşçilik, mühendislik ve izin gibi kurulum maliyetleri de toplam fiyata eklenir.

Kirişin üst kısmında çekme gerilmesi, kirişin eğilme etkisi altında kalması nedeniyle oluşur. Eğilme durumunda, kirişin üst yüzeyi sıkışırken, alt yüzeyi gerilir ve bu da çekme gerilmesine yol açar.

Lento ve kiriş kavramları benzer işlevlere sahip olsalar da tam olarak aynı şeyler değildir. Lento, kapı ve pencere gibi duvar boşluklarının veya iki sütun arasının üzerinde kalan kesimin yüklerini yanlara taşıyan yatay mimari elemandır. Kiriş ise, çelik ve betonarme yapılarda lento yerine kullanılan terimdir.

Çemberde kirişlerin çarpımı, çemberin dışındaki bir noktadan çizilen teğetlerin uzunlukları birbirine eşit olduğunda, bu teğetlerin değme noktalarına olan uzaklıklarının çarpımına eşittir. Formül: Kuvvet = |PA| . |PB|.

Kiriş pilye yeri, kesme kuvveti ve eğilme momenti diyagramlarının incelenmesi sonucunda belirlenir. Adımlar: 1. Kesme Kuvveti Diyagramı: Kirişe ait kesme kuvveti diyagramı çizilir. 2. Pilye Konumları: Pilye büküm noktalarının yerleri, diyagramın ordinatlarına göre belirlenir. 3. Moment Diyagramı: "M" moment diyagramı çizilir ve bu diyagramın "Mz" taşınabilen moment diyagramı içinde kalması sağlanır. 4. Kontrol: Pilye yerlerinin uygunluğu, "Mz" moment kapama diyagramı ile kontrol edilir. Pratik uygulamalarda, ilk pilye büküm noktasının kirişin mesnet bölgesine yakın, ikinci pilye kırım noktasının ise bir öncekinden belirli bir uzaklıkta olması önerilir.

Evet, vinç kirişi prefabrik yapılarda kullanılır. Vinç kirişi, makas kirişlerine dik konumda olan ve vinçlerin montajında kullanılan bir yapı elemanıdır.

Kirişlerde berkitmeler, kirişin mukavemetini ve rijitliğini artırmak için yapılır. Bu işlem genellikle şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Alın Levha Kaynaklama: Kirişe bir alın levha kaynaklanarak, bu levha kolon başlığına bulonlanır. 2. Guse Yerleştirme: Eğer kirişin dayanım momenti artırılması gerekiyorsa, kirişin sonuna bir guse eklenerek kaldıraç kolu uzatılır. 3. Cidar Kalınlığı ve Aralık: Berkitme levhalarının cidar kalınlığı ve aralığı, kirişin mesnet koşulları ve eğilme etkisi altında belirlenir. Berkitmeler, yükün aktarıldığı başlık veya başlıklarla yakın temasta olacak şekilde ve başlık serbest ucuna kadar uzatılacak şekilde yerleştirilir.

Antalya ile Kiriş arası mesafe 51 km'dir.

Kiriş ve temel farklı yapı elemanlarıdır. Kiriş, döşemeden gelen yükleri kolonlara aktaran yatay taşıyıcı sistem elemanıdır. Temel ise, yapının yüklerini zemine güvenli bir şekilde aktaran ve yapının tüm katlarında aynı olan taşıyıcı sistem elemanıdır.

Kalıp planında kirişler, genişlikleri ve toplam yükseklikleri belirtilerek gösterilir. Örnek gösterim: K 422 (40/45), 4. katın 22 numaralı kirişi olup 40 cm genişliğinde ve 45 cm yüksekliğindedir.

Orta kolon yöntemi, taşıma gücü yetersiz veya hasarlı kirişlerin onarım ve güçlendirilmesi amacıyla kullanılır.

İskelet (karkas) çerçeveli sistem, yapının taşıyıcı elemanlarının kolon ve kirişler gibi çubuklardan oluşan çerçeve olduğu yapı sistemidir. Bu sistemde: - Kolonlar, düşey yayılı yükleri taşır. - Kirişler, plak olarak bilinen döşemeleri taşır ve yükleri kolonlara aktarır. - Temel elemanlar arasında ayrıca betonarme perdeler de bulunabilir. İskelet çerçeveli sistemler, betonarme, ahşap veya çelik gibi malzemelerden yapılabilir.

Kesme diyagramından moment bulmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Serbest Cisim Diyagramı Çizimi: Konsantre yükler, dağıtılmış yük ve desteklerdeki tepki kuvvetleri dahil tüm kirişin serbest cisim diyagramı çizilir. 2. Kirişin Bölümlere Ayrılması: Yük dağılımına göre kiriş farklı bölümlere ayrılır ve her bölüm için ayrı serbest cisim diyagramı çizilir. 3. Kesme Kuvvetlerinin Hesaplanması: Her bölüm için denge denklemi uygulanarak kesme kuvveti hesaplanır. 4. Eğilme Momentlerinin Hesaplanması: İki nokta arasındaki kesme eğrisinin altındaki alan, bu noktalar arasındaki eğilme momentindeki değişime eşittir. 5. Moment Diyagramının Çizimi: Hesaplanan değerler kullanılarak kesme kuvveti ve eğilme momenti diyagramları çizilir.

Kiriş ve kolon, yapı içinde farklı işlevlere sahip olup, farklı şekillerde hareket ederler. Kolon, yapının dikey taşıyıcı elemanıdır ve genellikle sabit bir şekilde durur. Kiriş ise yatay bir taşıyıcı elemandır ve genellikle kolonların üstünde yer alır.

Betonarme kirişlerin konsol uzunluğu, en fazla 150 cm olmalıdır.

Okçulukta kiriş olarak adlandırılan ip, saf ipekten yapılan sert bir sicimden oluşur. Günümüzde ise polyesterden yapılma kirişler de kullanılmaktadır.

Kolon ve kiriş beton dökümü şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Zemin Hazırlığı: Beton dökülecek alan düzlenir ve sıkıştırılır. 2. Kalıp Hazırlama: Binanın taşıyıcı kolonlarının geleceği yerlere uygun şekilde kalıp çakılır. 3. Kiriş Bağlantıları: Kalıp işleminin ardından kirişler bağlanır. 4. Kolon Boşlukları Doldurma: Kolonlar arasında kalan boşluklar, taş ya da diğer dolgu malzemeleri ile doldurulur. 5. Yalıtım Uygulaması: İsteğe bağlı olarak temel yalıtımı için zemin üzerine membran uygulaması yapılabilir. 6. Çesan Demirleri: Dayanıklılığı artırmak için 5’lik Çesan demirleri, dolgu malzemesinin üzerine serilir. 7. Beton Dökümü: Hazırlıklar tamamlandıktan sonra, terazide olacak şekilde beton dökülür. 8. Vibrasyon Uygulaması: Beton içindeki hava kabarcıklarının dışarı çıkmasını sağlamak ve betonu daha homojen bir yapıya kavuşturmak için vibrasyon uygulanır. 9. Betonun Kürlenmesi: Dökümden sonra betonun sürekli nemli tutulması ve dış etkenlerden korunması gerekir.

Çemberde kiriş formülü, çemberin merkezinden geçen ve iki ucu çemberin üzerinde bulunan doğru parçasının uzunluğunu ifade eden çap formülüdür: çap = 2r. Burada r, çemberin yarıçapını temsil eder.