Kaynakça

Bilimsel atıf, bir bilimsel makalenin, başka bir bilimsel makaleyi kaynak olarak göstermesi durumudur. Atıflar, bilimsel makalelerde şu durumlarda verilir: Makalede anlatılan bilimsel çalışmaya zemin teşkil etmiş çalışmalar anılırken; Çalışmada kullanılan yöntem daha önce geliştirilmişse, ilgili makaleye atıf yapılarak hem emek sahiplerine saygı gösterilir hem de yöntem daha kısaca anlatılarak sayfadan tasarruf sağlanır; Tartışma kısmında bahsedilen, eleştirilen, doğrulanan veya yanlışlanan makalelere atıfta bulunulur; Derleme makalelerinde tartışılan tüm çalışmalara atıf verilir; Yazışmalarda da tartışılan makalelere atıf verilir. Atıflar, bilimsel çalışmaların güvenilirliğini artırır ve akademik etik kurallarına uygunluğu gösterir.

Fotoğraf kaynakçası yazarken kullanılan atıf stiline göre farklı formatlar uygulanır: APA Stili: Yazarın soyadı, adı (yıl). Görsel adı [Fotoğraf]. Yayıncı. URL. Örnek: Smith, J. (2020). Tepelerin Üzerinde Gün Batımı [Fotoğraf]. Doğa Yayıncılık. https://www.naturepublishing.com/sunset-over-hills. MLA Stili: Yazar adı. Görsel başlığı. Yayıncı, yayın yılı. URL. Örnek: Smith, L. (2020). The Future of Technology. Tech World. Chicago Stili: Yazar adı, “Görsel Başlığı,” Yayıncı, Yıl, URL. Örnek: Brown, John, Graph of Global Warming Trends (New York: Climate Press, 2021), 45. Ek olarak, görselin formatı, kullanım izni ve erişim bilgileri de kaynakçada yer almalıdır. Kaynakça yazarken, kullanılan stilin kurallarına dikkat etmek ve tutarlı bir format uygulamak önemlidir.

Bibliographical reference, "bibliyografik referans" anlamına gelir. Bibliyografik referans, bir metinde yazar tarafından atıfta bulunulan orijinal bilgi kaynağına okuyucuyu yönlendiren, makale, bölüm veya tüm çalışma başlığı, yazar, kaynak ve uygun durumlarda cilt numarası, sayı ve sayfa bilgilerini içeren standart bir giriştir.

APA'da kaynakçaya numara verilmez. Kaynakça, yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak düzenlenir ve her kaynak çift aralıklı ve asılı girintili şekilde listelenir. Ancak, metin içinde yapılan atıflarda sayfa, bölüm veya paragraf numaraları gibi belirli kısımlara gönderme yapılabilir.

Tez yazarken doğrudan alıntı, bir kaynaktan hiçbir değişiklik yapmadan, kelime kelime, cümle cümle aynen yapılan aktarıma denir. Doğrudan alıntı yapılırken şu kurallara dikkat edilmelidir: Tırnak işareti: Doğrudan alıntılanan kısım çift tırnak içinde verilir. Sayfa numarası: Alıntının yapıldığı kaynağın sayfa numarası belirtilir. Parantez içi kaynak gösterimi: Alıntının hemen ardından, parantez içinde kaynağın yazarının soyadı, yayın yılı ve sayfa numarası verilir. Doğrudan alıntı, anlamı değiştirmemek şartıyla bazı kelime, cümle ve paragrafların çıkarılmasına izin verir.

Slaytta kaynakçaya link vermek için, çevrimiçi bir PowerPoint slaytı kaynak gösterilirken APA stiline göre şu format kullanılabilir: "Yazar Soyadı, Yazar Adının Baş Harfi. (Tarih). Slayt Adı [PowerPoint Slaytı]. Yayınlanan Site. Sayfanın Linki". Örneğin: "Alfredo, C. (2022). Teknoloji ve Yaşam. [PowerPoint Slaytı]. Linki (Eğer varsa)". Word üzerinde APA stilinde kaynakça eklemek için şu adımlar izlenebilir: 1. Alıntı yapılacak metnin sonuna tıklayın. 2. Başvurular sekmesindeki stil öğesine tıklayın ve APA'yı seçin. 3. Alıntı ekle'ye tıklayarak slaytınızın özelliklerini girin. 4. Kaynakça ve başvurular kısmından kaynakça ekle'ye tıklayın. 5. Eksik kaynak varsa, alıntı ve kaynakçayı güncelle seçeneğine tıklayarak düzenleyin. Kaynakça stilini seçerken akademik disipline göre (APA, MLA, Chicago vb.) hareket etmek gerekir.

Microsoft Word'de otomatik kaynakça eklemek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Yeni veya mevcut bir Microsoft Word belgesi açın. 2. İmleci, metin içi kaynakçanın olmasını istediğiniz yere götürüp tıklayın. 3. Menü çubuğundaki “Başvurular” menüsünü seçin. 4. Açılır menüden bir belge stili (örneğin, APA, Chicago, MLA veya IEEE) seçin. 5. Farenin imlecini, alıntı yapmak istediğiniz cümlenin veya ifadenin sonuna getirin. 6. “Başvurular” sekmesini seçin ve “Alıntı Ekle” simgesine tıklayın. 7. “Kaynak Oluştur” adlı diyalog penceresindeki alanları uygun şekilde doldurun. 8. Kaynak türünü seçin. 9. Tamam simgesine tıklayın. 10. Kaynağınızın yazar adı, kaynağın başlığı ve yayın yılı gibi ayrıntılarını girin ve Tamam simgesine tıklayın. Eklenen kaynak, metin içinde seçilen yere otomatik olarak ve seçilen atıf formatına uygun şekilde eklenir. Daha fazla bilgi için Microsoft Destek ve Tamindir gibi kaynaklara başvurulabilir.

Atatürk inkılapları hakkında bilgi veren bazı kaynaklar şunlardır: Wikipedia: Atatürk Devrimleri hakkında genel bilgi ve kaynakça sunar. Türk Tarih Kurumu (TTK): Atatürk ilkeleri ve inkılapları hakkında açıklamalar içerir. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB): Atatürk'ün inkılapçılık ilkesi ve Atatürk inkılapları hakkında bilgi verir. Altayli.Net: Atatürk ilke ve inkılaplarını detaylı bir şekilde ele alır. Ayrıca, Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Tamim, Telgraf ve Beyannameleri gibi eserler de inkılaplar hakkında bilgi sunan kaynaklar arasında yer alır.

Astana Yayınları'nın akademik kaynakçasına ulaşmak için astanayayinlari.com adresindeki "Akademik Kaynakça Arşivi" sayfası ziyaret edilebilir.

Makale künyesi çıkarmak için aşağıdaki bilgiler gereklidir: Yazarın adı ve soyadı. Makale başlığı. Süreli yayın adı. Türkçe cilt (vol) numarası. Türkçe sayı (Nu ya da No) numarası. Sayfa numarası. Yayın tarihi. DOI (sayısal nesne tanımlayıcısı) veya URL (varsa). Makale künyesi genellikle şu sırayla yazılır: 1. Yazarın adı ve soyadı. 2. Makale başlığı. 3. Süreli yayın adı. 4. Türkçe cilt numarası. 5. Türkçe sayı numarası. 6. Sayfa numarası. 7. Yayın tarihi. 8. DOI veya URL (varsa). Örnek bir makale künyesi: "Dilara Özdemir, 'Sıcak Esinti', 19". Makale künyesi, makalenin başında yer alır ve genellikle tek bir paragraf halinde yazılır.

Dipnot ve kaynakça aynı yerde olmaz, genellikle farklı bölümlerde yer alır. Chicago stiline göre: Dipnotlar, gönderme veya alıntı yapılan bölümün sonunda verilir ve aynı sayfanın alt kısmında bu numaranın karşısında gerekli bilgiler gösterilir. MLA stiline göre: Metin içinde gönderme veya alıntılar için dipnot yapılmaz, bunun yerine ilgili bölüm sonunda parantez açılır ve kısa bilgi verilir.

Bütün bir yazıyı okuyup yorumlayarak yazıldığında nasıl referans verileceğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, metin içinde referans göstermenin iki ana yöntemi vardır: 1. Parantez içinde gösterme (yazar-tarih yöntemi). 2. Dipnot ile gösterme (nümerik yöntem). Hangi yöntemin kullanılması gerektiği, genellikle çalışılan üniversitenin veya enstitünün tez yazım kılavuzuna bağlıdır. Ayrıca, CiteThisForMe gibi siteler, istenen formatta referanslar oluşturmaya yardımcı olabilir.

APA 7'de "et al." (vd.) kısaltması şu şekilde yazılır: İlk yazarın adından sonra kullanılır ve ardından "ve diğerleri" anlamına gelir. Yazar adı ile "et al." arasında virgül kullanılmaz, ancak parantez içinde yayın yılından önce virgül konulmalıdır. "Al." ifadesinden sonra her koşulda nokta işareti eklenmelidir. Örnek: Metin içinde: Parker et al. (2018). Kaynakçada: Kernis et al., 1993. Türkçe metinlerde "et al." yerine "vd." kullanılabilir.

Wikipedia'dan alınan kaynaklar, APA formatına göre şu şekilde gösterilir: Metin içinde. Kaynakçada. Örnek bir kaynakça gösterimi şu şekildedir: Wikipedia (2022). Ayşecik Bahar Çiçeği. https://tr.wikipedia.org/wiki/Ayşecik_Bahar_Çiçeği. Erişim Tarihi: 29.08.2023. Wikipedia, akademik bir kaynak olarak güvenilir bulunmadığından, akademik çalışmalarda kaynak olarak kullanılması önerilmez.

Atatürk'ün özdeyişleri için kaynakça bulmak amacıyla aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: atailkuyg.ege.edu.tr. ata.msb.gov.tr. izmirsj.k12.tr. ahmetsaltik.net. nds.k12.tr. Bu sitelerde Atatürk'ün özdeyişlerine ve bu özdeyişlerin kaynaklarına dair bilgiler bulunmaktadır.

APA stilinde "aktaran" ifadesi, birincil kaynağa ulaşılamadığı zaman ikincil kaynağa atıf yapmak için kullanılır. Aktaran ifadesi kullanılarak yapılan atıflarda şu adımlar takip edilir: Asıl kaynağın yazarının soyadı tam olarak yazılır ve virgül konarak adının baş harfi belirtilir. Birincil kaynağın hangi yılda yazıldığı bilgisi eklenir. Yıl bilgisinden sonra noktalı virgül konulur ve “aktaran” ifadesine yer verilir. İkincil kaynağın yazarının künye bilgisi eklenir. İkincil kaynağın da hangi yılda birincil kaynaktan aktarım yaptığı muhakkak en son kısımda belirtilir. Örnek: (Bilir, 2005; aktaran Gül, 2010); (Beykent, 1998; aktaran Kent, 2001, s. 10); Benmez’in tanımıyla ifade etmek gerekirse (aktaran Güç, 2003, s. 5); (İşçi, 2013, s. 25; aktaran Aşkale, 2023, s. 5). Ayrıca, bilimsel çalışmalarda, orijinal içeriği bildiren birincil kaynağa ulaşmak esastır.

Tarihsel dipnot, bir kitap veya belgede sayfanın altına veya bir bölümün, cildin veya tüm metnin sonuna yerleştirilen ve genellikle bir yazarın ana metin hakkındaki yorumlarını veya metni desteklemek için kullanılan bir kaynaktan yapılan alıntıları içeren metin dizisini ifade eder. Dipnotlar, açıklama ve bilgi vermek, kaynak bilgisi sunmak ve ek bilgi sağlamak amacıyla kullanılır. Londralı matbaacı Richard Jugge, 1568'de Piskoposlar İncilinde dipnotu kullanmasıyla bu uygulamanın mucidi olarak kabul edilir.

Evet, kaynakçada kitap adları italik yazılır. Bu biçimlendirme, kitabın tam ve yayımlanmış bir eser olarak ayırt edilmesini sağlar. Ancak, daha kısa eserler (makaleler, denemeler) için tırnak işareti kullanılır.

Kaynakçada Hacettepe Üniversitesi'nden bahsederken, Hacettepe Üniversitesi şeklinde yazılır. Örnek kullanım: "Hacettepe Üniversitesi Bilgi Okuryazarlığı Programı." (2010). Kuruluş/kurum/dernek adının kısaltması değil, açık adı kullanılmalıdır.

APA stilinde kaynakçada "Çetintürk" isminin nasıl yazılacağı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, APA stilinde kaynakça yazımıyla ilgili bazı genel kurallar şunlardır: Yazar Adı Sıralaması: Kaynakça, yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak düzenlenir. Kısaltmalar: "ve" kelimesi yerine "&" sembolü kullanılır, ancak Türkçe metinlerde bu sembol kullanılmaz. Yayın Yılı: Metin içinde aynı yazara ait birden fazla atıf varsa, yayın yılına göre sıralama yapılır; yılı erken olan yayın önce yazılır. Daha fazla bilgi için APA stiline ilişkin kılavuzlara başvurulması önerilir.