Kaynakça

Hukukta mehaz kaynak, bir eser yazılırken başvurulan kaynak anlamına gelir. Ayrıca, mehaz kelimesi "kaynak, alınan yer, menba, bilginin alıntı yapıldığı kaynak" anlamlarına da gelir. Bir örnekle açıklamak gerekirse, İsviçre Medeni Kanunu, Türk Medeni Kanunu için mehaz kanun niteliğindedir.

Evet, atıflar kaynakçaya dahil edilir. Metin içerisinde atıf yapılan her kaynak, kaynakçada yer almalıdır.

İntext referansta ikiden fazla kişinin nasıl yazılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, metin içi referansların genel yazım şekli şu şekildedir: Yazarın Soyadı, Yazarın Adının İlk Harfi. (Yayın Yılı). Makalenin Başlığı. (Makalenin Başlığının İngilizcesi). Editörün Adının İlk Harfi, Editörün Soyadı (Ed.). Derginin Adı, Sayı No (syf. no). Referans listesi, APA stiline göre, ilk yazarın soyadına veya yazarı olmayan kaynaklarda eserin başlığına göre alfabetik olarak sıralanmalıdır. Daha fazla bilgi için YouTube'da "Intext Citation and Referencing Guide" videosunu izleyebilirsiniz.

Evet, künye ve kaynakça aynı anlama gelir. Bibliyografik künye olarak da bilinen kaynakça, bir makale yazılırken ya da bir proje ödevi hazırlanırken yararlanılan kaynakların belirtildiği bölümdür. Kaynakça yazılırken gerekli bilgiler şu şekilde sıralanır: yazarın soyadı; yazarın adı; eserin adı; yayın evi; yayın yeri; yayın tarihi. Her bir madde arasına virgül konur ve en sona, yayın tarihinden sonra nokta konur.

Alıntılanan eser, aşağıdaki kurallara uygun olarak yazılmalıdır: Doğrudan Alıntılar: Alıntılanan kısım, çift tırnak içinde verilir ve sonuna dipnot numarası konularak kaynağı belirtilir. Üç satırdan uzun alıntılar, ayrı bir paragraf hâlinde gösterilir ve normal metinden bir küçük yazı tipi boyutunda yazılır. Alıntının anlamı değiştirilmeden, orijinal kaynaktaki yazım ve noktalama kurallarına sadık kalınır. Dolaylı Alıntılar: Sadece yazarın soyadı ve yayın yılı parantez içinde belirtilir. Sayfa Numarası: Alıntının yapıldığı sayfa, doğrudan alıntılarda parantez içinde verilir. Eserin bütünüyle ilgili değerlendirmelerde sayfa numarası verilmez. Örnek: Doğrudan Alıntı: "Korku, kıskançlık, öfke, nefret, hırs gibi duygularda ölçüsüzlüğün verdiği zararları fark edip, kontrol altına almak gerektiğini öğrenebilir" (Çılgın, 2006: 176). Dolaylı Alıntı: Fuller’e (1982) göre bilgi günümüzde katlanarak artmaktadır. Alıntılanan eserlerin doğru ve etkili bir şekilde kullanılması için, kaynak bilgilerinin eksiksiz ve doğru şekilde verilmesi önemlidir.

APA stilinde makalede yorum yaparken dikkat edilmesi gerekenler: Metin içi alıntılar: Yazar adı ve yayın tarihi parantez içinde veya cümleye dahil edilerek gösterilir. Uzun alıntılar: 40 kelimeden fazla alıntılar blok alıntı olarak sunulur. Kaynak gösterimi: Metin içinde kullanılan tüm alıntılar ve göndermeler referans listesinde yer almalıdır. Yorumun yapısı: İlk olarak, giriş bölümünde atıfta bulunulan yazınla bağlantılı olarak araştırma soruları ve denencelerin hangilerinin doğrulandığı veya doğrulanmadığı gerekçelerle belirtilir. APA stiliyle ilgili daha fazla bilgi ve örnek için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: acikders.ankara.edu.tr; aybu.edu.tr; mindthegraph.com.

Kitapta replik yazarken dikkat edilmesi gerekenler: Tırnak İşareti Kullanımı: Replik, tırnak işaretleri içinde yazılmalıdır. Doğru Yazım: Replik kelimesinin doğru yazımı, TDK'ya göre "replik" şeklindedir. Noktalama İşaretleri: Noktalama işaretleri, tırnak işaretlerinin dışında yer alır. Örnek: "Tanpınar, 'Ankara gerçekten modern bir şehir mi?' diye sorar".

Tezde ikincil kaynak APA stiline göre şu şekilde gösterilir: 1. Metin içinde: - Orijinal çalışma belirtilmeli ve ikincil kaynak "aktaran" olarak "Akt." kısaltmasıyla gösterilmelidir. - Örnek: Allport'un günlüğü (Akt., Nicholson, 2003). 2. Kaynakçada: - İkincil kaynak detaylı şekilde yer almalıdır. İkincil kaynak kullanırken dikkat edilmesi gerekenler: Mümkünse birincil kaynağa ulaşılmalı ve doğrudan alıntı yapılmalıdır. Birincil kaynak basımdan kaldırılmışsa, ulaşılamaz durumdaysa veya çalışmanın dilinden dolayı anlaşılamıyorsa ikincil kaynak kullanılabilir.

Yayınlanmamış tezler kaynakçada APA stiline göre şu şekilde gösterilir: Yazarın soyadı. Adının kısaltması, ilk harfleri büyük olacak şekilde. Tezin başlığı, italik olarak. Köşeli parantez içinde "Yayınlanmamış yüksek lisans tezi" veya "Yayınlanmamış doktora tezi" ifadesi. Tezin sunulduğu üniversitenin adı. Örnek: > Yılmaz, B. (2023). Yüksek lisans tezi başlığı [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Üniversite Adı. > Çelik, A. (2012). E-ticaret sitelerinde müşteri sadakati: İstanbul örneği. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Yıldız Teknik Üniversitesi. > Kartal, G. (2013). "Karain B’nin Geç Neolitik-Erken Kalkolitik (H.V) ve Kalkolitik Çağ (H.IV) Yontmataş Endüstrilerinin Tekno-Tipolojik Analizi" [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.

Kaynakçada yayınevi kısaltması yapılırken, yayınevlerinin marka adları veya marka adı kısaltmaları, yayının üzerinde nasıl ise olduğu gibi yazılır. Örnekler: Dergah Yayınları: Dergâh Yayınları. Cambridge University Press: Cambridge University Press. Dâru’l-Kitâbi’l-ʿArabî: Dâru’l-Kitâbi’l-ʿArabî. Tüzel yazarlı çalışmalarda, kuruluş/kurum/dernek adının kısaltması değil, açık adı kullanılmalıdır. Örnek: Türk Psikologlar Derneği (1997).

Dipnotta konu başlığı yazılmaz. Dipnotlar genellikle atıfta bulunulan kaynağın bibliyografik bilgilerini ve ek notları içerir. Konu başlığı, genellikle metin içinde veya kaynakçada yer alır. Dipnotlarda ise yazarın adı, kaynağın başlığı, yayın tarihi, yayıncı ve sayfa numarası gibi bilgiler yer alır.

Atıfta bulunurken dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar: Kaynak gösterme stiline uygunluk: Her konu alanı ve dergi, kendi pratiklerine uygun olarak belirlediği kaynak gösterme stillerine uyulmalıdır. Metin içi gönderme: Doğrudan alıntılar ve yeniden yazımlar (paraphrasing) metin içinde göndermelerle desteklenmelidir. Temel bilgiler: Kaynaklarda kaynağın ismi, yazarı, yayın yılı ve varsa kaynağa erişim linki gibi temel bilgiler yer almalıdır. Sayfa numarası: Doğrudan alıntılar, sayfa numarası ile belirtilmelidir. Tek stil kullanımı: Yazı boyunca tek bir atıf stili kullanılmalıdır. İntihalden kaçınma: Atıflar, intihal yapmaktan kaçınmaya yardımcı olur. Güncel kurallara uyum: Alıntı yapılacak stile dair güncel değişimlere dikkat edilmelidir. Doğru yazım: Tarih, sayı ve yazar adlarının doğru yazımına dikkat edilmelidir. Veri doğruluğu: Araştırmada sunulan verilerin doğru olması önemlidir.

Hayır, kaynakça ve referans aynı şey değildir. Referans, bir araştırmada metin içinde doğrudan atıfta bulunulan kaynakların listelendiği bölümdür. Kaynakça ise, araştırma sürecinde başvurulan veya danışılan tüm kaynakların kapsamlı bir listesidir. Kaynakça, okuyucunun kullanılan kaynakların doğruluğunu değerlendirmesine ve daha fazla bilgi edinmek için orijinal kaynaklara ulaşmasına yardımcı olur.

Kaynakçada nokta, atıftan önce kullanılır. Kaynakça girişlerinde, eser adı, yayın yeri, yayıncı, yıl gibi bilgiler tamamlandıktan sonra, cümlenin bittiğini belirtmek için nokta konur. Örneğin, bir kitap kaynakçası şu şekilde yazılabilir: Smith, John. Teknoloji Tarihi. 2. baskı, Oxford Üniversitesi Yayınları, 2019. Kaynakça girişleri, çift aralıklı ve asılı girintili bir şekilde düzenlenmelidir.

Tezde birden fazla kaynak numaralandırılırken, metin içinde ve kaynakçada farklı yöntemler kullanılabilir: Metin içinde: Kaynaklar, veriliş sırasına göre. Kaynakçada: Yazar soyadına göre alfabetik olarak. Numaralandırma örnekleri: Metin içinde:. Kaynakçada: Aynı yazarın birden fazla eseri yayın yılına göre, farklı yazarların eserleri ise alfabetik sıraya göre sıralanır. Bazı üniversiteler farklı numaralandırma yöntemleri uygulayabilir.

Wikipedia, akademik kaynakçada APA formatına göre şu şekilde gösterilir: Kaynakça girişi: Wikipedia (yıl). Madde adı. https://tr.wikipedia.org/wiki/Madde_Adı. Erişim Tarihi: Gün Ay Yıl. Örnek: Wikipedia (2023). Sosyoloji. https://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyoloji. Erişim Tarihi: 15.07.2023. Not: Wikipedia, akademik bir kaynak olarak güvenilir bulunmadığından, kaynak olarak kullanılması önerilmez.

Bilimsel araştırmalarda kaynakçada dipnota yer verilmez. Kaynakçada, metin içinde kullanılan tüm kaynaklara yer verilir, ancak bu kaynaklar kısaltma veya özetleme yapılmadan, detaylı künyeleriyle birlikte listelenir. Dipnotlar ise genellikle metin içinde açıklama, tanımlama veya erişim açısından önemli bilgiler için kullanılır.

Aktarmalı alıntıda sayfa numarası vermek için EndNote gibi atıf yönetim yazılımları kullanılabilir. Microsoft Word'de sayfa numarası eklemek için: 1. "Ekle" menüsünü açın. 2. "Sayfa Numarası" seçeneğine tıklayın. 3. Numaraların konumunu seçin (sayfa üstü, altı vb.). 4. "Üst Bilgi ve Alt Bilgiyi Kapat" butonuna tıklayın. Sayfa numaralarının ilk sayfada görünmesini istemiyorsanız, "Sayfa Numarası > Sayfa Numaralarını Biçimlendir" seçeneğinden "İlk Sayfada Farklı" seçeneğini işaretleyin. Sayfa numaralandırmayı belirli bir sayfadan başlatmak için, sayfa numarasının başlamasını istediğiniz sayfaya gidip bölüm sonu ekleyebilir ve önceki ile bağlantıyı kaldırabilirsiniz.

Makale ve video aynı kaynakçada şu şekilde yazılabilir: Makale: Soyadı, İlk Harf. (Yayın Yılı). Makale Adı. Dergi Adı, Cilt(Sayı), Sayfa Aralığı. Video: Soyadı, Adı. “Video Adı”. (Varsa) Dizi/Seri Adı. Erişim: Gün Ay Yıl, IMDB Adresi. Örnek: - Makale: Demir, A. (2018). Endüstri Mühendisliği ve Uygulamaları. Nobel Yayıncılık. - Video: Tarakçı, M. “İsnad Atıf Sistemi (Kitap Bölümüne Atıf)”. İsnad Atıf Sistemi. Erişim: 31 Mart 2018, https://www.youtube.com/watch?v=QwJe7fJfGYI. Kaynakçada yer alan kaynaklar, çift aralıklı ve asılı girintili şekilde verilmelidir.

Ek 1 kaynakça, genellikle proje önerilerinde, yararlanılan kaynakların listesini belirtmek için kullanılır. Kaynakça, bir araştırmada kullanılan tüm kaynakların alfabetik bir listesidir. Kaynakça yazarken, kullanılan kaynağın yazar adı, eserin adı, yayın detayları ve basım bilgileri gibi unsurlar dikkate alınmalıdır.