Jeoloji

Yer şekillerini tabloda verilen boşluklara yazmak için aşağıdaki terimler kullanılabilir: Dağ. Ova. Ada. Göl. Körfez. Ayrıca, coğrafi yer şekillerini içeren daha detaylı bir liste için "bilgiyelpazesi.com" sitesi ziyaret edilebilir.

Fiziksel parçalanma (çözülme), çöl, karasal, step, tundra gibi aşırı sıcaklık farklarının etkili olduğu iklimlerde daha kolay gerçekleşir. Çöl iklimi. Karasal iklim. Tundra iklimi. Su kaynakları bakımından fakir olan karaların iç kesimlerinde de nem azlığından dolayı fiziksel çözülme etkilidir.

2024 yılı Nisan ayı verilerine göre, Konya'nın Çumra ilçesinde 15 yeni obruk oluşmuştur. Çumra ilçesinde daha önce de Apasaraycık Obruğu ve Gökhüyük (Tımraş) Obruğu gibi obruklar bulunmaktadır. Bu nedenle, Çumra ilçesindeki toplam obruk sayısının 15'ten fazla olduğu söylenebilir.

Dünyanın en şiddetli depremi, 22 Mayıs 1960'ta Şili'de meydana gelen 9,5 büyüklüğündeki Valdivia Depremi olarak kaydedilmiştir. Diğer şiddetli depremler: 9,2 büyüklüğünde, 28 Mart 1964'te Alaska'da meydana gelen deprem; 9,1 büyüklüğünde, 26 Aralık 2004'te Sumatra, Endonezya'da meydana gelen deprem.

Sismograf, depremde şu şekilde çalışır: Sabit kütle ve hareketli gövde: Sismograf, yerle doğrudan temas halinde olan bir gövde ve bu gövdeden izole edilmiş bir kütleden oluşur. Deprem sırasında: Zemin sarsıldığında, gövde hareket eder ancak izole kütle sabit kalır. Kayıt: Bu fark sayesinde, kalemli modellerde dönen bir kağıda çizim yapılarak veya dijital modellerde sensörlerle veriler kaydedilir. Veri analizi: Kaydedilen veriler, depremin büyüklüğü, süresi ve dalga yapısı gibi bilgileri içerir. En basit sismograf türü, bir ucu dayanaklı, öbür ucunda bir kayıt kalemi bulunan, yay ile desteklenmiş ağırlıklı bir çubuktan oluşur. Modern sismograflar ise salınımları elektronik aygıtlarla yükseltip otomatik olarak tespit eder ve verileri dijital olarak analiz edilmek üzere aktarır.

Kapadokya'nın deprem riski taşımamasının nedeni, bölgenin aktif fay hatlarından uzakta bulunması ve sismik hareketliliğin düşük olmasıdır. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mutluhan Akın'ın açıklamalarına göre, Kapadokya çevresindeki fay hatlarının üretebileceği deprem büyüklükleri sınırlıdır ve genellikle orta ölçekli depremler meydana gelir. Ancak, Türkiye bir deprem bölgesi olduğu için, deprem riskinin tamamen sıfır olduğu bir bölge yoktur. Yapı güvenliği ve afet bilinci her zaman öncelikli olmalıdır.

Hayır, sismoloji ve sismograf aynı şey değildir. Sismoloji, depremleri ve yer hareketlerini inceleyen bir jeofizik bilim dalıdır.

Dünya'nın ilk üç milyar yılı şu şekilde özetlenebilir: Ağır atmosfer ve geçiş evresi. Kokoid bakteriler ve fitoplankton. Ökaryotik hücrelerin ortaya çıkışı. Büyük oksidasyon. İlk okyanuslar. Yaşamın ilk kanıtı. Dünya'nın ilk üç milyar yılının detayları hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: "Dünya 3 Milyar Yıl Önce Nasıldı? | Dünya'nın Tarihi Belgeseli" başlıklı YouTube videosu; "Yaşamın Evrimsel Tarihi" başlıklı Wikipedia sayfası; "Dünya'nın Tarihi" başlıklı Spreaker yayını.

Bozkır'ın tarihi 4000 yıla kadar uzanmaktadır. Bozkır, tarih boyunca İsauralılar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Anadolu Beylikleri ve Osmanlılar gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.

En büyük altın rezervi, Çin'in Hunan eyaletinin merkezindeki Wangu altın sahasında bulunmuştur. Bu rezervin, 1.000 metrik tondan fazla altın içerdiği ve değerinin yaklaşık 83 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir. Keşif, 3D modelleme kullanılarak yapılmış ve rezervin 3 kilometre derinliğe kadar uzanabileceği öngörülmüştür.

Kıtaların konumu, yaklaşık 600 milyon yılda bir birleşerek süper kıtalar oluşturur. Örneğin, yaklaşık 335 milyon yıl önce oluşan Pangea süperkıtası, 225 milyon yıl önce ayrılmaya başlamış ve 50 milyon yıl süren bir sürecin sonunda günümüzdeki görünümünü almıştır. Bu bilgilere dayanarak, kıtaların konumunun yaklaşık 250 milyon yılda bir önemli ölçüde değiştiği söylenebilir.

Relikt bitki, dördüncü zamandaki buzul devrinde yaşayabilen ve iklimlerin ısınmasıyla günümüzde dağların yüksek kesimlerindeki soğuk alanlarda yaşamını sürdüren eski devre ait bitkilerdir. Reliktin kelime anlamı, "kalıntı", "eskiden kalma" veya "günümüze gelme" olarak ifade edilir. Relikt bitkiler, paleoklimatik koşullarda yetişerek yaygın bir durum almış, ancak iklim koşullarının değişmesi üzerine günümüzde zorlukla yaşamını sürdürebilen bitki toplulukları ve bunların üyeleridir. Türkiye'deki bitkilerin yaklaşık %20'si relikt bitkisini oluşturur. Türkiye'de görülen relikt bitki türü örnekleri şunlardır: ıhlamur; fındık; kayın; sandal; akçaağaç; kızılçam; mersin; kocayemiş; menengiç. Dünya genelinde de hava sıcaklığının düşük, rakımın yüksek olduğu bölgelerde relikt bitki türüne örnek bitkiler görülmektedir.

İstanbul Teknik Üniversitesi'nin (İTÜ) Kahramanmaraş depremleri için hazırladığı ön inceleme raporu, 17 Şubat 2023 tarihinde yayınlandı. Daha detaylı raporun ise önümüzdeki haftalarda hazırlanarak kamuoyu ile paylaşılacağı ifade edildi.

Ağaç ve taşların yosunlu kısmı kuzey yönünü gösterir. Bu durum, kuzey yarım kürede geçerlidir; güney yarım kürede ise tam tersi bir durum söz konusudur. Bunun nedeni, güneşin güneyden gelmesi ve kuzey tarafının fazla ısınamayıp daha nemli kalarak soğukluğu hissettirmesidir.

Büyük Kanyon (Grand Canyon), Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletinde bulunan, milyonlarca yıl süren erozyon ve akarsu etkileşimiyle oluşmuş doğal bir oluşumdur. Büyük Kanyon'un temsil ettiği bazı unsurlar: Doğa harikası: Etkileyici manzaraları ve jeolojik katmanlarıyla dünya çapında ün kazanmıştır. Tarih ve antik dönem kalıntıları: Kanyonun duvarlarında farklı jeolojik dönemlerden kalıntılar bulunur ve bu kalıntılar, Dünya'nın 2 milyar yıllık tarihini yansıtır. Biyoçeşitlilik: 1500’den fazla yerli bitki türü, 355 kuş türü, 89 memeli türü, 47 sürüngen türü, 9 amfibi türü ve 17 balık türüne ev sahipliği yapar. Turistik ve kültürel önem: Her yıl milyonlarca ziyaretçi çeker ve antik kabilelerin yerleşim birimlerine ev sahipliği yapmıştır. Koruma ve sürdürülebilirlik: UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alır ve Ulusal Park Hizmeti tarafından koruma altına alınmıştır.

Kıbrıs'taki en tehlikeli fay hattı, Kıbrıs'ın güneyinden geçen Helen yayıdır. Prof. Dr. Naci Görür, Helen yayının dünyanın en tehlikeli fay sistemlerinden biri olduğunu ve 8 şiddetinde depremler üretebileceğini belirtmiştir. Helen yayı, Afrika Levhası'nın Ege Denizi altına daldığı alanda aktif deprem ve volkanik etkinliklerin görüldüğü büyük bir tektonik kuşağı ifade eder.

Volkanik şekiller arasında şunlar bulunur: Volkanlar: Magmanın yüzeye çıktığı yerlerdir. Tüf konileri: Volkanlardan çıkan kül, kum ve çakıl gibi katı maddelerin birikmesiyle oluşan küçük konilerdir. Kalkan biçiminde volkanlar: Bazik karakterli ve akışkan lavların yüzeye çıktığı arazilerde oluşan, basık ve yayvan volkan konileridir. Tabakalı volkanlar: Asit karakterli ve yoğun lavların yüzeye çıktığı arazilerde oluşan, dik volkan konileridir. Krater: Volkan konilerinin üst kesiminde bulunan huni şeklindeki çukurluktur. Baca (kanal): Magma haznesi ile krater arasındaki kanaldır. Kaldera: Kraterlerin şiddetli püskürmeler sonucu parçalanmasıyla oluşan daha büyük çukurlardır. Maar: Volkanik arazilerde, tabakalar arasında kalmış gazların basınçla sıkışması sonucu patlamasıyla oluşan çukurlardır. Ayrıca, volkanizmanın yer kabuğunun çeşitli derinlikteki faaliyetleri sonucu oluşan sokulumlar da vardır.

Maden mühendisliği bölümünde görülen bazı dersler şunlardır: Temel dersler: Matematik, fizik, kimya, yer bilimleri, mühendislik mekaniği. Alan dersleri: Maden yatakları; Madencilik teknolojisi; Maden yönetimi ve işletmeciliği; Maden işletme muhasebesi; Maden mühendisliği işletme planlaması; Maden hukuku; Maden tasarımı ve planlama; Çevre mühendisliği; İş sağlığı ve güvenliği. Uygulamalı dersler: Yeraltı mühendisliği, maden laboratuvarı. Dersler, üniversiteye göre değişiklik gösterebilir.

Toprak rengi, toprağın kimyasal yapısı, mineral içeriği, organik madde miktarı ve geçmişi hakkında bilgi verir. Bazı toprak renkleri ve anlamları: Koyu kahverengi veya siyah topraklar: Yüksek organik madde içeriği sayesinde verimli ve bitki gelişimi için zengindir. Kırmızı topraklar: Demir oksitçe zengindir, iyi havalanır ancak organik madde açısından fakir olabilir. Açık renkli (gri, beyazımsı) topraklar: Organik madde bakımından fakirdir ve topraktaki besin elementleri yağmur suyuyla aşağı katmanlara taşınmış olabilir. Beyaz renkli topraklar: Yüksek oranda kalsiyum karbonat, alçı ve diğer tuzları içerir, doğal olarak verimsizdir. Toprak rengi, aynı zamanda su tutma kapasitesi, havalanma durumu ve işlenebilirlik gibi özellikler hakkında da ipuçları sunar.

Tektonizma, yer kabuğundaki yapı unsurlarının çökme dönemlerindeki yapısal hareketlerini ifade eder. Orojenez, tektonizmanın bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bazı orojenez türleri: Kıvrılma ile: Esnek tabakalar kıvrılarak yükselir ve sıradağlar oluşur. Kırılma ile: Sert tabakalar kırılarak sıradağlar ve çöküntü ovaları (graben) meydana gelir. Orojenez, genellikle orojenik kuşaklar olarak bilinen uzun kavisli yapılar oluşturur.