İnekler

İneklerde diş değişimi, süt dişlerinin dökülüp yerine kalıcı dişlerin çıkmasıyla gerçekleşir. Diş değişim süreci şu şekilde ilerler: 6-24 aylık dönemde: Süt dişleri dökülmeye başlar. 2 yaşında: Kalıcı ön kesici dişler çıkar. 3 yaşında: Kalıcı orta kesici dişler çıkar. 4 yaşında: Kalıcı ikinci orta kesici dişler çıkar. 5 yaşında: Kalıcı son kesiciler çıkar. 6 yaşından sonra dişlere bakılarak net bir yaş tayini yapılamaz.

Sütaş inekleri, Holstein cinsi oldukları için siyah beyazdır. Holstein inekleri, dünya genelinde süt üretimi için en çok tercih edilen inek cinsleri arasında yer alır.

Wisconsin ineği hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bazı inek ırklarının günlük ortalama süt verimleri şu şekildedir: Holstein (Siyah Alaca): 25-40 litre, bazı genetik potansiyeli yüksek bireylerde 50-60 litre. Jersey: 15-25 litre. Simental: 20 litre. Süt verimi, ineğin ırkı, beslenmesi, çevre koşulları ve genetik faktörler gibi birçok duruma bağlı olarak değişir.

İneklerin erken doğurmasının bazı nedenleri: Beslenme ile ilgili sebepler: Besinlerin dengesiz ve yetersiz olması, izminerallerin (mikrobesinler), özellikle iyot, selenyum, bakır ve çinko gibi izelementlerin eksiklikleri, nitrat fazlalığı. Stres: Barınaktaki stres oluşturan sebepler, sıcak stresi ve nakliye stresi. Hastalıklar: Özellikle Salmonella Dublin enfeksiyonları. Genetik faktörler: Bazı inek ailelerinin erken doğuma yatkınlığı. Düvelerde ve ikizlikte doğum: Düvelerde ve ikiz buzağı taşıyan ineklerde erken doğum görülebilir. Erken doğum, buzağıların cılız, çelimsiz ve dirençsiz olmasına yol açabilir.

Guernsey ineklerinin ortalama üretken ömrü 5 yıldır. Ancak, iyi bakılan Guernsey inekleri 14 yaşına kadar buzağılanabilir ve sağılabilir. İneklerin yaşam süresi, genetik potansiyelin yanı sıra günlük bakım kalitesine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Bir inek günde ortalama 15-35 litre süt verebilir. Ancak bu miktar, ineğin cinsi, sağlık durumu, beslenme, çevre koşulları gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Örneğin, Holstein ırkı inekler günde ortalama 22 litre, Simental ırkı inekler ise 20 litre süt verebilir. Ayrıca, genetik olarak üstün inekler veya özel sürülerde bu miktar 50-60 litreye kadar çıkabilir.

En küçük boy inek, Guinness Dünya Rekorları'na göre 61 cm boyundaki Manikyam adlı inektir ve Hindistan'ın Kerala eyaletinde yaşamaktadır. Bangladeş'te yaşayan 50,8 cm boyundaki Rani isimli inek ise bir dönem "dünyanın en küçük ineği" olarak kabul edilmiş, ancak mide şişmesi nedeniyle 2021 yılında vefat etmiştir.

1 Amerikan Holstein ineği yılda ortalama 8.000 kilogram süt verebilir. Ancak süt verimi, ırk, yaş, canlı ağırlık, bakım, coğrafya ve takip gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.

Amerikan ineklerinin kaç yıl yaşadığına dair spesifik bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, genel olarak ineklerin yaşam süresi 15 ile 20 yıl arasında değişmektedir. İneklerin yaşam süresi, genetik faktörler, beslenme düzeni, yaşam alanı ve yapılan bakım gibi çeşitli etkenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Fosfor eksikliği olan ineklere fosfor preparatları verilmelidir. Tedavi için şu yöntemler uygulanabilir: Parenteral uygulama: Serum fosfor düzeyine göre, 4 gün süreyle kas içi (i.m.) veya deri altı (s.c.) yolla fosfor verilebilir. Oral uygulama: Fosfor içeren takviyeler ağız yoluyla verilebilir. Ayrıca, Rovita Phosphorus gibi ürünler de fosfor ihtiyacını karşılamak için kullanılabilir. Fosfor eksikliği durumunda bir veteriner hekime danışılması önerilir.

İneklerde gebelik testi yapmak için birkaç yöntem kullanılabilir: Rektal palpasyon: Uzman bir veteriner, kolunu rektuma sokarak fetüs, amniyotik kese ve kotiledonları değerlendirir. Ultrason: Üremeden yaklaşık 26 gün sonra erken gebelik tespiti için kullanılabilir. Kan testi: Üremeden 28 gün sonra, kandaki gebeliğe özgü protein B (PSPB) ve gebelikle ilişkili glikoproteinleri tespit ederek hamilelik durumunu belirleyebilir. Gebelik testi yaparken hijyenik koşullara dikkat edilmeli ve mümkünse bir veterinerden yardım alınmalıdır.

İneklere yem verilmemesi durumunda çeşitli olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: Sağlık sorunları: Sindirim problemleri (şişkinlik, asidoz, kabızlık), ketozis ve mastitis gibi hastalıklar görülebilir. Verim kaybı: Süt veriminde ani düşüşler yaşanabilir. Davranışsal değişiklikler: Halsizlik, sürekli yatma, hareketsizlik ve yürümede isteksizlik gibi davranışlar gözlemlenebilir. Abomasum deplasmanı (şirden kayması): İştahsızlık, geviş getirme sıklığında azalma ve yutma hareketlerinde zorlanma gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Bu durumların erken fark edilip müdahale edilmesi, hem hayvan sağlığını korumak hem de işletme verimliliğini artırmak için önemlidir.

İneklerde pedometre, kızgınlık dönemlerini tespit etmek ve üreme döngüsünü takip etmek amacıyla kullanılır. Pedometrenin işlevleri: Kızgınlık tespiti: İneklerin hareket miktarlarını izleyerek, kızgınlık dönemindeki artan hareketliliği belirler. Verimlilik artışı: Doğru tohumlama zamanlamasını sağlayarak süt verimliliğini artırır. Zaman tasarrufu: Manuel gözlem hatalarını azaltarak tarım çalışanlarının verimliliğini artırır. Sağlık takibi: İneklerin genel sağlık durumlarını izleyerek olası sağlık sorunlarına dair erken uyarılar verir.

İneklere yeşil çayır ve dere kenarı videoları izletilerek süt verimliliğinin artırılması hedeflenmektedir. Ayrıca, ineklere klasik müzik dinletilmesinin de süt verimini artırdığı gözlemlenmiştir. İneklerin izleyebileceği videolar hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: TikTok. İneklere video izletme uygulamasının bilimsel bir temeli olmadığını ve sadece bazı çiftçiler tarafından denenen bir yöntem olduğunu unutmamak gerekir.

Kısırlaştırılmış inek süt vermez, çünkü süt üretimi için doğum yapmak gereklidir. İneklerin süt verebilmesi için hamile olmaları ve doğum yapmaları şarttır; aksi takdirde sütleri olmaz.

İneklerde doğum sancısının nasıl anlaşılacağına dair bazı belirtiler şunlardır: Vücut ısısı: Doğumdan 1-2 gün önce vücut ısısı aniden 1 derece düşer, genellikle 39,5-40 dereceye kadar çıkar. Solunum sayısı: Doğum yaklaştıkça solunum sayısı artar. Genital organlarda akıntı: Doğumu çok yaklaşmış olan ineklerin genital organında 1 cm kalınlığında bir akıntı ortaya çıkar. Davranış değişiklikleri: İnek, yem yemeyi bırakır, ayaklarıyla yeri eşer, kuyruğunu sallayıp ahır içinde serbest bir şekilde dolaşır. Memelerde gerilme ve şişme: Memeler daha ödemli ve gergin olur, süt fışkırabilir. Doğum belirtileri gözlemlendiğinde, ineğin rahatsız edilmemesi ve gerekirse bir veterinerden yardım alınması önerilir.

İnekler yemsiz süt vermez. Süt üretimi için ineklerin dengeli ve yeterli beslenmesi gereklidir. İneklerin diyetinde protein, enerji, vitamin ve mineraller gibi besin maddelerinin bulunması süt verimi ve kalitesi açısından önemlidir.

Ortalama bir Şarole ineği, günde 20 ile 30 litre süt verebilir. Şarole inekleri genellikle et verimi için yetiştirilse de, süt verimlerinin de dikkate alınması önerilir.

Holstein inekler sıcağa karşı dayanıklı değildir. Holstein ırkının sıcak iklimlere uyum sağlama kabiliyeti kötüdür.

Montofon inekleri, ortalama 9-12 yıl kadar damızlık olarak değerlendirilebilir ve süt verebilir. Bir laktasyon döneminde (süt verme dönemi) 6000 litrenin üzerinde süt üretebilirler ve yıllık süt verimlerinin 3500-4000 kilogram arasında olduğu tahmin edilmektedir. Süt verimi, beslenme, bakım ve genetik faktörlere bağlı olarak değişebilir.