İmparatorluklar

Kuşan İmparatorluğu'nun yıkılmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Sasanilerin Müdahalesi: Batıda Horasan Bölgesi aracılığıyla Sasaniler İranı ile komşu olan Kuşanlar, daha çok Sasanilerin müdahalesiyle tarih sayfasından silinmiştir. 2. İç Karışıklık ve Zayıflama: İmparatorluk, III. yüzyıla doğru zayıflama safhasına girmiş ve giderek güç kaybetmiştir. 3. Akhunların Yükselişi: 385-420 yıllarında Akhunlar'ın Ceyhun Irmağı'nı geçmesi, Kuşanların Peşaver ve çevresinden çekilmesine neden olmuştur.

İran, tarih boyunca çeşitli imparatorlukların ve devletlerin egemenliği altında bulunmuştur. Eskiden bağlı olduğu bazı önemli yapılar şunlardır: Elam İmparatorluğu: M.Ö. 1100-600 yıllarında İran topraklarında hüküm sürmüştür. Med İmparatorluğu: M.Ö. 625'te İran'ı siyasi olarak birleştirmiştir. Ahameniş İmparatorluğu: M.Ö. 550'de kurulmuş, Perslerin egemenliğini sağlamış ve Orta Asya, Kuzey Afrika ve Balkanlar'ı kontrol etmiştir. Sasani İmparatorluğu: İran'ı 1000 yıl boyunca yönetmiş ve Roma İmparatorluğu ile mücadele etmiştir. Safevi Hanedanlığı: 1501'de İran'da kurulmuş ve Şii İslam'ı resmi din olarak kabul etmiştir. 1925-1979 yılları arasında ise Pehlevi sülalesi İran tahtında bulunmuştur.

Orta Çağ'da hüküm süren üç büyük imparatorluk şunlardır: 1. Bizans İmparatorluğu: Roma İmparatorluğu'nun doğu kanadının devamı olarak MS 330 yılında kurulmuştur. 2. Abbasi Halifeliği: 750 yılında Emeviler'in yıkılmasıyla kurulmuş, İslam dünyasında önemli bir güç haline gelmiştir. 3. Selçuklu Devleti: 11. yüzyılda Büyük Selçuklu Devleti olarak Horasan ve İran bölgelerinde kurulmuş, daha sonra Anadolu'ya kadar yayılmıştır.

Sofya, tarih boyunca farklı dönemlere bağlı olarak değişmiştir: MÖ 29: Roma İmparatorluğu'na bağlı bir Trakya yerleşimi olarak Serdica adıyla anılmıştır. 447: Hunlar tarafından yok edilinceye kadar Bizans İmparatorluğu'na bağlı kalmıştır. 809: İlk Bulgar Krallığı'na, Khan Krum döneminde katılmıştır. 1385: Osmanlı İmparatorluğu'na katılmış ve Rumeli Beylerbeyliği'nin merkezi olmuştur. 1878: Rus-Türk Savaşı sonrası Rus orduları tarafından ele geçirildikten sonra Bulgaristan Prensliği'nin başkenti olmuştur.

19. yüzyılda sömürge yarışı İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Belçika gibi ülkeler arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca, bu yarışa daha önce katılan Portekiz ve İspanya da sömürge sahibi ülkeler arasında yer almaktadır.

Dünya tarihinin en büyük devleti konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Üç ana aday şu şekildedir: 1. Britanya İmparatorluğu: 1920 yılında dünyanın yaklaşık %24'lük kısmına hükmetmiş ve en geniş sınırlara sahip imparatorluk unvanını kazanmıştır. 2. Moğol İmparatorluğu: 1300 yıllarının başında dünya yüzölçümünün yaklaşık %16'sına hükmetmiş ve hızlı genişlemesiyle dikkat çekmiştir. 3. Rus İmparatorluğu: 1895 yılında dünya yüzölçümünün yaklaşık %15'ine sahip olmuştur.

2000 yıllık tarihte en güçlü devlet olarak Moğol İmparatorluğu kabul edilmektedir.

3. yüzyılda Roma İmparatorluğu, Çin İmparatorluğu'ndan daha güçlüydü. Bu dönemde Roma, Batı medeniyetinin temellerini atmış, hukuk sistemi ve askeri disipliniyle dünyanın şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştı. Çin İmparatorluğu ise, MÖ 2. yüzyıldan itibaren büyük bir güce sahip olmasına rağmen, Roma kadar geniş çaplı bir imparatorluk değildi ve daha çok İpek Yolu'nu kontrol ederek ekonomik ve kültürel etkisini artırmıştı.

Dünyanın en büyük imparatorluğu olarak kabul edilen Moğol İmparatorluğu, 13. ve 14. yüzyıllarda 24 milyon km² yüzölçümüne sahipti.

Türkiye Cumhuriyeti'nden önce var olan bazı devletler şunlardır: 1. Büyük Hun İmparatorluğu: MÖ 220-MS 216. 2. Batı Hun İmparatorluğu: MÖ 48-MS 216. 3. Avrupa Hun İmparatorluğu: 375-469. 4. Ak Hun İmparatorluğu: 420-552. 5. Göktürk Kağanlığı: 552-745. 6. Avar Kağanlığı: 565-835. 7. Hazar Kağanlığı: 651-983. 8. Uygur Kağanlığı: 745-1368. 9. Karahanlı Devleti: 840-1212. 10. Gazne Devleti: 962-1183. Bu devletler, Türk tarihinin önemli dönemlerini kapsamaktadır.

Tarihin en büyük süper gücü olarak kabul edilebilecek tek bir devlet yoktur, çünkü bu değerlendirme farklı kriterlere göre değişebilir. Bazı kaynaklar tarafından tarihin en güçlü imparatorlukları arasında gösterilenler: Roma İmparatorluğu. Moğol İmparatorluğu. Britanya İmparatorluğu. Osmanlı İmparatorluğu.

Rumlar, Trabzon Rum İmparatorluğu'nu kurdular.

Osmanlı İmparatorluğu ve Moğol İmparatorluğu farklı dönemlerde ve koşullarda güçlenmiş iki büyük devlettir. Osmanlı İmparatorluğu, 1453 İstanbul'un Fethi'nden sonra dünyanın en büyük gücü haline gelmiş, üç kıtaya yayılan geniş toprakları, güçlü ordusu ve kültürel etkisiyle öne çıkmıştır. Moğol İmparatorluğu ise, Cengiz Han önderliğinde Orta Asya steplerinden çıkarak Asya ve Avrupa'nın büyük bir bölümünü hakimiyetleri altına almış, tarihte eşine az rastlanır bir askeri güçle öne çıkmıştır. Bu nedenle, Osmanlı İmparatorluğu'nun daha güçlü olduğu söylenebilir.

Part İmparatorluğu'nun yıkılmasının birkaç nedeni vardır: 1. Roma ile Uzun Süren Savaşlar: Roma İmparatorluğu ile yapılan savaşlar ve çatışmalar, Partların askeri ve ekonomik gücünü zayıflattı. 2. İç Mücadeleler ve Veraset Kavgaları: İmparatorluk içinde sık sık yaşanan veraset kavgaları ve iç isyanlar, yönetimi istikrarsız hale getirdi. 3. Sasani İmparatorluğu'nun Yükselişi: MS 224 yılında, Pers kökenli bir Fars prensi olan I. Erdeşîr'in ayaklanması ve Part Kralı IV. Erdevân'ı öldürmesiyle Sasani İmparatorluğu kuruldu. 4. İpek Yolu Ticaretinin Kaybı: İpek Yolu'nun kontrolünü kaybetmesi, ekonomik gelirlerin azalmasına ve imparatorluğun zenginliğinin azalmasına yol açtı.

Sardinya Adası'nın eski sahipleri arasında Fenikeliler, Roma İmparatorluğu, Vandallar ve Bizans İmparatorluğu bulunmaktadır. Ayrıca, ada İspanya ve Avusturya'nın da egemenliği altına girmiştir.

Avar İmparatorluğu'nun bayrağı, yeşil bir zemin üzerine kurulan siyah bir binek hayvanının üstünde oklu bir asker motifine sahiptir.

Milattan sonra 530'lu yıllarda var olan devletler arasında Ahameniş İmparatorluğu ve Part İmparatorluğu bulunmaktadır.

Babür İmparatorluğu'nun altın çağı, Şah Cihan dönemi (1628-1658) olarak kabul edilir.

Dünyanın ilk 5 büyük devleti olarak kabul edilenler şunlardır: 1. Britanya İmparatorluğu: 1920 yılında dünyanın yaklaşık %24'üne hükmetmiştir. 2. Moğol İmparatorluğu: 1300 yıllarının başında dünya yüzölçümünün yaklaşık %16'sına yayılmıştır. 3. Rus İmparatorluğu: 1895 yılında dünya yüzölçümünün %15'ine hakimdi. 4. Çing Hanedanı: 1790 yılında en geniş sınırlarına ulaşmış, dünya yüzölçümünün %10'unu kapsamıştır. 5. İspanyol İmparatorluğu: 18. yüzyılın sonunda toplam arazilerin yüzölçümü 18 milyon kilometre kare civarındadır.

Sasani İmparatorluğu'nun iki başkenti vardı: İstahr ve Tizpon.