İdeoloji

“Bir Değirmendir Bu Dünya” kitabı, Cahit Zarifoğlu’nun deneme türündeki eseri olarak, yazarın ideolojik görüşlerini ve dünya üzerindeki duyarlılıklarını yansıtmaktadır. Kitapta ele alınan konular arasında din, siyaset, batılılaşma, modern dünya ve Müslümanlık yer almaktadır. Zarifoğlu, yazılarında Müslümanların sahipsizliği, televizyonun olumsuz etkileri ve kişiliksizlik gibi sorunlara da değinmektedir.

Louis Althusser, ideoloji ve devletin ideolojik aygıtları konularında önemli teoriler geliştirmiştir. Başlıca savunduğu görüşler şunlardır: 1. İdeoloji: Althusser'e göre ideoloji, bireylerin kendilerini toplumun bir parçası olarak algılamalarını sağlayan ve onları özne haline getiren bir yapıdır. 2. Devletin İdeolojik Aygıtları (DİA): Devlet, ideolojisini DİA aracılığıyla yayar ve bu aygıtlar, medya, din, aile, hukuk, partiler, kültür ve sanat gibi kurumları içerir. 3. Epistemolojik Kopuş: Althusser, Marks'ın düşüncesinin, tarihselcilik, idealizm ve ekonomizm gibi hatalardan arındırılması gerektiğini savunur ve bu nedenle Marks'ın çalışmalarında radikal bir epistemolojik kopuş yaşandığını öne sürer. 4. Üretim ve Yeniden Üretim: Kapitalizm, üretim koşullarını yeniden üreterek işgücünün düzenin kurallarına uymasını sürdürür.

Ulusalcılık, Kemalist ve milliyetçi bir ideolojidir.

Enternasyonalizm ve sosyalizm kavramları birbiriyle ilişkili olsa da aynı şey değildir. Enternasyonalizm, farklı uluslardan insanlar arasında daha fazla politik veya ekonomik iş birliğini savunan bir ilkedir. Sosyalizm ise, ekonomik eşitliği ve devlet mülkiyetine dayalı bir ekonomik sistemi savunan bir ideolojidir.

Siyasi ideolojiyi belirlemek için aşağıdaki adımları izlemek faydalı olabilir: 1. Temel İlkelerin İncelenmesi: Sol, sağ ve merkez gibi ana siyasi ideolojilerin temel ilkelerini öğrenmek ve bu ilkelerin kendi değerlerinizle nasıl örtüştüğünü değerlendirmek. 2. Tarihsel Bağlamın Anlaşılması: İdeolojilerin tarihsel gelişimini ve kökenlerini incelemek, onların günümüz dünyasındaki etkilerini daha iyi anlamanızı sağlar. 3. Toplumsal ve Ekonomik Dinamiklerin Analizi: Toplumun mevcut durumu, ekonomik sistemler ve sosyal adalet gibi konularda farklı ideolojilerin sunduğu çözümleri karşılaştırmak. 4. Kişisel Deneyimlerin Değerlendirilmesi: Kendi yaşam deneyimleriniz, toplumsal çevreniz ve gelecekteki hedefleriniz gibi kişisel faktörleri göz önünde bulundurmak. Bu süreç, siyasi ideolojilerin karmaşıklığını ve çeşitliliğini anlamanıza ve kendi inançlarınıza en uygun olanı seçmenize yardımcı olacaktır.

Kadro Hareketi ve Dergisi, 1932-1935 yılları arasında yayımlanan, Şevket Süreyya (Aydemir), Yakup Kadri (Karaosmanoğlu), Vedat Nedim (Tör), İsmail Hüsrev (Tökin) ve Burhan Asaf (Belge) gibi yazarların oluşturduğu bir entelektüel akım ve yayın organıdır. Hareketin amaçları: - Kemalist Devrimi sistemleştirmek ve ideolojik bir bütünlük kazandırmak. - Az gelişmiş ülkeler için üçüncü bir yol geliştirmek, yani liberalizm ve sosyalizme karşı ulusal bir ideolojiye yönelmek. - Geri kalmış toplumlarda devrimin başarıya ulaşması için bir kadro hareketinin gerekliliğini savunmak. Kadro Dergisi, yayımlandığı dönemde ve sonrasında çeşitli çevrelerden sert eleştirilere maruz kalmış, Marksizm ve faşizmle ilişkilendirilmiştir.

"Hayra motor, şerre fren" ifadesi, Milli Görüş hareketinin temel prensiplerinden birini ifade eder.

Devrimci partiler genellikle Marksist-Leninist ideolojiye sahiptir.

Cumhuriyet dönemi tarih ders kitaplarının temel amacı, yeni rejimin ideolojik aktarımını sağlamak ve ulusal kimliği şekillendirmek idi. Bu çerçevede, ders kitapları şu hedefleri gerçekleştirmek için kullanıldı: - Osmanlı kimliğinin etkisini ortadan kaldırmak ve Cumhuriyetin öne çıkardığı "Yeni Hayat, Yeni İnsan" anlayışına uygun bireyler yetiştirmek. - Atatürk döneminde oluşturulan Türk Tarih Tezi doğrultusunda, Türk milletinin tarih boyunca medeniyetlere yaptığı katkıları vurgulamak. - Hümanizm ve Türk-İslam Sentezi gibi farklı anlayışları yansıtarak, dönemin siyasi konjonktürüne uygun içerikler sunmak.

Toplumcu şiire tepki gösterilmesinin birkaç nedeni vardır: 1. İdeolojik Farklılıklar: Toplumcu şiir, Marksist dünya görüşünü benimsediği için, kapitalist düzeni savunan kesimler tarafından eleştirilmiştir. 2. Sansür ve Baskı: 12 Eylül 1980 darbesi sonrası, toplumcu şiirin gerilemesine ve zayıflamasına yol açan bir oto-sansür ortamı oluşmuştur. 3. Şiir Anlayışı: İkinci Yeni sonrası toplumcu şairler, soyut ve imgeli şiiri eleştirerek daha açık ve toplumsal mesajları öne çıkaran bir şiir anlayışını savunmuşlardır. Bu durum, bazı şairlerin ve eleştirmenlerin tepkisini çekmiştir. 4. Toplumsal Kamplaşma: İdeolojik şiir anlayışından ziyade, şair topluluklarının güçlenmesi ve ideolojik kamplaşma, toplumcu şiirin genel olarak zayıf kalmasına neden olmuştur.

Heterodoksi kelimesi, "kabul edilmiş din kurallarına aykırı" veya "ana akımdan sapmış olan" anlamlarına gelir. Ayrıca, belirli bir düşünce, ideoloji alanında ana akıma bağlanmayıp merkezî iktidarın diliyle konuşmayan, farklılıklara açılan düşünme ve davranma biçimi olarak da tanımlanabilir. Dini bağlamda ise heterodoksi, ortodoks inancın dışında kalan farklı bir doktrini ifade eder.

Solcu isimler, sosyalizm, komünizm ve benzeri ideolojilere bağlı olan bireyler tarafından tercih edilen isimlerdir. İşte bazı örnekler: Erkek isimleri: Vladimir, Karl, Rosa, Che, Ernesto, Fidel, Mao, Leon. Kadın isimleri: Emma, Angela, Noam, Antonio, Naomi, Angela. Ayrıca, sol görüşlü ünlülerin isimleri arasında Şener Şen, İlyas Salman, Kemal Sunal, Yılmaz Güney, Beren Saat, Metin Akpınar ve Fazıl Say da bulunmaktadır.

Rusya, federal yarı başkanlık sistemli cumhuriyet çerçevesinde çok partili bir sisteme sahiptir. Dolayısıyla, Rusya'nın resmi bir ideolojisi yoktur. Ancak, tarihsel olarak Rusya'da komünizm ve Marksizm-Leninizm gibi ideolojiler önemli rol oynamıştır.

Siyah Marksizm, ırksal baskıyı anlamak ve ortadan kaldırmak için Marksist teoriden yararlanan bir düşünce geleneğidir. Temel savunmaları şunlardır: 1. Kapitalizmin Merkeziyeti: Siyah Marksizm'e göre, kapitalizm modern çağda ırksal baskının temel dayanağıdır. 2. Sınıf ve Irk Sömürüsü: Irksal baskı, sınıf sömürüsüyle aynı şey değildir, ancak onu kolaylaştırır ve siyah işçilerin daha kötü koşullarda sömürülmesine yol açar. 3. Devlet ve Egemenlik Sınıfları: Büyük ölçekli ırksal tahakküm ve eşitsizlik, genellikle egemen sınıfların devlet üzerinden yürüttüğü projelerle ilişkilidir. 4. Dayanışma Gerekliliği: Siyah işçiler, ırksal baskıya ve sınıf sömürüsüne karşı mücadelede, diğer ırk gruplarından işçilerle geniş bir dayanışma içinde olmalıdır. Bu gelenek, W. E. B. Du Bois, C. L. R. James ve Frantz Fanon gibi önemli düşünürlerin çalışmalarını içerir.

Siyasi ideolojinizi belirlemek için aşağıdaki testleri kullanabilirsiniz: 1. Pew Araştırma Merkezi Testi: Siyasi yelpazedeki yerinizi belirlemek için 17 sorudan oluşan bir testtir. 2. Gençlik Liderliği Testi: 25 "Katılıyorum" veya "Katılmıyorum" sorusuna cevap vererek siyasi eğiliminizi öğrenebileceğiniz bir testtir. 3. IDRLabs Testi: Önyargıyı önlemek amacıyla hazırlanmış, derinlemesine düşünmeyi gerektiren sorulardan oluşan bir testtir. 4. Polquiz Testi: Sosyal ve ekonomik konulardaki sorulara cevap vererek Nolan Diyagramı'nda yerinizi görebileceğiniz hızlı ve kolay bir testtir. 5. 8 Değerler Testi: 70 soruyla siyasi eğilimlerinizi, değerlerinizi ve sosyal duruşunuzu kapsamlı bir şekilde analiz eden bir testtir.

İdeoloji ve haber ilişkisi, medyanın haberleri oluştururken ideolojik etkiler altında kalması ve bu sayede okuyuculara belirli mesajları iletmesiyle ilgilidir. Ana noktalar: - Medya, ekonomik gücü elinde bulunduranların çıkarına göre gerçekliği inşa eder ve bunu önceden belirlenmiş kalıplara göre yapar. - Haber metinlerinde, ideoloji, güç, anlam, dil ve söylem gibi unsurlar kullanılarak kurgulanmış bir gerçeklik sunulur. - Medya kuruluşları, kendi ideolojik yapılarına uygun bir şekilde haberleri şekillendirir ve bu da haberlerin tarafsızlığını etkiler. - Okuyucular, medya yoluyla kendilerine iletilen gerçeği kendi perspektiflerinde değerlendirir ve bu, gerçekliğin bireysel yorumlanmasına yol açar.

Eğitim ideolojileri üç ana kategoriye ayrılır: 1. Kültürel İdeoloji: Toplumun kültürel mirasını yeni kuşaklara aktarma işlevini yerine getirir. 2. Ekonomik İdeoloji: Eğitimin, toplumun ekonomik gelişimi ve teknolojik kalkınmasıyla ilişkilendirilmesini içerir. 3. Siyasal İdeoloji: Devletin ideolojisini genç nesillere aktararak toplumun siyasal düzenini sürdürme amacını taşır.

Türkiye İşçi Partisi (TİP), sosyalizm ideolojisine sahiptir. Partinin ideolojisi ayrıca Marksizm-Leninizm, sol popülizm, laiklik, feminizm ve LGBT hakları gibi unsurları da içermektedir.

Bazı popüler ideoloji testleri şunlardır: 1. Ideoshapes: Sekiz farklı siyasi eksende yer alan test, kullanıcıların siyasi eğilimlerini belirler. 2. Pew Araştırma Merkezi Siyasi Tipoloji Testi: Katılımcıları 17 soru boyunca yönlendirerek siyasi yelpazedeki yerlerini belirler. 3. IDRLabs İdeolojiler Testi: Liberalizm, sağ-liberalizm, ilerlemecilik gibi ideolojileri ölçen, siyaset felsefesi yazılarından esinlenilmiş bir testtir. 4. 8 Değerler Siyasi Spektrum Testi: 70 soru ile kullanıcıların siyasi eğilimlerini ve temel değerlerini derinlemesine analiz eder. 5. Polquiz: Sosyal ve ekonomik meseleler üzerine sorular içeren, Nolan Grafiği'nde sonuçları gösteren bir testtir.

Solculuk, toplumsal eşitlik, devlet müdahalesi ve sosyal adalet gibi konulara odaklanan sosyalizm ideolojisine yakındır.