Hesaplar

İş sahibinin ödemesi, işletmenin muhasebe kayıtlarında 102 Bankalar Hesabı veya 500 Sermaye Hesabı gibi farklı hesaplarda izlenebilir. 102 Bankalar Hesabı: İşletmeye yatırılan ve çekilen paraların izlenmesini kapsar. 500 Sermaye Hesabı: İşletmeye uzun vadeli olarak yatırılan paraların izlenmesinde kullanılır. Bu hesaplar, işletmenin mali durumuna ve ödeme türüne göre değişiklik gösterebilir. Detaylı kayıt ve izleme için bir muhasebe uzmanına danışılması önerilir.

7. grup hesaplar, maliyet hesapları olarak adlandırılır ve iki seçenek halinde (7/A ve 7/B) ele alınır. 7/A seçeneğinde yer alan maliyet hesapları: 70 Maliyet Muhasebesi Bağlantı Hesapları; 71 Direkt İlkmadde ve Malzeme Giderleri; 72 Direkt İşçilik Giderleri; 73 Genel Üretim Giderleri; 74 Hizmet Üretim Maliyeti; 75 Araştırma Geliştirme Giderleri; 76 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri; 77 Genel Yönetim Giderleri; 78 Finansman Giderleri. 7/B seçeneğinde yer alan maliyet hesapları: 79 Gider Çeşitleri; 790 İlk Madde ve Malzeme Giderleri; 791 Memur Ücret ve Giderleri; 792 Personel Ücret ve Giderleri; 793 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler; 794 Çeşitli Giderler; 795 Vergi, Resim ve Harçlar; 796 Amortismanlar ve Tükenme Payları; 797 Finansman Giderleri; 798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları; 799 Üretim Maliyet Hesabı.

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı ve 391 Hesaplanan KDV Hesabı şu şekilde çalışır: 1. 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı: - Vergi, resim, harçların tahakkuk ettirilmesini gerektiren olaylar ve işlemler ortaya çıktıkça bu hesap alacaklanır, ödemeler yapıldıkça borçlanır. - Bir yıldan daha uzun sürede ödenecek ertelenmiş veya takside bağlanmış vergiler varsa, bunlar "438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı"na aktarılır. 2. 391 Hesaplanan KDV Hesabı: - Satış işlemlerinde tahsil edilen KDV bu hesabın alacağına yazılır. - Dönem sonunda "191 İndirilecek KDV Hesabı" ve "391 Hesaplanan KDV Hesabı" karşılaştırılır. - Eğer "İndirilecek KDV" "Hesaplanan KDV"den büyükse, aradaki fark "190 Devreden KDV Hesabı"na aktarılır. - Eğer "Hesaplanan KDV" "İndirilecek KDV"den büyükse, aradaki fark "360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı"na aktarılır. Örnek: - "391 Hesaplanan KDV Hesabı" toplamı 150.000 TL, "191 İndirilecek KDV Hesabı" toplamı 100.000 TL ise, 50.000 TL fark "360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı"na kaydedilir.

Kira gelirlerinin hangi hesapta izleneceğine dair farklı görüşler bulunmaktadır. 329 hesap. 649 hesap. Kira gelirlerinin doğru bir şekilde hangi hesapta izlenmesi gerektiği konusunda bir uzmana danışılması önerilir.

İmalat muhasebesi, özellikle 720 ve 730 no'lu hesaplar ile çalışır. 720 no'lu hesap, esas işçilik giderlerini takip etmek için kullanılır. 730 no'lu hesap ise yardımcı işçilikler ve yardımcı malzemeleri takip etmek için kullanılır. Ayrıca, fason imalatın normal üretim olarak kaydedilmesi durumunda bu hesaplarla birlikte 740 no'lu hesap da kullanılır. İmalat muhasebesinde kullanılan diğer bazı hesaplar: 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı: Hammadde alış ve iadelerini takip eder. 361 Hesap: SGK primlerini kaydeder. İmalat işletmeleri, üretim süreçlerinin karmaşıklığı nedeniyle maliyet muhasebesine büyük önem verir ve bu süreçte envanter yönetimi, üretim maliyetleri ve finansal raporlama gibi özel ihtiyaçlara yönelik hesaplar da kullanılır.

Evet, enflasyon düzeltme karı 570 hesaba aktarılır. 31.12.2023 tarihli bilançonun düzeltilmesi sonucu ortaya çıkan kar, 570 Geçmiş Yıl Karları hesabına aktarılarak kapatılır. Ancak, 2024 hesap dönemine ait vergi matrahı, düzeltilmiş bilançoya göre tespit edileceği için enflasyon düzeltme karının işletmeden çekilmesi durumunda vergi yükümlülüğü doğabilir.

159 ve 259 arasındaki temel fark, muhasebe kayıtlarında izledikleri işlem türleridir: 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı, yurt içi veya yurt dışından satın almak üzere siparişi verilen ürünlerle ilgili yapılan avans ödemelerinin takip edildiği hesaptır. 259 Verilen Avanslar Hesabı, maddi olmayan duran varlıklarla ilgili olarak yurt içi veya yurt dışındaki kişi ve kuruluşlara yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır. Özetle, 159 hesabı stoklarla, 259 hesabı ise maddi olmayan duran varlıklarla ilgili avans işlemlerini kapsar.

690 hesap, "Dönem Kârı veya Zararı" hesabıdır ve işletmenin sonuç hesaplarında yer alan gelir ve gider hesaplarının aktarıldığı hesaptır. 600 hesap, "Yurt İçi Satışlar" hesabıdır. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: zinzinzibidi.com; mikro.com.tr; vergi.tc.

Kumbara anahtarı, kumbara hesabı açıldığında banka tarafından verilir. Örneğin, İş Bankası'nın kumbara fonunda, kumbarayı alırken anahtarı da verilir. Anahtarın kaybolması durumunda, yeni anahtar için bankaya başvurulabilir.

193 hesap, "Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı" olarak bilinir. Bu hesap, işletmelerin yıl içerisinde ödediği geçici vergiler ile çeşitli fon ödemelerinin kaydedildiği hesaptır. 193 hesabın işleyişi: Peşin ödenen vergiler ve fonlar bu hesaba borç olarak kaydedilir. Yıl sonunda, tahakkuk edecek gelir veya kurumlar vergisi ile fon karşılıklarından yapılacak indirimi teminen, 371 numaralı "Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri" hesabının borcuna aktarılır. Aktarılacak tutar, 370 numaralı "Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları" hesabının tutarından fazla olamaz. Aktarılamayan tutar, dönem sonunda bu hesabın bakiyesi olarak kalır.

Mahsup fişi, kasa hesabını ilgilendirmeyen, yani tamamı nakit olmayan işlemler için düzenlenen fiştir. Mahsup fişinde borçlu ve alacaklı hesapları gösteren iki bölüm bulunur. Mahsup fişi, gelir gider olmayan zamanlarda kullanılır ve nakitle ilgisi yoktur.

309 Diğer Mali Borçlar Hesabı, diğer hesap kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınmayan mali borçların takip edildiği hesaptır. Hesabın işleyişi: Borç: Hesaba, borcun doğması durumunda alacak kaydedilir. Alacak: Hesaba, borcun ödenmesi durumunda borç kaydedilir.

İade KDV, genellikle "191-Yüklenilen KDV" hesabında izlenir. Ayrıca, iade edilecek KDV'nin muhasebe kayıtlarında şu şekilde işlendiği de görülebilir: İade hakkı doğduğunda, 191-Yüklenilen KDV hesabı alacaklandırılır ve karşılık olarak 360-Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabı borçlandırılır. İadenin hesaba yattığı anda, 100-Kasa veya 102-Banka hesapları borçlandırılır ve daha önce borçlandırılan 360-Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabı kapatılır.

Genel muhasebe hesapları, Tekdüzen Hesap Planı'na göre 9 ana sınıfa ayrılmıştır. 9 ana hesap sınıfı: 1. Dönen varlıklar. 2. Duran varlıklar. 3. Kısa vadeli yabancı kaynaklar. 4. Uzun vadeli yabancı kaynaklar. 5. Öz kaynaklar. 6. Gelir tablosu hesapları. 7. Maliyet hesapları. 8. Serbest hesaplar. 9. Nazım hesaplar. Her hesabın üç rakamdan oluşan bir kod numarası vardır.

671. Önceki Dönem Gelir ve Kârları Hesabı, cari dönemden önceki dönemlere ait olan ve bu dönemlerin mali tablolarına hata veya unutulma nedeniyle yansıtılamayan tutarların kaydedildiği hesaptır. Böyle bir gelir ortaya çıktığında, 671. Önceki Dönem Gelir ve Kârları Hesabı'nın alacağına kaydedilir. Örnek bir muhasebe kaydı: Borç: 100 Kasa Hesabı. Alacak: 671. Önceki Dönem Gelir ve Kârları Hesabı. Tutar: 2008 yılı kira geliri 2.000 TL. Bu gelir, 2008 yılına ait olup daha önce kayıtlara eksik olarak kaydedilmiştir.

Ticari mal satışında kullanılan bazı hesaplar şunlardır: 153 Ticari Mallar Hesabı: Satın alınan ticari mallar, maliyet bedeliyle bu hesaba borç kaydedilir. 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı: Satış gerçekleştiğinde hasılat tutarı bu hesaba alacak kaydedilir. 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı: Satılan ticari malların maliyet tutarı bu hesaba borç kaydedilir. Ayrıca, satıştan iade ve iskontolar için 610 Satıştan İadeler ve 611 Satış İskontoları hesapları kullanılır. Ticari mal satışında kullanılan hesaplar, kullanılan muhasebe yöntemine (aralıklı envanter veya sürekli envanter) göre değişiklik gösterebilir.

679 Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar hesabı, işletmenin ana faaliyet konusu dışında ve/veya arızî olarak elde edilen gelirlerin kaydı için kullanılır. Bu hesaba örnek olarak, üretim makinesi satışından elde edilen faaliyet dışı gelir gösterilebilir. 679 Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar hesabı, aşağıdaki durumlarda çalışır: Duran varlık satışlarından doğan kârlar. Önceki dönem gelir ve kârları. Bu hesap, gelir hesapları olduğu için açılış kayıtları daima alacak taraflıdır.

Fazla ödenen KDV, 190 Devreden KDV hesabında izlenir. Bu hesap, ay sonlarında 191 İndirilecek KDV hesabı ile 391 Hesaplanan KDV hesabının karşılaştırılması sonucunda, 191 İndiriecek KDV hesabı daha büyük olduğunda aradaki farkın yazıldığı hesaptır. Ayrıca, fazla veya yersiz hesaplanan KDV'nin vergi dairesine ödenmesi, ilgili ay için düzenlenen KDV beyannamesinde fazla ve yersiz KDV'nin de hesaplanan KDV satırında gösterilmesi suretiyle gerçekleşir.

135 Personelden Alacaklar Hesabı, artışlar borç, azalışlar alacak tarafında gösterildiği için borç bakiyesi verebilir. Bu hesaba, alacağın doğması halinde borç kaydedilir. Hesabın alacak tarafına ise işletmenin personelinden olan alacağını nakden veya hesaben tahsil etmesi durumunda veya ücret bordrosunda kesinti şeklinde tahsil etmesi durumunda kayıt yapılır.

Kazanılmamış faiz gelirleri, finansal kiralama işlemlerinde şu hesaplarda izlenir: 124 Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri Hesabı (-). 392020 Peşin Tahsil Edilen Faiz, Ücret ve Komisyonlar Hesabı. Ayrıca, esas faaliyet konusu finansal kiralama olmayan işletmelerce yapılan finansal kiralama işlemiyle ilgili gerçekleşmiş faiz gelirleri, "64 Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar" hesap grubunda faiz geliri hesabına alacak olarak kaydedilir.