Fıkra

Nasreddin Hoca'nın en çok bilinen fıkralarından biri "Parayı Veren Düdüğü Çalar" fıkrasıdır. Fıkranın konusu: Nasreddin Hoca pazara giderken çocuklar etrafını sarar ve hepsi birer düdük ister, ancak hiçbiri para vermez.

Kısa fıkralar, eğlendirmek, güldürmek ve düşündürmek amacıyla anlatılır. Ayrıca, fıkralar toplumsal sorunları eleştirmek, ders vermek ve dikkat çekmek için de kullanılır.

Yok Devenin Başı adlı Nasrettin Hoca fıkrası şöyledir: Nasreddin Hoca, hanımının eğirdiği iplikleri pazarda satmaya başlamış. İplikçi, yumağın ağır olduğunu ve içinde başka bir şey olup olmadığını sormuş. Ertesi gün pazarda iplikçi, Hoca'nın yakasından tutup "Sakalından utan!" diye azarlayacak olmuş.

Temel fıkraları komiktir çünkü bu fıkralarda Karadeniz bölgesinin karakteristik özelliklerini yansıtan mizahi hikayeler yer alır. Temel, bu fıkraların başkahramanı olup, genellikle saf, dobra ve pratik zekasıyla tanınır. Ayrıca, Temel fıkralarında günlük yaşamın absürtlüklerine ve komik yanlarına ışık tutulması da komikliği artıran bir diğer unsurdur.

Adalet ile ilgili iki fıkra örneği: 1. Arama Emri Fıkrası: Hukukun üstünlüğü ile ünlü bir ülkede, bir adamın evinde yasak içki üretimi ile ilgili arama emri çıkarılır. 2. Kırsal Kasabada Adalet: Küçük bir kırsal kasabada, zengin bir adamın komşusunun tarlasında bulunan meyve ağaçlarını izinsiz kesmesi olayından sonra, kasaba halkı adaletin sağlanması için bir komite kurar.

Fıkra, genellikle güncel olayları veya toplumsal sorunları kişisel bir görüşe bağlayarak anlatan kısa yazı türüdür. Fıkralar, gazete ve dergilerin belirli köşelerinde yayımlanır ve yarımaya kalırlığı yoktur. Konuları arasında enflasyon, seçimler, terörle ilgili olaylar, çevre kirliliği gibi çeşitli konular yer alabilir.

Nasrettin Hoca'nın "Köylü ile Şehirli" fıkrası, insanların birbirlerine olan önyargılarını ve yanlış anlamalarını anlatmak istiyor. Fıkrada, bir köylünün şehirli dostunu köye davet etmesi ve şehirlinin çeşitli bahanelerle bu daveti sürekli ertelemesi konu ediliyor. Bu durum, şehirlinin köylüye karşı gösterdiği ilgisizliğin ve anlayışsızlığın bir sonucu olarak yorumlanabilir.

En kısa fıkra olarak şu örnek verilebilir: İki Deli Fıkrası: Hastane bahçesinde iki deli oturuyormuş, birisi aniden ayağa kalkmış ve yürüyerek uzaklaşmaya başlamış. Oturan deli sormuş: "Nereye gidiyorsun?" - "Seni aramaya...".

Nasreddin Hoca ile ilgili beş cümle: 1. Türk düşünür ve mizah kahramanı olan Nasreddin Hoca, Sivrihisar'ın Hortu köyünde dünyaya gelmiştir. 2. Hazırcevap bir kişiliğe sahip olan Nasreddin Hoca, fıkraları ile halkın gönlünde taht kurmuştur. 3. "Parayı veren düdüğü çalar" sözü, Nasreddin Hoca'nın en bilinen fıkralarından biridir. 4. Bir gün gölün kıyısına giden Nasreddin Hoca, elindeki yoğurdu göle boşaltarak "gölü mayalıyorum" demiştir. 5. Anadolu insanının acılarına, sevinçlerine ve umutlarına tercüman olan Nasreddin Hoca, halk tarafından sevilmiştir.

Düz mantık fıkrası, genellikle temel karakterin düz mantık kullanarak çıkardığı yanlış sonuçlarla ilgili komik bir hikayedir. Örnek bir düz mantık fıkrası: Temel bir gün yarışmaya katılır ve birinci olur. Ödül olarak "Düz Mantık" adlı bir kitap verilir. Bunun üzerine Temel, kadına şu soruları yöneltir: 1. Evinde akvaryum var mı? - Evet var. 2. O zaman içinde su da vardır. 3. Su varsa balık da vardır. 4. Balık olduğuna göre sende hayvan sevgisi de vardır. 5. Hayvan sevgisi olduğuna göre insanları da seviyorsundur. 6. İnsanları sevdiğine göre bir kadınla evlenmişsindir. 7. Evlendiğine göre çocuklarınız da olmuştur. 8. Çocuğunuz olduğuna göre sizin erkekliğiniz de bir sorun yoktur. Temel, tüm bu çıkarımları yaptıktan sonra kadının "Evet" cevabıyla ikna olur ve eve doğru yola çıkar.

"İpe Un Sermek" Nasreddin Hoca'nın bir fıkrasıdır.

Bektaşinin şarap imhası ifadesi, Bektaşi fıkralarında geçen ve Bektaşinin içki yasağına uyduğunu göstermek için elindeki şarabı imha ettiğini anlatan bir olayı ifade eder. Bu fıkralarda Bektaşi, padişaha yakalanmasına rağmen nüktedan bir üslup kullanarak yasağı deldiğini ve içkiyi içtiğini ima eder.

En komik kıskançlık fıkrası olarak şu fıkra örnek verilebilir: Afacan Ahmet okuldan eve geldiğinde babası, okulda yeni öğretmeniyle işlerin yolunda gidip gitmediğini sordu.

Türkiye'nin en komik fıkrası olarak kabul edilebilecek tek bir fıkra yoktur, çünkü komik fıkralar kişisel tercihlere göre değişebilir. Ancak, bazı popüler ve güldüren fıkralar şunlardır: 1. "Parayı Veren Düdüğü Çalar" fıkrası: Nasreddin Hoca'nın pazara gidip çocuklara düdük dağıtmasıyla ilgili olan bu fıkra, "Parayı veren düdüğü çalar" sözüyle biter. 2. "Ya Tutarsa" fıkrası: Nasreddin Hoca'nın göle yoğurt mayalama deneyiyle ilgili olan bu fıkra, "Peki ama ya tutarsa" repliğiyle bilinir. 3. "Temel ve Dursun'un Askerlik Tatbikatı" fıkrası: Temel ve Dursun'un paraşütle atlama eğitiminde yaşadıkları komik olayları anlatır.

Temel fıkraları, çocuklara anlatılabilir, ancak fıkraların onların yaşına uygun olması ve hakaret içermemesi önemlidir. Örneğin, komik ve öğretici Temel fıkralarından bazıları şunlardır: 1. "Beş Para Etmez": Temel ve Dursun'un laf yarışı yaptığı ve Temel'in, Dursun'un beş para etmez biri olduğunu ispatladığı bir fıkra. 2. "Şemsiyemi Tutmasaydım": Dursun'un, yağmurlu bir günde şemsiyesini verdiği Temel'i ıslanmaktan kurtarması ve Temel'in, yapılan iyiliğin tekrarlanmasından sıkılması üzerine bir fıkra. 3. "Maçın Kadrosunda Sen de Varsın": Temel ve Dursun'un futbol oynadığı ve Temel'in, öbür dünyada futbolun olup olmadığını sorduğu bir fıkra.

"Şapkam Düştü, Alayım mı?" fıkrası, Nasrettin Hoca'nın pratik zekâsını ve esprili üslubunu yansıtan bir hikayedir. Hikaye şu şekilde özetlenebilir: Nasrettin Hoca, eşeğiyle yolda giderken başındaki şapka yere düşer. Hoca, eğilip şapkasını almak isterken bir grup insanla karşılaşır ve onlara "Şapkam düştü, alayım mı?" diye sorar.

Kayserili bir çocuk babasından para istediğinde, baba genellikle ihtiyacı olan miktardan daha az para verir. Bir fıkraya göre, çocuk 500 bin lira istediğinde baba 400 bin lira teklif eder, 300 bini ne yapacağını sorduktan sonra 200 bin liranın yeterli olacağını söyleyip 100 bin lira çıkarır ve verir.

Hamsinin en komik fıkralarından biri şu şekildedir: Temel ve İdris hamsinin yararlarını sayıp döküyorlardı. Temel: - "Erkeklik gücünü öyle bir artırır ki hamsi" dedi. İdris elini şöyle bir salladı: - "Fazla abartma Temel. Taha tün akşam on beş hamsi yedim, ancak beşinin faydası oldu!".

"Ye Kürküm Ye" fıkrasında Nasrettin Hoca, dış görünüşe göre değil, insanın kendisine göre değer verilmesi gerektiğini anlatır.

Eşeklerin semerinin ters takılmasının nedeni, Nasreddin Hoca fıkrasında anlatıldığı gibi, saygısızlığı sevmemek ve karşı karşıya gelmeyi sağlamaktır. Fıkraya göre, Hoca bir gün eşeğine binerek eve dönerken, önüne düşen insanların arkalarını dönmelerini ve kendisinin önde gidip onlara arkasını dönmesini saygısızlık olarak gördüğü için eşeğe ters binmiştir.