Eserler

Reddâde, yazma eserlerde birbirini takip eden sayfaları göstermek için kullanılır. Bu terim, özellikle VI. (XII.) yüzyıla kadar olan eserlerde, sayfaların sıralanışını belirtmek amacıyla sayfa altlarına yazılan kelimeler için kullanılırdı. Reddâdeler, fonksiyonları göz önünde bulundurularak farklı şekillerde adlandırılabilir: Râbıta: Sayfaları birbirine bağladığı için. Murâkıb, rakabe veya müşâhide: Bir sonraki sayfayı gözetlediği için. Müş‘ir veya müş‘ire: Bir sonraki sayfaya işaret ettiği için. Ta‘kībe: Bir sonraki sayfayı izlediği için. Pâyende: Bir sonraki kelimeyi göz önünde bulundurup gözünü ondan ayırmadığı için. Halk arasında reddâde yerine, bir sonraki sayfayı kolladığı veya güttüğü için "çoban", sayfanın alt kısmında bulunduğu için "ayak", sayfanın altında tek başına kaldığı için "garip" terimleri de kullanılmıştır.

Atatürk'ün en önemli not defteri olarak değerlendirilebilecek birkaç defter bulunmaktadır: 11 numaralı defter. 16 numaralı defter. Harp Akademisi defteri. Atatürk'ün not defterlerinin tamamı, fikir ve düşünce yapısını yansıtması açısından önemli kabul edilir.

Erzurum Yakutiye Medresesi'nde Türk İslam kültürü ve sanatına ait çeşitli eserler sergilenmektedir. Bu eserler arasında: Kadın ve erkek takıları, kemerler, bakır eserler, silahlar, mühürler ve sikkeler gibi etnografik nitelikli objeler. Bilezik, rython (hayvan ve insan biçimli kap) ve tombak leğen ibrik takımı gibi tarihi eserler. Medrese, 1995 yılında restore edilerek Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.

Osman Afîf Efendi'nin bilinen bazı eserleri: Nesh Hat yazısı ile yazdığı Kur'an-ı Kerim. Nesh Hat yazısı ile yazdığı Delail’ul-Hayrat, bu eserden biri Padişah Sultan Abdulaziz Han'a takdim edilmiş, diğeri İstanbul Kubbealtı Sanat Galerisi Ekrem Hakkı Ayverdi Koleksiyonu'nda yer almaktadır. Mevhub-u Mahbub Şerhi, Sivrihisar nüshası. Siyaset eseri, Diyarbakır Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Şiirler ve veciz sözler. İlm-i Kelam kitabı olan İradet’ul Cüz’iyye, Hacı Selim Ağa Kütüphanesi'nde kayıtlıdır. Ayrıca, Osman Afîf Efendi'nin "Perişan" adlı bir eseri olduğu ve bu eseri Şeyhülislam Âtıfzâde Celâl Efendi’nin torunu Ömer Hüsemeddin Efendi’ye ithaf ettiği belirtilmektedir.

Raşit Efendi Yazma Eser Kütüphanesi'nde bulunan bazı eser türleri: El yazmaları. İbrahim Müteferrika basmaları. Kelâm ve akâid eserleri. Diğer eser türleri. Kütüphane, toplamda 8520 esere ev sahipliği yapmaktadır.

Tanzimat döneminde gelişen türler şunlardır: Roman. Hikaye. Tiyatro. Makale. Eleştiri. Fıkra. Anı. Bu dönemde ayrıca gazete de önemli bir yer tutmuştur; ilk özel gazete, Şinasi ve Agah Efendi tarafından 1860'ta çıkarılan Tercüman-ı Ahval'dir. Tanzimat sanatçıları, Batı edebiyatından çeviriler yaparak bu türlerin edebiyatımıza girmesini sağlamışlardır.

Aydın Sayılı'nın bazı eserleri: "İslam Dünyasında Rasathaneler ve Genel Rasathanehane Tarihi İçindeki Yeri" (1960). "Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir" (1948). "Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp" (1966). "Uluğ Bey ve Semerkand'daki İlim Faaliyetleri Hakkında Gıyaseddün-i Kaşi'nin Mektubu" (1960). "Ebu Nasr el-Farabi'nin Hala Üzerine Makalesi". "Türkler ve Bilim" (1976). "Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe" (1978). "The Observatory in Islam" (1960). Sayılı, ayrıca birçok makale, bildiri ve araştırma yazısı da kaleme almıştır.

Mehmet Ruhi Arel'in bazı önemli eserleri şunlardır: "İstanbul Manzarası" (1910), İstanbul Modern Sanat Müzesi. "Köylü Kızı" (1912), Pera Müzesi. "Portre" (1915), İstanbul Modern Sanat Müzesi. "Hareket Ordusu", "Balkan Savaşı Şehitleri", "Çanakkale Zaferi" gibi savaş temalı kompozisyonlar. "Yazmacı Kadın", "Sabah Duası", "Hilal-i Ahmer'e Yardım" gibi günlük yaşamı yansıtan tablolar. Ayrıca, Arel'in eserleri Devlet Resim ve Heykel Müzesi, TBMM Müzesi, Topkapı ve Deniz müzeleri ile özel koleksiyonlarda da bulunmaktadır.

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı'nda (TYEK) birçok nadir eser bulunmaktadır. Bazı örnekler: Tercüme-i Hediyye-i Hassan; İbn Fellus'un Matematik Külliyatı; Kitabü'l-Hada'ik fi'l-Metalibi'l Aliyeti'l-Felsefiyyeti'l-Avisa; Tuhfetü'l-Mücahidin; Behcetü'z-Zakir'n; El-Ucaletü'r-Rahmiyye fî Şerhi Risaleti'l-Vaz'iyye. Ayrıca, TYEK tarafından yayımlanan diğer bazı eserler arasında Dîvânu Lügati't-Türk, Vankulu Lügati, Keşşâf Tefsiri ve Münşeât-ı Nâbî de bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için TYEK'in resmi web sitesi olan yek.gov.tr ziyaret edilebilir.

Atabetü’l-Hakayık eserinde geçen bazı önemli isimler şunlardır: 1. Edib Ahmed Yüknekî: Eserin yazarı. 2. Muhammed Dâd Sipehsâlâr Beg: Esere ithaf edilen kişi. 3. Arslan Hoca Tarhan: Eserde adı geçen ve Edib Ahmed’i öven bir dörtlük yazan kişi. 4. Emîr Seyfeddin: Eserde adı geçen ve Edib Ahmed’i “edipler edibi, fâzıllar başı” diye öven kişi.

Gencine-i Raz, 16. yüzyıl divan şairi Taşlıcalı Yahya'nın dinî, ahlaki ve tasavvufi konuları ele aldığı didaktik bir mesnevisidir. Ayrıca, "gencine" kelimesi, anime ve manga meraklılarının oluşturduğu kapalı ve asosyal bir grubu ifade eden "Genshiken" adlı anime ile de ilişkilendirilebilir.

Neşrî'nin en önemli eseri, Kitâb-ı Cihannümâ veya Neşrî Târîhi olarak da bilinen Tevârih-i Âl-i Osmân adlı tarih kitabıdır. Neşrî'nin diğer eserleri hakkında bilgi bulunmamaktadır.

Demdeme'de savunulan akım, "eski edebiyat" olarak tanımlanabilir. Muallim Naci, bu eserde Recaizade Mahmut Ekrem'in yazdığı Zemzeme adlı eserdeki düşünceleri eleştirirken, eski şiir anlayışının (Divan şiiri) üstün yönlerine sadık kalınması gerektiğini savunmuştur. Ayrıca, Demdeme'de "kafiye göz içindir." anlayışı savunulurken, Zemzeme'de "kafiye kulak içindir." anlayışı savunulmuştur.

Sem‘ânî'nin Ensâb adlı eseri, Türk tarihi için önemlidir çünkü: Soy bilgisi ve biyografik notlar içerir. Kapsamlıdır. O döneme dair bilgi verir. Sem‘ânî'nin Ensâb adlı eseri, Türk tarihi için doğrudan bir kaynak olarak değil, dönemin sosyal ve ilmi yapısını anlamak için bir araç olarak önemlidir.

Yusuf Emiri'nin bilinen üç eseri şunlardır: 1. Divan: Türkçe ve Farsça şiirlerden oluşur. 2. Beng ü Çağır: Münazara tarzında, nazım-nesir karışık yazılmış bir eserdir. 3. Deh-nâme (On Mektup): Mesnevi türünde bir eserdir. Ayrıca, Yusuf Emiri'nin eserlerinde "Emîrî" mahlasını kullandığı bilinmektedir.

Harezmi'nin en önemli eserlerinden biri, "El-Kitab al-Muhtasar fi Hisab al-Jabr wal-Muqabala" adlı kitabıdır. Diğer önemli eserleri arasında ise "Kitab al-Amal bi'l-Usturlab" (astroloji üzerine), "Zîc-ul Harezmî" (astronomi üzerine) ve "Kitab surat al-arz" (coğrafya üzerine) bulunmaktadır.

Şerife Bacı'yı kimin yazdığı ile ilgili bilgi bulunamadı. Ancak, Şerife Bacı'nın yaşamından esinlenilerek yazılmış bazı eserler şunlardır: İstiklal: Şehit Şerife Bacı. Şehit Şerife Bacı.

Şakir Paşa Köşkü'nde yaşamış bazı kişiler: Mehmet Şakir Paşa ve ailesi. Musa Cevat (Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaç). Agnesie Kafiera Pallotta. Mihrinnisa Fatma-tüzzehra (Hakkiye Koral). Füreya (Koral). Nurunnisa Ayşe Sıdıka (Ayşe Erner). Mustafa Suat (Suat Şakir Kabaağaç). Fahrünnisa Emine (Fahrünnisa Zeyd). Hayrünnisa Hatice Aliye (Aliye Berger). İzzet Melih (Devrim). Nejad Devrim ve Şirin Devrim. Ayrıca, zamanın ünlü sanatçıları ve devlet adamları da köşkün sık ziyaretçileri arasında yer almıştır.

Türkiye'de tarihi evlerin bulunduğu bazı iller: Mardin: Güneydoğu Anadolu'da yer alan Mardin, taş mimarisiyle ünlü evlere sahiptir. Amasya: Yeşilırmak kıyısında kurulu olan şehir, Osmanlı dönemine ait geleneksel evleriyle dikkat çeker. Eskişehir: Odunpazarı ilçesinde, Osmanlı döneminden kalma tarihi ahşap evler bulunur. Şanlıurfa: Harran'ın konik kubbeli evleri, yörenin en dikkat çeken mimarisidir. İzmir: Foça'da, üç farklı tarzda inşa edilmiş tarihi evler bulunur. Ankara: Beypazarı'nda, tatlı kireçle inşa edilmiş evler yer alır. Adana: Tepebağ evleri, şehrin en eski yerleşim yerlerinden biridir. Sakarya: Taraklı evleri, eski Osmanlı mimarisini yansıtır. Antakya: Dar sokaklarda, kerpiç, taş ve ahşap malzemelerle inşa edilmiş evler bulunur.

Hayır, çini evani ve çini home aynı değildir. Çini evani, tabak, kase, vazo, sürahi gibi ev eşyaları için kullanılan bir terimdir. Çini home hakkında ise bilgi bulunmamaktadır.