Endemik

Türkiye'nin en nadir yılanlarından biri Ağrı engereği olarak kabul edilir.

Sivas'ta 450-500 civarında endemik bitki türü bulunmaktadır.

Yozgat ilinde yetişen bazı endemik bitki türleri şunlardır: 1. İspir Meşesi: Yozgat, Kastamonu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde görülür. 2. Kazdağı Göknarı: Yalnızca Kazdağı'nda bulunur. 3. Ters Lale: Hakkari ve Van bölgelerinde yetişir. 4. Anadolu Glayölü: Akdeniz ve Ege Bölgeleri'nde, özellikle Kızılçam ormanları ve makilerde görülür. 5. Sığla Ağacı: Muğla ve Fethiye civarlarında bulunur.

Bursa'da yetişen bazı endemik bitkiler şunlardır: 1. Uludağ Göknarı (Abies bornmülleriana): Ekonomik değeri yüksek bir ağaç türüdür. 2. Sarıçam: Ağaçlandırmalarda sıkça kullanılan bir türdür. 3. Kanarya Otu: Sadece Bursa-Uludağ'da yetişen bir gelincik türüdür. 4. Kekik: Uludağ'ın endemik bitkilerinden biridir. 5. Geven: Astragalus angustifolius ve a. hirsutus türleri. 6. Dönbaba (Erodium olympicum): Uludağ'ın güney batı kesimlerinde yetişir. 7. Sığırkuyruğu (Verbascum olympicum): Doğal yetişme alanı sadece Bursa'nın Uludağ yöresidir.

Gaziantep'in endemik bitkisi "Hesperis Aintabica" ve "Satureja Aintaebensis" olarak bilinmektedir.

Türkiye'de en çok endemik bitki Akdeniz Bölgesi'nde bulunmaktadır.

Antalya'ya özgü bazı endemik bitkiler şunlardır: 1. Kemer Orkidesi (Ophrys climacis): Kemer Kesme Vadisi'nde bulunur ve salep hammaddesi elde etmek amacıyla toplanması nedeniyle tehlike altındadır. 2. Olimpos Safranı (Crocus wattiorum): Yine Kemer bölgesinde yayılış gösterir ve kritik tehlike kategorisinde yer alır. 3. Side Canavar Otu (Orobanche sideana): Side antik kentinin kumul bölgelerinde yetişir ve insan faaliyetleri en büyük tehdittir. 4. Kaputaş Andızotu (Inula sechmenii): Kaputaş mağarası ve çevresinde, kalker kayalık alanlarda bulunur. 5. Kangay (Rhaponticoides hierroi): Sinan Değirmeni Mevkii ve çevresinde maki ve orman açıklıklarında yetişir.

Anadolu sığla ağacı, koruma altında olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Endemik Tür: Türkiye'nin endemik bitkilerinden biridir ve dünyada sadece Türkiye'de bulunur. 2. Ekolojik Önemi: Ekosistemler için önemli bir rol oynar, yerel fauna için yaşam alanı ve besin kaynağı sağlar, toprak erozyonunu önler ve su döngüsüne katkıda bulunur. 3. Kültürel ve Tarihi Değer: Anadolu'nun tarihinde ve kültüründe önemli bir yer tutar, antik dönemlerden beri insanlar tarafından kullanılmıştır. 4. Tehlike Altında Olması: Ormansızlaşma, tarım ve kentleşme gibi insan faaliyetleri, yangınlar ve habitat kaybı gibi tehditlerle karşı karşıyadır.

Ankara'nın endemik bitkileri şunlardır: 1. Sevgi Çiçeği (Centaurea tchihathefii). 2. Şah Civanperçemi (Achillea ketenoglui). 3. Beypazarı Geveni (Astragalus beypazaricus). 4. Ayaş Gümüşü (Astragalus densifolius subsp. ayashensis). 5. Koçak Geveni (Astragalus kochakii). 6. Gürsöğüt Geveni (Astragalus yildirimlii). 7. Koca Soda (Salsola grandis). Bu bitkiler, sadece Ankara'da doğal olarak yetişen ve bölgeye özgü türlerdir.

Ak üçgül, Türkiye'de sadece Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesinde doğal olarak yetişmektedir.

Endemik ve Bilgi Sarmal yayınları genel olarak orta-zor seviyede kabul edilir. Endemik yayınları, matematik ve kimya sorularının güzel, geometri sorularının ise zor olduğu belirtilmiştir. Bilgi Sarmal yayınları ise ÖSYM mantığına uygun, orta zorlukta sorular içerir ve yeni nesil soruları da barındırır.

Kazdağı Göknarı, Türkiye'de sadece Kaz Dağları bölgesinde yetişir.

İstanbul çiğdemi (Crocus olivieri subsp. istanbulensis), habitat kaybı nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu endemik bitki, yalnızca İstanbul ili sınırları içerisinde, kuru çalılık ve açıklık alanlarda yayılış yapmaktadır.

Sarı renkli endemik bitkinin adı "Eber Sarısı" veya bilimsel adıyla "Thermopsis turcica"dır.

En çok endemik bitki türüne sahip il, Antalya'dır.

Alanya'ya özgü endemik bitkiler arasında şunlar bulunmaktadır: 1. Yılan Yastığı: Alanya Kalesi çevresinde yetişen ve endemik bir bitki türüdür. 2. Peygamber Çiçeği: Alanya Herbaryum Müzesi'nde sergilenen ve 8 endemik türden biri olan bir bitkidir. 3. Çakşır Otu: Alanya Kalesi'nden toplanan ve müzede sergilenen diğer bir endemik bitki türüdür. Ayrıca, Alanya çevresinde Kemer Orkidesi, Olimpos Safranı ve Side Canavar Otu gibi diğer endemik bitkiler de bulunmaktadır.

Türkiye'ye özgü beş bitki şunlardır: 1. Keltepe Çiğdemi: Mart ve nisan aylarında çiçek açan, Kocaeli Samanlı Dağları'nda yetişen bir bitki. 2. Van Ters Lalesi: Van'ın Gevaş ilçesinde yetişen ve "ağlayan gelin" olarak bilinen bir çiçek. 3. Eber Sarısı: Afyonkarahisar'ın Bolvadin, Çay ve Sultandağı ilçeleri arasındaki Eber Gölü kıyısında yetişen bir bitki. 4. Aydın Tülüşahı: Aydın iline özgü, ormanlık alanlarda ve taşlıklarda yetişen bir endemik bitki. 5. Kazdağı Göknarı: Sadece Kazdağı'nda yetişen, çamgiller familyasından bir ağaç türü.

Elazığ'da bulunan bazı endemik bitkiler şunlardır: 1. Dicle Koruğu: Elazığ Doku Kültürü Laboratuvarı'nda çimlendirilen ve Diyarbakır İl Şube Müdürlüğü ekiplerince Ergani Makamdağı ve Hilar Mağarası çevresine yerleştirilen bir bitki türüdür. 2. Kazdağı Göknarı: Sadece Kazdağı'nda yetişen endemik bir göknar alt türüdür. 3. Endemik Badem Ağaçları: Elazığ, Hakkari, Mersin, Maraş ve Van'da yetişirler. 4. Sahlep Bitkisi: Kahramanmaraş'ta yetişen ve dondurmalarda kullanılan bir orkide türüdür.

Pandemi ve endemik hastalıkların ne zaman biteceği kesin olarak öngörülemez, ancak bazı genel bilgiler mevcuttur: 1. Endemik hastalıklar: Bu tür hastalıklar, belirli bir bölgede veya popülasyonda sürekli olarak bulunur ve genellikle öngörülebilir oranlarda yayılır. 2. Pandemi: Bir hastalığın pandemi olması, küresel çapta yayılması ve geniş bir nüfusu etkilemesi anlamına gelir. Her iki durumda da, hastalıkların seyrini etkileyen faktörler arasında tıbbi gelişmeler, toplumsal önlemler ve uluslararası iş birliği yer alır.

Türkiye'de 12.000'e yakın tohumlu bitki türü bulunmaktadır ve bu türlerin 3.700'ü endemiktir, yani sadece Türkiye'de yetişmektedir. Bazı ilginç Türk çiçekleri: Anadolu Yer Kuduz Otu: Özellikle yüksek rakımlı ormanlarda ve çayırlarda yetişir, çiçekleri sarı renktedir. Keltepe Çiğdemi: Mart ve nisan aylarında çiçek açar, Kocaeli Samanlı Dağları’nın en yüksek kısımlarında bulunur. Van Ters Lalesi: Halk arasında "ağlayan gelin" olarak bilinir, Şırnak, Hakkari ve Van bölgesinde yetişir. Eber Sarısı: Sadece Afyonkarahisar'ın Bolvadin, Çay ile Sultandağı ilçeleri arasındaki Eber Gölü kıyısında yetişir. Sevgi Çiçeği: Ankara'nın Gölbaşı ilçesine bağlı Hacı Hasan Köyü'nde tek bir yerde yetişir.