Donatı

Betonarme kesit davranışında eksenel yük, malzeme modeli ve sargı donatısı oranının etkileri şunlardır: 1. Eksenel Yük: Eksenel yük artışı, genel olarak kesit sünekliğini azaltır ve enerji tüketimini düşürür. 2. Malzeme Modeli: Beton basınç dayanımının artması, sünekliği azaltır. 3. Sargı Donatısı: Sargı donatısı, betonun eksenel yük doğrultusuna dik şekil değiştirmesine karşı koyar, üç yönlü gerilme durumu oluşturur ve beton dayanım ile sünekliğini artırır.

Radye temelde ilk donatı, kısa yönde atılır.

1 m³ betona minimum 2 kg, maksimum ise 6-8 kg makro fiber donatı konulabilir.

Donateli kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Donately: Kar amacı gütmeyen kuruluşların bağış toplama süreçlerini kolaylaştıran bir platformdur. 2. Donatı: İnşaat sektöründe, yapıların dayanıklılığını artırmak ve yapısal bütünlüğünü sağlamak için kullanılan çelik çubuklardır.

Donatı hesabı için tablo kullanımı, farklı yazılım ve yöntemler doğrultusunda değişiklik gösterebilir. İşte bazı yaygın donatı hesabı yöntemleri: 1. NetCAD Yazılımı: NetCAD'de donatı hesabı yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: - Plan sınırı veya hesap sınırı belirlenir. - Fonksiyon alanları ve nüfus verileri girilir. - Rapor özellikleri ayarlanır. - İşlem sonucunda, donatı alanlarının adedi, alan büyüklükleri, kişi başına düşen metrekare değerleri ve plandaki alan büyüklükleri gibi veriler içeren bir tablo oluşturulur. 2. İnşaat Demiri Ağırlık Tablosu: Statik projelerde donatı çapı ve uzunluğuna göre ağırlık hesabı yapılır. Bu hesap için aşağıdaki adımlar takip edilir: - Donatı çapına ait alan hesaplanır. - Alan, metre cinsine dönüştürülür. - Donatının ağırlığı, inşaat demirine ait birim hacim ağırlık ile çarpılır ve 1 metreye ait donatı ağırlığı bulunur. 3. ideYAPI Yazılımı: ideYAPI'da donatı alanı hesabı yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: - Araçlar menüsünden "Donatı Alanı Hesabı" ikonu seçilir. - Çap ve aralık değerleri girilerek, değere karşılık gelen donatı alanı hesaplanır.

Ash etriye terimi bulunamamıştır. Ancak, "etriye" terimi ile ilgili şu bilgiler verilebilir: Etriye, betonarme yapılarda kolon ve kiriş gibi taşıyıcı elemanların boyuna donatılarını saran, inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen bir sargı donatısıdır. Etriyenin görevleri arasında: - Boyuna donatının kalıp içinde düzgün ve dik durmasını sağlamak; - Çatlakları ve burkulmayı önlemek; - Kesme kuvvetini karşılamak yer alır.

Makro fiber donatı, farklı uygulamalarda 1-10 kg/m³ arasında değişen dozajlarda kullanılır. En sık kullanılan dozaj aralığı ise ortalama koşullarda ve püskürtme beton ile zemin betonu için 2-4 kg/m³'tür.

Takviye bağlama tabancası, inşaat sektöründe donatı çubuklarını bağlamak için kullanılan bir araçtır. Bağlama tabancasının işlevleri: - Tel ile sabitleme: Beton dökülmeden önce donatı çubuklarını telle sabitleyerek hareket etmelerini önler. - Yük dağıtımı: Çubukları birbirine bağlayarak, temelin taşıyacağı ağırlık ve kuvvetlerin eşit olarak dağıtılmasını sağlar. - Dayanıklılık ve uzun ömür: Uygun şekilde bağlanmış donatı, betonun zaman içinde genleşme ve büzülme gibi hareketlerine karşı dayanıklılığını artırır.

İstinat duvarları çeşitli donatılar ile yapılır, bunlar arasında: 1. Beton ve betonarme: En yaygın kullanılan malzemedir. 2. Taş: Doğal taş blokları kullanılarak inşa edilir. 3. Prefabrik elemanlar: Fabrikada önceden üretilen parçaların bir araya getirilmesiyle oluşur. 4. Gabion duvarlar: Çelik tel kafesler içerisine doldurulan doğal taşlar veya beton bloklar ile yapılır. 5. Ahşap: Çeşitli ağaç türleri kullanılarak inşa edilir. Ayrıca, geosentetik malzemeler de istinat duvarlarının stabilitesini artırmak için kullanılabilir.

Kolona iki ana çeşit donatı konur: 1. Boyuna Donatı: Kolonun yüksekliği boyunca düşey olarak yerleştirilen ana çelik çubuklardır. 2. Enine Donatı: Boyuna donatıları saran ve belirli aralıklarla yerleştirilen çelik çubuklardır. İki ana tipi vardır: - Etriyeler: Kare veya dikdörtgen kesitli kolonlarda kullanılır. - Fretler (Spiral Donatı): Dairesel kesitli kolonlarda kullanılır ve betonu daha iyi sararak kolonun sünekliğini ve dayanımını artırır.

Enine donatı aralığı, farklı standartlara göre değişiklik gösterebilir: 1. TS 500 standardına göre, kirişlerde enine donatı aralığı, kiriş etkili yüksekliğinin 1/4'ünü, en küçük boyuna donatı çapının sekiz katını ve 150 mm'yi aşmamalıdır. 2. Deprem yönetmeliğine göre, kolonlarda enine donatı aralığı, en küçük kesit boyutunun 1/3'ünden ve 100 mm'den fazla, 50 mm'den az olmamalıdır. 3. Genel olarak, etriyeli kolonlarda boyuna donatı aralıkları maksimum 25 x etriye çapı olabilir.

Kolon birleşiminde kullanılan donatı türleri şunlardır: 1. Boyuna Donatı: Kolon üzerine gelen normal kuvvet ve eğilme momentlerini karşılar. 2. Etriye: Kesme kuvvetini ve burulma momentini karşılar, betonun şişmesini ve boyuna donatının burkulmasını önler. 3. Çiroz: Düşey taşıyıcı elemanlarda kullanılır, boyuna donatının burkulmasını ve betonun şişmesini engeller.

Radye temele düşey donatı konulmasının nedeni, temelin dayanıklılığını ve yük dağılımını artırmaktır. Düşey donatılar, beton levha içinde yer alan kirişler boyunca uzanır ve hem kirişlerin hem de levhanın donatılarla güçlendirilmesini sağlar.

İlave donatıları azaltmak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Temel betonunu yüksek tutmak: Temel betonunun yüksekliğini artırmak, binanın rijitliğini artırarak ilave donatı ihtiyacını azaltır. 2. Kolon eklemek: Kolon ekleyerek eksenel yükü dağıtmak ve momentleri azaltmak, ilave donatıları düşürür. 3. Asansör etrafını perde ile çevirmek: Asansör çevresinde perde kullanarak donatı ihtiyacını azaltabilirsiniz. 4. Donatı dağılımını optimize etmek: Donatıların kesite daha iyi yayılmasını sağlamak için yeniden dağılım teorisini kullanmak faydalı olabilir. 5. Program ayarlarını değiştirmek: Statik programlarda minimum pilye oranlarını düşürerek pilye sayısını azaltabilir ve donatı miktarını optimize edebilirsiniz.

Sehpa donatısı çizimi, ideCAD Statik programında şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Mimari modda değilseniz, toolbardan mimari kalıp planı ikonunu tıklayın. 2. Döşeme ikonunu tıklayın. 3. Toolbardan ayarlar ikonunu tıklayın ve statik sekmesini seçin. 4. Sehpa donatısı bölümünde çap, sayı ve boyut bilgilerini girin. Ayrıca, kolon donatısı çizimi için de aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Boyuna donatıları ölçüsünde iki adet demir sehpa hazırlayın. 2. Bir ucu 45 derece, diğer ucu 90 derece olan deprem çirozlarını hazırlayın. 3. Demirci sehpasında boyuna donatıların etriye yerlerini tebeşir ile çizin. 4. Etriyeleri iki donatıya tel ile bağlayın ve ardından diğer boyuna donatıları ekleyin. 5. Sıklaştırma yerlerinde metrekarede 10, diğer yerlerde ise 4 adet çiroz bağlayın.

Bir kolonda en az dört adet donatı (demir çubuğu) olmalıdır.

Sürekli temellerde, her köşede bir tane olmak üzere en az 4φ10 boyuna donatı ve bunlar, aralığı 300 mm'yi geçmeyen, en az 8 mm çapında etriyelerle sarılmalıdır.

Aderansı artırmak için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. Nervürlü donatı kullanımı: Düz yüzeyli donatılara kıyasla, nervürlü donatılar betonla daha iyi bir mekanik kenetlenme sağlar. 2. Aderans arttırıcı katkı maddeleri: Beton ve harç gibi malzemelerin yapışma gücünü artırmak için kimyasal katkılar kullanılır. 3. Beton sınıfının yükseltilmesi: Beton kalitesi arttıkça aderans da artar. 4. Enine donatı kullanımı: Boyuna donatılara dik olarak yerleştirilen enine donatılar, betonun çatlamasını önler ve aderansı iyileştirir. 5. Yüzey hazırlığı: Donatı yüzeyinin temiz ve pürüzsüz olması, aderansın artırılması için önemlidir.

Donatı, inşaat sektöründe betonarme yapıların dayanıklılığını artırmak için kullanılır. İşte donatının kullanılmasının bazı nedenleri: Çekme dayanımını artırma. Yapısal bütünlük ve stabilite sağlama. Korozyon ve yangın dayanımı. Ayrıca, donatılar deprem ve rüzgar gibi dinamik yüklere karşı yapının direncini artırır.

İnşaatta çiroz, betonarme yapıların dayanıklılığını artırmak için kullanılan bir bağlantı elemanıdır. Başlıca işlevleri şunlardır: 1. Donatı Bağlantısı: Kolon, kiriş, döşeme ve perde duvar gibi yapı elemanlarındaki demir donatıları sıkıca birbirine bağlar. 2. Yapısal Bütünlük: Zelzele gibi afetlerde yandan gelecek kuvvetlere karşı direnç göstererek yapıyı ayakta tutmaya yardımcı olur. 3. Sabitleme: Kolon demirlerini sabitleyerek birbirlerinden ayırmaz, pas payı bölgesinin esnekliğini azaltarak sabit durmasını sağlar. 4. Beton Kalitesi: Betonun demirlerin etrafında düzgün bir şekilde yerleşmesine katkıda bulunur.