Donatı

İstinat duvarlarında dört ana çeşit donatı kullanılır: 1. Metal Donatılar: Genellikle yumuşak çelikten üretilir ve galvaniz veya epoksi kaplanarak kullanılır. 2. Geosentetik Donatılar: Polipropilen, polietilen veya polyester gibi malzemelerden imal edilir. 3. Prekast Beton Panel Donatılar: Betonarme olarak imal edilir ve yapısal elemanlarla donatılara bağlanır. 4. Kafes Tipi Donatılar: Çekme dayanımı yüksek, metal veya polimerden yapılan yapısal elemanlardır.

Autocad'de donatı çizmek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Çizgi (Line) Komutu: Donatıların başlangıç ve bitiş noktalarını belirlemek için Line komutu kullanılır. 2. Katı Model Oluşturma: Donatıları üç boyutlu hale getirmek için Extrude komutu kullanılır. 3. Döndürme (Rotate): Oluşturulan modeli eksene 90 derece döndürmek için 3D Rotate komutu kullanılır. 4. Kopyalama (Copy): Copy komutu ile donatıların kopyaları alınarak farklı yerlere yerleştirilir. Ayrıca, Autocad'de donatı yerleşiminde Relative Coordinates yöntemi de kullanılabilir; bu yöntem, önceki noktanın koordinatlarını referans alarak işlem yapmayı sağlar.

Sargı donatısının betonarme davranışına etkisi şunlardır: 1. Dayanımı Artırır: Sargı donatısı, betonarme kolonların dayanımını sargısız betona göre önemli ölçüde artırır. 2. Sünekliği Artırır: Sargı donatısı, kesme kuvvetine karşı koyar, ani kesme kırılmasını önler ve betonun süneklik düzeyini yükseltir. 3. Yerel Burkulmayı Geciktirir: Boyuna donatının yerel burkulmasını geciktirerek kolonun daha güvenli olmasını sağlar. 4. Enerji Tüketimi: Sargılı betonarme elemanlar, deprem gibi istisnai yüklerde daha fazla enerji tüketebilir, bu da yapının daha güvenli olmasını sağlar.

Tevzi donatısı, perde duvarlarda yatay olan donatıya verilen isimdir.

Patlatma donatısı, ard germe beton uygulamalarında kullanılan bir tür donatıdır. Bu donatı, germe işlemi sırasında beton içindeki halatların kafalarının etrafındaki büyük germe kuvvetlerine karşı koymak ve betonun kafaları bastırıp betonu patlatmasını önlemek için kullanılır.

Tekil temele en az 4φ10 boyuna donatı atılması gerekmektedir.

Çiroz ve etriye farklı yapı elemanlarıdır, ancak birbirleriyle ilişkilidirler. Çiroz, betonarme yapılarda kolon veya perdelerde kullanılan, karşılıklı düşey donatıları birbirine bağlayan ve mesafeyi sabit tutan S şeklinde bir demir elemandır. Etriye ise kolon ve kirişlerde yatay donatı olarak kullanılır ve elemanlara gelen kesme kuvvetlerine karşı dayanım sağlar.

Hasır çelikte dört ana çeşit donatı kullanılır: 1. Kaynaklı Çelik Hasır: Çelik tellerin birbirine kaynaklanmasıyla oluşturulur. 2. Örgülü Çelik Hasır: Çelik tellerin birbirine örülmesi yöntemiyle üretilir. 3. Galvanizli Çelik Hasır: Korozyona karşı dirençli bir kaplama ile kaplanmıştır. 4. PVC Kaplı Çelik Hasır: Estetik görünüm sağlayan bir PVC kaplama ile kaplanmıştır.

Donatı en kesit alanları ve tahvil tablosu, betonarme yapı elemanlarında farklı çap veya adetteki donatıların eşdeğer bir başka donatıyla değiştirilmesinde kullanılır. Tablonun kullanımı için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Donatıların çap ve adetleri hesaplanarak eşit veya yaklaşık en kesit alanlarına sahip olmaları sağlanır. 2. En kesit alanı daire şeklindeki donatının alan formülü (πr²) kullanılarak hesaplanır. 3. Tahvil hesabı için, yeni donatının kaç adet kullanılması gerektiğini belirlemek amacıyla mevcut donatının en kesit alanı, yeni donatının en kesit alanına bölünür. Önemli hususlar: - Tahvil işlemi, statik projeyi yapan müellifin onayı ile yapılmalıdır. - Özellikle kolon ve temel gibi ana taşıyıcı elemanlarda tahvilden kaçınılmalıdır.

Aderans, iki farklı malzemenin birbirine yapışması veya tutunması anlamına gelir. İnşaat sektöründe ise aderans, betonun donatıya yapışabilme özelliği olarak tanımlanır.

Etriye, betonarme yapılarda kolon, kiriş ve perde duvar gibi taşıyıcı sistem elemanlarının boyuna donatılarını saran, inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen bir sargı donatısıdır. İşe yararları: - Yapısal güvenlik sağlar: Ana donatıyı bir arada tutarak betonarme elemanların çatlama ve kaymasını engeller. - Yatay yük direnci sağlar: Deprem gibi yatay yüklerin etkisini minimize eder. - Betonun düzgün yerleşmesini sağlar: Betonun donatı çevresinde düzgün bir şekilde yerleşmesine yardımcı olur. - Korozyonu önler: Ana donatının korunmasına katkıda bulunur.

1 metre donatı (inşaat demiri) ağırlığı, çapına göre değişir: - Ø8 donatı: 0,395 kg. - Ø10 donatı: 0,617 kg. - Ø12 donatı: 0,888 kg. - Ø14 donatı: 1,208 kg. - Ø16 donatı: 1,578 kg. Bu değerler, demirin standart 12 metre uzunluğundaki ağırlığı için de geçerlidir.

Altta düz donatı, betonarme elemanlarda kullanılan ve yüzeyinde şekillenmemiş yuvarlak demir çubuk anlamına gelir.

Perde duvar başlık oranı, betonarme perdelerde, başlık bölgesine konulacak donatının minimum değerini belirleyen donatı yüzdesi olarak tanımlanır.

Kirişte en az 3Ø12 mm çekme donatısı bulunmalıdır.

Hasır donatı için iki poz bulunmaktadır: 15.160.1001 ve 15.160.1002.

Pas yv ifadesi, "paspayı" anlamına gelebilir. Paspayı aşağıdaki işlevlere sahiptir: 1. Donatı Koruması: Çelik donatıları korozyondan ve çevresel etkilerden korur. 2. Isı Yalıtımı: Donatı çubuklarını yangından koruyan ısı yalıtımı sağlar. 3. Donatının Yerleştirilmesi: Donatı çubuklarının kaymadan gerilmesini ve yeterli gömülmesini sağlar. 4. Beton Kapsamı: Dökülen betonun donatı ile tam olarak birleşmesini ve sarkmasını önler.