Deyimler

"Dökün taşlarınızı" ifadesi, Türkçede "eteğindeki taşları dökmek" deyimiyle ilişkilidir. Eteğindeki taşları dökmek deyimi, kişinin bütün bildiklerini açıklaması, içindeki dertleri, sıkıntıları, sırları ya da söylemek isteyip de söyleyemediklerini açıkça ortaya dökmesi anlamına gelir. Örnek cümleler: "Akşam gel her şeyi anlatayım dedi. Eteğindeki taşları dökmek için neden bu kadar bekledi öğreneceğiz." "Eteğindeki taşları dökmek için daha ne kadar bekleyeceksin?"

Gözü yolda kalmak, birinin gelmesini merak, istek veya özlemle beklemek anlamına gelir. Örnek cümleler: "Hangi gün geleceğini bilmediğim için gözüm yollarda kaldı." "Günlerce beklemekten gözü yollarda kaldı." "Annemin gözü yolda kalmasın diye hemen geldim."

Tribüne oynamak, iş yapmadığı hâlde kendini iş yapıyor gibi göstermek anlamına gelir. Ayrıca, tribünlere oynamak; Futbolda oyuna etkisi olmayan bir futbolcunun, seyirciyi coşturmak için agresif hareketler yapması durumunu ifade eder. Ekşi Sözlük'te ise bir kişinin, Atatürk veya Galatasaray gibi konuları ağzından düşürmeden halkın sevgisini kazanması durumu olarak tanımlanır.

Çobanaldatan kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Deyim Olarak: Çobanaldatan, başkalarını aldatmak, kandırmak veya yanıltmak amacıyla kullanılan hileli ve dolandırıcı taktikleri ifade eder. 2. Kuş Türü Olarak: Çobanaldatan (Caprimulgus europaeus), tehlike altında bir kuş türü değildir ve koruma statüsünde "Asgari Endişe Altındaki Türler" (LC) kategorisinde yer alır.

Dil dökmek deyimi, kandırmak, inandırmak ya da yararlanmak için tatlı sözler söylemek anlamına gelir. Örnek cümle: "Ninniyi mutlaka söylemesi için ona bir sürü dil döktü." Ayrıca, bir kişiyi herhangi bir konuya inandırmak ya da o konu hakkındaki fikrini değiştirmek için tatlı sözlerle ikna etmeye çalışmak anlamında da kullanılır. Örnek cümle: "Onca dil döktüm hala kabul etmiyorsun."

"Har vurup harman savurmak" deyimi, hesapsızca, düşüncesizce harcamak; malını, parasını ölçüsüzce, bol bol harcayıp tüketmek anlamına gelir. Bu deyim, geleceği düşünmeden, sadece anı yaşayan ve bu nedenle elindeki maddi kaynakları kısa sürede tüketen insanları eleştirmek için kullanılır.

"Koca bir ev nakliye kamyonuna, koskoca bir ömür ise mezara sığıyor" sözü, koca bir ömrün bir kamyona sığabileceğini ima eder. Ancak, bu ifade gerçek bir durumu değil, bir söylemi yansıtmaktadır. Dolayısıyla, pratikte koca bir ömür bir kamyona sığmaz.

"Sen işini kış tut da yaz çıkarsa bahtına" atasözü, başlanan bir işte her zaman zorluklarla karşılaşılacağı varsayılması gerektiğini, böylece hayal kırıklığına uğranmayacağını ve iyi sonuçlar alındığında sevinilebileceğini ifade eder. Eskiler, yeni başlanan bir işte zorluklar çıkabileceğini düşünerek buna göre hazırlık yapılması gerektiğini tavsiye ederler.

Evet, "ensesi kalın" bir deyimdir. TDK'ye göre, "ensesi kalın" deyimi, parası çok, varlıklı, sözü geçer, ödeme gücü yüksek (kimse) anlamlarına gelir.

"İrapta himdigin" ifadesinin anlamı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "irap" kelimesi, "hiçbir değeri ve önemi yok" anlamındaki deyimlerde geçen bir sözdür. Örnek cümleler: "Bulgurlu, buranın az öteciğine sığınmış, iraptan mahalsiz bir mahalle". "İrapta mahalli yok".

"Sevda yakmaz, kül edermiş" ifadesi, "Sevda (aşk) insanı yakmaz, onu kül edermiş" anlamına gelir. Bu söz, "Sevda Yakmaz Kül Edermiş" adlı türkünün bir dizesidir. Türkünün sözleri şu şekildedir: > Ne gurbet suçlu ne de sen Kader desem yazı desem Ne gurbet suçlu ne de sen Kader desem yazı desem Hele zaman sen şöyle dur Suçlu benim yar benim ben Suçlu benim yar benim ben Sevda yakmaz kül edermiş Kül de oldum leyli leyli Ben de beni tanımadım Şu gurbetin ettikleri.

Nutku tutulmak, kişinin korku, şaşkınlık veya öfke gibi duygular nedeniyle konuşamaması anlamına gelir. Nutuk atmak (veya çekmek) ise, uzun ve sıkıcı bir konuşma yapmak veya özden yoksun bir söylev vermek anlamına gelir. Örnek cümleler: "Selma'yı birdenbire karşısında görünce nutku tutuldu". "Bir nutuk çekmeye başlarken birdenbire yutkunmuş, susmuştu".

Açığını kapatmak deyimi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Eksiğinin veya küçük düşürücü durumunun anlaşılmamasını sağlamak. >Örnek cümle: "Konuşmalarına dikkat et, sürekli senin açığını kapatmaktan yoruldum." 2. Eksiğini tamamlamak. >Örnek cümle: "Ellişer lira verip, arkadaşın açığını kapattık."

Şifayı kapmak deyimi, hastalanmak anlamına gelir. Örnek cümleler: "Gece üstümüz açık uyuyunca şifayı kaptık." "Burnum akıyor, yine şifayı kapacağız desene." Eskiden, ateşin yükselmesi ve kemiklerin sızlaması, vücudun hastalığa direnç gösterebildiği anlamına geldiği için "şifayı kapmak" ifadesi, "çok şükür şifa buldu" anlamında da kullanılırmış.

"Aklımda çeliyor" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "aklını çelmek" deyimi, bir kişiyi normalde istemediği bir şeyi yapmaya ikna etmek, kandırmak, yanlış yola sevk etmek, ayartmak, baştan çıkarmak anlamlarına gelir. Bu deyim genellikle olumsuz davranışlar için kullanılır. Örnek cümleler: "Ne yapıp edip çocuğun aklını çeldiler sonunda!". "Onun aklını arkadaş çevresindeki kişiler çeldi". "Bu telefon benim aklımı çeliyor".

"Kulak asma sen onun söylediklerine" deyimi, önem vermemek, aldırış etmemek, dinlememek anlamlarına gelir.

"Söyledim ve ruhumu kurtardım" ifadesi, "dixi et salvavi animam meam" şeklinde Latince bir deyimdir ve "konuştum ve ruhumu korudum" anlamına gelir. Bu deyim, farklı bağlamlarda kullanılabilir: Kierkegaard'ın felsefesi: Bu deyim, Kierkegaard'ın "Either/Or" kitabında, kişinin estetik aşamadan etik aşamaya geçişini ifade eder. Karl Marx: Marx, "Gotha ve Erfurt Programlarının Eleştirisi" adlı eserinde, Lasalle'ın teorik yetersizliğini ortaya koyarak "ruhumu kurtardım" ifadesiyle teorik ve devrimci tutarlığını sergilediğini belirtir. Sabahattin Ali: Yazar, dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel'e yazdığı mektubunu bu ifadeyle bitirir. 6-7 Eylül olayları: Osman Balcıgil'in "En Hüzünlü Eylül" adlı kitabında, bu olay iki aile ve Suzan ile Yorgo’nun aşk hikâyesi üzerinden anlatılırken kullanılır.

"Boynu Bükük Küheylan" filmi, ataerkil anlayışın şehirleşmeyle yaşadığı değişimi stereotip kadın ve eşcinsel karakterler üzerinden anlatır. Filmin bazı konuları: 80'li yıllarla birlikte eski feodal figürlerin "şehirlileşme" sancıları; Bu geçişi iyi yapanlar ile beceremeyenler; Dejenere olmuş veya olmaya devam eden toplum; Köy ile kent çarpışması; Kadının bu ortamda kendini fark edişi. Ayrıca, filmde iki karısı olan bir kapıcı olan İbrahim Küheylan'ın hikayesi de işlenir.

Paçayı kaptırmak deyimi, aşağıdaki cümlelerde kullanılabilir: "Babaya paçayı kaptırmaktan son anda kurtulduk." "Şu satış işine paçayı kaptırdık, bir türlü kurtulamıyoruz." "Paçayı kaptırdık bir kere, yakamızı kurtaramıyoruz." Bu deyim, yakalanmak, ele geçmek, giriştiği işten vazgeçmek istediği halde kendini kurtaramamak veya dilediği gibi davranamamak anlamlarına gelir.

Faka basmak deyimi, Arapça "fak" kelimesinden gelmektedir. "Fak" kelimesinin Arapça anlamı "tuzak"tır.