Devrim

Mustafa Kemal Atatürk'ün ikinci cildi, "Söylev ve Demeçler" adlı eserinin, genellikle Cumhuriyet'in ilanından sonra yapılan konuşmaları içermektedir. Ayrıca, Atatürk'ün yabancı ülke temsilcilerine hitaben yaptığı konuşmalar ve yurt gezilerinde devrimlerin gerekçelerini anlattığı söylevler de yer almaktadır. Eserin tam başlığı ve içeriği, kullanılan kaynağa göre değişiklik gösterebilir.

Evet, "Dünyayı Sarsan On Gün" ve "Kızıl Çanlar" aynı eserdir. "Kızıl Çanlar" (Orijinal adı: Krasnye Kolokola), 1982 yılında Sovyet yönetmen Sergey Bondarchuk tarafından, Amerikalı sosyalist gazeteci ve yazar John Reed'in 1917 yılında Rusya'da gerçekleşen Ekim Devrimi'ni anlattığı "Dünyayı Sarsan On Gün" adlı kitabından uyarlanmıştır.

Bolşevik ve Menşevik arasındaki temel fark, 1903 yılında Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) İkinci Kongresi'nde ortaya çıkan görüş ayrılığından kaynaklanır. Bolşevikler, Vladimir Lenin liderliğinde, partinin profesyonel devrimcilerden oluşan daha küçük bir yapıda olmasını savunmuşlardır. Menşevikler ise Julius Martov liderliğinde, geniş bir parti üyeliğini tercih etmişlerdir. Bolşevikler, 1917 Ekim Devrimi ile iktidarı almış ve Sovyetler Birliği'ni kurmuşlardır.

Ekim Devrimi'ni anlatan bazı filmler: Ekim (1928). Devrimin Çocukları (1996). Kızıl Çar (1998). Ekim Günleri (2004). Kızıl Gölge (2007). Devrim Rüzgarı (2017). Kızıl Ateş (2019). Ayrıca, Amerikalı komünist, yazar ve gazeteci John Reed’in Ekim Devrimi’ni anlatan “Dünyayı Sarsan On Gün” isimli kitabından uyarlanan Kızıllar (Reds, 1981) ve Kızıl Çanlar II (I dieci giorni che sconvolsero il mondo, 1983) filmleri de bu konuyu işler.

Miladi takvime geçiş, 4 Ekim 1582 tarihinde Papa XIII. Gregorius'un emriyle gerçekleştirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nde ise miladi takvim, 26 Aralık 1925'te kabul edilen "Takvimde Tarih Mebdeinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun" ile 1 Ocak 1926'dan itibaren kullanılmaya başlanmıştır.

Rusya İmparatorluğu'nun sonu, 1917'de meydana gelen Rus Devrimi ile gelmiştir. Süreç şu şekilde gelişmiştir: Şubat Devrimi: Mart 1917'de başkent Petrograd'da başlayan grev ve sokak gösterileri, çarlık ordusunun da protestoları desteklemesiyle ayaklanmaya dönüşmüştür. Geçici Hükûmet: Petrograd İşçi ve Asker Delegeleri Sovyeti ile Duma'nın anlaşmasıyla, Prens G. Y. Lvov başkanlığında, ağırlıklı olarak Kadetler ve Oktobristlerin oluşturduğu bir Geçici Hükûmet kurulmuştur. Çar II. Nikolay'ın Tahttan Çekilmesi: Hükûmete bağlı birliklerce Pskov'da kuşatılan II. Nikolay, 15 Mart 1917'de tahttan çekilmiştir. İmparatorluk rejiminin sona ermesiyle önce Rusya Geçici Hükûmeti, ardından Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur.

Türk devrim tarihini yazan kişi Şerafettin Turan'dır. Turan, "Türk Devrim Tarihi" adlı eserinde Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar olan süreci nesnel bir bakış açısıyla ele almıştır.

Çağdaş devrim, genellikle 1789 Fransız Devrimi ile ilişkilendirilir ve bu devrim, modern devlet anlayışının ikinci aşamasını başlatmıştır. Türkiye'de ise Atatürk Devrimleri, ülkenin modernleşme sürecinde önemli bir yer tutar ve bu devrimler, 1923'te Cumhuriyetin İlanı ile başlamıştır.

1936 İspanyol Devrimi, 19 Temmuz 1936'da başlamıştır. Bu devrim, İspanya İç Savaşı'nın patlak vermesiyle başlamış ve iki ila üç yıl boyunca başta Katalonya, Aragon, Endülüs ve Valensiya'nın bazı bölgeleri olmak üzere ülkenin çeşitli kesimlerinde anarşist ve özgürlükçü sosyalist örgütlenme ilkelerinin uygulanmasıyla sonuçlanmıştır.

Che Guevara'nın askeri teorisi, Guevarizm olarak bilinir ve Marksizm-Leninizm fikrine dayanan bir komünist devrim teorisi ile gerilla savaşı stratejilerini içerir. Temel ilkeleri: Gerilla savaşı: Gerillalar, düzenli orduları mağlup edebilir ve bu savaş kırsal bölgelerde yürütülmelidir. Öznel ve nesnel koşullar: Başarılı bir devrim için ideal koşullar gerekli değildir, öncü bir kadro bu koşulları yaratabilir. Halk desteği: Gerilla, aynı zamanda halkı örgütlemekle sorumlu olmalı ve halkın ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Devrim ihracı: Emperyalizmle mücadele için devrimler diğer ülkelere ihraç edilmelidir. Che Guevara, bu teorilerini Küba Devrimi'nden sonra Latin Amerika'nın diğer ülkelerinde uygulamaya çalışmış, ancak bu girişimler genellikle başarısız olmuştur.

Siyasal devrim, yeni ekonomik ve sosyal koşullar toplumu dönüştürmeye başladığında, yasalar ve siyasi kurumların değişiklikleri durdurma eğiliminde olduğu durumlarda meydana gelen bir devrimdir. Türk Devrimi'nin siyasal alanda gerçekleştirdiği başlıca devrimler: Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışı ve 20 Ocak 1921'de millî egemenliğe dayalı yeni anayasanın kabulü; 1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılması; 29 Ekim 1923'te cumhuriyetin ilanı; 3 Mart 1924'te halifeliğin ve aynı tarihte Şeriye Vekâleti'nin kaldırılması; Anayasa'da laiklik ilkesinin ışığında bazı değişiklikler yapılması ve 5 Şubat 1937'de lâiklik ilkesinin Anayasa'da yer alışı.

Mustafa Fehmi Kubilay, Cumhuriyet devrimi için şehit olmuştur. 23 Aralık 1930'da, Menemen'de, şeriat yanlıları tarafından başlatılan isyan sırasında, Asteğmen Kubilay, teslim olma çağrısına ateşle karşılık verilmesi sonucu yaralanmış ve başı kesilerek öldürülmüştür.

Osmanlı İmparatorluğu'nda meşrutiyetin ilanı, I. Meşrutiyet (Birinci Meşrutiyet) ve II. Meşrutiyet olmak üzere iki farklı devrimle gerçekleşmiştir: 1. I. Meşrutiyet: 23 Aralık 1876'da II. Abdülhamid tarafından ilan edilmiştir. 2. II. Meşrutiyet: 24 Temmuz 1908'de İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Makedonya'daki askeri isyanı ve II. Abdülhamid'in anayasayı yeniden yürürlüğe koymasıyla ilan edilmiştir.

Alaş Orda hareketi, 1917 yılında kurulmuştur. Bu tarih, Şubat 1917 Rus Devrimi'ni müteakip olarak, Kazakların yaşadıkları bölgelerde teşkilatlanma süreciyle ilişkilidir.

Çav Bella (Bella Ciao), İtalyan anti-faşist, komünist, devrimci ve sosyalist grupların marşıdır. Şarkı, II. Dünya Savaşı sırasında, İtalya'da önce Mussolini'ye, sonra Alman işgalcilere karşı mücadele eden İtalyan partizanlar tarafından sözleri değiştirilerek benimsenmiş ve resmi marşları haline gelmiştir.

145 yıl önce, 1874 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli olaylar yaşandı: Sultan Abdülaziz, Mithat Paşa'nın başını çektiği bir grup tarafından tahttan indirildi ve yerine V. Murat geçirildi. 3 ay sonra V. Murat'ın sağlık sorunları nedeniyle tahttan indirilmesiyle yerine II. Abdülhamit geçti. II. Abdülhamit'in tahta geçmesinin ardından 1. Meşrutiyet ilan edildi. Ayrıca, Sultan Abdülaziz döneminde Danıştay, Yargıtay, Sanayi Okulu, İstanbul Üniversitesi'nin ilk versiyonu olan Darülfünün, Galatasaray Lisesi ve Darüşşafaka gibi kurumların temelleri atıldı.

Mısır'ın bayrağı, 1984 yılında resmi olarak kabul edilmiştir ve bu değişiklik, toplumsal huzursuzlukların yoğun olduğu bir dönemde ülkede birlik duygusunu pekiştirmek amacıyla yapılmıştır. Bayraktaki renklerin anlamı: Kırmızı. Beyaz. Siyah. Bu tasarım, ilk kez 1952 yılında uygulanmış, ancak zaman içinde çeşitli revizyonlardan geçmiştir.

Cemal Abdünnasır, 23 Temmuz 1952'de Hür Subaylar Hareketi ile birlikte gerçekleştirdiği darbeyle iktidara gelmiştir. Abdülnasır, 1954 yılında Muhammed Necib'in görevden uzaklaştırılıp ev hapsine gönderilmesiyle siyasi sahnenin tek hakimi olmuştur.

Atatürk'ün düşünce yapısını etkileyen bazı olaylar: Fransız İhtilali. Osmanlı Devleti'nin son dönemi. İkinci Meşrutiyet. Selanik, Manastır, Şam gibi şehirlerde geçen yılları. Ayrıca, Atatürk'ün düşünce yapısını etkileyen yazarlar arasında Ziya Gökalp, Namık Kemal, Tevfik Fikret ve Mehmet Emin Yurdakul gibi isimler bulunmaktadır.

Che Guevara'nın ölümünden sonra şu olaylar gerçekleşti: Cenazesi. Defin. Sembol haline gelmesi.